Ήταν δεδομένο ότι η ένταξη της πυρηνικής ενέργειας και του φυσικού αερίου στο προσχέδιο του (μη δεσμευτικού) καταλόγου “πράσινων” επενδύσεων που προτείνει η Κομισιόν θα προκαλούσε ακαριαία έντονες αντιδράσεις. Πρώτοι απ’ όλους οι Γερμανοί Πράσινοι το χαρακτήρισαν “απαράδεκτο”, ακολούθησαν οι Αυστριακοί ομόλογοί τους και πλήθος ευρωβουλευτών, εδώ. Αντιθέτως, εξαιρετικά θετική ήταν η υποδοχή του προσχεδίου από τη Γαλλία, που ήδη καλύπτει το 70% των αναγκών της από πυρηνικούς αντιδραστήρες και σχεδιάζει να κατασκευάσει περισσότερους στο άμεσο μέλλον.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει ως στόχο να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% (από τα επίπεδα του 1990) έως το 2030 και να πετύχει μηδενικό ισοζύγιο άνθρακα μέχρι το 2050, εδώ. Αυτοί οι στόχοι δεν αρκούν (στο μερίδιο που αναλογεί στην ΕΕ) για να περιοριστεί η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας στον πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου από τα επίπεδα της προ-βιομηχανικής εποχής. Μόνο μέσα από αυτό το πρίσμα έχει νόημα να αξιολογηθούν οι επιμέρους στόχοι και τα μέσα για την επίτευξή τους.
Το σκεπτικό της πρότασης είναι σχετικά απλό: Η μετάβαση σε οικονομία μηδενικού άνθρακα δεν μπορεί να γίνει μόνο με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ούτε είναι δυνατόν να επιτευχθεί μέσα σε λίγα χρόνια. Γι’ αυτό θα πρέπει να προωθούνται οι καθαρότερες τεχνολογίες που ήδη υπάρχουν, με τις πηγές ενέργειας που είναι διαθέσιμες. H πυρηνική ενέργεια και το φυσικό αέριο παίρνουν προσωρινό χαρακτηρισμό “πράσινων” επενδύσεων επειδή θα αποτελούν “μεταβατική” δραστηριότητα. Αν και δεν είναι “καθαρές” μέθοδοι, οι εκπομπές τους βρίσκονται κάτω από τον μέσο όρο του τομέα και δεν δεσμεύουν την Ευρώπη σε ρυπογόνα έργα, κατά τη διάρκεια της μετάβασης στην καθαρή ενέργεια “που θα βασίζεται κυρίως στις ανανεώσιμες πηγές”.
Για την πυρηνική ενέργεια, η πρόταση της Κομισιόν προβλέπει ότι οι επενδύσεις σε (υπάρχουσες ή καινούργιες) μονάδες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος θα χαρακτηρίζονται “πράσινες” αν το έργο έχει εξασφαλίσει λειτουργικό σχέδιο, τα απαραίτητα κεφάλαια και τον χώρο που απαιτείται για την ασφαλή αποθήκευση των πυρηνικών αποβλήτων. Για τις νέες μονάδες πρόσθετη απαίτηση είναι να έχει εκδοθεί άδεια κατασκευής τους μέχρι το 2045.
“Πράσινη” επένδυση θα θεωρείται και η παράταση του ωφέλιμου χρόνου λειτουργίας των μονάδων που ήδη υπάρχουν, αν «περιλαμβάνει τροποποιήσεις και αναβαθμίσεις» οι οποίες θα εξασφαλίζουν ότι «θα πληροί τα υψηλότερα εφικτά πρότυπα ασφαλείας».
Οι επενδύσεις σε μονάδες παραγωγής ενέργειας από φυσικό αέριο θα θεωρούνται «πράσινες» μόνο αν εκπέμπουν λιγότερο από 270 γραμμάρια (ισοδύναμου) διοξειδίου του άνθρακα ανά κιλοβατώρα, αν αντικαθιστούν παλαιότερες μονάδες ορυκτών καυσίμων με μεγαλύτερες εκπομπές και αν λάβουν άδεια κατασκευής μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του 2030. Επίσης θα πρέπει να έχουν την τεχνική δυνατότητα να λειτουργήσουν από το 2035 με αέρια χαμηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα. Η πρόταση των εμπειρογνωμόνων της ΕΕ ήταν για το φυσικό αέριο να τεθεί το όριο στα 100 γραμμάρια ανά κιλοβατώρα.
Το προσχέδιο έχει δοθεί στα κράτη μέλη για να υποβάλλουν παρατηρήσεις μέχρι τις 12 Ιανουαρίου και αναμένεται να δημοσιευτεί πριν από το τέλος του μήνα, εδώ. Μετά τη δημοσίευσή του μπορεί να ασκηθεί βέτο από την πλειοψηφία των κρατών μελών ή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αλλά δεν είναι δυνατόν να τροποποιηθεί.
Η όποια τελική απόφαση θα είναι ένας ενδεικτικός κατάλογος δραστηριοτήτων τον οποίο θα μπορούν να συμβουλεύονται οι ιδιώτες επενδυτές και θα περιορίζει μόνο τις επιλέξιμες δημόσιες επενδύσεις και την ευρωπαϊκή συμμετοχή στη χρηματοδότησή τους.
Παρουσίαση και σχόλια για το προσχέδιο από το euractiv.com, εδώ και από τους Financial Times εδώ
Εκτύπωση στις: 2024-04-25
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=12486