Το κοινωνικό κράτος σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να φαλκιδευτεί.
Δημήτρης, Χατζησωκράτης
Συνένευξη στη Μίνα Μπαγιώτα, Ο ασφαλισμένος, 2006-10-11
-κ. Χατζησωκράτη το τελευταίο διάστημα τόσο οι διεθνείς οίκοι όσο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πιέζουν για νέες ρυθμίσεις στα συνταξιοδοτικά συστήματα. Συχνά δε γίνεται λόγος για αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης λόγω της μεγαλύτερης διάρκειας ζωής. Πώς το σχολιάζετε;-Την τελευταία 15ετία το ασφαλιστικό, κυρίως-αν όχι αποκλειστικά – στον τομέα που αφορά τα συνταξιοδοτικά, βρίσκεται στην ευρωπαϊκή ημερήσια διάταξη. Πάντα υπό τη δαμόκλειο σπάθη της κατάρρευσης. Παρακολουθούμε, εξ αιτίας του κορσέ του Συμφώνου Σταθερότητας, μια σχεδόν αποκλειστική επικέντρωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, των κυβερνήσεων αλλά και μελετών, πάσης παραγγελίας και προέλευσης, στην αναγκαιότητα δραστικής μείωσης των εθνικών δαπανών για την εξυπηρέτηση των υποχρεώσεων για χρηματοδότηση των ασφαλιστικών συστημάτων. Για σήμερα, αλλά πολύ περισσότερο για τις επόμενες δεκαετίες.
Δεν υπάρχει πρόβλημα στα συνταξιοδοτικά συστήματα;
Και βέβαια υπάρχει. Μέγα. Όμως η συζήτηση για το ξεπέρασμα των προβλημάτων μεταφέρεται – θα έλεγα εντελώς εσκεμμένα- όχι στη ρίζα της παθογένειας των συστημάτων, αλλά σε μια έκφανση, πραγματική μεν αλλά όχι κυρίαρχη. Εξηγούμαι. Πράγματι το προσδόκιμο όριο ζωής των ευρωπαίων πολιτών αυξάνεται. Η, ως εκ τούτου, γενικευμένη αντίληψη και πολιτική πρόταση, που διεκδικεί και την πρώτη συνταγή προς επίλυση του ασφαλιστικού προβλήματος, μπορεί να καθίσταται και επικίνδυνη και απάνθρωπη αν θεωρηθεί ως πανάκεια. Περιορίζομαι στα της Ελλάδας για να γίνομαι σαφέστερος και συγκεκριμένος.
Στην Ελλάδα λοιπόν, τα 35 χρόνια εργασίας είναι αρκετά, έτσι ώστε να προσδοκά κανείς να ζήσει μετά τα 60 – 65 άλλα 15 –10 χρόνια συνταξιούχος;
Ναι θα λέγαμε αβίαστα.
Και τα 65 ως όριο ηλικίας;
Προφανώς. Εγώ είμαι πολιτικός μηχανικός. Γνωρίζω πολύ καλά ότι οι περισσότεροι συνάδελφοι/ισσες- κυρίως οι ελεύθεροι επαγγελματίες- ποτέ δεν παίρνουν τη σύνταξή τους στα 65 τους χρόνια και έχουν θεμελιώσει δικαίωμα… Μπορώ όμως με βάσει αυτούς να προτείνω μια γενική πολιτική ορίων συνταξιοδότησης; Μπορώ να συζητάω το ίδιο για τους οικοδόμους, τους εργάτες /εργάτριες βιομηχανίας, γενικά όσους δεν ασκούν πνευματικά εργασία; Η 35ετής καταπόνηση είναι μεγάλη. Ζούμε στην Ευρώπη και το κοινωνικό κράτος, μια κατάκτηση που είναι μοναδική στην υφήλιο, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό- τουλάχιστον από την αριστερά-, ότι μπορεί να φαλκιδευτεί. Και αποτελεί σημαντική κατάκτηση η διασφάλιση στοιχειωδών συνθηκών διαβίωσης για τους πολίτες και η κοινωνική ευθύνη για την απόδοση αξιοπρεπούς σύνταξης σε αυτούς μετά 35 χρόνια, εν γένει, ασφαλιστικού βίου. Αυτό θα πρέπει να είναι ο γενικός κανόνας. Δεν θα ήμουν αντίθετος , από εκεί και πέρα, η παράταση για 2- 5 χρόνια του εργασιακού του βίου, με αποκλειστική αίτηση του ασφαλισμένου.
