«Δεν έχουμε τελειώσει με την πανδημία, εκπέμπει λάθος μηνύματα η κυβέρνηση»

Τάκης, Παναγιωτόπουλος

Συνέντευξη στην Ντάνι Βέργου, Η Εφημερίδα των Συντακτών, 2022-07-17

Η εξέλιξη της πανδημίας στη χώρα μας, το «φουσκωμένο» 6ο κύμα, ο... αδιάγνωστος αριθμός κρουσμάτων και η αυξανόμενη πίεση στα νοσοκομεία –εικόνες από το πρόσφατο παρελθόν που επιστρέφουν στο «ανέμελο» παρόν– μας ξαναφέρνουν στην πόρτα του καταξιωμένου επιστήμονα. Οχι μόνο δεν «τελειώσαμε με την πανδημία», αλλά δυσκολευόμαστε και να τη «διαβάσουμε» πλέον, χάρη στους γρίφους του ΕΟΔΥ.

Για όλα αυτά μιλάμε με τον ομότιμο καθηγητή Δημόσιας Υγείας, μέλος Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Covid-19, μέλος Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Τάκη Παναγιωτόπουλο.

● Οι φόβοι της επιστημονικής κοινότητας –μετά το μονότονο μήνυμα ότι «τελειώσαμε με την πανδημία» που καλλιεργεί πριν από το Πάσχα η κυβέρνηση λόγω της τουριστικής περιόδου– για καλοκαιρινό κύμα επιβεβαιώνονται. Πού βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή με την πανδημία;

Εχετε δίκιο, τους τελευταίους μήνες βλέπουμε να εκπέμπεται με κάθε τρόπο το μήνυμα «τελειώσαμε με την πανδημία»! Για παράδειγμα, αυτό γίνεται με την υποτίμηση των συστάσεων για χρήση μάσκας σε συνθήκες που ευνοούν τη μετάδοση ή με την αντιφατική εξαίρεση των τουριστών από την υποχρέωση απομόνωσης σε περίπτωση που αρρωστήσουν με Covid και δεν χρειάζονται νοσηλεία. Νομίζω ότι αυτά είναι σοβαρά λάθη! Δυστυχώς, δεν έχουμε τελειώσει με την πανδημία. Κατά την τρέχουσα περίοδο κυριαρχεί στη χώρα μας (και σε όλη την Ευρώπη) το στέλεχος BA.5, υπο-στέλεχος του Ομικρον, που έχει μεγάλη μεταδοτικότητα, πολλά κρούσματα, αλλά συγκριτικά μικρό αριθμό νοσηλευομένων σε ΜΕΘ και θανάτων.

Ωστόσο, δεν πρέπει να παραπλανηθούμε: συνεχίζει να ισχύει ότι όσο περισσότερα κρούσματα τόσο περισσότεροι θα νοσήσουν σοβαρά. Οπως λέει για το θέμα η επιδημιολόγος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, Maria Van Kerkhove, «παίζουμε με τη φωτιά αφήνοντας τον ιό να κυκλοφορεί σε τόσο ψηλά επίπεδα».

● Ποια μέτρα πρέπει να ακολουθούμε σε αυτή τη φάση της πανδημίας; Τι γνώμη έχετε για την τόσο «χαλαρή» αντιμετώπιση της χρήσης μάσκας, που στο κάτω κάτω δεν αποτελεί σοβαρό εμπόδιο για τις περισσότερες καθημερινές δραστηριότητες;

Ακούω από επίσημα χείλη ότι πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τον ιό. Σωστό, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούμε να αγνοούμε τον ιό, όπως φαίνεται να εννοούν πολλά κυβερνητικά στελέχη. Θα πρέπει, τόσο ως κοινωνία όσο και ως άτομα να βρούμε την ισορροπία ανάμεσα στη συνέχιση της ζωής και των δραστηριοτήτων μας και τη λήψη των ήπιων μέτρων προφύλαξης που είναι απαραίτητα για να μειωθεί η διασπορά. Το βασικό είναι να έχουμε την κατανόηση ότι σήμερα ο ιός κυκλοφορεί ευρύτατα στην Ελλάδα και να προσαρμόζουμε ανάλογα τις κινήσεις μας χωρίς εκτός μέτρου περιορισμούς.

Η μάσκα προσφέρει πραγματική προστασία και νομίζω ότι πρέπει να διευρυνθούν οι κανόνες για καθολική χρήση της σε συνθήκες συγχρωτισμού και σε εσωτερικούς χώρους. Ποια είναι η εικόνα που έχει ο ΕΟΔΥ (από την ανάλυση των γνωστών περιστατικών Covid) για τους χώρους και τις συνθήκες «υπερμετάδοσης» του ιού αυτήν την περίοδο; Σχεδόν έχει ξεχαστεί η έννοια!

