Αρχική | Εκτύπωσε ή Αποθήκευσε ως PDF | Αποθήκευσε ως WORD | Αποθήκευσε ως HTML

Η πολιτική των στρουθοκαμήλων

Ελίζα, Παπαδάκη

Αυγή της Κυριακής, 2007-07-15


Από μιαν ιδιαίτερα ευνοϊκή συγκυρία επωφελείται η κυβέρνηση σε τούτη την προεκλογική περίοδο για να παρουσιάζει ρόδινη την εικόνα της οικονομίας και άκρως επιτυχημένη την πολιτική της. Τα σοβαρά προβλήματα κάτω από την επιφάνεια της θετικής πορείας διαφόρων δεικτών δεν τα συζητά. Ούτε το ΠΑΣΟΚ τα ανοίγει άλλωστε, παρά τα όσα διατείνονται στελέχη του περί έμφασης στον "προγραμματικό λόγο". Για τους πολλούς ψηφοφόρους έτσι, που ταλαντεύονται ανάμεσα στα δύο μεγάλα κόμματα, εναλλακτικές επιλογές διακυβέρνησης, με διαφορετικούς αναπτυξιακούς στόχους και διαφορετική κατανομή του κοινωνικού κόστους, δεν προτείνονται.

Όπου σταθεί και όπου βρεθεί ο υπουργός Οικονομίας \Γιώργος Αλογοσκούφης\, σε επιχειρηματικά ακροατήρια, επιστημονικά συνέδρια, κομματικές συγκεντρώσεις ή συνεντεύξεις Τύπου, βεβαίως στη Βουλή, αλλά στο εξωτερικό, τα ίδια ακριβώς επαναλαμβάνει: Τη μείωση του κρατικού ελλείμματος από το 7,9% του ΑΕΠ το 2004 σε 2,6% το 2006, με ταυτόχρονη διατήρηση υψηλών ρυθμών ανάπτυξης γύρω στο 4%, μείωση των φορολογικών συντελεστών και αύξηση των κοινωνικών παροχών (είμαστε πάνω από το μέσο όρο της Ευρωζώνης στις κοινωνικές μεταβιβάσεις με 18,4% του ΑΕΠ έναντι 16%, διαπίστωσε υπερήφανα στην τελευταία του συνέντευξη στους οικονομικούς συντάκτες), ελπίζοντας ότι θα έχουμε κουραστεί να διερωτώμαστε πώς συντελέσθηκε ένα τέτοιο λογιστικό θαύμα. Προβάλλει την περιορισμένη αύξηση της απασχόλησης και των εισοδημάτων, τη σημαντικότερη των επενδύσεων και των εξαγωγών, παραλείποντας συστηματικά οποιαδήποτε αναφορά στην ακόμα μεγαλύτερη αύξηση των εισαγωγών και στην εκρηκτική διόγκωση του εξωτερικού ελλείμματος της χώρας. Και ακόμα, την καλή πορεία των αποκρατικοποιήσεων (με τελευταία επιτεύγματα άλλο 10,7% στον ΟΤΕ και 20% στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, σε καλές τιμές χάρη και στη διεθνή χρηματιστηριακή άνοδο, συνολικά 6,2 δισ. ευρώ αφότου ανέλαβε η Ν.Δ. την κυβέρνηση), αλλά και του προγράμματος των "μεταρρυθμίσεων", που, αν τις αξιολογούσε, θα διαπίστωνε, όπως κάθε πολίτης, τα μηδαμινά αποτελέσματά τους.