-την περίοδο αυτή η κυβέρνηση αποφάσισε να ανοίξει το ασφαλιστικό, με τη μορφή διαλόγου αρχικά. Πιστεύετε ότι θα υπάρξουν σύντομα αποτελέσματα;
-Θεωρώ, εν γένει ότι ο δημόσιος διάλογος για οποιοδήποτε ζήτημα δίνει τη δυνατότητα ανάδειξης του προβλήματος και των θέσεων των διαλεγομένων, στο βαθμό φυσικά που αυτοί έχουν θέσεις. Αυτό είναι η αφετηριακή μου προσέγγιση. Στη συγκεκριμένη όμως περίπτωση του ασφαλιστικού ζητήματος στην Ελλάδα του 2006τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Το θέμα είναι γνωστό. Οι προτάσεις των κομμάτων και των κοινωνικών φορέων έχουν διατυπωθεί πολλαπλώς. Τα ΜΜΕ διαμορφώνουν ένα κλίμα τρομοκρατίας για τους ασφαλισμένους για το μέλλον των ασφαλιστικών ταμείων. Το επίδικο αντικείμενο, δηλαδή τι ακριβώς προτείνεται από την κυβέρνηση να συζητηθεί ως μέτρα για την καταπολέμηση αγνώστων μέχρι στιγμής παραγόντων διαμορφώνει ένα όλως ιδιότυπο σκηνικό. Είναι φανερό ότι κυβερνητική επιδίωξη είναι να υπάρξει εικόνα ευρύτερου Εθνικού Διαλόγου για το ασφαλιστικό. Αλλά, άσχετα από την επιδίωξη της κυβέρνησης, η συμμετοχή στην συζήτηση δεν θα μπορούσε να κάνει από μόνη της ζημιά, αρκεί να υπήρχε στοιχειώδης διασφάλιση ότι θα γίνει διάλογος και όχι επικύρωση προειλημμένων μέτρων, με διαφωνίες και άλλες θέσεις, οι οποίες θα καταγράφονται και θα παρουσιάζονται ισοτίμως. Μια τέτοια προοπτική δεν υφίσταται. Η συζήτηση στη Βουλή μέσα από τις διαδικασίες της Μόνιμης Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων μπορεί απλώς να αναδείξει το πρόβλημα. Αλλά μέχρι εκεί. Επιτροπές ειδικών ας συγκροτηθούν και ας ασχοληθούν με αυτά που μπορεί να κάνουν. Η διακομματικότητα όμως δεν μπορεί μέσω αυτών να διασφαλιστεί. Διάλογος ανοικτός στην κοινωνία θα γίνει από τα πράγματα αν και εφόσον υπάρξουν συγκεκριμένες προτάσεις- επιλογές της κυβέρνησης για τη λήψη μέτρων. Οι κοινωνικοί φορείς ούτως ή άλλως έχουν δυνατότητα διαλόγου μεταξύ τους αλλά και με την κυβέρνηση μέσω της ΟΙΕ. Θα μπορούσε φυσικά η κυβέρνηση, αν ήθελε να δώσει μια ουσιαστική προοπτική διαλόγου των κομμάτων για μια ουσιαστική διερεύνηση των παραμέτρων του προβλήματος και της ανίχνευσης πιθανόν ορισμένων κοινών προτάσεων αντιμετώπισης, να προχωρήσει στη συγκρότηση Επιτροπής Μελέτης, όπως προβλέπεται από το Άρθρο 44 του Κανονισμού. Αυτής της Επιτροπής το Πόρισμα θα μπορούσε να έχει τα παραπάνω εχέγγυα, όπως άλλωστε έχει συμβεί και για άλλα μεγάλα ζητήματα.
