Αρχική | Εκτύπωσε ή Αποθήκευσε ως PDF | Αποθήκευσε ως WORD | Αποθήκευσε ως HTML

Ποιος είπε "εμφύλιος πόλεμος";

Τζόναθαν, Άλτερ

Newsweek, ppol.gr, 2006-12-12


Για να παραφράσουμε τη φημισμένη ομιλία του Αβραάμ Λίνκολν (Abraham Lincoln) στο Γκέτισμπεργκ, καταμεσής στον πόλεμο της απόσχισης του νότου, έχουμε εμπλακεί σήμερα σε έναν ιστορικό εμφύλιο πόλεμο που θα κρίνει την βιωσιμότητα αυτού του έθνους (του Ιράκ) και πολλών ακόμα (στη Μέση Ανατολή).

Τη Δευτέρα 27 Νοεμβρίου το δελτίο ειδήσεων του NBC ανακοίνωσε πως «μετά από ώριμη σκέψη» αποφάσισε πως «η κατάσταση στο Ιράκ, που χαρακτηρίζεται από ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ πολιτοφυλακών, η κάθε μία των οποίων προωθεί με τον τρόπο αυτόν τους δικούς της πολιτικούς στόχους, μπορεί πια να χαρακτηριστεί "εμφύλιος πόλεμος"».

Οι «τάιμς» του Λος ’Αντζελες πήραν την ίδια απόφαση και όλα τα υπόλοιπα σημαντικά μίντια -με την αναπόφευκτη εξαίρεση του «φοξ νιους»- δεν θα αργήσουν να ακολουθήσουν.

Γιατί όμως άργησαν τόσο τα μίντια να μιλήσουν για «εμφύλιο πόλεμο»;

Η απάντηση στο ερώτημα αυτό λέει πολλά για τις σχέσεις μεταξύ προεδρίας και τύπου σε αυτό το ξεκίνημα του 21ου αιώνα.

Να υπογραμμίσουμε πρώτα πως ο όρος «εμφύλιος πόλεμος» δεν διαθέτει γενικά αποδεκτό περιεχόμενο.

Ορισμένοι ερευνητές εκτιμούν πως το Ιράκ βρίσκεται σε «εμφύλιο πόλεμο» από το 2004, όταν η προσωρινή συμμαχική διοίκηση παρέδωσε την κυριαρχία σε ιρακινή κυβέρνηση.

Στο άλλο άκρο βρίσκεται ο διάσημος Βρετανός ιστορικός Τζον Κίγκαν (John Keegan), που θεωρεί πως έχουμε «εμφύλιο πόλεμο» μόνο από τη στιγμή που στο πεδίο της μάχης συγκρούονται δύο στρατοί με διαφορετικές στολές.

Ανάμεσά στις δύο αυτές απόψεις υπάρχουν όλοι όσοι θεωρούν πως για να έχουμε έναν «εμφύλιο πόλεμο» αρκούν οι παρατεταμένες βίαιες συγκρούσεις.

Όπως έλεγε και ο ανώτατος δικαστής Πότερ Στιούαρτ (Potter Stewart) για την πορνογραφία, «μόλις τη δεις το καταλαβαίνεις».

Οι μετριοπαθείς μπορεί να διαφωνούν για το πότε ακριβώς ξεπέρασε το Ιράκ το όριο του «εμφυλίου πολέμου», αλλά δεν έχουν καμία αμφιβολία πως αυτό συνέβη εδώ κι αρκετούς μήνες, από τη στιγμή που εθνοτικές και θρησκευτικές ένοπλες ομάδες άρχισαν να πολλαπλασιάζουν τον αριθμό των νεκρών.

Οι Αμερικάνοι εκτιμούν τις απώλειές τους σε 3,000 νεκρούς και πάνω από 20,000 τραυματίες, αριθμούς που είναι μηδαμινοί σε σχέση με τους Ιρακινούς νεκρούς, που εκτιμώνται από 50,000 έως πολλές εκατοντάδες χιλιάδες.

Πώς να εξηγηθούν τότε οι αναστολές στη χρήση του όρου «εμφύλιος πόλεμος»;

Κανείς δε δίστασε τόσο πολύ στο Λίβανο της δεκαετίας του ’80 στις μάχες του οποίου συγκρούονταν διαφορετικές θρησκευτικές ομάδες.

Η διαφορά είναι πως σήμερα ο όρος είναι βαρύτατα φορτισμένος πολιτικά από τη στιγμή που ο Τζορτζ Μπους (George W. Bush) αρνείται να μπει στη συζήτηση περί εμφυλίου πολέμου: «ακούω τους ανθρώπους να λένε "εμφύλιος πόλεμος" από δω, "εμφύλιος πόλεμος" από εκεί...», έλεγε τον Αύγουστο χρησιμοποιώντας τον απλοϊκό λόγο που τόσο αγαπά.

«Ο ιρακινός λαός αποφάσισε για τον εμφύλιο πόλεμο πηγαίνοντας στις κάλπες και σήμερα μία ενωτική κυβέρνηση εργάζεται συστηματικά για να ικανοποιήσει τις ανάγκες του».

Η ιδέα πως εκλογές και εμφύλιος πόλεμος δεν αλληλοαποκλείονται, δεν φαίνεται να μπορεί να χωρέσει στο κεφάλι του.

