Αφού διαφωνούμε, σε τι συμφωνούμε;
Ο ΒΑΘΥΣ ΔΙΧΑΣΜΟΣ ΤΗς Ε.Ε.
Χριστίνα, Πουλίδου
Αυγή της Κυριακής, 2007-03-18
Σε ένα βαθύ διχασμό που τείνει να λάβει δομικό χαρακτήρα βρίσκεται την τελευταία διετία η Ε.Ε., καθώς τα μέλη της βρίσκονται σε μόνιμη απόκλιση και σε σταθερές περίπου συμμαχίες. Μετά από την κρίση του Ευρωσυντάγματος (που παραμένει ενεργή), ήρθε η κρίση για τις δημοσιονομικές προοπτικές της Ε.Ε. (που χωνεύτηκε μετά από έναν εκβιαστικό συμβιβασμό), ενώ με δύο γραμμές προσεγγίζει η Ε.Ε. την προοπτική του Κοσόβου, το αμερικανικό αντι-πυραυλικό πρόγραμμα, ακόμη και τη Διακήρυξη για τα 50χρονα της Ε.Ε.! Η περίφημη ευρωπαϊκή τέχνη στη διαμόρφωση συναινέσεων φαίνεται να έχει εξαντληθεί στις μέρες μας - ίσως, διότι οι τελευταίες συναινέσεις ήταν τόσο άτεχνες που έσπασαν σύντομα τα "πήλινα ποδάρια" τους και ανεδείχθη το συγκρουσιασκό υπόστρωμα.
Ταυτόχρονα, η Ε.Ε. (λόγω του εύρους στη σύνθεση αλλά και του όγκου στη διαχείριση) βρίσκεται σε μια σταδιακή αποπολιτικοποίηση της λειτουργίας της. Ενδεικτικά υπενθυμίζεται ότι παλαιότερα, κατά τακτά διαστήματα συγκαλούνταν οι σύνοδοι "περισυλλογής" - τα λεγόμενα "κογκλάβια" (που συνεχίζουν να συγκαλούνται σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών) συνέρχονταν όταν η Ε.Ε. βρισκόταν ενώπιον κρίσιμων θεμάτων επιλογής ή προοπτικής. Οι ηγέτες συγκεντρώνονταν τότε σε ένα κάστρο για να ανταλλάξουν απόψεις, σε μιαν ανεπίσημη διαδικασία που δεν κατέληγε σε έκδοση συμπερασμάτων ή σε συνεντεύξεις Τύπου της Προεδρίας. Η πολιτική αυτή διεργασία έχει πλέον εγκαταλειφθεί και η πολιτική διαμορφώνεται με τη γραφειοκρατική μεθοδολογία - με άλλα λόγια, η διαδικασία αντιμετώπισης των θεμάτων της συγκυρίας αρχίζει με την ανταλλαγή υπηρεσιακών εγγράφων, ευθύς αμέσως αποτυπώνονται οι διαφορετικές προσεγγίσεις και στη συνέχεια καλούνται οι υπουργοί Εξωτερικών να διαμορφώσουν τις συναινέσεις. Το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας είναι, είτε ότι οι αποφάσεις παραμένουν σε εκκρεμότητα, είτε ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται μονομερώς από την προεδρία.
Στο Κόσοβο διχαστήκαμε
Στη σοδειά της πρόσφατης ευρωπαϊκής επικαιρότητας, η διαπίστωση του διχασμού των εταίρων επαναβεβαιώθηκε σε τρεις περιπτώσεις. Στο θέμα του Κόσοβου, η σερβική αντίδραση στην ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου έχει προκαλέσει πονοκέφαλο στην Ε.Ε., η οποία καλείται να διαμορφώσει ενιαία στάση ενόψει της συνόδου του Συμβουλίου Ασφαλείας, όπου -ήδη- η Ρωσία προβάλλει βέτο στην προοπτική της Κοσοβάρικης ανεξαρτησίας. Στο σκηνικό αυτό, η Βρετανία (από κοινού με την Τσεχία και τις Βαλτικές χώρες) υποστηρίζει ότι περαιτέρω διαπραγμάτευση θα οδηγήσει στον εκφυλισμό της διαδικασίας και τελικά στη διάχυση μιας αστάθειας στην περιοχή, επομένως η Ε.Ε. θα πρέπει να υποστηρίξει την (δια της επιβολής) "ανεξαρτησία". Στον αντίποδα αυτής της άποψης, η Ελλάδα, η Ισπανία και η Κύπρος υποστηρίζουν ότι το καθεστώς του Κοσόβου θα πρέπει να συμφωνηθεί από τα μέρη που θα κληθούν να συμβιώσουν και άρα, η σχετική απόφαση θα πρέπει να ληφθεί μετά από περαιτέρω διαπραγμάτευση.
