Στα σαράντα της χούντας.
Φοίβος, Αλέκος και Σολωμός
Αντώνης, Ανηψητάκης
2007-04-21
Σάββατο, 21 Απριλίου, αίθουσα Μελίνα Μερκούρη, Ιεράπετρα. Πήγα στην επετειακή εκδήλωση του Ανοιχτού Πανεπιστημίου του Δήμου, ν’ ακούσω το Φοίβο Ιωαννίδη, έναν αυθεντικό αγωνιστή της αντιδικτατορικής περιόδου, με 6 χρόνια φυλακής στην πλάτη, συνεπή σοσιαλδημοκράτη.Ελάχιστοι σχετικά οι «μαθητές» κι όλοι μας ενήλικες, προσήλθαν φαντάζομαι γιατί ήθελαν, όπως κι εγώ, να ακούσουν αλήθειες από έναν άνθρωπο που τολμάει να λέει την αλήθειά του, αλλά και για να κάνουν μια «επανάληψη» σε μια οδυνηρή περίοδο, που όμως ήταν συνάμα κι όμορφη, γιομάτη νιότη κι όνειρα.
Η αφήγηση του Φοίβου όχι μόνο κράτησε τους «μαθητές» στην αίθουσα, αλλά μας ενορχήστρωσε σ’ ένα κοινό μάθημα. Τα γεγονότα της μεγάλης Ιστορίας μπλέχτηκαν με τις μικρές μας ιστορίες σε κοινωνικοπολιτικές σταυροβελονιές.
21.4.67, απόγεμα. Ο Σήφης Αναστασάκης μαθητής Ε’ Γυμνασίου στον Άγιο Νικόλαο, είδε να πηγαίνουν στο Τμήμα, απέναντι απ’ το σπίτι του, χειροδεμένους μαζί τον π. Δήμαρχο Γιώργη Χατζηδάκη, παρόντα στην αίθουσα, μαζί με το στειακό κομουνιστή δικηγόρο Φιλοκτήτη Βαρδάκη. Τους ήξερε, μειλίχιοι άνθρωποι κι οι δυο, καλοί άνθρωποι, άρα κακιά η χούντα και οι χουντικοί έβγαλε αμέσως το σωστό ιστορικό συμπέρασμα. Και πιο νωρίς στη σχολική εκδρομή προς Αρκάδι, απ’ όπου τους γύρισαν πίσω κακήν κακώς βίωσε ξώφαλτσα την άγνωστη εξέγερση τού Ηρακλείου, όπου ήταν κι ο Χαριτάκης, στο ακροατήριο κι αυτός.
Η κυρία Αθανασάκη μας διηγήθηκε πως κατάφερε να πείσει τον άντρα της αρχικά να κατέβει απ’ το βουνό, όπου είχε καταφύγει, αλλά και αμέσως μετά να γλιτώσει την εξορία, βοηθούσης της τύχης και κάποιων ανθρώπων.
Επιβεβαιώσεις, ψιλοδιορθώσεις, προδοσίες και απρόσμενες βοήθειες, ακόμα κι από αστυνομικούς.
Όμορφο μάθημα που συνεχίστηκε και μετά στην ταβέρνα. Ο Γέρος, ο Αντρέας, ο Μητσοτάκης, ο Παναγούλης, διηγήσεις για ιστορικά πρόσωπα από πρώτο χέρι.
Κι ο Παναγούλης, ο Παναγούλης; Να ρωτάμε, να μας λέει ο Φοίβος περιστατικά για τον άνθρωπο που είχε την αφοβιά σημαία και κατάφερνε να βασανίζει τους βασανιστές του. Κι η θυμόσοφη κατακλείδα του Φοίβου για τον Αλέκο, δάνεια φράση απ’ το Χρόνη Μίσσιο, πως ίσως και να’ ταν καλύτερα για κείνον, που σκοτώθηκε νωρίς...
