ΔΝΤ: Παγκόσμια ανάπτυξη 4,9% εκτός εάν...
Κατά 10% μειώθηκε από το 1980 το μερίδιο των μισθών στο ευρωπαϊκό εισόδημα, αλλά ο Τρισέ φοβάται τις αυξήσεις!
Ελίζα, Παπαδάκη
Αυγή της Κυριακής, 2007-04-15
Με αισιόδοξες προβλέψεις για ισχυρή παγκόσμια ανάπτυξη το 2007 και το 2008, αλλά και με την επισήμανση κάπως αυξημένων κινδύνων για τη χρηματοοικοικονομική σταθερότητα, υποδέχθηκε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αυτό το Σαββατοκύριακο στην Ουάσιγκτον τους 24 υπουργούς και κεντρικούς τραπεζίτες που απαρτίζουν τη Νομισματική και Χρηματοοικονομική του Επιτροπή, για την καθιερωμένη εαρινή σύνοδο. Στις ευθύνες των πλουσίων χωρών απέναντι στις φτωχότερες θα επικεντρωνόταν η "αδελφή" του ΔΝΤ Παγκόσμια Τράπεζα, το κύρος της έχει όμως πληγεί από ένα θεαματικό σκάνδαλο διαφθοράς.Σε ό,τι αφορά έτσι την Παγκόσμια Τράπεζα, που ιδρύθηκε μαζί με το ΔΝΤ το 1947 για να χρηματοδοτεί αναπτυξιακά προγράμματα στις φτωχότερες χώρες, η συμμετοχή της στις εργασίες του διήμερου 14-15 Απριλίου είχε υπονομευθεί εκ των προτέρων. Αντί για τις εξελίξεις στη φτώχεια και τον υποσιτισμό, στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού, στις δεσμεύσεις των πλουσίων απέναντι στις φτωχές χώρες για βοήθεια (μείωση κατά 5% το 2006), εμπόριο (αναστολή του Γύρου της Ντόχα), ελάφρυνση του χρέους τους (καμία πρόοδος), που θα παρουσίαζε αναλυτικά στην τελευταία της έκθεση προχθές, ο διεθνής τύπος κυριαρχείται δέκα μέρες τώρα από το σκάνδαλο Γούλφοβιτς-Ριζά. Αφότου, με υπόδειξη Μπους, ανέλαβε πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας, ο Πολ Γούλφοβιτς είχε αμφισβητηθεί έντονα: διότι προερχόταν από τα γεράκια του Πενταγώνου και είχε παίξει καθοριστικό ρόλο στο σχεδιασμό της επίθεσης κατά του Ιράκ. Οι όποιες προσπάθειες κατέβαλε εντωμεταξύ να αλλάξει την εικόνα του κατέρρευσαν όταν αποκαλύφθηκε ότι φρόντισε να αποσπασθεί η φίλη του, στέλεχος της Τράπεζας, Σάχα Ριζά στο αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών (επειδή ο εσωτερικός κανονισμός δεν επιτρέπει "ρομαντικές σχέσεις" προϊσταμένων-υφισταμένων) με αυξημένες ετήσιες αποδοχές 193.000 δολάρια τις οποίες εξακολουθεί να καταβάλλει η Τράπεζα. Από το βράδυ της Πέμπτης κλιμακώνονταν οι πιέσεις στον Βούλφοβιτς να παραιτηθεί.
Ύστερα από αυτά, η λογική των αγορών, που αντιπροσωπεύει το ΔΝΤ, δεσπόζει απολύτως στην τρέχουσα σύνοδο.
Οι προβλέψεις
Με ισχυρούς ρυθμούς, 4,9%, θα εξακολουθήσει να αυξάνεται το παγκόσμιο προϊόν το 2007 και το 2008, μετά το υψηλό 5,4% του 2006, σύμφωνα με τη νέα έκθεση του ΔΝΤ. Υψηλή άλλωστε, 7%, προβλέπει για φέτος την αύξηση των εμπορικών ανταλλαγών ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου. Το 2006 η αύξηση ήταν 8%, όπως ανακοίνωσε, με το 40% των εξαγωγών να προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρώτη εξαγωγική δύναμη στον κόσμο ήταν η Γερμανία (9,2% του συνόλου) και ακολουθούσαν οι ΗΠΑ (8,6%) και η Κίνα (8%).
