ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ: ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΑΘΛΗΤΙΚΗΣ ΕΝΔΥΣΗΣ
ΦΟΡΕΙΣ ΤΟΥ ΙΟΥ ΕΙΝΑΙ ΟΙ: ΤΑΣΟΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΙΜΗΣ, ΑΓΓΕΛΙΚΑ ΨΑΡΡΑ, ΑΝΤΑ ΨΑΡΡΑ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΡΡΑΣ.
Η έκθεση που παρουσιάζουμε σήμερα έρχεται να φωτίσει μια ιδιαίτερα σκοτεινή πτυχή που κρύβεται πίσω από τη φανταχτερή βιτρίνα των Ολυμπιακών Αγώνων: την απάνθρωπη εκμετάλλευση εκατομμυρίων εργατών -κατά κύριο λόγο εργατριών- που κάθε φορά ενόψει της επόμενης Ολυμπιάδας αναλαμβάνουν να ετοιμάσουν τα προϊόντα με τα οποία οι κολοσσοί των ειδών αθλητικής ένδυσης θα διεκδικήσουν ένα ακόμη μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς, χρησιμοποιώντας την αίγλη της διεθνούς αθλητικής διοργάνωσης για να αυξήσουν τα ήδη τεράστια κέρδη τους.
Την έκθεση υπογράφουν η Clean Clothes Campaign (διεθνής ένωση στην οποία συμμετέχουν οργανώσεις καταναλωτών, ανθρώπινων δικαιωμάτων, μεταναστών, εργατριών κ.ο.κ.), η Oxfam (συνομοσπονδία οργανώσεων σε περισσότερες από εκατό χώρες από κινήσεις που έχουν στόχο την καταπολέμηση της αδικίας και της φτώχειας) και οι Global Unions (διεθνείς συνδικαλιστικές ενώσεις, μεταξύ των οποίων η Διεθνής Συνομοσπονδία Ελεύθερων Συνδικάτων).
Σε συνεργασία με ειδικευμένους μελετητές, οι διεθνείς αυτές οργανώσεις έχουν ξεκινήσει από καιρό καμπάνια με τίτλο «Play Fair at the Olympics» (σε ελεύθερη μετάφραση «Παίξτε τίμια στους Ολυμπιακούς»), προκειμένου να ενημερώσουν την κοινή γνώμη σχετικά με τα ευρήματα των ερευνών τους και να πιέσουν τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή να αναλάβει τις ευθύνες που της αναλογούν στην ακραία εξαθλίωση εκατομμυρίων εργατών σε ολόκληρο τον κόσμο.
Την ώρα που οι εταιρείες ειδών αθλητικής ένδυσης ετοιμάζονται να ξοδέψουν τεράστια ποσά για να διαφημίσουν τα προϊόντα τους μέσω του ολυμπιακού ιδεώδους, η έκθεση έρχεται να υπογραμμίσει ότι πολλές από τις εταιρείες αυτές, παραβιάζοντας το πνεύμα και το γράμμα της Ολυμπιακής Χάρτας, προσπορίζονται κέρδη με πρακτικές που θίγουν βάναυσα την αξιοπρέπεια, την υγεία και την ασφάλεια των εργατών και των εργατριών οι οποίοι βρίσκονται στην κατώτερη βαθμίδα της αλυσίδας παραγωγής.
Στη συνέχεια παραθέτουμε χαρακτηριστικά αποσπάσματα του αποκαλυπτικού ντοκουμέντου:
Το μοντέλο
Η επέκταση του παγκόσμιου εμπορίου ειδών αθλητικής ένδυσης υπό την αιγίδα εταιρειών-κολοσσών όπως οι Nike, Adidas, Reebok, Puma, Fila, ASICS, Mizuno, Lotto, Kappa και Umbro έχει τραβήξει στη δουλειά εκατομμύρια ανθρώπων, κυρίως γυναικών. Από την Κίνα και την Ινδονησία ώς την Τουρκία και τη Βουλγαρία, οι εργάτες αυτοί κόβουν, γαζώνουν, στοιβάζουν και πακετάρουν τα προϊόντα που θα διατεθούν μέσω των αλυσίδων λιανικής πώλησης στα πέρατα του κόσμου. Μακριά από τους προβολείς των μέσων ενημέρωσης που θα φωτίσουν το Ολυμπιακό Στάδιο της Αθήνας, οι άνθρωποι αυτοί έχουν αποδυθεί στο δικό τους επικό αγώνα -τον αγώνα της επιβίωσης.
