Οταν ο κίνδυνος γίνεται αντιληπτός

Κώστας, Καλλίτσης

Η Καθημερινή της Κυριακής, 2022-03-13

Ο συνδυασμός οικονομικής στασιμότητας και υψηλού πληθωρισμού, ο στασιμοπληθωρισμός, ίσως αποδειχτεί κάτι περισσότερο από ένα φάντασμα που πλανιέται πάνω απ’ τον κόσμο και, ειδικά, την Ευρώπη. Στις ΗΠΑ, ο Τζ. Πάουελ υποχρεώνεται σε ασκήσεις ευαίσθητης ισορροπίας, να τιθασεύσει έναν πληθωρισμό 7,9%, τον υψηλότερο εδώ και 40 χρόνια, χωρίς να ρίξει σε ύφεση μια οικονομία της τάξης των 23 τρισ. δολ. Στην Ευρώπη, τα ρίσκα είναι μεγαλύτερα, γιατί αυτή συναντήθηκε με τον πόλεμο έχοντας αδύναμη ανάκαμψη και τον υψηλότερο πληθωρισμό από την εισαγωγή του ευρώ, προ 20ετίας – ήδη αναθεωρούνται οι προβλέψεις στο 5,2% για τον πληθωρισμό (αντί 3,2%) και 3,7% για την οικονομική μεγέθυνση (από 4,2%) φέτος. Μετά 50 χρόνια νεοφιλελεύθερης διαχείρισης, ο στασιμοπληθωρισμός είναι επί θύραις – και αυτή τη φορά, κάπως δύσκολο είναι να κατηγορηθεί ως υπεύθυνος ο Κέινς και οι ιδέες του.

Πρόκειται για δύσκολες εξελίξεις, που θα έχουν διάρκεια και παρενέργειες, προβλέψιμες και μη, έως ότου αποκατασταθούν οι νέες ισορροπίες σε τάσεις, κρατικές ρυθμίσεις και αγορές εμπορευμάτων. Δεν αφήνουν κανένα κράτος ανεπηρέαστο. Τα κανάλια μέσα από τα οποία διοχετεύεται η αβεβαιότητα στην ελληνική οικονομία είναι αυτά που κωδικοποιεί η Δ/νση Οικονομικών Μελετών της Alpha Bank: (α) Η επίδραση του ενεργειακού κόστους στις επιχειρήσεις, (β) οι συνέπειες των αυξημένων τιμών ενέργειας – τροφίμων στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, (γ) η επίπτωση στη φετινή τουριστική κίνηση, (δ) η επίδραση στις άμεσες ξένες επενδύσεις και (ε) το εύρος της δημοσιονομικής ευελιξίας που θα καθοριστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτά έρχονται να καθίσουν πάνω σε ένα ειδικό, ελληνικό πρόβλημα: το δυσθεώρητο χρέος και τη χαμηλή αξιοπιστία της χώρας, καθώς τα ελληνικά ομόλογα δεν έχουν ανέβει σε επενδυτική βαθμίδα.

Ξεκινάμε από αδύναμη θέση. Το πολιτικό σύστημα νόμιζε ότι για τη διαχείριση της κρίσης σε συνθήκες πανδημίας ήταν αρκετό να μοιράζεις χρήμα από το ελικόπτερο, οριζόντια, χωρίς πολλά κριτήρια, χωρίς να χαλάς καρδιές. Και αντί να προκρίνει και να επιμείνει σε μια πολιτική δίκαιης αλλά αυστηρής δημοσιονομικής διαχείρισης, έπεσε στον ανταγωνισμό ποιος θα φωνάξει να δοθούν περισσότερα σε περισσότερους. Τα αποτελέσματα είναι ορατά και διά γυμνού οφθαλμού: Εχοντες και κατέχοντες εισέπρατταν επιδόματα ως αναξιοπαθούντες, εταιρείες «ζόμπι» βρέθηκαν με καταθέσεις στις τράπεζες («επενδύουν» σε πολυτελή αυτοκίνητα…), μεγαλοϊδιοκτήτες ακινήτων ξαφνιάζονται που η κυβέρνηση τους μειώνει τον φόρο ακίνητης περιουσίας, άλλοι με ικανοποιητικό εισόδημα αναρωτιόμαστε γιατί πρέπει το κράτος να δανείζεται για να μας επιδοτεί τον λογαριασμό της ΔΕΗ. Η κρίση μπορούσε να αντιμετωπιστεί με πολύ λιγότερα από 43,3 δισ. ευρώ κρατικές ενισχύσεις. Αυτή είναι η αλήθεια.

Το ερώτημα του ενός εκατομμυρίου είναι αν αυτά έχουν γίνει κατανοητά και δεν επαναληφθούν ή μήπως, στην προεκλογική περίοδο που φαίνεται ότι οδηγείται στην κορύφωσή της, κυριαρχήσει ο πειρασμός του «λεφτά υπάρχουν» και οι παροχές στην πολιτική πελατεία συνεχιστούν σε διευρυμένη κλίμακα. Θα φανεί οσονούπω. Αυτό που όμως είναι θετικό και ήδη έχει φανεί, είναι ένα ορισμένο πνεύμα αυτοσυγκράτησης στη συμπεριφορά του πολιτικού συστήματος, με ορισμένα ίχνη διάθεσης για συνεννόηση – η σημερινή συνάντηση του πρωθυπουργού με τον Τούρκο πρόεδρο έχει μια τέτοια συνεννόηση στην αφετηρία της. Κι ότι έχουν εξαφανιστεί από το προσκήνιο οι συνήθεις γραφικοί και οι θορυβώδεις οπλαρχηγοί. Ισως, όταν καταλαβαίνει ότι τα πράγματα είναι επικίνδυνα, το πολιτικό προσωπικό συνέρχεται. Καλός οιωνός στην πολυκύμαντη, δύσκολη περίοδο που βρίσκεται μπροστά μας.

Εκτύπωση στις: 2024-04-25
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=12642