Αποτελέσματα μέσα από την κυβερνητική επιμονή σε ένα τόσο αμφισβητούμενο και επί της διαδικασίας ζήτημα δεν αναμένω, εκτός από την μονομερή ανακοίνωση κάποιων μέτρων που ήδη μελετούν ως κυβέρνηση να λάβουν.
-ποια είναι κατά τη γνώμη σας τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει το ασφαλιστικό μας σύστημα;
- Το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας μας έχει πέντε αντίπαλους:
ο πρώτος, είναι η ανεργία και τα χαμηλά επίπεδα συνολικής απασχόλησης στην Ελλάδα. Η επίκληση του δημογραφικού προβλήματος δεν έχει κανένα νόημα αν έχουμε τόσο μεγάλα ποσοστά ανεργίας στους νέους. Χρειαζόμαστε επειγόντως ριζική αλλαγή πολιτικής που θα περιλαμβάνει ένα αποτελεσματικό σχέδιο ανάπτυξης για τη μείωση της ανεργίας και στόχο την πλήρη απασχόληση και την άνοδο του επιπέδου απασχόλησης στη χώρα, ανάλογο με τα ευρωπαϊκά επίπεδα.
Ο δεύτερος, είναι η μονομερής λιτότητα στους μισθούς. Τα τελευταία χρόνια το μερίδιο των μισθών, αντί να αυξάνει μειώνεται. Το εισοδηματικό μερίδιο της εργασίας από 77% το 1982 μειώθηκε στο 67% του ΑΕΠ στο τέλος του 2004 Χρειαζόμαστε δραστική αύξηση των μισθών και ετήσιες αυξήσεις που να υπερκαλύπτουν την αύξηση του πληθωρισμού και της ετήσιας παραγωγικότητας.
Ο τρίτος, είναι η εισφοροδιαφυγή και ειδικότερα η μαύρη ανασφάλιστη εργασία, πρώτα απ΄ όλα των μεταναστών. Χρειαζόμαστε εξίσωση των απολαβών των μεταναστών με τους Έλληνες συναδέλφους τους και η εξάλειψη της μαύρης εργασίας θα σημάνει μια γερή χρηματοδοτική ένεση στα Ταμεία και τις συντάξεις.
Ο τέταρτος, είναι η υποχρηματοδότηση της κοινωνικής ασφάλισης από το κράτος μαζί με τα υψηλά κρατικά χρέη προς τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης. Χρειαζόμαστε την δίκαιη τριμερή χρηματοδότηση, 2/9 οι εργαζόμενοι, 4/9 οι εργοδότες, 3/9 το κράτος- χωρίς καταδολιεύσεις από μέρους του-, γεγονός που θα συμβάλει ουσιαστικά στην ευρωστία των Ταμείων.
Ο πέμπτος, είναι η λεηλασία που επί δεκαετίες έχουν υποστεί τα αποθεματικά των Ασφαλιστικών Ταμείων από το Κράτος και η ανυπαρξία αποθεματικού. Χρειαζόμαστε την επιστροφή μέρους των αφαιρεθέντων πόρων και τη θεσμοθέτηση νέων πόρων για τη δημιουργία ασφαλιστικού αποθέματος.