Στις εξηγήσεις που κατά καιρούς του ζητούνται είναι εξαιρετικά φειδωλός. Όταν, για παράδειγμα, δημοσιογράφος τον ρώτησε την Τετάρτη πώς κατανέμονται αυτές οι "υψηλές" κοινωνικές δαπάνες, ο υπουργός παραδέχθηκε ότι η αποτελεσματικότητά τους δεν είναι ικανοποιητική (όπως επισημαίνουν όλες οι ευρωπαϊκές εκθέσεις, ελάχιστα μειώνουν τη φτώχεια), διότι "διαχέονται σε όλον τον πληθυσμό". Παρέπεμψε στο προς ίδρυση "Ταμείο για την Ενίσχυση της Κοινωνικής Συνοχής", η χρηματοδότηση του οποίου "σταδιακά θα φθάσει τα 2 δισ. ευρώ επιπλέον το χρόνο", αλλά απέφυγε οποιαδήποτε διευκρίνιση για τη μελλοντική τύχη των παροχών προς όσους βρίσκονται "πάνω από το όριο της φτώχειας". Ύστερα από τρία χρόνια πελατειακής λογικής (παράδειγμα οι επιστροφές του ΛΑΦΚΑ), είναι φανερό ότι σχέδιο ιεράρχησης των κοινωνικών αναγκών που απαιτούν στήριξη με δημόσιους πόρους δεν διαθέτει. Στην κατάρτιση τριετών προϋπολογισμών, προϋπόθεση για να προγραμματίζονται οι προτεραιότητες, αναφέρθηκε στην ίδια συνέντευξη τεχνικά μόνο, ότι θα την επιδιώξει "τα επόμενα χρόνια", χωρίς ούτε νύξη σε στόχους για την παιδεία ή το περιβάλλον, που αντιμετωπίζουν κρίση υποχρηματοδότησης. Σε μια τέτοια αντίληψη, επόμενη ήταν η απάντηση του υπουργού ΠΕΧΩΔΕ στην κριτική του Συνασπισμού για την παράδοση του Ελληνικού σε ιδιώτες, οι οποίοι θα χτίσουν ένα σημαντικό μέρος για να διαμορφωθεί όσο απομείνει σε πάρκο: Αν είναι να περιμένουμε από τον προϋπολογισμό, είπε ο \Γιώργος Σουφλιάς\, απλώς δεν θα γίνει...

Ούτε σχετικά με την εκτέλεση του φετεινού προϋπολογισμού, όπου υπάρχουν ανησυχητικές ενδείξεις υπέρβασης δαπανών και υστέρησης εσόδων, θέλησε ο κ. Αλογοσκούφης να κάνει την παραμικρή ενημέρωση. Την ανέβαλε για την έκδοση των οριστικών στοιχείων του πρώτου εξαμήνου, λες και στις 11 Ιουλίου ο υπουργός Οικονομικών δεν ξέρει πώς πήγε το εξάμηνο. Απλώς διαβεβαίωσε ότι οι στόχοι θα τηρηθούν, επιτιθέμενος κατά του \Γιώργου Παπανδρέου\ διότι πιθανολόγησε νέα αύξηση των συντελεστών του ΦΠΑ κατά τα γερμανικά και γαλλικά πρότυπα. Και ενώ αναγνώρισε ότι το δημόσιο χρέος διατηρείται πολύ υψηλό και επανέλαβε την επιδίωξη μηδενισμού του ελλείμματος ως το 2010, φρόντισε πάντως να διευκρινίσει ότι πρόκειται για "πολιτική συμφωνία" στα πλαίσια του Ecofin και όχι νομική δέσμευση, προσθέτοντας μάλιστα ότι αν κάποιες χώρες δεν μπορέσουν να την επιτύχουν "δεν θα γκρεμιστεί και ο κόσμος"...

Προσγείωση στα προβλήματα

Τέτοιες εξισορροπητικές διατυπώσεις, έστω και αν έγιναν με αφορμή την παρέμβαση του Γάλλου προέδρου Σαρκοζί στο Ecofin (ζήτησε αναβολή διότι μειώνει τους φόρους), δεν αποκρούουν τις ανησυχίες που κατέγραψε το ΙΟΒΕ στην πρόσφατη τριμηνιαία έκθεσή του για ενδεχόμενες δυσμενείς επιπτώσεις του πολιτικού κύκλου, δηλαδή των επικείμενων εκλογών, στα δημόσια οικονομικά. Εκλογικές παροχές, σημειώνει, μπορεί επιπλέον να ανακόψουν και την έως τώρα συγκράτηση του πληθωρισμού (ήταν 2,6% τον Ιούνιο). Αλλά προπάντων το ΙΟΒΕ προειδοποιεί για τους κινδύνους από το υψηλό έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών: διότι "οδηγεί τελικά σε αύξηση του εξωτερικού χρέους της οικονομίας, σε περιορισμένη ικανότητα εξυπηρέτησής του και σε δυσμενείς συνέπειες για τις επενδύσεις, τις αναπτυξιακές προοπτικές και το βιοτικό επίπεδο, καθώς ένα αυξανόμενο μερίδιο του εθνικού εισοδήματος θα κατευθύνεται στην αποπληρωμή τόκων επί του εξωτερικού χρέους".