Η σημαντική επιβράδυνση της οικονομικής μεγέθυνσης στις ΗΠΑ, σε 2,2% το 2007 από 3,3% το 2006, δεν φαίνεται για την ώρα ότι θα επηρεάσει αντίστοιχα τον υπόλοιπο κόσμο, πέρα από τους πιο κοντινούς γείτονες (Καναδά και Μεξικό). Αποτέλεσμα κατά πρώτο λόγο της κάμψης στις κατοικίες (μείωση επενδύσεων κατά 19% το β΄ εξάμηνο πέρυσι), το ΔΝΤ θεωρεί πιθανότερο να είναι προσωρινή, και να επανέλθει σε ρυθμό 2,8% το 2008. Την αισιόδοξη αυτή εκτίμηση διατύπωσε ο γενικός διευθυντής του ΔΝΤ Ροντρίγο Ράτο, ωστόσο η έκθεση δεν αποκλείει εντελώς την εκδοχή μιας ύφεσης, με ευρύτερες αρνητικές επιπτώσεις, ιδίως στις αναπτυσσόμενες οικονομίες της Ασίας.
Πολύ ηπιότερη προβλέπεται η επιβράδυνση στην Ευρωζώνη: από 2,6% το 2006 (2,7%, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat), διπλάσια σχεδόν του 2005, σε 2,3% το 2007 και το 2008. Όπως όμως το ΔΝΤ είχε υποτιμήσει την ευρωπαϊκή μεγέθυνση το 2006, ίσως να την υποτιμά και τώρα. Αναμένει υποχώρηση της συμβολής των εξαγωγών (το ευρώ ανατιμήθηκε κατά 7% το 2006 και πρόσθετο 4,5% τους πρώτους μήνες του 2007), αλλά και μια πιο σφικτή δημοσιονομική και νομισματική πολιτική, θεωρώντας ότι ενδείκνυται εντονότερη μείωση των ελλειμμάτων ενόψει της γήρανσης, αλλά και μια περαιτέρω αύξηση του επιτοκίου του ευρώ στο 4% το καλοκαίρι. Την προσδοκία μιας τέτοιας αύξησης τον Ιούνιο ενίσχυσε την Πέμπτη ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν-Κλοντ Τρισέ, με αποτέλεσμα το ευρώ να κάνει ρεκόρ διετίας: 1,35 δολάρια. Μολονότι προέβλεψε υποχώρηση του πληθωρισμού από το 1,9% του Μαρτίου τους αμέσως επόμενους μήνες, αναφέρθηκε σε μεσοπρόθεσμους κινδύνους από το πετρέλαιο, τους εμμέσους φόρους, και προπάντων από μεγαλύτερες από τις αναμενόμενες αυξήσεις μισθών, για να τονίσει ότι η Τράπεζα θα παρακολουθεί με ιδιαίτερη προσοχή τις συλλογικές διαπραγματεύσεις. Κοινή είναι η αμφισβήτηση μιας διατηρήσιμης υψηλότερης ευρωπαϊκής μεγέθυνσης από το ΔΝΤ και την ΕΚΤ, που υπογραμμίζουν υστερήσεις στη μεταρρύθμιση των αγορών εργασίας, στην παραγωγικότητα της εργασίας και στην αφομοίωση των νέων τεχνολογιών σε σύγκριση με τις ΗΠΑ. Την πρόβλεψη του ΔΝΤ ότι η μεγέθυνση στη Γερμανία από 2,7% το 2006 θα πέσει σε 1,8% φέτος και 1,9% το 2008, λόγω και της φετεινής αύξησης του ΦΠΑ κατά 3 μονάδες, δεν συμμερίζονται πάντως τα έγκυρα γερμανικά ινστιτούτα, που βλέπουν την οικονομία τους να πατά πλέον "σε δύο πόδια": όχι μόνο στην αύξηση των εξαγωγών και των επιχειρηματικών επενδύσεων, όπως τα τελευταία χρόνια, αλλά και σε ισχυρότερη άνοδο της κατανάλωσης (χάρη και στις αναμενόμενες αυξήσεις των μισθών μετά τις πολυετείς πραγματικές μειώσεις) και συνεχή υποχώρηση της ανεργίας.
Στη Μεγάλη Βρετανία το ΔΝΤ προβλέπει μεγέθυνση 2,9% φέτος και 2,7% το 2008, στην Ιαπωνία 2,3% και 1,9%. Η Ρωσία θα υποχωρήσει από 6,7% το 2006 σε 6,4% και 5,9%. Η Κίνα, μετά το εκπληκτικό 10,7% του 2006, σε 10% και 9,5%, καθώς η κυβέρνηση παίρνει μέτρα για την αποθέρμανση της οικονομίας. Η Ινδία από 9,2% σε 8,4% και 7,8%. Αντίθετα, η Βραζιλία θα ανέβει από 3,7% σε 4,4% και 4,2%, η Αφρική από 5,5% σε 6,2% και 5,8%, με καθοριστική τη συμβολή του πετρελαίου και άλλων πρώτων υλών.
