«Εθνοκάθαρση» στο Δήμο Αθηναίων
Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΩΞΕΙΣ ΤΩΝ ΡΟΜΑ ΣΤΟ ΒΟΤΑΝΙΚΟ
Ο ιός, Κυρ. Ελευθεροτυπία, 2007-06-24
Σαν μπάζα αντιμετωπίζει ο Δήμος Αθηναίων τις οικογένειες των Ρομά του Βοτανικού. Για να τους διώξουν από το χώρο όπου θα χτιστεί το γήπεδο του Παναθηναϊκού, οι υπηρεσίες του Δήμου και οι ενδιαφερόμενοι «επενδυτές» χρησιμοποιούν κάθε μέσο
Οταν, πέρυσι το καλοκαίρι, αναδεικνύαμε από τις στήλες αυτές την ανοιχτή συμμαχία του κ. Νικήτα Κακλαμάνη με το ΛΑΟΣ, πολλοί θεώρησαν υπερβολικές τις παρατηρήσεις μας. Ακόμα κι όταν προβλήθηκαν δύο στενοί συνεργάτες του κ. Καρατζαφέρη ως υποψήφιοι του συνδυασμού του κ. Κακλαμάνη, κανείς δεν φάνηκε να θορυβείται.
Στο ερώτημά μας αν υιοθετεί και ο υποψήφιος (τότε) δήμαρχος τα ρατσιστικά συνθήματα των νέων συνεργατών του, ο εκπρόσωπος του κ. Κακλαμάνη αρνήθηκε να κάνει άλλο σχόλιο πέραν του ότι ο συνδυασμός Κακλαμάνη αδιαφορεί για τα αντισημιτικά αισθήματα των υποψηφίων του.
Θυμίζουμε ότι στην κομματική εφημερίδα του ΛΑΟΣ «Α1» που διηύθυνε τότε ο ένας από τους δύο εκλεκτούς των Καρατζαφέρη-Κακλαμάνη (Θανάσης Μυλωνόπουλος) και αρθρογραφούσε η δεύτερη (Βάσω Τσαμπιέρη) φιλοξενούνταν ανοιχτά αντισημιτικές και ρατσιστικές απόψεις, και μάλιστα σε τίτλους όπως «Τον Εβραίο και αν τον πλένεις το σαπούνι σου χαλάς» (23/7/06). Τελικά οι δύο υποψήφιοι δεν εκλέχτηκαν, αλλά ο κ. Κακλαμάνης έσπευσε να τιμήσει τη συμμαχία του με το ΛΑΟΣ προσφέροντας στην κυρία Τσαμπιέρη μια θέση στο δ.σ. του ραδιοσταθμού «Αθήνα 9,84».
Το κακό είναι ότι αυτή την υπόγεια σχέση ΛΑΟΣ-δημάρχου Αθήνας δεν την έχουν αντιληφθεί πολλοί δημότες της πρωτεύουσας, παρά το γεγονός ότι ο κ. Καρατζαφέρης έχει πολλές φορές αναφερθεί στην ιδεολογική του συγγένεια με τον κ. Κακλαμάνη.
Ηρθε τώρα η ώρα να δρέψει όλη η Αθήνα τους καρπούς αυτής της αδιαφορίας. Πρώτο θύμα είναι οι πιο αδύναμοι πολίτες της, οι Ρομά που κατοικούν εδώ και χρόνια σε καταυλισμούς στο Βοτανικό και από τις αρχές του μήνα έχουν γίνει στόχος κανονικών επιχειρήσεων, με τις μπουλντόζες να απειλούν και να καταστρέφουν τα υποτυπώδη καταλύματά τους, την αστυνομία να τους παρενοχλεί και το μεγαλύτερο μέρος των μέσων ενημέρωσης να κάνει ότι δεν βλέπει...
Για μια μόνο μέρα στράφηκαν τα φώτα της δημοσιότητας στο πρόβλημα: Ηταν 4 Ιουνίου, όταν ο κ. Κακλαμάνης επιχείρησε να παρουσιάσει την υπόθεση στο Δημοτικό Συμβούλιο ως μεγάλη επιτυχία του Δήμου: «Πήραμε μια απόφαση να καθαρίσουμε, όχι να εκδιώξουμε, να καθαρίσουμε την περιοχή. [...] Ο Δήμος πήρε την απόφαση να καθαρίσει την περιοχή Βοτανικού και όχι να εκδιώξει τους Ρομά. [...] Οι Ρομά έφυγαν μόνοι τους, δεν τους εξεδίωξε κανείς».