Εργάζονται πολλές ώρες κάτω από επαχθείς συνθήκες, συχνά χωρίς την παραμικρή εργασιακή προστασία, ενώ τα δικαιώματά τους να ιδρύσουν σωματεία και να διαπραγματευτούν συλλογικά τους όρους της εργασίας τους παραβιάζονται συστηματικά.
Αν η εκμετάλλευση της εργασίας συμπεριλαμβανόταν στα ολυμπιακά αθλήματα, τότε οι κολοσσοί της αθλητικής ένδυσης θα είχαν τους εκπροσώπους τους ανάμεσα στους ολυμπιονίκες. Ενώ η βιομηχανία έχει τη δυνατότητα να καυχηθεί ότι τηρεί κάποιες αυστηρές αρχές, εγγεγραμμένες σε κώδικες δεοντολογίας, οι πρακτικές της προκαλούν στην αγορά πιέσεις οι οποίες στην πραγματικότητα οδηγούν σε εκμεταλλευτικές συνθήκες εργασίας. Το αποτέλεσμα είναι ότι εκατομμύρια εργάτες εγκλωβίζονται στη φτώχεια και δεν έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν ένα δίκαιο μερίδιο από τον πλούτο που παράγουν.
Η διαφημιστική εκστρατεία των ειδών αθλητικής ένδυσης που λανσάρουν οι εταιρείες στους Ολυμπιακούς είναι η μία όψη του νομίσματος. Η απάνθρωπη εκμετάλλευση των εργατών που κατασκευάζουν τα συγκεκριμένα προϊόντα, η άλλη.
Η βιομηχανία ειδών αθλητικής ένδυσης ενισχύει ένα μοντέλο παγκοσμιοποίησης που καθιστά ανασφαλείς και ευάλωτους τους πολλούς, ενώ αυξάνει την ευημερία των λίγων.
Το επιχειρηματικό αυτό μοντέλο της εποχής της παγκοσμιοποίησης βρίσκεται στην καρδιά του προβλήματος. Βασίζεται στην αδυσώπητη συμπίεση των τιμών, στην απαίτηση για γρήγορες και ευέλικτες παραδόσεις και στη συνεχή μετεγκατάσταση των μονάδων παραγωγής προκειμένου να μειωθεί ακόμη περισσότερο το κόστος.
Οι εταιρείες ειδών αθλητικής ένδυσης συνδέουν εκατομμύρια εργάτες με τις καταναλωτικές αγορές μέσω μακριών προμηθευτικών αλυσίδων και πολύπλοκων δικτύων από εργοστασιακές μονάδες και εργολάβους.
Η δύναμη της αγοράς επιτρέπει στις εταιρείες αυτές να απαιτούν από τους προμηθευτές τους να κατεβάζουν τις τιμές, να ελαχιστοποιούν τους χρόνους παράδοσης και να προσαρμόζονται με ταχύτητα στις κυμαινόμενες παραγγελίες τους. Είναι προφανές ότι οι πιέσεις μεταφέρονται στην κατώτερη βαθμίδα της προμηθευτικής αλυσίδας, στους εργάτες, οδηγώντας σε χαμηλότερους μισθούς, κακές συνθήκες εργασίας και παραβίαση των εργατικών δικαιωμάτων.
Για πολλούς από αυτούς τους εργάτες, η δυνατότητα να αμυνθούν απέναντι στην εκμετάλλευση υπονομεύεται από την κατάργηση του δικαιώματός τους να συνδικαλιστούν. Τα εμπόδια είναι πολλά: διοικητικά, νομικά, η απουσία συγκεκριμένου εργοδότη λόγω της πολυπλοκότητας των προμηθευτικών αλυσίδων ή και καθαρός φόβος λόγω εκφοβισμού και παρενοχλήσεων. Στο κλίμα αυτό, οι εργαζόμενοι παραμένουν εκτεθειμένοι και ευάλωτοι σε άδικη και απάνθρωπη συμπεριφορά από τους εργοδότες τους.
Αφόρητες πιέσεις
Τα πορίσματα της έκθεσης βασίζονται σε στοιχεία τα οποία συγκεντρώθηκαν από συνεντεύξεις που παραχώρησαν 186 εργάτες στη Βουλγαρία, την Ινδονησία, την Καμπότζη, την Κίνα, την Ταϊλάνδη και την Τουρκία. Οι συνεντεύξεις αυτές αποκαλύπτουν την ύπαρξη ενός εργασιακού μοντέλου που περιλαμβάνει απίστευτα χαμηλούς μισθούς, καταναγκασμό των εργατών να δουλεύουν εξαιρετικά πολλές ώρες, εκμεταλλευτικούς όρους πρόσληψης, τρομοκράτηση, σεξουαλική παρενόχληση, λεκτική και σωματική βία. [...]
