Δείγματα ενεργειακού ...αγνωστικισμού
Στάθης, Λουκάς
Αυγή, 2007-04-11
Τις μέρες αυτές είναι δύσκολο -ανάμεσα στις συγκρούσεις των λεγεώνων των δήθεν ποδοσφαιρόφιλων και το "άρμεγμα" των επικουρικών ταμείων- για τον απλό "θεατή" της τηλεόρασης και τον αναγνώστη μιας οποιασδήποτε εφημερίδας να κατανοήσει τις επιπτώσεις μιας απλής ενεργειακής είδησης.
Η απλή αυτή είδηση είναι ότι ο ενεργειακός όμιλος "Μυτιληναίου" απορροφήθηκε, ουσιαστικά, από την ισπανική Endesa, τον έκτο ως τάξη μεγέθους -κεφαλαιοποίησης- ενεργειακό (ηλεκτρικό και όχι μόνο) γίγαντα της Ε.Ε. Αυτό το γεγονός από μόνο του θα έφθανε για να κατανοήσουμε ότι το ενεργειακό "σκηνικό" στη χώρα μας θα αλλάξει, σταδιακά, και ίσως με μεγάλα ερωτήματα για τις προοπτικές και το μέλλον της ΔΕΗ. Τα ερωτήματα γίνονται ακόμα πιο έντονα αν αναλογιστούμε ότι ευρίσκεται σε εξέλιξη μια ΔΠΕ (Δημόσια Προσφορά Εξαγοράς) της Endesa από τη μεριά της ιταλικής Εnel (τέταρτη από άποψη μεγέθους ενεργειακή ηλεκτρική επιχείρηση στην Ε.Ε.). Προσφορά που συναντά και τη συναίνεση της ισπανικής κυβέρνησης, που εναντιώθηκε σφοδρά σε ανάλογη προσπάθεια της γερμανικής Ε.Οn. που παρατήθηκε από παρόμοια ενέργεια εξαγοράς.
Παρ όλο που "η Endesa παραμένει μια ισπανική επιχείρηση, με το κέντρο αποφάσεων στη Μαδρίτη", η κατάκτηση της πλειοψηφίας του μετοχικού κεφαλαίου από τη μεριά της Εnel δημιουργεί, αντικειμενικά, τον δεύτερο ευρωπαϊκό γίγαντα ηλεκτρικής (όχι μόνον) ενέργειας, με κεφαλαιοποίηση της τάξης των 73 δισεκατομμυρίων ευρώ (2005).
Η Enel-Endesa θα είναι "όχι μόνον μια ευρωπαϊκή, αλλά μια ενεργειακή επιχείρηση παγκόσμια":
\α.\ Στην Ευρώπη απλώνεται από την Ιβηρική χερσόνησο (Ισπανία, Πορτογαλία) στις χώρες του πρώην "υπαρκτού σοσιαλισμού" (Ρωσία, Σλοβακία, Ρουμανία, Βουλγαρία) και προς Νότο στην Ιταλία και την Ελλάδα.
\β.\ Εκτός Ευρώπης έχει μια διάχυτη παρουσία στην αμερικανική ήπειρο (από τις ΗΠΑ και Παναμά μέχρι το Περού, τη Χιλή και τη Βραζιλία).
Το δε μείγμα της ηλεκτρικής ενεργειακής της παραγωγής είναι "πολύ διαφοροποιημένο": αποτελείται από 38.000 ΜW (μεγαβάτ) ανανεώσιμες πηγές (σ.σ.: και μεγάλα υδροηλεκτρικά), 6.000 ΜW πυρηνικά, 10.000 ΜW συνδυασμένου θερμοδυναμικού κύκλου με φυσικό αέριο, 38.000 ΜW άλλα θερμοηλεκτρικά με άνθρακα και πετρέλαιο.
Ο ενεργειακός αυτός γίγαντας "αποβιβάζεται" στην Ελλάδα μέσω της απορρόφησης του ενεργειακού τομέα "Μυτιληναίου" και θα επεκταθεί ακόμα περισσότερο και στα Βαλκάνια και θα αποδυναμώσει έτσι παρόμοιες πρωτοβουλίες της ΔΕΗ. Αναγκαία διαδικασία αν θέλει να αναπτυχθεί ως περιφερειακή ενεργειακή επιχείρηση στο πλαίσιο της Ε.Ε.
Ταυτόχρονα, η δημόσια ηλεκτρική επιχείρηση (ΔΕΗ) ευρίσκεται σε κρίση. Πληρώνει δε από πάνω, πέρα από τα άλλα, και τις μη λειτουργίες μιας κακά οργανωμένης ή καλύτερα μη οργανωμένης και ρυθμισμένης αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Κατ αρχήν υπάρχει αγορά όταν υπάρχουν παραγωγοί (και εισαγωγείς) που διαθέτουν κύρια και βασικά το ηλεκτρικό τους προϊόν στο χρήστη καταναλωτή, διαφορετικά πρόκειται για "νταβατζήδες" της ΔΕΗ, σύμφωνα με την πρωθυπουργική ρήση.
