Εθισμός στο ακριβό πετρέλαιο
Ελίζα, Παπαδάκη
Κυριακάτικη Αυγή, 2006-07-09
Μάλλον ψύχραιμα αντέδρασαν οι αγορές στο νέο ιστορικό ρεκόρ των 75,78 δολαρίων που έπιασε το βαρέλι του αμερικανικού αργού την Παρασκευή. Μπορεί στην Ουόλ Στριτ οι μετοχές να υποχώρησαν (κατά 1,2% Dow και Nasdaq), αλλά σχόλια επενδυτικών οίκων που μετέδιδαν προχθές τα διεθνή πρακτορεία τόνιζαν ότι η παγκόσμια οικονομία παραμένει ισχυρή, το ίδιο και η ζήτηση, οπότε οι τιμές του πετρελαίου θα διατηρηθούν σε αυτά τα επίπεδα, με τάσεις περαιτέρω ανόδου.Το αμερικανικό αργό προσγειώθηκε το βράδυ στα 74,09 δολάρια, ενώ και το βρετανικό Brent έκανε ρεκόρ 75,09 δολαρίων, για να υποχωρήσει κατόπιν στα 73,51 δολάρια. Τις τιμές του πετρελαίου ωθεί προς τα πάνω η αυξανόμενη παγκόσμια ζήτηση, όπου πρωτοστατούν οι ΗΠΑ και η Κίνα. Ο ΟΠΕΚ (ο πανίσχυρος τη δεκαετία του 1970 οργανισμός των πετρελαιοεξαγωγικών χωρών δεν αντιπροσωπεύει πλέον πολύ πάνω από το ένα τρίτο της παγκόσμιας προσφοράς) καταλογίζει τις ανατιμητικές τάσεις στην έλλειψη επενδύσεων για νέα διυλιστήρια. Την πίεση στις τιμές εντείνουν οπωσδήποτε ο συνεχιζόμενος πόλεμος στο Ιράκ, ο εμφύλιος πόλεμος στη Νιγηρία (όγδοη πετρελαιοεξαγωγική χώρα), ανησυχίες γύρω από το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν (τέταρτη πετρελαιοεξαγωγική χώρα) ή της Βόρειας Κορέας.
Αλλά όσο η παγκόσμια οικονομία κατορθώνει να αφομοιώνει τις αυξήσεις των τιμών -που τετραπλασιάστηκαν μέσα σε τέσσερα χρόνια: στις αρχές του 2002 το βαρέλι κόστιζε ακόμα λιγότερο από 20 δολάρια- ο αναγκαίος ριζικός αναπροσανατολισμός της ενεργειακής πολιτικής θα περιορίζεται σε λίγες φωτισμένες προηγμένες χώρες, με πρώτη τη Σουηδία, που έχει προγραμματίσει την πλήρη απεξάρτησή της από το πετρέλαιο έως το 2020. Από μια τέτοια λογική η χώρα μας απέχει πάρα πολύ, όπως μαρτυρεί η διαρκώς διογκούμενη κυκλοφορία των ΙΧ, απτόητη από την τιμή της βενζίνης και τη μικρή πρόσφατη αύξηση της φορολογίας της (κατά τη Στατιστική Υπηρεσία, το πρώτο εξάμηνο φέτος στην Ελλάδα κυκλοφόρησαν 173.036 πρόσθετα επιβατηγά αυτοκίνητα, 1% περισσότερα από το αντίστοιχο εξάμηνο πέρυσι), ή η ακατάσχετη λειτουργία των κλιματιστικών μηχανημάτων, ακόμα και όταν πέφτει η θερμοκρασία (στατιστικές για την κατανάλωση ενέργειας δυστυχώς δεν δημοσιεύονται, οπότε μένουμε στις εντυπώσεις που αποκομίζουμε).