Στη συζήτηση παρενέβησαν εκπρόσωποι της αντιπολίτευσης για να αποκαταστήσουν την αλήθεια: Ο Κώστας Σκανδαλίδης, ο Σπύρος Χαλβατζής και η Αννα Φιλίνη ανέφεραν ότι στις επιχειρήσεις αυτές τα θύματα ήταν οι Ρομά που βρέθηκαν στο δρόμο και είδαν να καταστρέφονται τα καταλύματα που είχαν φτιάξει εδώ και χρόνια.
Χαρακτηριστικά τα λόγια του κ. Χαλβατζή: «Ανεξάρτητα αν είναι Αλβανοί Ρομά ή οτιδήποτε άλλο, οι Τσιγγάνοι είναι σαν τα διαβατάρικα πουλιά. Σήμερα είναι εδώ, αύριο είναι εκεί. Το ζήτημα είναι αν όλοι αυτοί οι άνθρωποι θα έχουν τη δυνατότητα να ζήσουν σε συνθήκες ανθρώπινες, να μην κινδυνεύουν να χάνονται τα παιδιά τους. [...] Αυθαίρετα ζούσαν. Ομως ζούσαν. Το θέμα είναι να συνεχίσουν να ζουν και να μην πάνε κάπου όπου θα χειροτερέψουν οι συνθήκες ζωής τους».
Η ψεύτικη εικόνα που επιχείρησε να δώσει στο Δημοτικό Συμβούλιο ο κ. Κακλαμάνης με την δήθεν οικειοθελή αποχώρηση δυστυχώς προβλήθηκε και από ορισμένα μέσα ενημέρωσης, όπως η τηλεόραση του Σκάι, που την επομένη (5/6) ισχυρίστηκε τα εξής: «Υστερα από πέντε χρόνια, δεκάδες οικογένειες Τσιγγάνων που ζούσαν κάτω από απαράδεκτες συνθήκες αποφάσισαν να αποχωρήσουν από την περιοχή του Βοτανικού όπου είχαν στήσει τις παράγκες τους. Ο Δήμος Αθηναίων διοργάνωσε τριήμερη εκστρατεία καθαρισμού του Βοτανικού».
Στην πραγματικότητα οι Ρομά αυτού του καταυλισμού βρέθηκαν και πάλι στο δρόμο αναζητώντας κάποιον άλλο ελεύθερο χώρο στην περιοχή. Αλλοι δοκίμασαν να εγκατασταθούν σε ένα ιδιωτικό οικόπεδο της Ιεράς Οδού, άλλοι μεταφέρθηκαν σε έναν εγκαταλειμμένο χώρο της Βιαμάξ, σε παράδρομο της Κηφισού.
Το ιστορικό της αθλιότητας
Οι δύο βασικοί καταυλισμοί των Ρομά στο Βοτανικό είχαν στηθεί εδώ και χρόνια σε δύο σημεία: Το ένα σε πάροδο της οδού Ορφέως πίσω από εργοστάσια και το άλλο σε χώρο της οδού Αγίου Πολυκάρπου, που ανήκε στην Εθνική Τράπεζα. Και τα δύο σημεία αποτελούσαν χωματερή για τις γύρω βιομηχανίες και βιοτεχνίες.
Το τελευταίο που ενδιέφερε, μέχρι πρότινος, τον Δήμο ήταν οι συνθήκες ζωής των Ρομά και η καθαριότητα της περιοχής. Μάλιστα, ορισμένοι περίοικοι ισχυρίζονται ότι η εγκατάλειψη της περιοχής από την πολιτεία ήταν σκόπιμη, έτσι ώστε να γίνουν πιο εύκολα αποδεκτά τα σχέδια «αξιοποίησης» αυτού του τυφλού σημείου της Αθήνας που βρίσκεται τόσο κοντά στο κέντρο της πρωτεύουσας και με ελάχιστες υποδομές μπορεί η αξία του να εκτιναχθεί στα ύψη προς όφελος ενημερωμένων κερδοσκόπων.
Το σύνθημα δόθηκε με αφορμή τη «διπλή ανάπλαση» (Ελαιώνας-Λεωφόρος Αλεξάνδρας) και τη συνεργασία Δήμου, ιδιωτικών επιχειρήσεων και Παναθηναϊκού. Κατά κακή τύχη των Ρομά, το νέο γήπεδο σχεδιάστηκε ακριβώς πάνω στον καταυλισμό της Πολυκάρπου. Ετσι, ήταν αυτός ο χώρος που δέχτηκε πρώτος τα συνεργεία του Δήμου την 1η Ιουνίου.