Η αγορά των ειδών αθλητικής ένδυσης έφτασε το 2002 τα 58 δισ. δολάρια. Η αύξηση του ανταγωνισμού οδήγησε σε έντονη συμπίεση των τιμών. [...]
Εκτός από τη συμπίεση των τιμών, οι προμηθευτές υποχρεώθηκαν να προσαρμοστούν σε ευρύτερες πιέσεις. Το παραδοσιακό σύστημα μαζικών παραγγελιών αντικαταστάθηκε με ένα σύστημα σύμφωνα με το οποίο τα εργοστάσια καλούνται να προμηθεύουν μικρότερες ποσότητες στη βάση μηνιαίων ή και εβδομαδιαίων παραγγελιών. [...] Στο επίπεδο της παραγωγής, αυτό μεταφράζεται σε υπερβολικές ώρες εργασίας και υποχρεωτικές υπερωρίες προκειμένου να παραδοθούν εγκαίρως οι παραγγελίες.
Οι εταιρείες αθλητικής ένδυσης προσέχουν ώστε να τηρούν τις αποστάσεις τους από τις κατηγορίες ότι οι επιχειρηματικές τους πολιτικές -ο τρόπος με τον οποίο δίνουν τις παραγγελίες τους και διαπραγματεύονται τη μείωση των τιμών- έχουν αρνητικές συνέπειες στους τόπους δουλειάς. [...]
Το επιχειρηματικό όμως μοντέλο που προωθούν δίνει σαφή μηνύματα στους προμηθευτές, καθώς επιβραβεύει τους χαμηλούς μισθούς, την προσωρινή εργασία και αρνείται βασικά εργατικά δικαιώματα.
Προκειμένου να στηρίξουν το μοντέλο αυτό, κυβερνήσεις που επιδιώκουν να προσελκύσουν ξένους επενδυτές υπονομεύουν τα εργατικά δικαιώματα με στόχο να προσφέρουν μια φτηνότερη και πιο ευέλικτη εργατική δύναμη. Συχνά, το πρώτο δικαίωμα που καταστρατηγείται είναι το δικαίωμα του συνδικαλισμού, γεγονός που καθιστά τους εργάτες απροστάτευτους και ευάλωτους. [...]
Οι δεοντολογικές δεσμεύσεις των εταιρειών υπονομεύονται από τις επιθετικές αγοραστικές πρακτικές τους. Στελέχη τους επιφορτισμένα με τις παραγγελίες εμφανίζονται συχνά να αγνοούν ή να αδιαφορούν για τις επιπτώσεις των πιέσεών τους για χαμηλότερες τιμές και μικρότερους χρόνους παράδοσης. Εχοντας να επιλέξουν μεταξύ τού να κρατήσουν τους πελάτες τους και να προστατέψουν τα δικαιώματα των εργαζομένων, οι διευθυντές των εργοστασίων διαλέγουν αναπότρεπτα το πρώτο.
Στην αναζήτηση χαμηλών τιμών, οι εταιρείες αλλάζουν συχνά προμηθευτές, ευνοώντας τις βραχυπρόθεσμες σχέσεις μαζί τους. Εκτός αυτού, ο κίνδυνος μεταφοράς του εργοστασίου, οπότε κατάργησης των θέσεων εργασίας, δείχνει ότι οι αγοραστικές πρακτικές των εταιρειών έχουν αρνητικές συνέπειες για τους εργαζόμενους.
Ορισμένες εταιρείες δεν είναι ειλικρινείς στις δεσμεύσεις τους. Η έρευνα αποκαλύπτει ότι εταιρείες που θεωρητικά έχουν υιοθετήσει κώδικες δεοντολογίας σχετικούς με τις εργασιακές σχέσεις δεν φροντίζουν να τους θέσουν σε εφαρμογή. [...] Υπάρχουν ενδείξεις ότι ορισμένοι διευθυντές εργοστασίων παραποιούν τα στοιχεία την ώρα των επιθεωρήσεων. [...]
