Το Κυπριακό μέσα από την κρίση στην Τουρκία
Μακάριος, Δρουσιώτης
Ελευθεροτυπία, 2007-06-01
Ποτέ στα πενήντα χρόνια του Κυπριακού η διχοτόμηση δεν ήταν τόσο κοντά όσο είναι σήμερα και μάλιστα με τους χειρότερους όρους. Φαίνεται ότι ο Ντενκτάς θα ζήσει να δει το όραμά του για ένα ανεξάρτητο τουρκικό κράτος στο Βορρά, στο σύνολο των εδαφών που κατέλαβε ο τουρκικός στρατός το 1974, να πραγματοποιείται. Η πολιτική του Τ. Παπαδόπουλου στο Κυπριακό έχει κυριολεκτικά καταρρεύσει. Οι περιπλοκές στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας και οι εσωτερικές εξελίξεις στη χώρα δεν αφήνουν καθόλου περιθώρια αισιοδοξίας για λύση του Κυπριακού, καλύτερη από εκείνη που απερρίφθη μετά δακρύων το 2004.
Το κυβερνητικό στρατόπεδο στη Λευκωσία δεν υπόσχεται πια καλύτερες μέρες, αλλά προσπαθεί να διαχειριστεί πολιτικά την επερχόμενη διχοτόμηση. Ο επικοινωνιακός μηχανισμός της κυβέρνησης υποβάλλει τώρα τη θέση πως έτσι κι αλλιώς η Τουρκία δεν θα εφάρμοζε το σχέδιο. Με αφορμή την κρίση στην Τουρκία υποστηρίζεται ότι «ο Ερντογάν δεν μπορεί να εκλέξει πρόεδρο και θα εφάρμοζε το σχέδιο Ανάν».
Αρχικά, το επιχείρημα αυτό από τους θιασώτες της απόρριψης του σχεδίου είναι άκρως αντιφατικό. Η θέση τους το 2004 ήταν πως επρόκειτο για ένα σαφώς φιλοτουρκικό σχέδιο που θα διέλυε το κυπριακό κράτος και θα το καθιστούσε προτεκτοράτο της Τουρκίας. Γιατί, λοιπόν, η Τουρκία να μην εφάρμοζε ένα σχέδιο που θα της χάριζε την Κύπρο;
Σε ό,τι αφορά την ουσία, εάν επιλυόταν το Κυπριακό το 2004, όλο το νησί θα ήταν ευρωπαϊκό έδαφος. Σήμερα, από τη στιγμή που το κεκτημένο δεν εφαρμόζεται στα κατεχόμενα, μόνο θεωρητικά είναι η Κύπρος, στο σύνολό της, τμήμα της Ευρώπης. Δεν ενοχλεί την Ε.Ε. η ανεξέλεγκτη εισροή εποίκων από την Τουρκία. Την ανησυχεί μόνο το γεγονός ότι μπορούν να περάσουν με ευκολία στο Νότο. Με λυμένο το Κυπριακό, τα σύνορα της Ευρώπης θα ήταν στην Κερύνεια. Σήμερα είναι ντε φάκτο στη Λευκωσία.
Μη εφαρμογή της λύσης από την Τουρκία θα συνεπαγόταν αμφισβήτηση της κυριαρχίας ενός κράτους-μέλους της Ε.Ε., γεγονός που θα είχε από μόνο του τεράστιες περιπλοκές στη λειτουργία της ίδιας της Ευρώπης. Ηταν δυνατόν η Ε.Ε. να ανεχθεί μια τέτοιου μεγέθους παρεκτροπή; Υστερα, θα υπήρχαν οι εγγυήσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας που σε καμιά περίπτωση δεν θα επέτρεπαν να τεθεί σε κίνδυνο μια συμφωνία επίλυσης διεθνούς διαφοράς, την οποία θεωρούσαν πρότυπο και για άλλες παρόμοιες διενέξεις στον κόσμο.
Αλλά, αν η Κύπρος δεν μπορεί να εμπιστευθεί την Ε.Ε. και τον ΟΗΕ ως αξιόπιστους εγγυητές μιας λύσης, τότε γιατί επιμένει να λύσει το Κυπριακό με συνομιλίες; Εάν το 2004, όταν η Κύπρος είχε όλη την υφήλιο δίπλα της, οι εγγυήσεις για την εφαρμογή της λύσης δεν ήταν αποτελεσματικές, γιατί να είναι σε μια άλλη συμφωνία που θα προκύψει από τη διαδικασία της 8ης Ιουλίου; Ή μήπως η 8η Ιουλίου είναι άλλο ένα επικοινωνιακό τρικ, όπως αυτό του 2003, όταν ο Τ. Παπαδόπουλος κατάγγελλε εγγράφως στο γενικό γραμματέα τον Ντενκτάς, ότι θεωρούσε το σχέδιο Ανάν σημείο αναφοράς, ενώ η δική του θέση ήταν βάση λύσης;
Ο προβληματισμός για την εφαρμογή της λύσης θα μπορούσε κάλλιστα να τεθεί από την ανάποδη. Επρεπε να είχαν προβλεφθεί οι περιπλοκές της Τουρκίας στην ενταξιακή της προοπτική, είτε για εσωτερικούς λόγους είτε για εξωγενείς. Επρεπε να τύχει εκμετάλλευσης η στιγμή κατά την οποία η Τουρκία καιγόταν για μια ημερομηνία και είχε προοπτική η ένταξή της στην Ε.Ε. Η εναλλακτική πολιτική της επιδίωξης της λύσης σε βάθος χρόνου, εκμεταλλευόμενοι την ένταξή της Κύπρου στην Ε.Ε., έχει τελικά πολύ μεγαλύτερα και πολύ πιο επικίνδυνα ρίσκα από εκείνα της αποδοχής της λύσης.
Ενα από τα επιχειρήματα που προβάλλονται και έχει απήχηση στην κοινή γνώμη είναι πως θα διαλυόταν το κυπριακό κράτος. Το κράτος δεν είναι ένα απλό αντικείμενο που χάνεται. Κράτος είναι το έδαφος, ο πληθυσμός, οι θεσμοί και η αναγνώρισή του. Το κυπριακό κράτος θα γινόταν ισχυρότερο και μεγαλύτερο. Από το άκρο της χερσονήσου της Καρπασίας μέχρι την Πάφο θα ήταν μέρος του ισχυρότερου πολιτικού και οικονομικού κλαμπ της υφηλίου. Οι Τουρκοκύπριοι για λόγους πολιτικούς, οικονομικούς, ακόμη και συμφεροντολογικούς, θα επέλεγαν την Ευρώπη και όχι την Ανατολία. Με μια σωστή πολιτική (όχι σαν αυτήν του 1960-63) η εφαρμογή της λύσης δεν θα εξαρτιόταν καν από την Τουρκία. Απόπειρα της Τουρκίας να περιπλέξει τα πράγματα θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μπούμερανγκ και θα έκοβε μια κι έξω τον ομφάλιο λώρο μεταξύ Τουρκίας και Τουρκοκυπρίων. Νοουμένου ότι η Κύπρος θα είχε ηγεσία με όραμα κι όχι εργολάβους του φόβου.
Εκτύπωση στις: 2024-04-19
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=1846