Αρχική | Εκτύπωσε ή Αποθήκευσε ως PDF | Αποθήκευσε ως WORD | Αποθήκευσε ως HTML

Η θεωρία της συρρικνωμένης χρησιμότητας

Ηλίας, Καραβολιάς

Η Εφημερίδα των Συντακτών, 2022-09-21


Shrinkflation (συστολή + πληθωρισμός): πάλι οι γλωσσολόγοι της μακροοικονομικής είναι η αλήθεια ότι έχουν βρει τη λέξη δεκαετίες τώρα, ώστε να εξηγήσουν το γιατί πληρώνεις φέτος την ίδια τιμή (ή ελαφρώς ακριβότερη) για τα ξυραφάκια σου, μόνο που η συσκευασία που έπαιρνες πέρυσι -των πέντε τεμαχίων- θα ανακαλύψεις ότι τώρα έχει μέσα τέσσερα!

Το δε αναψυκτικό σου έχει μεν την ίδια τιμή, το μπουκάλι είναι το ίδιο, αλλά τα 250 ml έγιναν 220 ml. Αυτό δε συμβαίνει σε πολλά προϊόντα, όπου η διατήρηση της παλιάς τιμής στο εμπόρευμα συνεπάγεται ανεπαίσθητη για τον καταναλωτή μείωση της ποσότητας.

Πληθωρισμός δηλαδή, αλλά χωρίς να σηκωθούν οι τιμές. Γίνεται; Ολα γίνονται στον καπιταλισμό, διότι πολύ απλά όλα τα σκέφτηκαν κάποιοι και τα έβαλαν στα εγχειρίδια marketing, ώστε να μη μειώνεται ποτέ η φρενίτιδα της ζήτησης και της κατανάλωσης.

Το σύστημα μιλάει και δεν το ακούμε: πέφτουν οι ποσότητες, όχι οι τιμές. Αλλά προς Θεού, εκτός της ενέργειας που μας ξέφυγε, μη μειώσετε τη ζήτηση στα υπόλοιπα. Απλά μειώστε τη χρησιμότητα και την ωφέλεια της παλιάς ποσότητας, ώστε να μην πληρώσετε περισσότερα.

Μια σημείωση: η αλήθεια είναι ότι το ελληνικό δαιμόνιο έχει και εδώ τη λύση. Και αυτή φαίνεται στα ψητοπωλεία, εκεί που παρατηρείται το φαινόμενο αρκετοί να μην παίρνουν πλέον τον γύρο σε πιάτο-μερίδα (7-8 ευρώ). Αρκούνται στο κλασικό πιτόγυρο των 3-4 ευρώ (που περιέχει σχεδόν την ίδια ποσότητα με αυτή της μερίδας) και με ένα πιρούνι ανοίγουν την πίτα και τρώνε μια χαρά! Κάτι σαν αντίδραση με ελαφρά συρρίκνωση ωφέλειας στο άγνωστο, για τον Ελληνα καλοφαγά, φαινόμενο του shrinkflation...

Ας μη δαιμονοποιήσουμε πάλι το κέρδος και την ανάγκη του κεφαλαίου που το πιέζει ώστε να παραμείνει σε υψηλό περιθώριο. Ας μην μπλεχτούμε με τα θεωρητικά ακαταλαβίστικα περί «διαρκούς αναπαραγωγής και αυξημένης ταχύτητας χρήματος και εμπορευματικού κεφαλαίου μέσω της τεχνητής διατήρησης δυνητικής ζήτησης» (πολύ μαρξισμό μυρίζουν...)

Ας δούμε πολύ απλά το φαινόμενο που συμβαίνει στο πιο σπάνιο αγαθό/προϊόν/εμπόρευμα στον κόσμο: το χρήμα. Οσο ανεβαίνει το κόστος παραγωγής του (επιτόκιο), τόσο θα μειώνεται λογικά η ποσότητα που κυκλοφορεί στις τσέπες μας (ορθόδοξη θεωρία, βασισμένη στα θέσφατα προσφοράς-ζήτησης, έτσι λένε οι γραφές).

Με μια διαφορά: η ποσότητα χρήματος που δημιουργήθηκε πριν από την άνοδο των επιτοκίων ήταν η μεγαλύτερη στην παγκόσμια ιστορία. Αλλά, αλήθεια, πού πήγε όλο αυτό το χρήμα; Γιατί δεν το είδαμε στους μισθούς και στα εισοδήματά μας, ώστε να αγοράζουμε το πακέτο των 6 (αντί 5) τεμαχίων για ξύρισμα και το αναψυκτικό των 300 ml, αντί των 250 ml, πληρώνοντας και κάτι παραπάνω (κι ας ανέβαινε πριν από την ενεργειακή κρίση ο πληθωρισμός);

Εδώ μπαίνουμε στα χωράφια άλλων εννοιών που -αν και στα ελληνικά- μάλλον μοιάζουν κινέζικα για τη μάζα (π.χ. πλασματικό κεφάλαιο, υπερσυσσώρευση, φθηνή απόσπαση υπεραξίας, ισοτιμία αγοραστικής δύναμης κ.ά.).

Οπότε, η πάντα προνοητική οικονομική μετα-γλώσσα σού πετάει δυο-τρία ωραία αγγλικά όπως stagflation (στασιμοπληθωρισμός) και jobless recovery (ανάκαμψη χωρίς δουλειές), έννοιες που όσο καλά και αν χειρίζεσαι τις ξένες γλώσσες, π.χ. ως σερβιτόρος σε ξενοδοχείο ή υπάλληλος σε τουριστικό μαγαζί, παρά τα masters, αυτά να σου μοιάζουν το ίδιο κινέζικα...


Εκτύπωση στις: 2024-04-25
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=12898