Εξάλλου, οι κακές πρακτικές της μιας εταιρείας υπονομεύουν τις καλές πρακτικές κάποιων άλλων: πολλές μάρκες μοιράζονται τους ίδιους προμηθευτές. Καθώς οι προμηθευτές υφίστανται τεράστιες πιέσεις για μείωση των τιμών, του χρόνου παράδοσης κ.ο.κ., η επιρροή των λίγων εταιρειών που επιθυμούν το σεβασμό των εργατικών δικαιωμάτων στον τόπο της δουλειάς περιθωριοποιείται από τις πρακτικές των πολλών που ελάχιστα ενδιαφέρονται για το ζήτημα. [...]
Μαρτυρίες
Επιλέγοντας να κινήσουμε την προσοχή στο θέμα αυτό ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας, ελπίζουμε ότι το ολυμπιακό κίνημα θα επικυρώσει τη δέσμευσή του για φροντίδα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και θα καλέσει τη βιομηχανία ειδών αθλητικής ένδυσης να εξασφαλίσει δίκαιες και αξιοπρεπείς συνθήκες δουλειάς στους εργάτες που απασχολούν οι προμηθευτικές της αλυσίδες.
Η έκθεση υποστηρίζει ότι το ολυμπιακό κίνημα έχει τη δύναμη να πιέσει τη βιομηχανία ειδών αθλητικής ένδυσης να βελτιώσει τις συνθήκες εργασίας εκατομμυρίων εργατών. Πέρα από την επιβεβαίωση της ηθικής επιταγής, η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή, ως βασικός κάτοχος των δικαιωμάτων του ολυμπιακού λογότυπου και υπεύθυνη για το ολυμπιακό σήμα, μπορεί και οφείλει να επιβάλει αλλαγές εισάγοντας στα χορηγικά συμβόλαια δεσμεύσεις που να εξασφαλίζουν το σεβασμό των εργασιακών δικαιωμάτων. Το κίνημα πρέπει να χρησιμοποιήσει την επιρροή του ώστε οι συνθήκες εργασίας των εργατών που απασχολούνται στη βιομηχανία ειδών αθλητικής ένδυσης να είναι δίκαιες, αξιοπρεπείς και ασφαλείς. [...]
Η Παν, μετανάστρια 22 ετών, είναι γαζώτρια στο εργοστάσιο Σ της Ταϊλάνδης που παράγει είδη ρουχισμού για την Puma (ακριβή ονόματα εργατών και τοπωνύμια αποφεύγονται για λόγους προστασίας των πληροφορητών): «Δουλεύω καθημερινά από τις 8 το πρωί μέχρι το μεσημέρι. Μετά το διάλειμμα για φαγητό δουλεύουμε πάλι από τη 1 μέχρι τις 5 το απόγευμα. Κάθε μέρα είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε υπερωρία που ξεκινά στις 5.30. Την περίοδο αιχμής δουλεύουμε μέχρι τις 2 ή 3 το ξημέρωμα. Είμαστε πάντοτε υποχρεωμένοι να κάνουμε διπλή βάρδια. Νιώθουμε εξαντλημένοι, αλλά δεν έχουμε άλλη επιλογή.
«Δεν μπορούμε να αρνηθούμε την υπερωρία, γιατί ο μισθός μας είναι πολύ χαμηλός. Κάποιες φορές θέλουμε να ξαποστάσουμε, αλλά ο εργοδότης μάς υποχρεώνει να δουλέψουμε. Κερδίζω γύρω στα 50 δολάρια το μήνα, αλλά πληρώνω 3 δολάρια για ηλεκτρικό, νερό και ύπνο. Πληρώνω και 5 δολάρια για ρύζι. Ο εργοδότης μάς κρατά 7 δολάρια το μήνα για έξοδα εγγραφής στους καταλόγους προσωπικού. Ετσι, μου μένουν 35 δολάρια για όλα τα υπόλοιπα έξοδά μου. Κάποιους μήνες τη χαμηλή περίοδο μου μένουν 30 ή 40 σεντς το μήνα».
*Εργάτρια 21 ετών που δουλεύει στο εργοστάσιο Η της Ινδονησίας: «Τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 2003, το τμήμα μου δούλεψε από τις 7 το πρωί μέχρι τις 4 το πρωί της επομένης λόγω μιας μεγάλης παραγγελίας της Reebok. Μας επέτρεπαν να πάμε στο σπίτι για εφτά ώρες τη μέρα».
