Αρχική | Εκτύπωσε ή Αποθήκευσε ως PDF | Αποθήκευσε ως WORD | Αποθήκευσε ως HTML

Χαίρε, ω Χαίρε, Ελευθεριά!

Νίκος, Μαραντζίδης

Η Καθημερινή, 2022-01-23


Ας ξεκινήσουμε με τα ωμά δεδομένα. Προσφάτως, το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦίΜ) δημοσίευσε την ετήσια μελέτη δύο σημαντικών διεθνών ινστιτούτων (Cato και Fraser), που καταγράφει τη συνολική εικόνα της παγκόσμιας ελευθερίας μέσω του δείκτη ανθρώπινης ελευθερίας.

Ο δείκτης ανθρώπινης ελευθερίας μετράει τη συνολική ανθρώπινη ελευθερία μέσω ενός μεγάλου αριθμού κριτηρίων που εστιάζουν στην ατομική και στην οικονομική ελευθερία. Οπως αναφέρει η έκθεση, τα βασικά πεδία της ανθρώπινης ελευθερίας που μετράει ο δείκτης είναι: η νομοκρατία, η ασφάλεια και η προστασία, η ελευθερία της μετακίνησης, η θρησκευτική ελευθερία, το δικαίωμα της συνάθροισης, το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι, την ελευθερία της έκφρασης και της πληροφόρησης, τις ανθρώπινες σχέσεις, το μέγεθος του κράτους, τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα, την πρόσβαση σε ισχυρό νόμισμα, την ελευθερία στο διεθνές εμπόριο και το ρυθμιστικό περιβάλλον στην τραπεζική πίστη, τα εργασιακά και την επιχειρηματικότητα.

Στα συμπεράσματα τώρα: Οι δέκα πρώτες χώρες της κατάταξης είναι περίπου οι αναμενόμενες: Ελβετία, Νέα Ζηλανδία, Δανία, Εσθονία, Ιρλανδία, Καναδάς, Φινλανδία, Αυστραλία, Σουηδία και Λουξεμβούργο.

Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 56η θέση ανάμεσα σε 165 χώρες που περιλαμβάνει η μελέτη. Η χώρα βρίσκεται ανάμεσα στο Μαυροβούνιο και στις Σεϋχέλλες, έχοντας χειρότερη επίδοση από χώρες όπως η Πολωνία, το Περού, η Μογγολία, η Αλβανία, η Γεωργία και η Αρμενία για το 2021. Μεταξύ των κρατών της Ε.Ε. καταλαμβάνουμε την 26η θέση ανάμεσα στις 27 χώρες, ξεπερνώντας (κατά λίγο) μόνο την Ουγγαρία.

Σύμφωνα με τη μελέτη, σε σχέση με το προηγούμενο έτος χειροτερεύσαμε στην κατηγορία της ατομικής ελευθερίας στο σκέλος της θρησκευτικής ελευθερίας και στην κατηγορία της οικονομικής ελευθερίας στο σκέλος «κόστος γραφειοκρατίας».

Γενικότερα, η εξέλιξη στον χρόνο για την Ελλάδα σε ό,τι αφορά την κατάσταση των ελευθεριών είναι επιεικώς θλιβερή: το 2018, επί ΣΥΡΙΖΑ δηλαδή, η χώρα βρισκόταν δύο θέσεις ψηλότερα στην 54η θέση, και το 2008 στη 44η θέση. Με απλά λόγια, χειροτερεύουμε.

Σε ό,τι αφορά ειδικά το σκέλος της θρησκευτικής ελευθερίας, τα πράγματα είναι εντελώς αξιοθρήνητα. Η χώρα μας σε ζητήματα θρησκευτικών ελευθεριών είναι χειρότερα όχι μόνον από την Ουγγαρία του Ορμπαν, αλλά και από πολλές χώρες της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής. Οι πρόσφατες εικόνες όπου, παρουσία του πρωθυπουργού, δύο μητροπολίτες τέλεσαν αγιασμό και ράντισαν τα αεροσκάφη Rafale, μπορεί σε αρκετούς να προκαλούν γέλια, σε μένα μόνο απελπισία. Απορούμε μετά γιατί πολλοί Ελληνες είναι επιρρεπείς στις θεωρίες συνωμοσίες και δεν εμπιστεύονται την επιστήμη.

Δεν είμαι έτοιμος να συμμεριστώ την πεποίθηση της συγγραφέως και φίλης Σώτη Τριανταφύλλου, πως ο πρωθυπουργός αισθάνεται αλυσοδεμένος στη σκοταδιστική Ορθοδοξία, αλλά πάντως συμφωνώ απολύτως μαζί της πως «το πρόβλημά μας είναι η ατολμία μας να αποδεσμευτούμε από την παπαδοσύνη» (Σώτη Τριανταφύλλου, «Τριάδος η φανέρωσις εν Ιορδάνη γέγονεν», Athens Voice, 20-1-2022).

Ομως, η χώρα δεν βαδίζει τυχαία στον δρόμο προς μια ανελεύθερη δημοκρατία. Βήμα το βήμα, μέρα τη μέρα, το νιώθουμε. Ενα σύνολο από παράγοντες συντονίζονται και λειτουργούν ως θηλιά που πνίγει το αίσθημα ελευθερίας στη χώρα μας. Σε μερικούς κρίσιμους τομείς, όπως στον χώρο της ενημέρωσης, η κατάσταση γίνεται ανυπόφορη. Οι δημοσιογράφοι πασχίζουν μέσα σε δυσοίωνες συνθήκες. Κατά μία διαβολική σύμπτωση, 200 χρόνια μετά την Ελληνική Επανάσταση, το ζήτημα της ελευθερίας στη χώρα μας αποκτά εκ νέου κρίσιμη σημασία.

Μετά το τέλος του Εμφυλίου, οι αστικές δυνάμεις της χώρας, τρομοκρατημένες από το βίωμα των ετών 1944-1949, εγκαθίδρυσαν ένα καθεστώς ανελεύθερης, αυταρχικής δημοκρατίας. Δεξιοί, ακροδεξιοί και αρκετοί κεντρώοι, άλλοι πατριώτες και άλλοι δωσίλογοι, άλλοι τίμιοι και άλλοι διεφθαρμένοι, άλλοι δημοκράτες και άλλοι φασίστες, άλλοι ειλικρινείς και άλλοι υποκριτές, ενώθηκαν στο όνομα της απειλής του κομμουνισμού. Ρητά ή άρρητα, συμφώνησαν να μην αφήσουν τη χώρα να ξαναζήσει ποτέ μια παρόμοια απειλή για τη χώρα. Στο όνομα του κοινού καλού εγκαθίδρυσαν ή ανέχτηκαν κάτι για το οποίο αρκετοί από αυτούς ντρέπονταν αλλά αισθάνονταν υποχρεωμένοι να υποστηρίξουν. Λιγότερο από 20 χρόνια μετά, η καχεκτική τους δημοκρατία, όπως επιτυχημένα την ονόμασε ο Ηλίας Νικολακόπουλος, καταλυόταν από αγροίκους συνταγματάρχες, και οι πιο καλοί αλλά αφελείς από αυτούς συνελήφθησαν απορημένοι με τις πιτζάμες στο κρεβάτι.

Ας ευχηθούμε ο αυτός ο ιστορικός παραλληλισμός μου να αποδειχθεί απολύτως άστοχος.

Εκτύπωση στις: 2024-04-16
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=12534