Παρά την προσπάθεια του κ. Κακλαμάνη να μεταμφιέσει την επιχείρηση εκδίωξης ανθρώπων σε επιχείρηση «καθαριότητας», έχουν καταγραφεί οι απειλητικές επισκέψεις της αστυνομίας, αλλά υπάρχει και η μαρτυρία αυτοπτών, καθώς και η δημοσιογραφική αποκάλυψη ότι κάποιος εκπρόσωπος του επιχειρηματία Βωβού (που μετέχει ως επενδυτής-κατασκευαστής στο σχέδιο της «διπλής ανάπλασης») μοίραζε χίλια ευρώ σε κάθε οικογένεια για να φύγει.
Οσο για το επιχείρημα της καθαριότητας, ας το αφήσουν καλύτερα για τους αφελείς. Επισκεφτήκαμε την περιοχή πριν από λίγες μέρες, δυο ολόκληρες βδομάδες μετά την «επιχείρηση καθαρισμού»:
Το έγγραφο που έδιναν στους Ρομά της οδού Ορφέως ως «εξωστήριο» οι άνθρωποι του Δήμου.
Και το χειρότερο: είναι ακόμα εκεί σπασμένα και πεταμένα τα παραπήγματα του καταυλισμού, τα σπίτια δηλαδή όπου έμεναν επί χρόνια οι συμπολίτες μας που αντιμετωπίζονται από το Δήμο ως απόβλητα.
Την περιοχή φρουρούν άνθρωποι με πολιτικά που μας δήλωσαν ότι δουλεύουν για τον επιχειρηματία Βωβό και φροντίζουν «να μην ξανάρθουν οι γύφτοι». Το σημείο που φρουρούσαν δεν έχει καμιά σχέση με την ιδιοκτησία του επιχειρηματία, που βρίσκεται στη διασταύρωση Αγίας Αννης και Αγίου Πολυκάρπου, εκατοντάδες μέτρα μακριά. Το σίγουρο είναι ότι η επιχείρηση «καθαριότητας» σταμάτησε αμέσως μόλις απομακρύνθηκαν οι κάτοικοι, ενώ διαπιστώνουμε μια άτυπη συνεργασία του Δήμου με επιχειρηματίες που αναλαμβάνουν να κάνουν τη «δύσκολη δουλειά».
Γίναμε οι ίδιοι μάρτυρες μιας παρόμοιας επιχείρησης που ξεκίνησε την προηγούμενη Παρασκευή (15/6/07) στον άλλο καταυλισμό, της οδού Ορφέως: Εμφανίστηκαν πάλι μπουλντόζες και φορτηγά και άρχισαν να απομακρύνουν μπάζα και σκουπίδια, ακριβώς δίπλα στον καταυλισμό. Χάρη στην αυτοπρόσωπη παρουσία του βοηθού Συνηγόρου του Πολίτη κ. Ανδρέα Τάκη δεν επιχειρήθηκε καμιά βίαιη έξωση.
Ομως πρόλαβαν οι επικεφαλής της επιχείρησης να δελεάσουν πάλι με χρήματα τους κατοίκους: «Πάρτε χίλια-χίλια διακόσια ευρώ να φύγετε». Από κοντά και η έμμεση απειλή: «Δεν ήρθαμε να σας τα γκρεμίσουμε, αλλά μπορεί κατά λάθος να γκρεμιστεί κάνα σπίτι. Γι αυτό πάρτε καλύτερα τα χρήματα και φύγετε».
Μια γνωστή υπόθεση
Εδιναν μάλιστα και κάποιο χαρτί με σφραγίδες και υπογραφές για να πιστοποιήσουν τη συναλλαγή.
Ζητήσαμε να δούμε αυτά τα έγγραφα και με έκπληξή μας διαπιστώσαμε ότι πρόκειται για τις τυποποιημένες «Εντολές Μεταφοράς Απορριμμάτων» του Ενιαίου Συνδέσμου Δήμων και Κοινοτήτων Αθηνών και ειδικότερα του Δήμου Αθηναίων. Το έγγραφο που παρουσιάζουμε είχε ημερομηνία 1/6/2007 και έφερε σφραγίδα του Συνδέσμου και υπογραφή του υπεύθυνου του Γραφείου Κινήσεως Γεωργίου Σπαράγγη. Τα έγγραφα διακινούσε εκπρόσωπος του Δήμου.