*Κρισάντι, 28χρονος εργάτης που δουλεύει στο εργοστάσιο Τ της Μπανγκόκ που παράγει για τις εταιρείες Fila, Nike και Puma: «Κάποιες φορές υποχρεωνόμαστε να εργαζόμαστε υπερωρία στη νυχτερινή βάρδια... Δουλεύω σαν μηχανή, όχι σαν άνθρωπος».
*Φατίμα, 22 ετών, Ινδονήσια, παράγει για τις εταιρείες Adidas, Fila, Nike, Puma και Lotto στο εργοστάσιο Δ: «Εχω πολλά προβλήματα υγείας. Υποφέρω από πονοκεφάλους, διάρροια, στομάχι, πόνους στην πλάτη και κράμπες. Για όλα φταίνε οι συνθήκες στο εργοστάσιο: η κακή ατμόσφαιρα, η συνεχής ορθοστασία και οι πολλές ώρες εργασίας χωρίς αρκετή ανάπαυση, φαγητό και νερό».
*Ιτα, εργάτρια 25 ετών που παράγει για τις Umbro και Puma στο εργοστάσιο Ι: «Η εξάντληση είναι το βασικό πρόβλημα μετά τις υπερωρίες. Πολλές γυναίκες αποβάλλουν λόγω της συνεχούς δουλειάς, αφού οι υπερωρίες ξεκινούν με το τέλος της βάρδιας».
*Εργάτης σε εργοστάσιο της Τουρκίας που παράγει για τις Puma και Lotto: «Οι μισθοί δεν φτάνουν για τίποτα. Αλλά δεν έχουμε άλλη εναλλακτική λύση, γιατί στα εργοστάσια ειδών ένδυσης οι μισθοί είναι περίπου οι ίδιοι. Η επιλογή μας είναι μεταξύ αυτού του μισθού και της ανεργίας».
*Γινγκ, εργάτης του εργοστασίου Ν στην Κίνα που παράγει για τις Mizuno και Kappa: «Το συμβόλαιο είναι κοροϊδία. Η διεύθυνση δεν μας δίνει ποτέ αυτά που γράφονται εκεί μέσα. Οχι περισσότερες από τρεις ώρες υπερωρία τη μέρα; Ούτε μπορώ να θυμηθώ μια μέρα που να δούλεψα λιγότερες από τρεις ώρες υπερωρία».
*Ελίνα, εργάτρια στο εργοστάσιο Π της Ινδονησίας: «Μας βρίζουν. Μας λένε ηλίθιες, τεμπέλες, άχρηστες, μπάσταρδες. Μας λένε ότι δεν αξίζουμε άλλη συμπεριφορά. Μερικά κορίτσια βάζουν τα κλάματα. Ουρλιάζουν μέσα στ’ αφτιά μας και μας τραβάνε τα αφτιά πολύ συχνά».
*Εργάτριες στο εργοστάσιο Δ της Ινδονησίας: «Τα νόστιμα κορίτσια υφίστανται συνεχώς παρενοχλήσεις: τα καλούν στο γραφείο τους, τους ψιθυρίζουν κουβέντες, τα χαϊδεύουν, προσπαθούν να τα εξαγοράσουν και τα απειλούν ότι θα χάσουν τη δουλειά τους αν δεν κάνουν έρωτα μαζί τους».
*Εργάτης που δουλεύει σε εργοστάσιο της Ινδονησίας που παράγει για τις Umbro και Reebok:
«Αρχικά, οι οργανωτές της απεργίας τέθηκαν σε διαθεσιμότητα. Δεν τους επιτρεπόταν να έρθουν στη δουλειά και πληρώθηκαν μόνο το 75% του μισθού τους. Στη συνέχεια απολύθηκαν όλοι. Νιώσαμε αδύναμοι και φοβισμένοι όταν συνέβη αυτό. Ηταν σαν χαστούκι. Ηταν σαν να μας έλεγε ο διευθυντής: "Να ποια είναι τα αποτελέσματα της απεργίας σας"». [...]
