Παραπαίοντας προς την ύφεση
Κώστας, Καλλίτσης
Η Καθημερινή, 2022-05-01
Η διεθνής οικονομία βαίνει προς επιβράδυνση της μεγέθυνσής της ή και σε αρνητικούς ρυθμούς μεταβολής. Μια αιτία είναι η παράταση του πολέμου στην Ουκρανία: όλες οι μετριοπαθείς προβλέψεις στηρίζονται στην υπόθεση ότι ο πόλεμος θα λήξει σε λίγες εβδομάδες, ενώ φαίνεται ότι ίσως διαρκέσει μήνες ή χρόνια – ο «περίπατος» εξελίσσεται σε τακτικό πόλεμο δύο κρατών, με άγνωστη διάρκεια, αβέβαιο αποτέλεσμα, απροσδιόριστη κλιμάκωση. Δεύτερη αιτία, η εξάπλωση της πανδημίας στο εργοστάσιο του κόσμου, την Κίνα: «Να συνεργαστούμε για να προστατέψουμε τη ζωή και την υγεία των ανθρώπων, χωρίς αυτά δεν υπάρχει ανθρώπινη ανάπτυξη και πρόοδος», είναι το σύνθημα με το οποίο ο Σι Τζινπίνγκ, ενόψει του κρίσιμου συνεδρίου του ΚΚ Κίνας, παίρνει επάνω του την πολιτική των αυστηρών lockdowns σε 70 μεγαλουπόλεις – δεν αποκλείεται αύριο και στο Πεκίνο.Τρίτη αιτία είναι η αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής, με τον σταδιακό περιορισμό του ύψους έκδοσης νέου χρήματος από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες και τη σταδιακή άνοδο των επιτοκίων, για να αντιμετωπιστεί ένας πληθωρισμός που σημειώνει ρεκόρ 40ετίας. Αν πράγματι αντιμετωπίζεται με αυτόν τον τρόπο, είναι ένα θέμα στο οποίο υπάρχουν ζωηρές διαφωνίες. Αν ο σκληρός πυρήνας του προβλήματος δεν προκαλείται από την υπερβάλλουσα ζήτηση, αλλ’ είναι τα διαρθρωτικά προβλήματα στον τομέα της παραγωγής ενέργειας, το κλείσιμο μονάδων παραγωγής λόγω πανδημίας, η διακοπή τροφοδοσίας λόγω πολέμου, σε τι, άραγε, θα συνεισφέρει θετικά μια άνοδος των επιτοκίων; Και ειδικά στην Ευρώπη: αν η αναιμική ανάκαμψη επιδεινωθεί εξαιτίας της παράτασης – διεύρυνσης του πολέμου, σε τι άραγε βοηθάει η άνοδος των επιτοκίων, ει μη μόνον στη μετατροπή αυτής της επιβράδυνσης σε ύφεση;
Οι κεντρικές τράπεζες καλούνται να επιλύσουν ένα πρόβλημα που, σε προηγούμενη φάση, είχαν κληθεί (δημοκρατικά, συναινετικά, από όλους…) να δημιουργήσουν, με την έκδοση άφθονου χρήματος με προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης, για να αντιμετωπιστεί η χρηματοπιστωτική κρίση αρχικά και, στη διετία, η κρίση της πανδημίας. Τα εργαλεία τους όμως είναι περιορισμένα. Ισως μπορούν να γίνουν και επικίνδυνα. Για να αντιμετωπιστεί με κλασικά μονεταριστικά εργαλεία ένας πληθωρισμός της τάξης του 6% ή του 8%, θα πρέπει να αυξηθούν κατακόρυφα τα επιτόκια, σε ύψος που θα καταστρέψει τη ζήτηση και θα οδηγήσει σε αδυναμία εξυπηρέτησης πανδημικών και άλλων χρεών από υπερχρεωμένα νοικοκυριά, επιχειρήσεις και κράτη. Υπάρχει, άραγε, κάποιος Βόλκερ διατεθειμένος, αποφασισμένος και με ισχυρή εξουσία να το κάνει;… Κι αν ακόμα υπάρξει, είμαστε βέβαιοι ότι θέλουμε να περιορίσουμε τον πληθωρισμό τροφοδοτώντας την ύφεση και την ανεργία; Δεν είναι αρκετά όσα, ήδη σήμερα, παραπέμπουν στην Ευρώπη του μεσοπολέμου;…
Μιλώντας για την Ευρώπη: λέγεται συνήθως ότι η Ευρώπη αναπτύσσεται και δυναμώνει μέσα από τις κρίσεις της. Αυτό έχει συμβεί μέχρι σήμερα. Δεν είναι νομοτελειακό. Δεν είναι αυτονόητο ότι το ίδιο θα συμβεί στη σημερινή κρίση. «Καίγοντας» χρόνο, μια με πρόσχημα τις γερμανικές εκλογές, την άλλη με τις γαλλικές προεδρικές, η Ευρωπαϊκή Ενωση φτάνει ανέτοιμη στο ραντεβού με τη χειρότερη κρίση που έχει αντιμετωπίσει στην ιστορία της, λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Θα μπορέσει να αντιμετωπίσει τις συνέπειες του πολέμου και την ενεργειακή κρίση με διαδικασίες αλληλεγγύης; Πήραν οι ευρωπαϊκές ηγεσίες το μήνυμα της Γαλλίας – που δεν αφορά μόνο τη Γαλλία; Ή όλα επαφίενται στην Κριστίν Λαγκάρντ; Θα μας το πει η Σύνοδος Κορυφής. Αν και, αν είχαν πάρει το μήνυμα θα έκαναν τη Σύνοδο Κορυφής χθες, όχι στις 30 Μαΐου. Μακάρι να αποδειχθεί ότι κάνω λάθος.
Εκτύπωση στις: 2024-04-20
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=12703