Η παρουσία των Ρομά στην περιοχή και οι άθλιες συνθήκες ζωής τους δεν είναι κάτι άγνωστο στη δημοτική αρχή. Και ασφαλώς δεν τιμούσαν την Αθήνα οι συνθήκες διαβίωσης στους δύο καταυλισμούς εδώ και αρκετά χρόνια. Ομως, αντί να φροντίσουν οι εκπρόσωποι του Δήμου και της κεντρικής διοίκησης να αποκαταστήσουν σε κάποιο καλύτερο σημείο αυτούς τους πολίτες, όπως ορίζει το σύνταγμα, ο νόμος και οι διεθνείς συμβάσεις (βλ. διπλανές στήλες), τους θυμήθηκαν μόνο όταν προέκυψε η ανάγκη έργων για το γήπεδο του Παναθηναϊκού. Αλλά και τώρα αρκούνται στην εξαναγκαστική έξωσή τους, ενώ είχαν επί χρόνια τη δυνατότητα να τους αποκαταστήσουν με κάποιο σύννομο και ανθρώπινο τρόπο.
Ειρωνεία της τύχης. Ο «γύφτος» Λάκης, καλοντυμένος, προσφέρει στον διώκτη των Ρομά δήμαρχο το βραβείο «Ο Ανδρας της χρονιάς».
Είναι χαρακτηριστικό ότι τα σχετικά δημοσιεύματα προεξοφλούσαν από την αρχή του χρόνου ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας δεν πρόκειται να δυσκολέψει τους σχεδιασμούς στον Ελαιώνα, αλλά «οι φαβέλες των Τσιγγάνων δεν είναι ένας ευκαταφρόνητος πονοκέφαλος» («Καθημερινή» 11/3/07). Οι εφημερίδες που πρόβαλλαν τα επενδυτικά σχέδια Δήμου, Παναθηναϊκού και Βωβού στην περιοχή επισήμαιναν ότι «σημαντικό πρόβλημα αποτελούν επίσης οι καταυλισμοί Τσιγγάνων που βρίσκονται στην περιοχή» («City Press», 2/4/07).
Φυσικά, οι Ρομά δεν έχουν κανένα λόγο να παραμένουν στην περιοχή και να ζουν κάτω απ αυτές τις άθλιες συνθήκες. Ζητούν κι αυτοί μετεγκατάσταση σε κάποιο χώρο που θα πληροί τις στοιχειώδεις ανθρώπινες συνθήκες, αλλά μέχρι τότε διεκδικούν να ζουν στο χώρο που έχουν στήσει τις παράγκες τους εδώ και πολλά χρόνια.
Αλλά η πολιτεία, και πρώτα απ όλα ο Δήμος, το μόνο που κάνει είναι να τους απομακρύνει, με απειλές, καλοπιάσματα και φιλοδωρήματα.
Ηδη από την πρώτη στιγμή που οι συνεννοήσεις Δήμου και Παναθηναϊκού έκλιναν προς τη λύση Βοτανικού για το νέο γήπεδο βρέθηκαν στο στόχαστρο οι καταυλισμοί των Ρομά.
Οπως αποκαλύπτει έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας, ήδη από το 2005 «η οργάνωση πληροφορήθηκε ότι Ρομά που κατοικούσαν στην περιοχή του Βοτανικού στην Αθήνα έλαβαν εντολή έξωσης, καθώς ο χώρος είχε προταθεί ως τοποθεσία για την κατασκευή νέου γηπέδου για την ομάδα του Παναθηναϊκού. Σύμφωνα με πληροφορίες που ελήφθησαν τον Αύγουστο του 2005, 70 οικογένειες Ρομά απειλήθηκαν με αναγκαστική έξωση από το Βοτανικό χωρίς να τους έχουν προταθεί εναλλακτικές λύσεις μετεγκατάστασης» (Διεθνής Αμνηστία, Εκθεση για την Ελλάδα, 5/10/05).
Δεν πρόκειται για μεμονωμένο περιστατικό. Στην ίδια έκθεση καταγράφονται οι αναγκαστικές εξώσεις Ρομά που πραγματοποιήθηκαν ενόψει Ολυμπιακών το 2004 στους καταυλισμούς του Μακρυγιάννη και του Ρηγανόκαμπου στην περιοχή της Πάτρας και στους καταυλισμούς στην Αγία Παρασκευή, στο Μαρούσι και στον Ασπρόπυργο στην ευρύτερη περιοχή Αθηνών, καθώς και σε πολλές άλλες περιοχές (Λευκάδα, Χανιά).