Φρενάρουν οι ΗΠΑ
Πέρα από το πετρέλαιο, πάντως, στην προχθεσινή χρηματιστηριακή κάμψη στις ΗΠΑ συνέβαλε, σύμφωνα με τους αναλυτές, και η ανακοίνωση του υπουργείου Εργασίας για τη δημιουργία 121.000 νέων θέσεων εργασίας τον Ιούνιο, μέγεθος κατώτερο των προσδοκιών. (Απαιτούνται τουλάχιστον 150.000 νέες θέσεις εργασίας τον μήνα για να απορροφάται η φυσική αύξηση του εργατικού δυναμικού και ο Ιούνιος ήταν ο τρίτος μήνας στη σειρά κάτω από αυτό το όριο.) Το ποσοστό ανεργίας διατηρήθηκε σταθερό, στο 4,6%, ενώ οι μέσες ωριαίες αμοιβές των εργαζομένων παρουσίασαν την υψηλότερη ετήσια άνοδο της τελευταίας πενταετίας, 3,9%, στα 16,70 δολάρια. Η αύξηση των μισθών στις ΗΠΑ υπολείπεται του κόστους ζωής, αλλά δεν ανακόπτει την κατανάλωση της βενζίνης, που ήταν αυξημένη κατά 1,4% τον Ιούνιο έναντι του Ιουνίου του 2005. Οι ΗΠΑ απορροφούν το 40% της παγκόσμιας παραγωγής βενζίνης και το 25% του πετρελαίου, η τιμή του οποίου έχει αυξηθεί κατά 23% από τις αρχές του έτους. Κατά τους Αμερικανούς σχολιαστές, τα ασθενή τελευταία στοιχεία για την απασχόληση, μαζί με την επιβράδυνση της αμερικανικής συνολικής καταναλωτικής ζήτησης από τις αρχές του έτους, ίσως να αποτρέψουν μιαν απόφαση της Ομοσπονδιακής κεντρικής τράπεζας για πρόσθετη αύξηση επιτοκίων τον Αύγουστο, μετά την αύξηση στο 5,25% στις 29 Ιουνίου -εκτός αν υπερισχύσουν ανησυχίες για πληθωριστικές επιπτώσεις από την ταχύτερη αύξηση των μισθών.
Σε ευφορία οι επιχειρήσεις στην Ευρωζώνη
Στην Ευρωζώνη, αντίθετα, μια νέα αύξηση των επιτοκίων τον Αύγουστο στο 3% θεωρείται σχεδόν βέβαιη μετά τα όσα είπε σε συνέντευξη Τύπου ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν-Κλοντ Τρισέ την περασμένη εβδομάδα: Επανήλθε στο λεξιλόγιο της "ισχυρής επαγρύπνησης" για τον πληθωρισμό και της "βαθμιαίας άρσης της διευκολυντικής πολιτικής", στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων απαντούσε με τρόπο που άφηνε να πιστεύεται ότι αυξήσεις επιτοκίων επίκεινται, ενώ ανήγγειλε ότι η επόμενη σύνοδος της διοίκησης της Τράπεζας στις 3 Αυγούστου θα γίνει με τη φυσική παρουσία των μελών και όχι με τηλεδιάσκεψη, όπως συνηθιζόταν τα προηγούμενα χρόνια το μήνα των θερινών διακοπών, για να είναι βαθύτερη η επικοινωνία τους, όπως είπε. Αλλά, αν φάνηκε να ενθαρρύνει την προσδοκία μιας αύξησης 0,25% στην επόμενη σύνοδο, ο πρόεδρος της ΕΚΤ ήταν απόλυτη σφίγγα για το τι θα επακολουθήσει στις 30 Αυγούστου.
Την εικόνα της ΕΚΤ για την ενδυνάμωση της ανάκαμψης αλλά και των πληθωριστικών πιέσεων στην Ευρωζώνη στηρίζει ο δείκτης ΡΜΙ (εκτιμήσεις υπευθύνων προμηθειών των επιχειρήσεων), που έφθασε τον Ιούνιο 60,4 (από 59,0 το Μάιο), την υψηλότερη τιμή από τον Ιούλιο του 2000, υποδηλώνοντας την ισχυρότερη μεγέθυνση των τελευταίων έξι ετών. (Τιμές πάνω από 50 υποδηλώνουν μεγέθυνση, κάτω από 50 συρρίκνωση). Ανοδικές είναι οι εκτιμήσεις των υπευθύνων προμηθειών για την παραγωγή, τις παραγγελίες, την απασχόληση (οι υψηλότερες από τον Νοέμβριο του 2000), αλλά και για τις τιμές, όπου η άνοδος αποδίδεται στην ισχυρή καταναλωτική ζήτηση και στην ανάγκη των επιχειρήσεων να περάσουν τις αυξήσεις των καυσίμων και των μετάλλων στα προϊόντα τους. Τη μεγαλύτερη επιτάχυνση, και μάλιστα και στην απασχόληση, παρουσίασε η Γερμανία, εξέλιξη που συνδέεται προφανώς με το Μουντιάλ.
