Βήμα στην ορθή κατεύθυνση - μένει να εξειδικευθεί στην πράξη
Ελίζα, Παπαδάκη
Αυγή της Κυριακής, 2007-03-13
Σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση της απειλητικής αλλαγής του κλίματος συνιστουν οι αποφάσεις που πήραν προχθές στις Βρυξέλλες οι ηγέτες των 27 χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ανέλαβαν την αυστηρή δέσμευση να μειώσουν κατά 20% τουλάχιστον τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στην Ε.Ε. έως το 2020 έναντι του 1990 - και αυτό ανεξάρτητα από το τι θα κάνουν οι άλλες χώρες.Εν όψει των διεθνών διαπραγματεύσεων για τη μετά Κιότο εποχή, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε έναν πιο προωθημένο στόχο -μείωση των εκπομπών κατά 30%- με την προϋπόθεση ότι αντίστοιχες δεσμεύσεις θα αναλάβουν οι ανεπτυγμένες χώρες, όπως, ανάλογα με τις δυνατότητές τους, και οι δυναμικά αναπτυσσόμενες. Και προτείνοντας τον στόχο του 30% ως συμβολή της Ευρώπης στην παγκόσμια συμφωνία που απαιτείται από το 2012, όταν θα έχει λήξει το πρωτόκολλο του Κιότο, κάλεσε τις άλλες χώρες να ανταποκριθούν με προτάσεις για τη δική τους συμβολή.
Πρώτος παραλήπτης της πρόσκλησης είναι προφανώς οι ΗΠΑ, που ευθύνονται για το 25% των παγκοσμίων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Στη σύνοδο του G8 τον Ιούνιο στο Βερολίνο, ο πρόεδρος \Μπους\ θα βρεθεί απέναντι σε μιαν Ευρώπη που έχει πάρει αποφάσεις. Δεύτερος παραλήπτης η Κίνα, η οποία ξεκινώντας από πολύ χαμηλή αφετηρία αυξάνει ραγδαία τις δικές της εκπομπές με την αλματώδη οικονομική της ανάπτυξη. Το πρόβλημα άλλωστε παραδέχθηκε στην κινεζική εθνική λαϊκή συνέλευση την περασμένη εβδομάδα ο πρωθυπουργός της χώρας \Ουέν Ζιαμπάο\ θεωρώντας επιτακτική την αντιμετώπισή του.
Στα συμπεράσματα της ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής υπογραμμίζεται ότι έχει "ζωτική σημασία να επιτευχθεί ο στρατηγικός στόχος, η μέση αύξηση της θερμοκρασίας της Γης να μην αυξηθεί περισσότερο από 2 βαθμούς Κελσίου έναντι των προβιομηχανικών επιπέδων". Για να εξασφαλιστεί μια τέτοια συγκράτηση της ανόδου της θερμοκρασίας, οι μειώσεις των εκπομπών που αποφασίστηκαν στις Βρυξέλλες δεν επαρκούν. Αλλά η υλοποίησή τους θα συνιστούσε αναμφισβήτητα ένα αποφασιστικό βήμα στην επιβαλλόμενη κατεύθυνση.
Δυσκολίες στην πράξη
Η επίτευξη της κατ αρχήν συμφωνίας προχθές απαίτησε δύσκολες διαπραγματεύσεις, όπου πρωτοστάτησε η προεδρεύουσα Γερμανίδα καγκελάριος \Άγγελα Μέρκελ\. Ακόμα δυσκολότερη προβλέπεται όμως η συγκεκριμένη κατανομή της προσπάθειας στα κράτη μέλη, που δεν έχει διευκρινιστεί και θα πρέπει να γίνει τους επόμενους μήνες. Διότι συνεπάγεται κατανομές κόστους.
Στην Επιτροπή ανατέθηκε να αρχίσει αμέσως να επεξεργάζεται κριτήρια, κοινωνικοοικονομικά και άλλα, για να συζητηθούν οι υποχρεώσεις καθεμιάς χώρας, ώστε εντός του 2007 να παρουσιάσει μια συνεκτική πρόταση οδηγίας που θα περιλαμβάνει τους γενικούς εθνικούς στόχους των 27 κρατών μελών και τα εθνικά τους σχέδια δράσης με κλαδικούς στόχους και μέτρα. Για τη δυνατότητα να επιτευχθούν φέτος τέτοιες δεσμευτικές συμφωνίες για κάθε χώρα της Ε.Ε. εκφράζονται σοβαρές αμφιβολίες, από το Spiegel π.χ. στην ιστοσελίδα του.