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ., μεταξύ 1/1/96 και 30/6/06 η Ελληνική Αστυνομία διεξήγαγε 79 επιχειρήσεις βίαιων εξώσεων Ρομά που είχαν διαταχθεί από τις δικαστικές αρχές (και φυσικά πολλές άλλες χωρίς δικαστικές αποφάσεις) και υπέβαλε 323 μηνύσεις εναντίον Ρομά με την κατηγορία της παράνομης εγκατάστασης (βλ. Εκθεση COHRE).
Τον Ιούνιο του 2005 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Κοινωνικών Δικαιωμάτων (ECSR), σε μία απόφαση-ορόσημο μετά από συλλογική προσφυγή (ERRC κατά Ελλάδας), κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι πολιτικές της Ελλάδας στα θέματα στέγασης των Ρομά παραβιάζουν το άρθρο 16 του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη.
Η Επιτροπή διαπίστωσε «τον ανεπαρκή αριθμό κατοικιών αποδεκτής ποιότητας για την αντιμετώπιση των αναγκών των εγκατεστημένων Ρομά, την έλλειψη οργανωμένων χώρων προσωρινής διαμονής για Ρομά που επιλέγουν ή είναι υποχρεωμένοι να είναι μετακινούμενοι, και τις συστηματικές εξώσεις Ρομά από καταυλισμούς ή κατοικίες όπου διαμένουν παράνομα. Η Επιτροπή Υπουργών, η οποία ενέκρινε την απόφαση, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα δεν έχει λάβει επαρκή μέτρα για να βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης των Ρομά και ότι τα μέτρα που ελήφθησαν δεν έχουν κατορθώσει να εναρμονιστούν με τις απαιτήσεις του Χάρτη, κυρίως λόγω των ανεπαρκών μέσων για τη συγκράτηση ή την τιμωρία των αρχών τοπικής αυτοδιοίκησης»!
Δυστυχώς, η τοπική αυτοδιοίκηση συνεχίζει την ίδια πολιτική. Τώρα είναι ο δήμαρχος της πρωτεύουσας και φρέσκος πρόεδρος της ΚΕΔΚΕ που πρωτοστατεί μ αυτό τον άγαρμπο τρόπο στην έξωση των Ρομά, αποποιούμενος κάθε ευθύνη.
Στην τελευταία συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου την Δευτέρα (18/6), απαντώντας στον Αλέξη Τσίπρα ο κ. Κακλαμάνης ένιψε τας χείρας του: «Ο Δήμος είχε αποκλειστική αρμοδιότητα να καθαρίσει και καθάρισε. Τυπικά ο Δήμος δεν έχει καμιά υποχρέωση για το θέμα των Ρομά».
Αυτή τη φορά μόνο ο κ. Τσίπρας ασχολήθηκε με το ζήτημα και επέμενε στην ανθρωπιστική διάσταση της υπόθεσης. Δεν είπε λέξη ούτε ο κ. Αναγνωστόπουλος που εκπροσωπούσε τον κ. Σκανδαλίδη ούτε ο κ. Χαλβατζής. Ο ικανότατος σε συνδικαλιστικούς χειρισμούς δήμαρχος πέταξε το μπαλάκι στον κ. Τσίπρα και του ζήτησε να υποδείξει (κατόπιν εορτής βέβαια) κάποιο χώρο για τη μετεγκατάσταση. Ο εκπρόσωπος της Ανοιχτής Πόλης πρότεινε τη συγκρότηση διαπαραταξιακής επιτροπής που θα αναλάβει να εντοπίσει αυτό το χώρο, αλλά ο κ. Κακλαμάνης άφησε την πρόταση αναπάντητη.
Αλλα μάς έλεγε η δημοτική αρχή όταν πρωτοεξαγγέλθηκε η απόφαση για το γήπεδο στο Βοτανικό.
Η τότε δήμαρχος Ντόρα Μπακογιάννη, μαζί με τις ανακοινώσεις για την ανάπλαση της περιοχής ανέφερε ότι «σε συνεργασία με το υπουργείο Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης θα μεταστεγαστούν σε σύγχρονες κατοικίες 150 οικογένειες Τσιγγάνων που κατοικούν στην περιοχή» («Απογευματινή» 15 Νοεμβρίου 2005).