Ολυμπιακές ευθύνες
Στο εργοστάσιο Ι, το οποίο παράγει αθλητικά ρούχα που φέρουν το ολυμπιακό σήμα, οι εργάτες περιέγραψαν ως εξής τις συνθήκες εργασίας τους τον Σεπτέμβριο του 2003: Οταν πιέζουν οι χρόνοι παράδοσης, υποχρεώνονται να δουλεύουν 17 ώρες επί έξι συνεχόμενες ημέρες. Οι εργάτες νιώθουν εξαντλημένοι. Πολλές γυναίκες αποβάλλουν. Το ένα τέταρτο του εργατικού δυναμικού που αποτελείται από 2.000 συνολικά εργάτες προσλαμβάνεται με εποχικά συμβόλαια. Αυτοί πληρώνονται με το μισό του μηνιαίου μισθού των μόνιμων εργατών και υποχρεώνονται να δουλεύουν υπερωρίες όταν δεν πετυχαίνουν να παραγάγουν τον επιβαλλόμενο αριθμό κομματιών τις ώρες της κανονικής δουλειάς τους. Οι συνδικαλιστές δέχονται βρισιές και κακομεταχείριση. Οι εργάτριες, κυρίως οι εποχικές, υφίστανται σεξουαλική παρενόχληση. Δεν υπάρχει κοινωνική ασφάλιση.
Οι εργάτες αγνοούν τους κώδικες δεοντολογίας και δεν έχει υποπέσει στην αντίληψή τους επιθεώρηση του τόπου εργασίας από τις αρμόδιες αρχές. [...]
[Στο κλίμα αυτό] το ολυμπιακό κίνημα μπορεί να επηρεάσει άμεσα τις εταιρείες αθλητικών ρούχων φροντίζοντας να περιλάβει το σεβασμό των εργασιακών δικαιωμάτων στις συμφωνίες βάσει των οποίων κάποια προϊόντα αποκτούν τη δυνατότητα χρήσης του ολυμπιακού σήματος. Στην κορυφή της ιεραρχίας, η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή είναι κάτοχος όλων των ολυμπιακών σημάτων, μεταξύ των οποίων και το έμβλημα με τους πέντε δακτύλιους, και έχει την ευθύνη για τη γενική κατεύθυνση και διαχείριση όλων των ολυμπιακών προγραμμάτων μάρκετινγκ. Παρ’ όλο που τα σχετικά συμβόλαια αποτελούν αρμοδιότητα των εθνικών και οργανωτικών επιτροπών, η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή έχει την εξουσία να καθορίσει τη γενική πολιτική και να θέσει τους κανόνες. Αν το κίνημα στο σύνολό του δεσμευόταν να σεβαστεί τα εργατικά δικαιώματα, όπως δεσμεύτηκε για την προστασία του περιβάλλοντος, τότε θα μπορούσε να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας των πολλών εργατών που παράγουν τα αθλητικά ρούχα. [...]
Ενόψει των Ολυμπιακών της Αθήνας, ελπίζεται ότι το ολυμπιακό κίνημα θα δεσμευτεί σοβαρά ώστε να εξασφαλίσει το σεβασμό των εργατικών δικαιωμάτων από τις εταιρείες ειδών αθλητικής ένδυσης τόσο για τη φετινή Ολυμπιάδα όσο και για τις επόμενες.
Τη δέσμευσή του αυτή μπορεί να την προωθήσει μέσω της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, των Εθνικών και των Οργανωτικών Επιτροπών, αναλαμβάνοντας τις εξής πρωτοβουλίες:
- Να τροποποιήσει την Ολυμπιακή Χάρτα ώστε να περιλάβει το σεβασμό των δικαιωμάτων των εργατών.
- Να ζητήσει δημοσίως το τέλος της εκμετάλλευσης και της καταπάτησης των δικαιωμάτων των εργατών που απασχολούνται στην παραγωγή αθλητικών ρούχων. Να πιέσει τη βιομηχανία να προχωρήσει σε πραγματικές βελτιώσεις προς αυτή την κατεύθυνση.
- Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή να υιοθετήσει μια πολιτική σύμφωνα με την οποία, προϋπόθεση για την υπογραφή συμβολαίων χορηγίας, άδειας χρήσης των ολυμπιακών σημάτων κ.ο.κ. θα είναι ο σεβασμός των συνθηκών εργασίας και των εργατικών δικαιωμάτων εκεί όπου παράγονται τα προϊόντα που θα φέρουν το ολυμπιακό σήμα, σε αρμονία με τα στάνταρντ που ορίζει η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας.
------------------------------------------------------------------
«Παίξτε άτιμα με τους επιθεωρητές»
«Κατασκευάστηκε χωρίς παιδική εργασία»: ορισμένα προϊόντα προσπαθούν να βελτιώσουν την εικόνα των εταιρειών.