Τον είχα γνωρίσει αρχές του ’76 στη Σητεία, σ’ ένα γλέντι στου Πετράκη προς τιμήν του, τον συνόδευαν Σηφουνάκης, Κλωνιζάκης. Ετοίμαζε κόμμα; Το βέβαιο ήταν πως δεν χωρούσε στην Ένωση Κέντρου του Γεωργίου Μαύρου, δεν γοητεύονταν απ’ το ΠΑΣΟΚ του Παπανδρέου. Πρωτομαγιά του ’76, ο θάνατός του δεν χωρούσε στο μυαλό, ένα χρέος μνήμης μ’ έκανε να γράψω με μαρκαδόρο στην πόρτα του φοιτητικού μου διαμερίσματος τους στίχους απ’ το ποίημά του «Μπογιά».
Ζωντάνεψα τους τοίχους
φωνή τους έδωσα
πιο φιλική να γίνουν συντροφιά.
Κι οι δεσμοφύλακες ζητούσαν
να μάθουνε που βρήκα την μπογιά.
Οι τοίχοι του κελιού
το μυστικό το κράτησαν
κι οι μισθοφόροι ψάξανε παντού
Όμως μπογιά δεν βρήκαν
Γιατί στιγμή δεν σκέφτηκαν
στις φλέβες μου να ψάξουν
40 χρόνια μετά μπορούμε να απολαμβάνουμε τέτοια μαθήματα χωρίς να κινδυνεύουμε. Αν κι η απόλαυση μοιάζει με ύβρη, αφού πληγές μεγάλες ακόμη δεν έχουν κλείσει, ατομικές και συλλογικές, με μεγαλύτερη αυτή της Κύπρου, που ο φάκελος της παραμένει κλειστός. Μπορούμε όμως να θυμόμαστε, και στίχοι σαν τους παραπάνω που κάποια μπογιά φρεσκαρίσματος, προσαρμογής τούς έσβησε, πάνε χρόνια, απ’ τον ορίζοντα τής καθημερινότητάς μας, ν’ αποδεικνύονται επιζώντες και να γονιμοποιούν σκέψεις.
Καλά, κουτσά στραβά, τα καταφέρνουμε οι Έλληνες στα δύσκολα, επιβεβαιώνοντας και την υπόθεση του ιστορικού Νίκου Σβορώνου, για την αντιστασιακή, αγωνιστική ιδιότητα που χαρακτηρίζει την Ιστορία μας. Στα δύσκολα χρόνια παράγουμε ήρωες, στα ήρεμα όμως χρόνια της δημοκρατίας, που το αίτημα δεν είναι η Αντίσταση, που το αίτημα είναι η Δημιουργία, γιατί τα σκατώνουμε; Γιατί μας είναι πιο εύκολο να δίνουμε αίμα, αντί για μυαλό, δουλειά και δημοκρατικό ήθος;
Κι απ’ τον ποιητή Παναγούλη καταφεύγω στο αξεπέραστο ρήμα του Σολωμού, «με λογισμό και μ’ όνειρο», κλειδί πασπαρτού, μήπως και ξεκλειδώσω μ’ αυτό το γρίφο. Μήπως.
Μήπως λοιπόν η παθογένεια του πολιτικού μας συστήματος οφείλεται στον εργολαβικό διαχωρισμό του λογισμού και του ονείρου; Τον λογισμό τον έχουν αναλάβει εργολαβικά τα κόμματα εξουσίας αποστειρώνοντας τον από κάθε ίχνος οράματος με αποτέλεσμα την εναλλαγή τους στην εξουσία και στα σκάνδαλα, ενώ το όνειρο το ‘χουν αναλάβει εργολαβικά κόμματα και κινήσεις διαμαρτυρίας πνίγοντας το στην αναποτελεσματικότητα και στην φθορά. Μήπως θα ‘ταν καλύτερα τα πράγματα αν το πολιτικό μας σύστημα ανάγκαζε τους σημερινούς λογιστές να ονειρεύονται και τους ονειροδίαιτους επαναστάτες να λογίζονται πως θα γειώσουν τα όνειρά τους; Μήπως τελικά το παραπεταμένο απ’ όλους αίτημα της απλής αναλογικής είναι ένα φάρμακο που αξίζει να δοκιμάσουμε; Κι όχι βέβαια για να μετρηθούν κουκιά, μα για να αναγκαστούν ο λογισμός με τ’ όνειρο να κουβεντιάσουν.
Εκτύπωση στις: 2024-04-23
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=1784