Σε κάθε περίπτωση η συνολική συμβολή των ανανεώσιμων πηγών -ηλιακή, αιολική, υδατοπτώσεις και βιομάζα- θα πρέπει, σύμφωνα με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, να τριπλασιαστεί έως το 2020 για να φθάσει στο 20% της παραγωγής ενέργειας από 6,5% σήμερα. Έως το 2020, επιπλέον, τουλάχιστον το 10% των καυσίμων που χρησιμοποιούνται στις μεταφορές (πετρέλαιο και ντίζελ) θα πρέπει να είναι βιοκαύσιμα, καθώς η ποιότητά τους βελτιώνεται με τη δεύτερη γενιά που θα βγει στο εμπόριο. Τονίζεται επίσης η ανάγκη να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα της ενέργειας, ώστε η κατανάλωση το 2020 να είναι μειωμένη κατά 20% έναντι των σημερινών προβολών: με ενεργειακά αποδοτικότερες μεταφορές και μηχανήματα, εξοικονόμηση και αποδοτικότερη χρήση εκ μέρους των καταναλωτών, καλύτερες τεχνολογίες, καινοτομίες, εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια.
Πυρηνικές ασάφειες
Κρίσιμη ασάφεια διατηρείται σχετικά με την αξιολόγηση της πυρηνικής ενέργειας, στην οποία αρχικά δεν υπήρχε καμία αναφορά. Αλλά για να καμφθούν οι αντιστάσεις της Γαλλίας κυρίως, που στηρίζει την παραγωγή ηλεκτρισμού της μέχρι και 70% στους πυρηνικούς σταθμούς, στο οκτασέλιδο Σχέδιο Δράσης 2007-2009 για την Ενεργειακή Πολιτική για την Ευρώπη, όπως το υιοθέτησε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, προστέθηκε μια τελευταία 11η παράγραφος: Εκεί σημειώνεται η πρόσφατη εκτίμηση της Επιτροπής ως προς τη συμβολή της πυρηνικής ενέργειας απέναντι στις αυξανόμενες ανησυχίες για την ασφάλεια εφοδιασμού και για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Από την άλλη πλευρά επιβεβαιώνεται ότι εναπόκειται σε κάθε χώρα χωριστά να αποφασίσει αν θα χρησιμοποιήσει ή όχι την πυρηνική ενέργεια βελτιώνοντας οπωσδήποτε την πυρηνική ασφάλεια και τη διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων. Και προτείνεται μια ευρεία συζήτηση μεταξύ όλων των ενδιαφερομένων πάνω στις ευκαιρίες και τους κινδύνους της πυρηνικής ενέργειας.
Αν με τη συμβιβαστική αυτή διατύπωση ικανοποιήθηκαν αφενός οι Γάλλοι, καθώς και οι Βούλγαροι και οι Τσέχοι, που επίσης πρόβαλαν τα δικά τους πυρηνικά συμφέροντα, και αφετέρου όσοι είναι αντίθετοι, όπως οι Αυστριακοί και οι Ιρλανδοί, η Άγγελα Μέρκελ στις δηλώσεις της μετά τη σύνοδο ήταν πάντως κατηγορηματική: "Το σημαντικό είναι ότι πρέπει να φθάσουμε στο 20% τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας -και εδώ δεν περιλαμβάνεται η πυρηνική ενέργεια" διευκρίνισε.
Θριαμβευτικά σχόλια των ηγετών
Μιλώντας για "ποιοτική τομή" και "νέα διάσταση της ευρωπαϊκής συνεργασίας", η Γερμανίδα καγκελάριος εξέφρασε την προσδοκία ότι η ευρωπαϊκή πολιτική για την προστασία του κλίματος θα φέρει επενδύσεις δισεκατομμυρίων στις περιβαλλοντικές τεχνολογίες και πολλές θέσεις εργασίας. "Ιστορικής σημασίας" χαρακτήρισε τις αποφάσεις ο πρόεδρος της Επιτροπής \Ζοζέ Μπαρόζο\, αλλά και ο Βρετανός πρωθυπουργός \Τόνι Μπλερ\, μολονότι στη Βρετανία σήμερα, όπως σημειώνουν οι Financial Times, μόλις το 2% της ενέργειας προέρχεται από πράσινες πηγές.