Σύμφωνα με την έκθεση «Παίξτε τίμια στους Ολυμπιακούς», η παραποίηση στοιχείων και δεδομένων ώστε κατά τις επιθεωρήσεις να μη γίνονται αντιληπτές οι πραγματικές συνθήκες εργασίας συνιστά σύνηθες φαινόμενο στα εργοστάσια που παράγουν προϊόντα για τις εταιρείες αθλητικής ένδυσης. Τα παραδείγματα που ακολουθούν βασίζονται σε πληροφορίες προερχόμενες από τους ίδιους τους εργαζόμενους σε πέντε εργοστάσια παραγωγής αθλητικών ρούχων στην Κίνα. Για την προστασία των πληροφορητών, οι πέντε μονάδες δηλώνονται με ένα αρχικό γράμμα.
Εργοστάσιο Ρ
-Η πραγματικότητα: Οι μισθοί για εργασία με το κομμάτι πέφτουν κάτω από το ελάχιστο νόμιμο όριο και κυμαίνονται μεταξύ 24 και 36 δολαρίων το μήνα την περίοδο της χαμηλής κίνησης. Την περίοδο αιχμής οι εργάτες δουλεύουν συστηματικά από τις 7.30 το πρωί ώς τις 2 το ξημέρωμα χωρίς ρεπό.
-Τα παραποιημένα στοιχεία που δόθηκαν κατά την επιθεώρηση: Ψευδείς καταστάσεις μισθοδοσίας δίνουν την εντύπωση ότι οι εργάτες παίρνουν 42 δολάρια το μήνα. Στη συγκεκριμένη επαρχία ο ελάχιστος νόμιμος μισθός είναι 41 δολάρια. Οι εργάτες έχουν δασκαλευτεί να λένε ότι κάνουν ελάχιστες υπερωρίες και ότι έχουν ρεπό μια ημέρα την εβδομάδα.
(Το εργοστάσιο κατασκευάζει ρούχα για τις Adidas, Arena, Fila, Nike, Reebok, και Speedo).
Εργοστάσιο Π
-Η πραγματικότητα: Ο μέσος μισθός για εργάτες που δουλεύουν με ημερομίσθιο είναι 60-72 δολάρια το μήνα. Για όσους δουλεύουν με το κομμάτι, ο μισθός πέφτει συχνά στα 36-48 δολάρια την περίοδο της χαμηλής κίνησης. Επιβάλλονται πρόστιμα για αδικαιολόγητη απουσία καθώς και για μειωμένη παραγωγή. Οι γαζώτριες δουλεύουν δωδεκάωρες βάρδιες. Οι υπερωρίες την περίοδο αιχμής είναι τέσσερις με πέντε ώρες. Δεν πληρώνονται με αυξημένο ωρομίσθιο τα Σαββατοκύριακα.
-Τα παραποιημένα στοιχεία: Ψευδείς μισθοδοτικές καταστάσεις δίνουν την εντύπωση ότι οι εργάτες εισπράττουν 84-96 δολάρια το μήνα. Δεν σημειώνονται πουθενά τα πρόστιμα και οι μειώσεις μισθού. Οι εργάτες έχουν διδαχθεί να λένε ότι δουλεύουν δέκα ώρες την ημέρα το μάξιμουμ, ότι έχουν δύο ημέρες ρεπό την εβδομάδα και ότι πληρώνονται κανονικά τις υπερωρίες τους. Οι εργάτες ισχυρίστηκαν επίσης ότι έχουν εκπαιδευτεί πώς να απαντούν στους επιθεωρητές εργασίας σε 19 διαφορετικές ερωτήσεις. Οσοι τα «καταφέρουν καλά» την ώρα της επιθεώρησης επιβραβεύονται με 21,70 δολάρια.
(Το εργοστάσιο κατασκευάζει ρούχα για τις εταιρείες Fila, Lacoste, Nike, Reebok και Umbro).
Εργοστάσιο Μ
-Η πραγματικότητα: Οι εργάτες δεν παίρνουν τον κατώτερο νόμιμο μισθό. Την περίοδο αιχμής οι εργάτες δουλεύουν δεκαπέντε ώρες την ημέρα, χωρίς ρεπό. Υπερωρίες δεν καταβάλλονται.
-Τα παραποιημένα στοιχεία: Μισθοδοτικές καταστάσεις δείχνουν ότι οι εργάτες παίρνουν τον κατώτερο νόμιμο μισθό των 54 δολαρίων το μήνα. Οι εργάτες έχουν διδαχθεί να λένε ότι δουλεύουν οκτώ ώρες την ημέρα, ότι οι υπερωρίες τους δεν ξεπερνούν τις τρεις ώρες ημερησίως και ότι έχουν δύο ημέρες ρεπό την εβδομάδα.