Στον ΡΜΙ συμμετέχει και η Ελλάδα με 300 περίπου υπευθύνους προμηθειών του μεταποιητικού τομέα, οι εκτιμήσεις των οποίων όμως ήσαν οριακά μόνο βελτιωμένες τον Ιούνιο σε σύγκριση με τον Μάιο: 53,7 έναντι 53,6. Ως προς την απασχόληση μάλιστα για πρώτη φορά μέσα σε δώδεκα μήνες υποχώρησαν σε 49,8 από 50,7 τον Μάιο.
Όχι όμως και οι πολίτες
Η ανεργία αποτελεί το σοβαρότερο πρόβλημα για τους μισούς σχεδόν πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την ακρίβεια για το 49%, όπως προκύπτει από το τελευταίο ευρωβαρόμετρο που διεξήχθη των Απρίλιο και τον Μάιο και δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα στις Βρυξέλλες. Ανησυχεί μάλιστα περισσότερους τώρα, αφού προ εξαμήνου σοβαρότερο πρόβλημα τη θεωρούσε το 44%.
Το ερώτημα που θέτει το ευρωβαρόμετρο είναι "ποια είναι τα δύο σοβαρότερα προβλήματα στη χώρα σας". Η οικονομική κατάσταση υποχωρεί ελαφρά στο 23% των πολιτών, από 26% το περασμένο φθινόπωρο, και έρχεται έτσι στην τρίτη θέση, μετά την εγκληματικότητα, που διατηρείται σταθερά στο 24%. Αρκετά χαμηλότερα, στο 13%, έρχεται ο πληθωρισμός, με την ανησυχία των πολιτών σαφώς να μειώνεται από 17% που ήταν το φθινόπωρο. Η κατάταξη αυτή δεν στηρίζει καθόλου την πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που μονοσήμαντα θέλει να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό.
Το 35% των πολιτών περιμένει η οικονομική κατάσταση της χώρας τους να χειροτερεύσει τους επόμενους δώδεκα μήνες, το 38% να μείνει ίδια και μόνο το 22% να βελτιωθεί. Διαφοροποιημένες προς το καλύτερο είναι όμως οι προσδοκίες των πολιτών για την οικονομική κατάσταση της οικογένειάς τους: 25% περιμένουν να βελτιωθεί, 19% να χειροτερεύσει και 54% να μείνει ως έχει.
Απαισιόδοξοι Έλληνες
Στην Ελλάδα ως σοβαρότερο πρόβλημα κατονομάζει την ανεργία το 68% των πολιτών, 8% περισσότεροι από το προηγούμενο εξάμηνο, την οικονομική κατάσταση το 43%, 1% περισσότεροι, και τον πληθωρισμό 32%, 4% λιγότεροι από το φθινόπωρο.
Το 57% περιμένει η οικονομική κατάσταση της χώρας να χειροτερεύσει τους επόμενους δώδεκα μήνες, 31% να μείνει ίδια και μόνο 12% να βελτιωθεί. Αλλά η διαφορά προς το καλύτερο, όταν ερωτηθούν για την οικονομική κατάσταση που περιμένουν για την οικογένειά τους, είναι εδώ εντονότερη: Μόνο το 28% (οι μισοί του 57%) περιμένει επιδείνωση, το 53% περιμένει τα ίδια και ένα 19% βελτίωση.
Αλλά, αν η ανεργία ανησυχεί στην Ελλάδα πάνω από τα δύο τρίτα των πολιτών, τα προβλήματα για τα οποία δημιουργεί τόση ταραχή η κυβέρνηση το τελευταίο διάστημα τους απασχολούν πολύ λιγότερο: Μόλις ένα 4% κατονόμαζε ανάμεσα στα δύο σοβαρότερα προβλήματα το εκπαιδευτικό σύστημα (Ε.Ε.-25: 7%) και ένα 7% τις συντάξεις (Ε.Ε.-25: 10%). Το σύστημα υγείας αναφέρεται από το 10% (Ε.Ε.-25: 18%).
Ενθαρρυντικό για την κοινωνία μας φαίνεται ότι μόνον ένα 3% των πολιτών αναφέρει τη μετανάστευση ως σοβαρό πρόβλημα (Ε.Ε.-25: 14%).
Εκτύπωση στις: 2024-04-20
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=1258