Γιατί; Ακούω, επίσης, το επιχείρημα ότι όσοι θεωρούν πως βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο και επιθυμούν να αυτοπροστατευθούν, αυτοί έχουν την ατομική ευθύνη να φορούν μάσκα. Τι έγινε η γνώση, που εμφατικά προβαλλόταν αρχικά, «φοράω μάσκα κυρίως για να προστατέψω εσένα, φοράς μάσκα κυρίως για να προστατέψεις εμένα»; Πού πήγε η τεκμηρίωση ότι η μάσκα έχει μεγαλύτερο νόημα σε μια κοινότητα που κάνει συνολικά χρήση της; Και τι κοινωνικά πρότυπα προβάλλονται; Ολες αυτές οι αντιφάσεις του επίσημου λόγου έχουν την απεχθή οσμή της εργαλειακής χρήσης της επιστήμης και της κατά περίπτωση επιλεκτικής προβολής των πλευρών που βολεύουν τις (προειλημμένες) πολιτικές αποφάσεις.

● Ο ΕΟΔΥ ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι θα διακόψει την έκδοση ημερήσιας έκθεσης επιδημιολογικής επιτήρησης Covid-19 και θα εκδίδει μόνο εβδομαδιαία, κάθε Παρασκευή. Επιπλέον, η πρώτη εβδομαδιαία έκθεση (που βγήκε την Τρίτη!) ομολογουμένως μπέρδεψε. Για παράδειγμα, αντί για απόλυτους αριθμούς περιλάμβανε αναγωγή των κρουσμάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Πώς κρίνετε τις αποφάσεις αυτές;

Νομίζω ότι πρόκειται για μεγάλα λάθη, που υπονομεύουν το κύρος του Οργανισμού αλλά και της επιδημιολογικής κοινότητας στη χώρα μας – σε μια φάση που η αξιοπιστία τους ως σημείο αναφοράς και κοινής εμπιστοσύνης είναι παραπάνω από απαραίτητη. Είναι κρίμα! Ο τρόπος ενημέρωσης δεν μπορεί να αλλάζει όταν το επιδημικό κύμα είναι σε υψηλό σημείο. Βέβαια, μια εβδομαδιαία έκθεση είναι πιο ουσιαστικά πληροφοριακή γιατί είναι απαλλαγμένη από ημερήσιες διακυμάνσεις και περιλαμβάνει την ανάλυση μεγαλύτερου αριθμού κρουσμάτων, θανάτων κ.λπ. Ομως, τα ημερήσια δεδομένα πρέπει να είναι διαθέσιμα (για παράδειγμα, στην ιστοσελίδα του ΕΟΔΥ), μαζί με αναλυτικά διαχρονικά στοιχεία κατά νομό και πόλη, ώστε ο καθένας να έχει καλύτερη εικόνα για τις εξελίξεις στον τόπο του.

Σχετικά με τους δείκτες ανά εκατομμύριο πληθυσμού, αποτελεί αρχή στην επιδημιολογία ότι πρέπει να παρατίθενται μαζί με τους απόλυτους αριθμούς ώστε να γίνεται κατανοητή η βάση των δεικτών. Εδώ υπάρχει το πρόσθετο πρόβλημα ότι μέχρι τώρα δίνονταν μόνο απόλυτοι αριθμοί και όσοι ανέτρεχαν στα δεδομένα ήταν εξοικειωμένοι με αυτόν τον τρόπο παρουσίασης. Η αποφυγή της παράθεσής τους δημιουργεί την εύλογη υπόνοια ότι στοχεύει στη διαμόρφωση μιας νεφελώδους και αδιαφανούς εικόνας για την εξέλιξη της πανδημίας – ακριβώς το αντίθετο από το αναγκαίο!

● Τι θέση έχει ο εμβολιασμός σήμερα που κυκλοφορεί το στέλεχος ΒΑ.5;

Εχει δειχτεί ότι μέρος της ήπιας διαδρομής του ΒΑ.5 οφείλεται στον εμβολιασμό με τα υπάρχοντα εμβόλια. Η δεύτερη ενισχυτική δόση είναι απαραίτητη στα άτομα που έχουν ηλικία 60 ετών και άνω ή είναι ευάλωτα λόγω προβλήματος υγείας. Οι υπόλοιποι είναι σημαντικό να έχουν κάνει μία ενισχυτική δόση. Δεν πρέπει να μας μπερδεύει το γεγονός ότι αρκετοί εμβολιασμένοι νοσούν.

Τα εμβόλια παρέχουν πολύ μεγάλη προστασία, άνω του 90%, από τη σοβαρή νόσο (ΜΕΘ) και τον θάνατο –αυτό είναι το κρίσιμο– παρότι δίνουν ανεπαρκή προστασία από την ήπια ή μέτρια αρρώστια. Ετσι, νομίζω ότι η στάση «περιμένω τον Σεπτέμβρη» για να βγει εμβόλιο προσαρμοσμένο στο Ομικρον είναι άστοχη γιατί αγνοεί το κρίσιμο, την ανάγκη και τη δυνατότητα να προστατευτώ τώρα από τα χειρότερα.

Εκτύπωση στις: 2024-04-20
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=12819