(Το εργοστάσιο κατασκευάζει ρούχα για την εταιρεία Umbro).
Εργοστάσιο Ν
-Η πραγματικότητα: Την περίοδο αιχμής οι εργάτες κάνουν επτά ή οκτώ ώρες υπερωρία (ώς τις 2 το πρωί) και δεν έχουν ρεπό. Εργάτες που δουλεύουν στη γραμμή παραγωγής πληρώνονται με το κομμάτι. Ο μισθός τους δεν προστατεύεται στη χαμηλή περίοδο, όταν οι μισθοί πέφτουν στα 36 δολάρια το μήνα. Η πληρωμή με το κομμάτι ακολουθεί τις διακυμάνσεις που επιβάλλει η τιμή μονάδας την οποία πληρώνει ο αγοραστής. Πρόστιμα 2,40-3,60 δολαρίων το μήνα επιβάλλονται σε περίπτωση μειωμένης παραγωγής.
-Τα παραποιημένα στοιχεία: Η σύμβαση εργασίας προβλέπει ότι οι υπερωρίες δεν πρόκειται να υπερβούν τις τρεις ώρες την ημέρα και ότι οι εργάτες δικαιούνται δύο ρεπό την εβδομάδα. Ορισμένοι εργάτες δήλωσαν ότι εκπαιδεύτηκαν να δίνουν τις «σωστές» απαντήσεις και ότι το εργοστάσιο καθαρίστηκε προσεκτικά ενόψει της επιθεώρησης.
(Το εργοστάσιο κατασκευάζει ρούχα για τις Mizuno και Kappa).
---------------------------------------------------------------------------
ΔΙΑΒΑΣΤΕ
Γιάννη Ελαφρού: «Πιο γρήγορα, πιο πολλά, πιο φθηνά...», («Καθημερινή» 14/3/2004)
Παρουσίαση της έκθεσης της Oxfam με θέμα τις συνθήκες εργασίας στα εργοστάσια που ετοιμάζουν τα προϊόντα τα οποία θα λανσάρουν οι μεγάλες φίρμες στους Ολυμπιακούς.
----------------------------------------------------------------------------
ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ
www.fairolympics.com
Η ιστοσελίδα της καμπάνιας «Play Fair at the Olympics» με την έκθεση που παρουσιάζουμε σήμερα, καθώς και υλικό σχετικό με την ακραία εκμετάλλευση των εργατών και εργατριών που υφίστανται τις πιέσεις των πανίσχυρων εταιρειών ειδών αθλητικής ένδυσης.
http://www.cleanclothes.org
www.marketradefair.com και www.oxfaminternational.org
www.global-unions.org
Οι ιστοσελίδες των διεθνών οργανώσεων που έχουν αναλάβει την καμπάνια ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. Πρόκειται για την Clean Clothes Campaign (CCC), διεθνή συνασπισμό 250 οργανώσεων καταναλωτών, συνδικαλιστών, μεταναστών, εργατριών κ.ο.κ., ο οποίος στοχεύει στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας στην παγκόσμια βιομηχανία ειδών ένδυσης.
Η Oxfam είναι μια συνομοσπονδία οργανώσεων ανθρώπινων δικαιωμάτων που δουλεύουν σε εκατό χώρες προκειμένου να προωθήσουν βιώσιμες λύσεις για την αντιμετώπιση της φτώχειας.
Οι Global Unions περιλαμβάνουν -μεταξύ άλλων- τη Διεθνή Συνομοσπονδία Ελεύθερων Συνδικάτων (ICFTU). Συνδέεται με 233 συνδικαλιστικές οργανώσεις, τα μέλη των οποίων υπολογίζονται σε 151 εκατομμύρια. Στην εκπόνηση της έκθεσης πήρε μέρος και η Διεθνής Ομοσπονδία Εργατών Υφάσματος, Ενδυσης και Δέρματος.
www.athens2004.com
Η επίσημη σελίδα του «Αθήνα 2004». Υπεράσπιση της χορηγίας ως θεσμού που έρχεται κατευθείαν από την ελληνική αρχαιότητα. Πληροφορίες για τα τρία επίπεδα χορηγίας: μεγάλοι εθνικοί χορηγοί, επίσημοι υποστηρικτές και επίσημοι προμηθευτές.
Εκτύπωση στις: 2024-04-19
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=168