Μετά την 29η Οκτωβρίου...
Παύλος, Τσίμας
Τα Νέα, 2006-10-27
Οι εθνικές επέτειοι για τις περισσότερες χώρες είναι απλώς μια γιορτή. Μια ευκαιρία για διακοπές και οικογενειακές συναθροίσεις. Όχι πάντα για χώρες όπως η Ελλάδα. Και πολύ περισσότερο όχι για χώρες όπως η Τουρκία. Χώρα μελαγχολική - όπως έχει πει ο νομπελίστας Ορχάν Παμούκ - αδιάκοπα τυραννισμένη, όπως και η Ελλάδα παλιότερα, αλλά με έναν τρόπο ακόμη και σήμερα από «εθνικά» υπαρξιακά διλήμματα και αμφιβολίες.
Η δική μας 28η Οκτωβρίου ήταν, τα τελευταία χρόνια, η αφορμή για να εκδηλωθεί μια μείζων κοινωνική σύγκρουση, αυτή που προκαλεί ο φόβος απέναντι στον μετανάστη ή μάλλον ο φόβος γενικά, η ανασφάλεια για το μέλλον, που αποτελεί το κοινωνικό σήμα κατατεθέν. Και να εκδηλωθεί με τρόπο συμβολικό - και συμβολικά γελοίο - γύρω από το αν πρέπει ή όχι να παρελαύνουν ως σημαιοφόροι τα παιδιά των μεταναστών που αριστεύουν στα ελληνικά σχολεία. Φέτος, η επέτειος και οι μαθητικές παρελάσεις που τη συνοδεύουν - ως ένας ακόμη συμβολισμός του κλειστοφοβικού και συντηρητικού χαρακτήρα της ελληνικής σχολικής εκπαίδευσης - μοιραία αποκτούν και μια επιπρόσθετη, συνδικαλιστική, σήμανση: θα γίνουν ή όχι οι παρελάσεις τόποι εκδήλωσης της εκπαιδευτικής δυσαρέσκειας;
Μία ημέρα μετά τη δική μας επέτειο, οι γείτονες γιορτάζουν επίσης. Γιορτάζουν τη δική τους 29η Οκτωβρίου, την επέτειο της ίδρυσης της Τουρκικής Δημοκρατίας από τον Κεμάλ, πριν από 83 χρόνια. Για εκείνους, η επέτειος είχε, κατά καιρούς, κι εφέτος αποκτά ξανά ίσως εντονότερα παρά ποτέ, ένα χαρακτήρα επιβεβαίωσης του θεμελιώδους ρόλου του στρατού στην εγκαθίδρυση και διασφάλιση μιας κοσμικής, μη ισλαμικής, ενιαίας και δυτικόστροφης Τουρκίας. Τρεις φορές ώς τώρα, το 1960, το 1980 και το 1997, ο στρατός άσκησε ανοιχτά με τη μορφή πραξικοπήματος, αιματηρού τις δύο πρώτες φορές, «βελούδινου» την τρίτη, τον ρόλο του προστάτη της Δημοκρατίας από τη δημοκρατία. Και καθώς οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις θα παρελαύνουν μεθαύριο προ του νέου τους αρχηγού, που έχει τη φήμη ιέρακος, όλος ο κόσμος θα αναρωτιέται αν θα μπουν στον πειρασμό να επαναλάβουν την πρακτική, για τέταρτη φορά, με στόχο έναν πολιτικό και ιδεολογικό κληρονόμο του απαγχονισθέντος από τους στρατιωτικούς το 1960 πρωθυπουργού Μεντερές - τον Ταγίπ Ερντογάν...
Η χρονική σύμπτωση των δύο εθνικών επετείων έδινε τα τελευταία χρόνια την ευκαιρία για συμβολικές και πανηγυρικές επιβεβαιώσεις της αλλαγής του κλίματος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Για αβρές επισκέψεις πολιτικών και στρατιωτικών στις αντίστοιχες πρεσβείες και για δηλώσεις που διεκήρυτταν ότι οι κακές ημέρες των αντιπαραθέσεων είναι πίσω μας κι ότι η νέα εποχή, που εγκαινιάστηκε με τη διπλωματία των σεισμών, καλλιεργήθηκε από την εγκάρδια συνεννόηση Παπανδρέου - Τζεμ και πήρε ραγδαία τροπή μετά την εκλογή Ερντογάν, είναι ανεπίστρεπτη.
Σήμερα, οι βεβαιότητες δίνουν τη θέση τους σε ανοιχτές ερωτήσεις: Είναι πράγματι ανεπίστρεπτη η αλλαγή;
Το νέο κλίμα στις διμερείς σχέσεις αντέχει σε έναν πρόσκαιρο ή διαρκέστερο εκτροχιασμό του ευρωτουρκικού τρένου, επί του οποίου και η ελληνοτουρκική προσέγγιση επιβαίνει; Αντέχει, πολύ περισσότερο, αν αφορμή ή πρόσχημα του εκτροχιασμού αποβεί μια «τεχνική» εμπλοκή στο Κυπριακό; Και, με δεδομένη την άρνηση της κυπριακής ηγεσίας να στέρξει σε οποιαδήποτε ανακίνηση μιας συζήτησης για συνολική λύση του κυπριακού προβλήματος, έχει η ελληνική πλευρά, ήδη άδοξα παραιτηθείσα από τις πρόνοιες και τις προστατευτικές δικλίδες της Συμφωνίας του Ελσίνκι, ένα «σχέδιο Β», όπως έχει αποκληθεί, ώστε να μη μεταφερθεί σε αυτήν και εις βάρος της η συνέργεια των διεθνών πιέσεων;
Ώς τώρα η εξωτερική πολιτική της «νέας διακυβέρνησης» είχε δύο σταθερές: Να αποφεύγει, πρώτον, κάθε κίνηση που μπορεί να ενέχει πολιτικό κόστος στο εσωτερικό (εξ ου και η αποχή από τις διαπραγματεύσεις στην τελική φάση του σχεδίου Ανάν). Και, δεύτερον, να αποφεύγει οτιδήποτε θα έθετε σε κίνδυνο την (ολίγον καταφρονητική) ευαρέσκεια της Ουάσιγκτον.
Με αυτήν την πυξίδα, κι αν δεν αλλάξει επειγόντως, ο δρόμος μετά την 29η Οκτωβρίου προβλέπεται επικίνδυνα ολισθηρός.
Εκτύπωση στις: 2024-04-24
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=1439