Μετά την ανακοίνωση της απόφασης του NBC, ο Λευκός Οίκος εξέφρασε άμεσα την αποδοκιμασία του.

Τον Οκτώβριο ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Τόνι Σνόου (Tony Snow), διαβεβαίωσε πως στο Ιράκ δεν γίνεται εμφύλιος πόλεμος, διότι οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης «δεν είναι ενωμένες».

Στις επίσημες δηλώσεις της 27ης Νοεμβρίου προβάλει το επιχείρημα πως το μέγιστο μέρος των ενόπλων συγκρούσεων λαμβάνει χώρα στην περιοχή της Βαγδάτης, που δεν ταυτίζεται με ολόκληρη τη χώρα, που -ως εκ τούτου- δε βρίσκεται σε εμφύλιο πόλεμο.

Κάποιος ξέχασε να θυμίσει στον Τόνι Σνόου πως στον αμερικανικό εμφύλιο πόλεμο (που σύμφωνα με τις δηλώσεις του είναι η «λυδία λίθος» για να κριθεί η σημερινή κατάσταση στο Ιράκ) η Νέα Υόρκη, η Βοστόνη, το Σικάγο και οι περισσότερες από τις μεγάλες πόλεις της χώρας ουδέποτε βίωσαν ένοπλες συγκρούσεις.

Δεν είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς τους λόγους για τους οποίους η κυβέρνηση Μπους αρνείται τόσο πεισματικά να μιλήσει για «εμφύλιο πόλεμο».

Από τη στιγμή που θα το κάνει, η λαϊκή υποστήριξη στην αμερικανική παραμονή στο Ιράκ θα υπονομευθεί κι άλλο, αφού οι Αμερικανοί θα αρχίσουν να αναρωτιούνται γιατί θα πρέπει τα παιδιά τους να σκοτώνονται και να ακρωτηριάζονται εμπλεκόμενα στις αδερφοκτόνες συγκρούσεις μιας ξένης χώρας.

Το επιχείρημα του Μπους σύμφωνα με το οποίο το Ιράκ βρίσκεται «στην πρώτη γραμμή του πολέμου κατά της τρομοκρατίας» ακούγεται παράταιρο αν ο «εχθρός» είναι μία σειρά από ιρακινές φυλές, που αντιπαθούν η μία την άλλη

Γιατί όμως τα μίντια ακολουθούσαν τόσο καιρό την ίδια γραμμή;

Διότι, από την επομένη κιόλας της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, ο Λευκός Οίκος τους προειδοποίησε: «προσέξτε τα λόγια σας», τους πέταξε ο ’Αρι Φλέτσερ (Ari Fleischer), ο τότε εκπρόσωπος τύπου της προεδρίας.

Όσο για τον αντιπρόεδρο Ντικ Τσένι (Dick Cheney), που στη ζωή του δεν έλαβε μέρος ούτε σε μία μάχη, αποκάλεσε «δειλούς» τους δημοσιογράφους, μόλις οι ειδήσεις από το Ιράκ άρχισαν να χειροτερεύουν.

Ακόμα κι αυτό το καλοκαίρι, ο υπουργός αμύνης Ντόναλντ Ράμσφελντ (Donald Rumsfeld) χαρακτήριζε «ρίψασπι» όποιον εναντιωνόταν στον πόλεμο του Ιράκ.

Και δεν θεωρούσε άκομψο να χαρακτηρίζει με παρόμοιο τρόπο τα μέσα εκείνα που ήταν αρκετά απρόσεκτα ώστε να αναμεταδίδουν από το Ιράκ ανταποκρίσεις που δεν ήταν αρεστές στην κυβέρνηση.

Μετά τα αποτελέσματα των ενδιάμεσων εκλογών ξεχάσαμε πως δεν πάει πολύς καιρός που ο Λευκός Οίκος κράδαινε μία δαμόκλειο σπάθη πάνω από το κεφάλι του οποιουδήποτε είχε την τόλμη να εκφράζει διαφορετική άποψη.

Πριν το Νοέμβριο, όποιο μέσο τολμούσε να μιλήσει για «εμφύλιο πόλεμο» στο Ιράκ θα χαρακτηριζόταν αυτομάτως αντεθνικός από το καρτέλ Λευκού Οίκου -Ρεπουμπλικανικού κόμματος -«Φοξ νιους».

Αν η βουλή των αντιπροσώπων και η γερουσία είχαν παραμείνει υπό ρεπουμπλικανικό έλεγχο, δεν υπάρχει αμφιβολία πως ο όρος «εμφύλιος πόλεμος» θα εξακολουθούσε να παραμένει εν τοις πράγμασι λογοκριμένος.

Τώρα όμως που οι εκλογείς εξέφρασαν με σαφήνεια την ετυμηγορία τους, τα μίντια επιτέλους απελευθερώθηκαν και μπορούν να περιγράψουν τι συμβαίνει στο Ιράκ σε κανονικά αγγλικά, χωρίς να φοβούνται πως θα τους πουν προδότες.

Αν και γι’ αυτό δεν θα ’πρεπε να περιμένουμε τόσο καιρό.

Ο Jonathan Alter είναι δημοσιογράφος

Εκτύπωση στις: 2024-03-28
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=1542