Ανεξάρτητες Αρχές: Στοιχείο εμπλουτισμού της Δημοκρατίας
Φώτης, Κουβέλης
Αυγή της Κυριακής, 2007-06-03
Οι ανεξάρτητες αρχές εντάσσονται στην εκτελεστική λειτουργία του κράτους και δεν αναιρούν την ουσιαστική διάκριση των λειτουργιών του πολιτεύματος.Η κατοχύρωσή τους από το Σύνταγμα αποτελεί στοιχείο στην εξέλιξη της δημοκρατίας, η οποία έδειχνε να αδυνατεί να προστατεύσει κρίσιμους τομείς, κυρίως στον χώρο των δικαιωμάτων, με την υπερτροφική εκτελεστική εξουσία, η οποία, στηριγμένη στην "πλειοψηφική εκδοχή" της, περιόριζε -και συνεχίζει βέβαια να περιορίζει-, με τον εγγενή αυταρχισμό της, την αντικειμενικότητά της και την οφειλόμενη δημοκρατική επί της ουσίας λειτουργία της.
Εξάλλου η τρίτη συντεταγμένη εξουσία, η Δικαιοσύνη, κατασταλτική παρέμβαση έχει στερούμενη της δυνατότητας να ρυθμίσει εκ των προτέρων κανόνες προστατευτικούς των δικαιωμάτων και των μεγεθών που αναφέρονται και αφορούν κρίσιμα ζητήματα της δημόσιας και κοινωνικής ζωής.
Αυτό καλούνται να πράττουν οι ανεξάρτητες αρχές.
Οι ανεξάρτητες αρχές δεν λογοδοτούν στην εκτελεστική εξουσία, την κυβέρνηση, δεν υπόκεινται στον έλεγχό της και τις εντολές της και κατά τούτο ο ανεξάρτητος χαρακτήρας τους. Υπόκεινται μόνον σε κοινοβουλευτικό έλεγχο, γεγονός που καθιστά παρούσα τη Βουλή, ως το κατ εξοχήν εκφραστικό όργανο της λαϊκής κυριαρχίας, και σε δικαστικό έλεγχο των διοικητικών πράξεών τους.
Τον κοινοβουλευτικό έλεγχο των ανεξαρτήτων αρχών ασκεί η ειδική μόνιμη Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, σύμφωνα με τον Κανονισμό της Βουλής.
Διατυπώνεται η άποψη -και μάλιστα πολλές φορές με ένταση- ότι οι ανεξάρτητες αρχές απαραδέκτως υποκαθιστούν την "υπεύθυνη διακυβέρνηση" και εν τέλει τη λαϊκή κυριαρχία, με το δεδομένο ότι αυτές δεν υπόκεινται σε ουσιαστικό και πραγματικό έλεγχο της Βουλής, η οποία είναι το κατ εξοχήν αντιπροσωπευτικό όργανο της λαϊκής κυριαρχίας.
Δεν συμμερίζομαι την απολυτότητα της άποψης αυτής. Την αξιοποιώ όμως ως πολιτική παραδοχή ότι οι ανεξάρτητες αρχές πρέπει να ιδρύονται με εξαιρετική φειδώ και όταν τούτο επιβάλλεται από ιδιαίτερους λόγους. Διαφορετικά ο κίνδυνος είναι προφανής: η διάκριση των εξουσιών να είναι δυσδιάκριτη, με τον κίνδυνο η ήδη υποβαθμισμένη Βουλή έναντι της εκτελεστικής εξουσίας να υποβαθμισθεί περισσότερο, αφού στην αφαίρεση των εξουσιών της από την εκτελεστική εξουσία να προστίθενται ως αφαιρετικό στοιχείο και η παρουσία εν αφθονία των ανεξαρτήτων αρχών.
Οι ανεξάρτητες αρχές δέχονται, ιδιαίτερα τον τελευταίο καιρό και με αφορμή κρίσιμα γεγονότα, επιθέσεις και αμφισβητήσεις, τόσο από κυβερνητικά στελέχη όσο και από δημόσιους φορείς. Επιθέσεις και αμφισβητήσεις που αφορούν ιδιαίτερα στον κρίσιμο τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με χαρακτηριστική την περίπτωση τόσο της επίθεσης κατά της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων για την υπόθεση των φυγοστράτων και των μηχανισμών παρακολούθησης των πολιτών ("κάμερες"), όσο και του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης.
Η εκτελεστική εξουσία, με την υπερτροφική της εξουσία, δείχνει να μην είναι οικειωμένη με τη λειτουργία των ανεξάρτητων αρχών και να μην αποδέχεται, με δεδομένο τον εγγενή αυταρχισμό της, τη λειτουργία τους.
Οργανωμένα οικονομικά συμφέροντα αρνούνται να δεχθούν την εκτελεστική λειτουργία των ανεξάρτητων αρχών και αμφισβητούν την αναγκαιότητά τους. Πολιτικοί εντάσσονται στο οπλοστάσιο αμφισβήτησης και υπονόμευσης του έργου των ανεξάρτητων αρχών.
Όλοι αυτοί οφείλουν να πεισθούν για την αναγκαιότητα ύπαρξης των ανεξάρτητων αρχών. Οι ανεξάρτητες αρχές είναι στοιχείο εμπλουτισμού της δημοκρατίας. Οτιδήποτε άλλο προβάλλεται είναι αβάσιμο και αποτελεί τεχνική της εκτελεστικής εξουσίας που, οχυρωμένη στην "πλειοψηφική εκδοχή" της, αρνείται να δει τις αγωνίες και τις διεκδικήσεις της κοινωνικής πλειοψηφίας αναφορικά με την προστασία των δικαιωμάτων και των ελευθεριών της.
Εκτύπωση στις: 2024-04-23
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=1849