Αρχική | Εκτύπωσε ή Αποθήκευσε ως PDF | Αποθήκευσε ως WORD | Αποθήκευσε ως HTML

Μια πόλη... μια «δήθεν» ριζοσπαστική αριστερά ... και ένα αναπάντητο ερωτηματικό

Στάθης, Λουκάς

Αυγή, 2007-01-12


Έχει περάσει ο απόηχος των εκλογών της Τ.Α. ‘Οχι όμως οι πολιτικές επιπτώσεις της μη-ήττας της Ν.Δ, που της ενισχύει την πνοή, αρχέγονου δεξιού μπάτη, που διακρίνει τελευταία τις «πολιτικές» συμπεριφορές και προτάσεις της: από την πρόταση για αλλαγή του εκλογικού νόμου, στην επίθεση Πολύδωρα ενάντια στο ΣΥΝ και διακυβέρνηση του προβλήματος ασφάλειας των πολιτών , στην αλλαγή της επροσώπησης των θεσμών της Τ.Α, μέχρι το περιεχόμενο και το ύφος παρουσίασης του προύπολογισμού στη Βουλή. Χαρακτηριστικές συμπεριφορές της συντηρητικής δεξιάς, που κινούνται περισσότερο στον αντιληψιακό χώρο της κυριαρχίας και όχι της ηγεμονίας. Δεν αφορούν άμεσα τα παραπάνω, τα όσα ακολουθούν, αλλά κάποια σχέση, όχι γραμμική, έχουν με αυτά.

Η επαφή μου με το Εβραϊκό Έθνος αρχίζει απο τα χρόνια του δημοτικού, όταν διάβαζα, από τα διδασκαλικά βιβλία της μάνας μου, την ιστορία των Εβραίων με τη ίδια ζέση όπως εκείνη των αρχαίων Ελλήνων. Μου προκαλούσε αντίδραση η «λαϊκή» βουλγάτα «ότι οι εβραίοι κλέβουν τα παιδιά και τους πίνουν το αίμα τους». Ενώ ένιωσα μεγάλη συμπάθεια διαβάζοντας - στα φυλλάδια ιστορίας για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο - για τα στρατόπεδα εξόντωσης; όπου εκτελέστηκαν, με διάφορους τρόπους, εκατομμύρια Εβραίων, Ρομ, αριστερών και άλλων «κατωτέρων φυλών». Τέλος, αν καλά θυμάμαι, της δεκαετίας του 1950 και αρχών του1960 ήρθε στην επιφάνεια – των ελληνικών δημοκρατικών εφημερίδων - και η εξόντωση των 52.000 εβραίων της Θεσσαλονίκης με την υπόθεση Μάρτενς (αφήνω έξω την διαδρομή του κράτους του Ισραήλ, γιατί πρόκειται για άλλη συζήτηση).

Η γνωριμία μου με Εβραίους - με σάρκα και οστά - έγινε στην Ιταλία τα χρόνια της χούντας (1967-74) κατά τις επισκέψεις για εκδηλώσεις αλληλεγγύης σε διάφορες πόλεις της Ιταλίας. Εκεί τους γνώρισα, έξω από τις σελίδες της ιστορίας, της δημοσιογραφίας και των διηγημάτων του Πρίμο Λέβι, σαν απλούς ανθρώπους, εργαζόμενους, διανοούμενους, φοιτητές. Γνώρισα τα γκέτο – στην αρχιτεκτονική, πολεοδομική διάρθρωσή τους, λειτουργία τους και ιστορία τους – των διαφόρων ιταλικών πόλεων και το ρόλο τους στην μακραίωνη διαδρομή αυτού του λαού. Ακόμα, και το πιό σημαντικό, τους λόγους γιατί στην Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και στα Κράτη που από αυτή προέκυψαν (και κατ’ επέκταση σε όλη την Ευρώπη), οι Εβραίοι εξασκούσαν ορισμένα και συγκεκριμένα επαγγέλματα μέχρι εδώ και μερικές δεκάδες χρόνια.

Αυτοί, καθώς και άλλοι συνειρμοί, ήρθαν στην επιφάνεια της σκέψης μου με την συζήτηση που άνοιξε στον ΣΥΝ μετά τις δημοτικές εκλογές και ειδικά για το εκλογικό αποτέλεσμα της Θεσσαλονίκης. Σπρωγμένος από την περιέργεια και τα ερωτηματικά που μου δημιουργούσαν αυτοί οι συνειρμοί, κάθησα επι δύο ώρες σχεδόν – μπροστά στη τηλεόραση – και παρακολούθησα την παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου, που έγινε στην Θεσσαλονίκη.