Η κυρία Μπακογιάννη είχε δεχτεί επικρίσεις για τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις εις βάρος Ρομά στο πλαίσιο της Ολυμπιάδας και είχε απαντήσει ότι «ο πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής και ο υπουργός Εσωτερικών αναγνωρίζουν τα προβλήματα των Ρομά στη χώρα» (επιστολή προς το Κέντρο Σιμόν Βίζενταλ, 24/8/04). Ας ζητήσει, λοιπόν, ο κ. Νικήτας Κακλαμάνης από την κ. Ντόρα Μπακογιάννη τους σχεδιασμούς για τις κατοικίες που ετοίμαζε.
Χρειάστηκε πριν από λίγους μήνες να καταθέσει ερώτηση ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Νάσος Αλευράς (4141/9.2.07) για να κινητοποιηθεί κάπως ο κρατικός μηχανισμός, αλλά και πάλι ο ένας υπεύθυνος τα ριχνε στον άλλο. Ο αρμόδιος υφυπουργός Εσωτερικών Αθανάσιος Νάκος στις 2/3 έριξε την ευθύνη για τη μετεγκατάσταση των Ρομά σε ειδική επιτροπή της Περιφέρειας και κυρίως στο Δήμο. Από την πλευρά του ο κ. Κακλαμάνης στις 23/2 ανέφερε ότι «η νέα δημοτική αρχή προτίθεται να εκκινήσει τη διαδικασία ώστε να αξιοποιηθούν όλα τα σχετικά προγράμματα για οικιστική αποκατάσταση των Ρομά», και αναφερόταν κι αυτός στην αρμόδια επιτροπή. Αλλά όπως πληροφορηθήκαμε τη Δευτέρα από τον ίδιο τον δήμαρχο, αυτή η επιτροπή δεν έχει ακόμα συγκροτηθεί!
Το μόνο θεσμικό όργανο της πολιτείας που φαίνεται να κινητοποιείται πραγματικά για την επίλυση του προβλήματος της ανθρώπινης διαβίωσης των Ρομά είναι ο Συνήγορος του Πολίτη, ο οποίος, βέβαια, δεν έχει εκτελεστικές δικαιοδοσίες.
Από τα τέλη του 2005 που έχει τη σχετική αρμοδιότητα υποδεικνύει στις υπηρεσίες της κεντρικής διοίκησης και του Δήμου τις υποχρεώσεις τους «ώστε αφενός να διασφαλίσουν συνθήκες αξιοπρεπούς διαβίωσης της ευπαθούς αυτής ομάδας και αφετέρου να αποτρέψουν το ενδεχόμενο υποχρεωτικής απομάκρυνσής τους από το χώρο αυτόν χωρίς τις εγγυήσεις που απορρέουν από το Σύνταγμα και την κείμενη νομοθεσία».
Σε πρόσφατη κατεπείγουσα επιστολή του (14/6) προς τον κ. Κακλαμάνη ο κ. Ανδρέας Τάκης, βοηθός Συνήγορος του Πολίτη, επισημαίνει την ευθύνη του Δήμου για τους Ρομά που διώχτηκαν από την Αγίου Πολυκάρπου: «Ακόμη και αν η παρώθηση των συγκεκριμένων Ρομά σε αποχώρηση συντελέσθηκε ερήμην των αρμοδίων υπηρεσιών του Δήμου, το γεγονός ότι αυτή φέρεται να έλαβε χώρα στο πλαίσιο ή, έστω, κατά τη διάρκεια καθαρισμού της περιοχής από συνεργείο του Δήμου επιτείνει ευλόγως την υποχρέωση της δημοτικής αρχής αφενός να αναζητήσει τους αποχωρήσαντες προκειμένου να διασφαλίσει τη διαθεσιμότητά τους για μετεγκατάσταση, παρέχοντας ταυτόχρονα σε αυτούς εγγυήσεις ασφαλούς και αξιοπρεπούς προσωρινής αναμονής της κρίσης των αρμοδίων οργάνων της Περιφέρειας όσον αφορά τον κατάλληλο χώρο της μετακίνησής τους, αφετέρου, να επιταχύνει σε συντονισμό με την Περιφέρεια Αττικής και άλλες εμπλεκόμενες τη διαδικασία διατύπωσης της κρίσης αυτής».