Χρηματοοικονομικοί κίνδυνοι - οικονομικές και κοινωνικές ανισορροπίες
Τη διεθνή χρηματιστηριακή αναταραχή του περασμένου Φεβρουαρίου-Μαρτίου βλέπει το ΔΝΤ σαν ένα περιορισμένο επεισόδιο που υπενθυμίζει όμως την ύπαρξη χρηματοοικονομικών κινδύνων. Ενδιαφέρον και για τη δική μας πρόσφατη αντιπαράθεση γύρω από το σκάνδαλο των ταμείων παρουσιάζει η ανησυχία που εκφράζει το ΔΝΤ, ότι το κυνήγι των αποδόσεων έχει ωθήσει σε μεγαλύτερη διακινδύνευση σε αγορές και εργαλεία που δεν κατανοούνται καλά. Απώλειες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ευρύτερη απόσυρση επενδύσεων με σοβαρές μακροοικονομικές επιπτώσεις, επισημαίνει. Στα Ταμεία Συντάξεων αποδίδει εντούτοις σταθεροποιητικό ρόλο, καθώς έχουν την ικανότητα να αφομοιώνουν μεγαλύτερες διακυμάνσεις στις αποδόσεις τους, λόγω του σχετικά μακρού χρονικού τους ορίζοντα. Και δημοσιεύει στοιχεία για τις αυξανόμενες τοποθετήσεις τους σε ξένες μετοχές και ομόλογα, όπως φαίνεται στις τρεις ευρωπαϊκές χώρες που επιλέξαμε στον πίνακα.
Τοποθετήσεις Ταμείων Συντάξεων επιλεγμένων χωρών
(σε % των αποθεματικών τους)
`Μετοχές`Ομόλογα
`Εγχώριες`Διεθνείς`Εγχώρια`Διεθνή`Άλλα
`Ην. Βασίλειο
`1994`54`23` 9` 4`10
`2005`34`32`22` 3` 9
`Ολλανδία
`1994`10`13`62` 4`11
`2005` 6`43` 5`33`13
`Ισπανία
`1994` 4` 1`57` 3`35
`2004` 6`16`18`28`32
Πηγή: ΔΝΤ
Παρά κάποια πρόσφατη τάση συγκράτησης, το εξωτερικό έλλειμμα των ΗΠΑ προβλέπεται να παραμείνει γύρω στο 6% του ΑΕΠ τους ως το 2012. Έως τώρα τα ξένα κεφάλαια που απαιτούνται για τη χρηματοδότησή του εισρέουν στις ΗΠΑ, αν και ολοένα λιγότερο σε μετοχές και περισσότερο σε ομόλογα, και μάλιστα των μορφών με μεγαλύτερο κίνδυνο. Αλλά η συγκριτικά χαμηλότερη απόδοση των τοποθετήσεων αυτών δεν εξασφαλίζει τη συνέχισή τους επ άπειρον. Για έναν ομαλό περιορισμό των ανισορροπιών το ΔΝΤ υποδεικνύει τη μεσοπρόθεσμη προσαρμογή των ισοτιμιών από τις αγορές, με περαιτέρω σημαντική υποτίμηση του δολαρίου και ανατίμηση του ρενμίμπι (της Κίνας), του γιεν και των νομισμάτων των πετρελαιοεξαγωγικών χωρών της Μέσης Ανατολής. Ταυτόχρονα εκφράζει ανησυχία για ενδεχόμενη αλληλεπίδραση ανάμεσα στην επιβράδυνση των οικονομιών, απότομες αλλαγές των ισοτιμιών και ένταση των προστατευτικών πιέσεων, συνέπεια της λαϊκής δυσφορίας για όσους πλήττονται από τις παγκοσμιοποιημένες αγορές.
Στην παγκοσμιοποίηση της εργασίας η τελευταία έκθεση του ΔΝΤ αφιερώνει ειδικό κεφάλαιο, όπου επιβεβαιώνει τη διαπίστωση ότι το μερίδιο της εργασίας στο εισόδημα των ανεπτυγμένων οικονομιών έχει πέσει από το 1980: κατά 10% στην Ευρώπη και την Ιαπωνία, κατά 3-4% στις ΗΠΑ, εντονότερα στις αμοιβές των εργατών, λιγότερο στις αποδοχές των υπαλλήλων. Έως τα μέσα της δεκαετίας του 1990 η μείωση του μεριδίου της εργασίας δεν εμπόδιζε την πραγματική αύξηση των μισθών, κατόπιν όμως οι μισθοί άρχισαν να χάνουν. Στις ΗΠΑ το χάσμα των αμοιβών μεταξύ ειδικευμένων και ανειδίκευτων εργαζομένων διευρύνθηκε κατά 25%. Στην Ευρώπη, όπου η εξέλιξη των μισθών ήταν γενικά παράλληλη, αυξήθηκε δραστικά η ανεργία των ανειδίκευτων.
Αλλά περισσότερο από την παγκοσμιοποίηση (μετεγκατάσταση παραγωγικών δραστηριοτήτων, εισροή μεταναστών), στη μείωση του μεριδίου της εργασίας στις προηγμένες οικονομίες συνέτειναν οι τεχνολογικές αλλαγές, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ΔΝΤ.
Εκτύπωση στις: 2024-04-23
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=1760