-ο υπουργός Απασχόλησης πολύ πρόσφατα ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός Ταμείου Αλληλεγγύης για τους ανέργους άνω των 50 στη Νάουσα. Ωστόσο δεν έχει ακόμη εξασφαλιστεί η χρηματοδότησή του. Θεωρείτε ότι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση και νομίζετε ότι πρέπει να επεκταθεί και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας;
-Εμάς, ως ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟ, δε μας κάλυψε ούτε η πρώτη ούτε η δεύτερη εκδοχή της τροπολογίας που ψηφίστηκε στη Βουλή.. Δική μας άποψη είναι ότι η ριζική απάντηση στο πρόβλημα της ανεργίας και ειδικά της ανεργίας που δημιουργούν οι χρεοκοπίες και η μετεγκατάσταση επιχειρήσεων δεν μπορεί να αποτελεί ούτε η πρόωρη συνταξιοδότηση ούτε η επιδοματική πολιτική, αλλά η εξασφάλιση παραγωγικής απασχόλησης και κοινωνικά χρήσιμης εργασίας για τους ανέργους. Ψηφίσαμε, τελικά, την κυβερνητική πρόταση παρά τον ανεπαρκή και αποσπασματικό της χαρακτήρα, για να μην παραταθεί το δράμα έστω εκείνων των λίγων ανέργων στους οποίους αφορά.
Καλέσαμε ταυτόχρονα την κυβέρνηση να φέρει ολοκληρωμένη πρόταση με συγκεκριμένες κλαδικές πολιτικές, περιφερειακά προγράμματα και θεσμικά μέτρα για τη διαμόρφωση ενός κοινωνικού τομέα ο οποίος μπορεί να δώσει διέξοδο, ιδιαίτερα σε ανέργους μακράς διαρκείας. Εμείς καταγγέλλουμε την ανυπαρξία ουσιαστικής πολιτικής και θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας για μια ουσιαστική αντιμετώπιση του προβλήματος σε όλους τους κλάδους και όλους τους νομούς που πλήττονται από προβλήματα ανάλογα με εκείνα της Νάουσας. Θεωρώντας ότι και οι ευθύνες του ΠΑΣΟΚ για τη σημερινή κατάσταση είναι μεγάλες, υπογραμμίζω ότι οι προτάσεις που κατέθεσε για το ζήτημα αυτό το ΠΑΣΟΚ στη Βουλή έχουν ενδιαφέρον και πρέπει για τη διαμόρφωση μιας συνεκτικής πολιτικής αντιμετώπισης του προβλήματος να συνεκτιμηθούν.
Κ. Χατζησωκράτη ποια πρέπει να είναι η κεντρική στόχευ ση για το Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης;
Κεντρική στόχευση πρέπει να είναι η Ενιαιοποίηση των Ταμείων. Είναι αναγκαίο το χρονοδιάγραμμα ώστε, με χρονικό ορίζοντα το 2025, να υπάρχουν τρία Ταμεία κύριας ασφάλισης: το ΙΚΑ(όλοι οι μισθωτοί), ο ΟΓΑ(όλοι οι Αγρότες), το Ενιαίο ταμείο αυτοαπασχολουμένων. Πρέπει να ληφθεί μέριμνα ώστε όλες οι ενδιάμεσες αναδιαρθρώσεις και ενέργειες (ομαδοποιήσεις, συμπτύξεις, οργανωτικές αλλαγές κλπ.) να αναφέρονται στον κεντρικό στόχο και να αποδεικνύεται η συμβατότητά τους με αυτόν.
Τελικός στόχος, ως το 2040, το ένα ΤΑΜΕΙΟ.
Η αναδιοργάνωση του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης και η ενοποίηση των Ταμείων οφείλει να περνάει μέσα από τη δημιουργία ενός Εθνικού Ταμείου Ασφάλισης Υγείας, αυτοδιοικούμενου, αποκεντρωμένου και υπό την εποπτεία του κράτους, που θα δρα ως διαμεσολαβητής ανάμεσα στους κλάδους υγείας των οργανισμών ασφάλισης και στις δημόσιες και ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας.
Να υπογραμμίσω εδώ ότι συνήθως μιλάμε για τον τομέα συντάξεων και αγνοούμε τον ιδιαιτέρως κρίσιμο τομέα του κλάδου υγείας.
Εκτύπωση στις: 2024-04-25
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=1404