Ο κ. Κακλαμάνης έχει αφήσει αναπάντητες όλες αυτές τις εκκλήσεις.
--------------------------------------------------------------------------------
Δικαιώματα στα χαρτιά
Καταυλισμός Ρομά στον Ελαιώνα.
Η συμπεριφορά του Δήμου Αθηναίων απέναντι στους Ρομά του Βοτανικού αποτελεί συνέχεια της διαχρονικής ρατσιστικής αντιμετώπισης των ανεπιθύμητων αυτών νομάδων από τις ελληνικές αρχές.
Σύμφωνα με το σύνταγμα, «η απόκτηση κατοικίας από αυτούς που τη στερούνται ή στεγάζονται ανεπαρκώς αποτελεί αντικείμενο ειδικής φροντίδας του κράτους». Η Καλλιόπη Λυκοβαρδή, ειδική επιστήμονας του Κύκλου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του Συνηγόρου του Πολίτη, σε σχετική μελέτη αναφέρει ότι «η ένταξη των Ρομά σε προγράμματα στεγαστικής αποκατάστασης και η λήψη μέτρων για την εγκατάστασή τους σε χώρους που ανταποκρίνονται σε στοιχειώδη πρότυπα υγιεινής και αξιοπρέπειας, αποτελεί επιμέρους εξειδίκευση της ειδικής αυτής υποχρέωσης (του Κράτους), δεδομένου του οξύτατου στεγαστικού προβλήματος και των ανεπαρκών συνθηκών διαβίωσης που πλήττουν μαζικά τη συγκεκριμένη πληθυσμιακή ομάδα».
Στο ίδιο κείμενο περιγράφονται και οι όροι νόμιμης απομάκρυνσης των Ρομά από χώρους στους οποίους έχουν εγκατασταθεί επί μάκρου:
«Η βασική αρχή που οφείλει να διέπει οποιοδήποτε εγχείρημα απομάκρυνσης των Ρομά από τον χώρο όπου επί μακρόν διαβιούν, δεν μπορεί παρά να συνδυάζεται, είτε με την οριστική επίλυση του ζητήματος της μόνιμης εγκατάστασής τους, είτε με την προσωρινή λύση παροχής χώρου κατάλληλου για την άμεση μετεγκατάστασή τους. Η τήρηση της αρχής αυτής, πέραν του γεγονότος ότι εναρμονίζεται με την επιδίωξη συστηματικής αντιμετώπισης του προβλήματος και αποφυγής του ενδεχομένου απλής μετατόπισής του σε άλλη περιοχή της επικράτειας, απορρέει από την υποχρέωση του κράτους να μην ανατρέπει αιφνιδιαστικά συνθήκες οι οποίες παγιώθηκαν με τη διαρκή και ανεμπόδιστη παραμονή των Ρομά σε συγκεκριμένες περιοχές (άποψη η οποία αποτελεί πάγια νομολογία). Βεβαίως, η καταρχήν απαγόρευση απομάκρυνσης των Ρομά δεν σημαίνει ότι οι Ρομά ορισμένης περιοχής αποκτούν αυτοδικαίως δικαίωμα παραμονής, εκεί όπου μένουν. Εφόσον υπάρχουν λόγοι που επιβάλλουν την απομάκρυνσή τους (αξιοποίηση χώρου για δημιουργία χώρων αναψυχής, αθλητικές εγκαταστάσεις, μη τήρηση υγειονομικών διατάξεων κ.λπ.) αυτή διενεργείται νομίμως, μόνον εφόσον οι αρμόδιες αρχές υποδείξουν άλλο κατάλληλο χώρο για την άμεση μετεγκατάστασή τους. Με τον τρόπο αυτό, αποφεύγεται η ανέλεγκτη μετακίνηση πληθυσμών και η αυθαίρετη εγκατάστασή τους σε άλλη περιοχή, τακτική η οποία δεν αντιμετωπίζει, αλλά μετακυλίει το πρόβλημα διαιωνίζοντας και αναπαράγοντας τις αιτίες που το προκαλούν».
Στα συμπεράσματα που προκύπτουν από τη νομοθεσία, η κυρία Λυκοβαρδή είναι σαφής: «Η απομάκρυνση των Ρομά από τους καταυλισμούς όπου διαβιούν επί μακρόν απαγορεύεται χωρίς την προηγούμενη υπόδειξη χώρου κατάλληλου για την έστω και προσωρινή εγκατάστασή τους. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται το ενδεχόμενο αυθαίρετης εγκατάστασής τους σε άλλη περιοχή και ενισχύεται καθοριστικά η σχέση εμπιστοσύνης προς τη Διοίκηση».