Παρήλασαν τα στρατά του αέρα, της θάλασσας και της ξηράς, οι πρόσκοποι, οι πυροσβέστες, οι αντιστασιακοί, κλπ. κλπ. Προσπαθούσα να διακρίνω, μέσα από την επιφάνεια της μικρής έγχρωμης οθόνης, αν υπήρχε κάνα πανώ, καμιά αντιπροσωπεία, καμιά πινακίδα που να αναφέρεται στο 20% του πληθυσμού της, που αυτή η πόλη έχασε στα χιτλερικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και κρεματόρια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Μάταιος ο κόπος και η περιεργειά μου: δεν υπήρχε τίποτε απολύτως που να δείχνει ότι αυτή η πόλη έχασε στο Ολοκαύτωμα αυτού του πολέμου το 20% του πληθυσμού της, το 20% των ζωντανών τέκνων της εκείνης της εποχής. Λές και να ξεχάστηκε ότι η ήττα του ναζιφασισμού ήταν και μια ήττα του ρατσισμού, ήταν και η διαδικασία μέσα από την οποία προέκυψε η «Διακύρηξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ».

Και τα ερωτηματικά που στριφογυρίζουν στο κεφάλι μου, για τη μοναδική – ίσως – πόλη της Δ. Ευρώπης που έχασε το 20% των τέκνων της στο Ολοκαύτωμα, είναι πολλά και διάφορα:

-α΄. Ποιά πόλη της Δ. Ευρώπης θα έχανε το 20% του πληθυσμού της και αυτό το «θλιβερό» ιστορικό γεγονός δεν θα γινόταν αφορμή για συστηματικές περιοδικές πρωτοβουλίες ενάντια στο ρατσισμό, για την ελευθερία της σκέψης, για την συμβολή των μειονοτήτων στην πολιτισμική ανάπτυξη, για την συνεργασία μεταξύ των λαών;

-β΄. Μια πόλη που επι χρόνια (45) αγνόησε αυτό το ιστορικό γεγονός και ακόμα σήμερα δεν είναι σε θέση να το αποδεχθεί πλήρως και να το ενσωματώσει στην καθημερινότητα της ζωής της και της κουλτούρας της, που δεν αναμετρήθηκε με τα «υλικά συμφέροντα» που μέσα από αυτό διαμορφώθηκαν και αναπήδησαν, είναι ή δεν είναι λογικό να διατρέχεται από ρίγη ιδιότυπου, και μη, ρατσισμού, θρησκευτικού ολοκληρωτισμού, καρφιτσιστικών και παρακαρφιτσιστικών οργανώσεων, πανικισμού, εθνικολαϊκισμού κλπ.;

-γ΄. Είναι δυνατό, στα πλαίσια της Ε.Ε και με τέσσαρες βαλκανικές χώρες μέλη της, η πόλη αυτή να γίνει σταυροδρόμι πολιτισμών και οικονομικών πρωτοβουλιών, χωρίς την πλήρη αποδοχή και την προβολή αυτής της ιστορικής διαφορετικότητάς της και ιδιεταιρότητάς της;

-δ΄. Είναι δυνατό η πόλη αυτή να αναζητήσει να διαδραματίσει αυτό το ρόλο στηριζόμενη μόνο στα στοιχεία κυριαρχίας στην ιστορική διαμόρφωσή της στα πλαίσια του Κράτους-Εθνους ή φέρνοντας στην επιφάνεια στοιχεία ηγεμονίας (που και από την ιστορική της διαδρομή πηγάζουν) τη στιγμή μάλιστα που αλλάζει και ο ρόλος του Κράτους-Έθνους στα πλαίσια της πολυεθνικής ενότητας που ακούει στο όνομα της Ε.Ε;

Και εάν τα παραπάνω ερωτηματικά έχουν σχέση με τις προοπτικές ανάπτυξης αυτής της πόλης και διεκδίκησης ενός σημαντικού ρόλου στα ευρωπαϊκά βαλκάνια, τί το πιό ριζοσπατικό, στην ουσία και όχι στην αδειανή φρασεολογία, για την ανανεωτική ριζοσπαστική αριστερά από το να βάλει στο κέντρο της πολιτικής της πρότασης στοιχεία της παραπάνω συλλογιστικής; Και να επιδιώξει, έτσι, μια σύγκλιση υπαρκτών προδευτικών πολιτικών, κοινωνικών και παραγωγικών δυνάμεων που μέσα από μια διαδικασία αυτοανάλυσης και αναμέτρησης με αυτό το ιστορικό γεγονός θα συμβάλλει να γίνει αυτή η πόλη σταυροδρόμι των ευρωπαϊκών βαλκανίων, της πολιτισμικής διαφορετικοτητάς τους, που είναι στοιχείο του κοινού ευρωπαϊκού πολιτισμού, και να προβληθεί στις οικονομικές και παραγωγικές διαδικασίες, που εκ των πραγμάτων θα διαμορφώνονται στον κοινό ευρωπαϊκό βαλκανικό χώρο.

Αυτό είναι η αναπάντητη πρόκληση... για την ανανεωτική ριζοσπασατική αριστερά.... η δε απάντηση σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να προκύψει από μια επιστροφή στον- πριν τον Γκράμσι- Bordiga, από την απόρριψη του συμφώνου της Ρώμης «για το ατσάλι και τον άνθρακα» (θα εορτασθεί, η πεντηκονταετής επέτειος του, το 2007) και από την αναθεώρηση της εκτίμησης για τον «υπαρκτό σοσιαλισμό»...και αντιστορική επιστροφή στο Κράτος –Έθνος του δεκατουέννατου και του εικοστού αιώνα.

Εκτύπωση στις: 2024-03-29
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=1577