Γιατί οι μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις χάνουν τους πολέμους
Immanuel, Wallerstein
Τα Νέα, 2006-08-19
Οι Ηνωμένες Πολιτείες αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν βία κατά του Ιράκ το 2003. Το Ισραήλ έπραξε το ίδιο κατά της Χεζμπολάχ στον Λίβανο το 2006. Και στις δύο περιπτώσεις οι κυβερνήσεις έλαβαν την απόφαση θεωρώντας βέβαιο ότι θα κέρδιζαν στα πεδία των μαχών και μάλιστα γρήγορα. Όμως η νίκη εξαρτάται από το στρατιωτικό χάσμα μεταξύ των δύο πλευρών, το οποίο θα πρέπει να είναι πράγματι πολύ μεγάλο υπέρ του ισχυρότερου. Αν η διαφορά είναι μικρότερη, η απόφαση για στρατιωτική εμπλοκή μπορεί να αποβεί λανθασμένη και μάλιστα να καταλήξει σε φιάσκο για τον ισχυρότερο στρατιωτικά. Και αυτό μπορεί να συμβεί για πέντε λόγους:
1. Αν ο αδύναμος αποδειχθεί ότι διαθέτει τις δυνάμεις να επιβραδύνει τη διαδικασία και να την οδηγήσει σε τέλμα, τότε θα φανούν και τα όρια της υποτιθέμενης ισχυρότερης στρατιωτικής δύναμης. Δίνεται έτσι η εικόνα ότι η ισχυρότερη δύναμη είναι πιο αδύναμη στρατιωτικά απ’ ό,τι αρχικά είχε εκτιμηθεί.
2. Ένας παρατεινόμενος πόλεμος είναι πάντα - και αναπόφευκτα - ένας «κακός» πόλεμος. H πιο ισχυρή στρατιωτική δύναμη επιδίδεται σε πράξεις που αρχίζουν να φαίνονται ηθικά μεμπτές. Αν ο πόλεμος είναι πράγματι σύντομος, οι πράξεις αυτές λησμονούνται γρήγορα. Όχι όμως αν διαρκέσει περισσότερο. H ισχυρή στρατιωτικά δύναμη αρχίζει να χάνει όποιο ηθικό έρεισμα είχε στη διεθνή κοινή γνώμη. Αργά αλλά σταθερά, χώρες οι οποίες αρχικά την υποστήριζαν αρχίζουν να παίρνουν αποστάσεις.
3. Στην αρχή του πολέμου, μεγάλο ποσοστό της κοινής γνώμης στο εσωτερικό της ισχυρής στρατιωτικά χώρας υποστηρίζει την απόφαση της κυβέρνησής της να εμπλακεί σε πόλεμο. Όμως αυτή η υποστήριξη θεμελιώνεται και στην άποψη ότι στον πόλεμο η δική της δύναμη θα κερδίσει και μάλιστα εύκολα, άρα, σχετικά ανώδυνα. Όταν ο πόλεμος οδηγείται σε αδιέξοδο, ο πληθυσμός διχάζεται - υπάρχουν εκείνοι που ζητούν μεγαλύτερη κλιμάκωση και εκείνοι που ζητούν αποχώρηση. H κυβέρνηση διχάζεται επίσης. Αν αποχωρήσει, χάνει κι αν όχι, χάνει επίσης. Το αποτέλεσμα είναι πρώτα παράλυση και ύστερα ταπείνωση. Αν μάλιστα το αίσθημα της ταπείνωσης είναι έντονο, μπορεί να οδηγήσει σε ακραίες εσωτερικές εντάσεις εντός της ισχυρότερης στρατιωτικά χώρας.
4. Όσο περισσότερο διαρκέσει η εμπόλεμη κατάσταση τόσο πιο μεγάλο το κόστος - σε ανθρώπινες ζωές και οικονομικά - και τόσο πιο μεγάλη και η απώλεια της εσωτερικής υποστήριξης. H χώρα ή η πλευρά εναντίον της οποίας έγινε ο πόλεμος ζημιώνεται και συχνά σε μεγάλο βαθμό. Όμως η ζημιά στην ισχυρότερη στρατιωτική δύναμη αποδεικνύεται επίσης πολύ μεγάλη, αν και όχι στην υποδομή της.
5. Όταν συντρέχουν όλα τα παραπάνω, το αποτέλεσμα είναι η αποδυνάμωση της πολιτικής θέσης της ισχυρής στρατιωτικά χώρας στο διεθνές σύστημα.
Ο Αμερικανός Κοινωνιολόγος Ιμάνιουελ Βάλερσταϊν είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ
Εκτύπωση στις: 2024-04-27
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=1298