Για τον Έλληνα πρωθυπουργό \Κώστα Καραμανλή\ "επιβεβαιώνεται στην πράξη ότι η Ε.Ε. βρίσκεται στην πρωτοπορία για την αντιμετώπιση του φαινομένου των κλιματικών αλλαγών σε παγκόσμιο επίπεδο". Κατά τα άλλα, ο κ. Καραμανλής είπε στους δημοσιογράφους ότι "στην Ελλάδα εφαρμόζουμε μια ολοκληρωμένη πολιτική" επαναλαμβάνοντας πρόσφατες εξαγγελίες του ΥΠΕΧΩΔΕ \Γιώργου Σουφλιά\. Πρόκειται για γενικές διακηρύξεις χωρίς πρακτικό αντίκρυσμα, αφού οι ανανεώσιμες πηγές καθυστερούν, εξοικονόμηση και ορθολογική χρήση ενέργειας στα κτίρια δεν εφαρμόζεται, διατηρείται η απόλυτη προτεραιότητα των ΙΧ έναντι του σιδηροδρόμου. Η έλλειψη συγκεκριμένων μέτρων οδηγεί σε αύξηση των εκπομπών μέχρι και 40% έως το 2012, αντί 25% που είχαμε δεσμευθεί, όπως έχει προειδοποιήσει ο επίτροπος \Σταύρος Δήμας\.
Αντιφατικές πράσινες κριτικές
Εντελώς ανεπαρκείς για να ανακόψουν την επερχόμενη κλιματική καταστροφή έκρινε τις αποφάσεις των Βρυξελλών η Greenpeace της Γερμανίας. Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται παρά για μια μείωση μόλις 5% των εκπομπών, υπολογίζει, αφού το 15% προέρχεται από τις ανατολικές χώρες της διεύρυνσης, ως αποτέλεσμα της κατάρρευσης των βιομηχανιών τους. Οι 15 παλαιές χώρες μέλη, που στο πλαίσιο του πρωτοκόλλου του Κιότο είχαν δεσμευθεί το 1997 να μειώσουν έως το 2012 τις εκπομπές τους κατά 8% έναντι του 1990, το 2004 τις είχαν μειώσει μόνο κατά 1%.
Τους υπολογισμούς αυτούς, που προκύπτουν από μελέτη του Ινστιτούτου του Βούπερταλ για το κλίμα, το περιβάλλον και την ενέργεια, επικαλείται και το γερμανικό Κόμμα των Πρασίνων, εκπρόσωπος των οποίων ειρωνεύθηκε την "τομούλα" της Άγγελα Μέρκελ θεωρώντας ότι η Γερμανία όφειλε να επιδιώξει μια μείωση εκπομπών κατά 40%.
Οι εκπρόσωποι των Ευρωπαίων Πρασίνων είδαν στις αποφάσεις μιαν άσκηση επικοινωνίας εφόσον ο ήδη ανεπαρκής στόχος 20% δεν εξειδικεύεται κατά χώρα και κατά κλάδο (ηλεκτρισμός, θέρμανση-ψύξη). Εξέφρασαν κάποια ανακούφιση που τα πυρηνικά δεν συνυπολογίζονται στις ανανεώσιμες πηγές, ανάμεικτη με φόβους ότι αυτό μπορεί να συμβεί αργότερα.
Αλλά η WWF χαιρετίζει τις αποφάσεις ως σημαντικό πρώτο βήμα, για να τονίσει ότι από τα χαρτιά θα πρέπει να μεταφραστούν σε συγκεκριμένες πράξεις.
Εκπρόσωπος της Greenpeace στην Ελλάδα μίλησε για "θρίαμβο", συγχαίροντας τον Έλληνα πρωθυπουργό για τη θετική του στάση. Ενώ η ιταλική Greenpeace δήλωσε ότι πρόκειται για τη σημαντικότερη απόφαση μετά την κύρωση του πρωτοκόλλου του Κιότο.
Εκτύπωση στις: 2024-04-19
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=1683