Αλλάζει η ισορροπία δυνάμεων;
Χαράλαμπος, Τσαρδανίδης
Τα Νέα, 2022-09-17
Η σύνοδος του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (ΟΣΣ) θεωρήθηκε από πολλούς μια μοναδική ευκαιρία για να συζητηθεί η προοπτική μιας συνεργασίας που θα εγκαινιάζει την απαρχή μιας νέας εποχής στο διεθνές σύστημα. Το Πεκίνο, ιδιαίτερα, επιδιώκει ο ΟΣΣ να καταστεί ο κύριος άξονας όχι μόνο της ανάσχεσης της επιρροής της Δύσης στον χώρο της Κεντρικής Ασίας και της Ανατολικής Ασίας, αλλά και γενικότερα της μεταβολής του διεθνούς συστήματος, όπου η ηγεμονία των ΗΠΑ δεν θα πρέπει πια να εκλαμβάνεται ως δεδομένη. Ωστόσο, ενώ η Κίνα διαθέτει τεράστια οικονομική ισχύ και επεκτείνει την παρουσία της ολοένα και περισσότερο στην Ευρασία και τη Νότια Ασία, η ικανότητά της να χρησιμοποιήσει τον ΟΣΣ στο πλαίσιο μιας στρατηγικής εξισορρόπησης με τη Δύση εξαρτάται από τη στήριξη της Ρωσίας αλλά και από την ανεκτικότητα στο εγχείρημα αυτό που το Νέο Δελχί θα επιδείξει.
Η Μόσχα και το Πεκίνο, βέβαια, έχουν κοινό συμφέρον να μειώσουν την αμερικανική επιρροή. Δεν είναι, όμως, βέβαιο ότι το ενδιαφέρον της Κίνας να επεκτείνει τη δραστηριότητα του ΟΣΣ στο εμπόριο, τη χρηματοδότηση και την ενεργειακή ανάπτυξη γίνεται αποδεκτό με ευαρέσκεια από τη Ρωσία. Ούτε πάλι η Ινδία θα είναι πρόθυμη να θυσιάσει τις σχέσεις που έχει αναπτύξει με τις ΗΠΑ, τόσο διμερώς όσο και στο πλαίσιο του QUAD, του τετραμερούς διαλόγου ασφαλείας με τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και την Αυστραλία. Η εισβολή δε της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι στρατιωτικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Μόσχα έχουν εγείρει σοβαρά ερωτήματα στο Πεκίνο ως προς τον βαθμό που η πολυδιαφημισμένη στενή εταιρική τους σχέση μπορεί να διατηρηθεί στο μέλλον ανέπαφη, καθώς η Κίνα μπορεί να θεωρηθεί συνεργός της Μόσχας και επομένως να αντιμετωπίσει οικονομικές κυρώσεις από τη Δύση.
Η επιμονή, επιπρόσθετα, της Μόσχας να θεωρεί ότι οι χώρες της Κεντρικής Ασίας ανήκουν αποκλειστικά στη δική της ζώνη επιρροής μπορεί να υπονομεύσει τις πρωτοβουλίες της Κίνας να ενδυναμώσει τις σχέσεις της με το Καζαχστάν και το Ουζμπακιστάν στο πλαίσιο της «Πρωτοβουλίας Μια Ζώνη, Ενας Δρόμος», που η κινεζική κυβέρνηση προωθεί με ενάργεια αλλά όχι και με τόσο θεαματική επιτυχία. Το βασικό δίλημμα του Πεκίνου είναι πώς θα διαχειριστεί τις παραπάνω προκλήσεις και πώς θα ισορροπεί μεταξύ του διαχωρισμού του από τη ρωσική επιθετικότητα και της μη αποξένωσής του από τη Μόσχα.
Υπάρχουν, συνεπώς, δύο μεγάλα διακυβεύματα για τους βασικούς πρωταγωνιστές της διάσκεψης της Σαμαρκάνδης (Ρωσία, Ινδία και Κίνα). Το πρώτο αναφέρεται σε ποιο βαθμό θα υπάρξει ικανοποιητική υλοποίηση των αποφάσεων της συνόδου κορυφής και της διατήρησης του ΟΣΣ - της μεγαλύτερης περιφερειακής συνεργασίας του κόσμου - σε μια βιώσιμη και δυναμική τροχιά σε μια περίοδο αυξανόμενης διατλαντικής ενότητας και δύναμης. Το δεύτερο διακύβευμα είναι, εάν η βούληση του Νέου Δελχί, του Πεκίνου και προπάντων της Μόσχας, μαζί με τους άλλους εταίρους του ΟΣΣ να μεταβάλουν την ισορροπία δυνάμεων στο διεθνές σύστημα στηρίζεται σε ρεαλιστικές βάσεις και δεν αποτελεί πομφόλυγες διακηρύξεις.
Πέραν του γεγονότος ότι μεταξύ των εταίρων υπάρχουν διαφορετικά ή και αντιτιθέμενα συμφέροντα (π.χ μεταξύ Ινδίας και Κίνας ή μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν), η συγκρότηση μιας αντιδυτικής συμμαχίας ενέχει κινδύνους οικονομικούς και πολιτικούς, ιδιαίτερα για την Κίνα και την Ινδία. Τέλος, δεν θα πρέπει να παραγνωρίζεται η ισχύς και η αποφασιστική αντίδραση της Δύσης που διατηρεί στα χέρια της αρκετά και ικανά χαρτιά.
Εκτύπωση στις: 2024-04-19
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=12902