Μέχρι το 2003 το καθεστώς εγκατάστασης των Ρομά ρυθμιζόταν από μια υπουργική απόφαση του 1983 (Α5/696/25.4.83 Υγειονομική Διάταξη, για την οργανωμένη εγκατάσταση πλανοδίων), η οποία χρησιμοποιήθηκε από τις αρχές σε αρκετές περιπτώσεις, εις βάρος πλανόδιων και μη ομάδων Ρομά, για την απαγγελία κατηγοριών εναντίον μεμονωμένων ατόμων, με αποτέλεσμα τα εν λόγω άτομα να καθίστανται ευάλωτα σε αστυνομικές συλλήψεις, και να εξαναγκάζονται σε μετεγκατάσταση σε περιοχές εκτός της δικαιοδοσίας των αντίστοιχων αστυνομικών τμημάτων.
Οι εκπρόσωποι του ελληνικού κράτους έχουν ρητά παραδεχθεί, ενώπιον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κοινωνικών Δικαιωμάτων, ότι «ορισμένα τμήματα της εν λόγω διάταξης μπορεί να λειτουργήσουν τελικά ως παράγοντας κοινωνικού αποκλεισμού (...). Για το λόγο αυτό, το κράτος προέβη στην ουσιαστική τροποποίηση της διάταξης» (Εγγραφο του υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικών Ασφαλίσεων προς τη Γραμματεία του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη, αριθ. 70545, 5/11104, σελ. 30).
Πράγματι, το 2003 το ελληνικό κράτος υποχρεώθηκε να αναθεωρήσει τη ρατσιστική διάταξη με νέα υπουργική απόφαση (ΓΠ/23641, ΦΕΚ Β 973/15.07.03). Ομως, σύμφωνα με τις εκθέσεις της Διεθνούς Αμνηστίας, «παρά την τροποποίηση, ο εν λόγω νόμος εξακολουθεί να εφαρμόζεται από τις αστυνομικές αρχές με τρόπους που παραβιάζουν τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα των Ρομά» (Εκθεση 2005).
--------------------------------------------------------------------------------
ΔΙΑΒΑΣΤΕ
Καλλιόπη Λυκοβαρδή
«Σύνθετες δράσεις Συνηγόρου του Πολίτη για την ομάδα στόχο (Ρομά)» (Διακρατικό Συνέδριο, Ενταξη Ελλήνων Τσιγγάνων σε ενεργητικές μορφές απασχόλησης, Θεσσαλονίκη, 2-3/3/2007)
Το νομικό πλαίσιο προστασίας των Ρομά στην Ελλάδα.
--------------------------------------------------------------------------------
ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ
Greek Helsinki Monitor
http://cm.greekhelsinki.gr
Η οργάνωση που ασχολείται περισσότερο από κάθε άλλη με τα δικαιώματα των Ρομά. Ο εκπρόσωπός της Παναγιώτης Δημητράς έχει παρακολουθήσει προσωπικά όλες τις τελευταίες επιχειρήσεις στο Βοτανικό.
European Roma Rights Center
www.errc.org
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο για τα Δικαιώματα των Ρομά καταγράφει σε εκθέσεις και προτείνει λύσεις για τα προβλήματα των πληθυσμών Ρομά στην Ευρώπη.
Centre on Housing Rights and Evictions (COHRE)
http://www.cohre.org
Το διεθνές Κέντρο για τα Δικαιώματα Στέγης και τις Εξώσεις απένειμε το 2006 στην Ελλάδα το «βραβείο» παραβίασης των δικαιωμάτων στέγασης, εξαιτίας των βίαιων εκδιώξεων των Ρομά. Οι άλλες δύο χώρες που «τιμήθηκαν» ήταν η Νιγηρία και οι Φιλιππίνες.
http://deviousdiva.com/2007/06/08/votanikos/
Το blogg της Devious Diva που έχει παρακολουθήσει από κοντά τις επιχειρήσεις «καθαριότητας» στο Βοτανικό.
--------------------------------------------------------------------------------
ΔΕΙΤΕ
http://www.youtube.com/watch?v=qNSXXHwUmzw
Το ρεπορτάζ του BBC για τους Ρομά του Βοτανικού.
Ο ΙΟΣ ΣΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ
Εκτύπωση στις: 2024-04-24
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=1902