Οι αντιδράσεις των κυβερνώντων στον συνδυασμό των δύο αυτών γεγονότων, κρίση της ΔΕΗ και παρουσία πια "εντός των τειχών" της Enel-Endesa, είναι σαν να μην συμβαίνει τίποτε. Θα αναβαθμιστούν, ανακοινώνει ο υπουργός, οι απαρχαιωμένοι ατμοηλεκτρικοί λιγνιτικοί σταθμοί της ΔΕΗ. Κάτι που έπρεπε να έχει γίνει από καιρό, όπως έχει επισημανθεί από αυτές εδώ τις στήλες εδώ και 17 χρόνια. Έστω και κάπως αργά εκείνο που επείγει είναι να γίνει με περιβαλλοντικά κριτήρια, χωρίς μεμψιμοιρίες για το κόστος. Όπως είναι σήμερα η ΔΕΗ και όπως είναι "διαρθρωμένη" η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και με τη σύγχρονη παρουσία της Enel-Endesa, θα είναι προβληματικό το μέλλον της.
Επιστρέφοντας στο κύριο αντικείμενο του άρθρου, εκείνο που πρέπει να επιδιωχθεί ευθύς αμέσως με κινητοποιήσεις και αναγκαίες πολιτικές πρωτοβουλίες είναι να εμποδιστεί η κατασκευή νέων ανθρακικών μονάδων στη χώρα μας, που εμπεριέχονται σε "δικαιώματα και πρωτοβουλίες" των ενεργειακών επιχειρήσεων Μυτιληναίου.
Είναι γνωστό ότι στις μεγάλες χώρες της Ε.Ε. μειώνεται σταδιακά η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα, για δύο κυρίως λόγους. Πρώτον λόγω της ύπαρξης ισχυρών αντιδράσεων των κατοίκων και των οικολογικών κινημάτων και δεύτερον για τον σεβασμό των ορίων που προκύπτουν από την εφαρμογή του Πρωτοκόλλου του Κιότο.
Στην Ιταλία είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Στην Ισπανία θα μειωθεί σταδιακά από 36% το 2002 στο 12% το 2011. Στην Μ. Βρετανία θα μειωθεί σταδιακά από το 32% το 2005 στο 16% το 2020. Στην δε Γερμανία θα σταματήσει μέχρι το 2018 η επιχορήγηση της εξόρυξης του άνθρακα και, σύμφωνα με τον υπουργό οικονομίας Michael Glos, "είναι πολύ καλύτερα να χρησιμοποιηθούν οι επιχορηγήσεις για να αυξηθούν οι επενδύσεις στις εναλλακτικές πηγές ενέργειας". Δεν μιλάμε βέβαια για τη Γαλλία, γιατί εκεί κυριαρχεί η ηλεκτρική ενέργεια ατομικής προέλευσης.
Γι αυτόν ακριβώς τον λόγο η Enel-Endesa θα επιδιώξει να πραγματώσει το γρηγορότερο δυνατόν "τα δικαιώματα και τις πρωτοβουλίες" του Μυτιληναίου. Δεν είναι τυχαίο ότι Enel έχει αποκτήσει ανθρακικά και πυρηνικά εργοστάσια στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και στη Ρωσία, μια και στην Ιταλία δεν μπορεί να κάμει ούτε τα μεν ούτε τα δε.
Ιδού πεδίον λαμπρό ανάπτυξης πολιτικών πρωτοβουλιών και δράσης των κινημάτων, αν βέβαια υπάρχουν.
Πρωτοβουλιών της πολιτικής, γιατί η εξέλιξη αυτή αποδεικνύει:
\α.\ Ότι για τις δικτυακές βιομηχανικές επιχειρήσεις -από τις οποίες εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό η ανάπτυξη και η ανταγωνιστικότητα "του συστήματος χώρα" και το μέλλον του- δεν υπάρχουν "Έλληνες καραβοκύρηδες" με συγκεκριμένη βιομηχανική πρόταση. Ανίκανοι να διατρέξουν το αντίστοιχο επιχειρησιακό ρίσκο χωρίς το "αλεξίπτωτο" της πολιτικής κάλυψης.
\β.\ Ότι στο πλαίσιο του σκληρού ανταγωνισμού -μεταξύ των ενεργειακών ηλεκτρικών επιχειρήσεων, της υπό διαμόρφωση εμβρυακής ηλεκτρικής ευρωπαϊκής αγοράς- επιπλέουν ενεργειακές επιχειρήσεις που στον ένα ή άλλο βαθμό έχουν σχέση ή υποβοηθούνται από το κράτος - έθνος.
Η σύγχρονη ανακοίνωση του δεύτερου μέρους της έκθεσης της διακυβερνητικής επιτροπής IPCC του ΟΗΕ επιβάλλει την περιβαλλοντική προσαρμογή και περιβαλλοντική μεταρρύθμιση όλων των πλευρών του σπάταλου και ανορθόδοξου εθνικού ενεργειακού συστήματος. Όμως καμιά αντίστοιχη πολιτική -άξια αυτού του ονόματος- δεν διαφαίνεται στον κυβερνητικό ορίζοντα. Όπου κυριαρχεί, και σε αυτά τα κομβικά για τις προοπτικές της χώρας και του πλανήτη, η πολιτική "του μικρού καμποτάζ", η μικροπολιτική.
Εκτύπωση στις: 2024-04-19
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=1748