Στους αμερικανικούς πυραύλους διαφωνούμε
Στο θέμα της εγκατάστασης αμερικανικού αντι-πυραυλικού συστήματος στην Πολωνία και την Τσεχία και της έντονης αντίδρασης της Μόσχας - λόγω της διαφαινόμενης ανατροπής της στρατηγικής ισορροπίας Ανατολής-Δύσης και της πολιτικής περιθωριοποίησης του ρωσικού παράγοντα - αντέδρασαν αμέσως διατυπώνοντας έντονες επιφυλάξεις η Γαλλία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και η Αυστρία. Αντίθετα, η Βρετανία δήλωσε πρόθυμη να φιλοξενήσει αμερικανικές εγκαταστάσεις, η Δανία επικρότησε την αμερικανική πρωτοβουλία και τέλος η γερμανική προεδρία κάλεσε τις ΗΠΑ να διαβουλευθούν με τη Ρωσία και πάντως να συζητήσουν το θέμα στους κόλπους του ΝΑΤΟ, ενώ η Ελλάδα με μια θεαματική στροφή ασπάστηκε τελικά τη θέση της προεδρίας.
Για τα 50χρονα αποκλίνουμε...
Στο θέμα τέλος της Διακήρυξης για τα 50χρονα της Ε.Ε., η γερμανική προεδρία είχε την πρόθεση διαμόρφωσης ενός κειμένου που θα απηχούσε τις απόψεις των εταίρων. Η πρόθεση αυτή όμως αποσύρθηκε ταχέως, καθώς στο δισέλιδο της "κάρτας των γενεθλίων" της Ε.Ε. διασταυρώθηκαν δεκάδες διαφορετικές θέσεις. Οι μεν ήθελαν η Διακήρυξη να ανοίξει ένα παράθυρο στο μέλλον της Ε.Ε., οι δε διαβλέποντας τον κίνδυνο μνημόνευσης της εκκρεμότητας του Ευρωσυντάγματος αξίωναν η Διακήρυξη να αναφέρεται στο ένδοξο ευρωπαϊκό παρελθόν. Με άλλα λόγια, η Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία και Ισπανία ήθελαν η Διακήρυξη να αναδειχθεί σε προθάλαμο της προσπάθειας για την υπέρβαση της θεσμικής κρίσης, ενώ η Βρετανία και Ολλανδία σημείωσαν ότι ασφαλέστερη επιλογή είναι η αναφορά στο παρελθόν και άρα ζήτησαν να μνημονευθεί το επιτυχές εγχείρημα της διεύρυνσης και όχι το ατυχές πείραμα του Ευρωσυντάγματος.
Η επίκληση του παρελθόντος όμως άνοιξε νέες αποκλίσεις - στην αντι-πρόταση της Γερμανίας να μνημονευθεί η επιτυχία του ενιαίου νομίσματος, η Βρετανία (ως μη μέλος της ευρωζώνης) αντέδρασε σθεναρά, ενώ στην αξίωση της Πολωνίας και των Βαλτικών χωρών να καταδικαστεί ο κομμουνισμός (η "σκοτεινή όψη της Ευρώπης"), η Ιταλία και η Ισπανία θεώρησαν άτοπη τη σχετική αναφορά. Στην επιθυμία της Γερμανίας εξάλλου (αλλά και της Γαλλίας, Ελλάδας, Ιταλίας, Ισπανίας, Βελγίου, Αυστρίας κ.ά.) να υπογραμμισθεί η κοινωνική διάσταση της Ε.Ε. αντέδρασαν η Βρετανία, Ολλανδία, Τσεχία, Πολωνία, Μάλτα, οι Βαλτικές χώρες κ.ά.
Ποιο είναι το συμπέρασμα; Καταρχάς, ότι σε όλα σχεδόν τα ζητήματα της ευρωπαϊκής επικαιρότητας διαμορφώνεται ένα μπλοκ δυνάμεων με τη Βρετανία, την Ολλανδία, τη Δανία, την Τσεχία και την Πολωνία στο επίκεντρο και ένα αντίπαλο, όπου συστοιχίζονται η Γερμανία, Γαλλία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο, Αυστρία, Ισπανία, Ελλάδα και Ιταλία.
Επίσης, ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται πλέον σχεδόν μηχανικά στη βάση του παραπάνω διαχωρισμού, όπως ακριβώς οι ευρωβουλευτές ψηφίζουν τις τροπολογίες ακολουθώντας την ενδεικτική χειρονομία ενός εντεταλμένου εκπροσώπου της (όποιας) ευρω-ομάδας. Τέλος, ότι το χάσμα των εταίρων στην οπτική των πραγμάτων συνεχώς διευρύνεται, καθώς αθροίζεται μια σειρά διαφορετικών προσεγγίσεων σε μια μακρά σειρά διαφορετικών θεμάτων. Με άλλα λόγια η Ε.Ε. λειτουργεί πλέον σταθερά σε δύο ταχύτητες και σε χαμηλή ταχύτητα, ενώ ο οδηγός (που εναλλάσσεται ανά βάρδια) ενίοτε επιλέγει και το νεκρό σημείο του σασμάν.
Εκτύπωση στις: 2024-04-18
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=1703