Το υψηλό εξωτερικό έλλειμμα συνδέεται με την πολύ χαμηλή εθνική αποταμίευση, 6,6 ποστιαίες μονάδες του ΑΕΠ χαμηλότερη από την Ευρωζώνη, προσθέτει το ΙΟΒΕ επικαλούμενο την Τράπεζα της Ελλάδος, για να τονίσει ότι "η ιδιωτική κατανάλωση δε θα συνεχίσει να στηρίζει μακροχρόνια τη μεγέθυνση, αφού η άνοδός της θα τείνει να επιβραδυνθεί και ο δανεισμός των νοικοκυριών ως ποσοστό του ΑΕΠ κάποια στιγμή θα σταθεροποιηθεί. Επομένως παραμένει έντονη η ανάγκη αναζήτησης και οικοδόμησης εναλλακτικών και πιο μόνιμων πηγών ανάπτυξης." Στο μεταξύ, μέχρι και τον Απρίλιο που υπάρχουν στοιχεία, ο δανεισμός των νοικοκυριών εξακολουθούσε να αυξάνεται με υψηλούς ρυθμούς, 24,7%.

Επισημαίνοντας την πάντοτε υψηλή ανεργία, αλλά και την υποτονική δυνατότητα της μεγέθυνσης που έχουμε να δημιουργεί νέες θέσεις απασχόλησης, το ΙΟΒΕ υπογραμμίζει ότι "απαιτείται ο μετασχηματισμός της ελληνικής οικονομίας, ώστε η μελλοντική ανάπτυξή της να βασίζεται στη διεύρυνση της παραγωγικής δυναμικότητας για την παραγωγή ανταγωνιστικών προϊόντων".

Διαρθρωτικές πολιτικές που να οδηγούν σε ένα τέτοιο στόχο αγνοούνται όμως από την κυβέρνηση και πολιτικά δεν συζητούνται στη χώρα μας. Από τις 4.581 νέες επιχειρήσεις Α.Ε. και ΕΠΕ, που ιδρύθηκαν το 2006 σύμφωνα με την ICAP, υποδηλώνοντας ότι "συνεχίζεται η τάση ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας που ξεκίνησε το 2005", ο μεγάλος όγκος συνδέεται με την ακίνητη περιουσία και την οικοδομή. Υπήρξαν και νέες ξενοδοχειακές μονάδες, αλλά μόνο το 14,9% κατευθύνθηκε στη βιομηχανία και την ενέργεια, και μόλις ένα 0,8% στη γεωργία, εκεί δηλαδή όπου μπορούν να παραχθούν ανταγωνιστικά προϊόντα και να δημιουργηθούν παραγωγικές θέσεις εργασίας με τεχνογνωσία και προοπτική.

Λαϊκισμός υπέρ πλουσίων

Εκ πρώτης όψεως, η παρέμβαση του Γάλλου προέδρου \Νικολά Σαρκοζί\ στο Συμβούλιο Ecofin στις αρχές της εβδομάδας, όπου επιδίωξε μιαν αναβολή του ισοσκελισμού του προϋπολογισμού του για δύο χρόνια, αλλά και μιαν ενεργότερη πολιτική για τη συγκράτηση της ισοτιμίας του ευρώ και των επιτοκίων που ανεβάζει συνεχώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, θα μπορούσε να φανεί θετική σε όσους επικρίνουν τον ευρωπαϊκό νεοφιλελευθερισμό. Ιδίως μάλιστα καθώς συμβαδίζουν με μια ρητορική υπέρ μιας ευρωπαϊκής βιομηχανικής πολιτικής, και με την απάλειψη του ανταγωνισμού από τους στόχους της νέας συνθήκης που επέτυχε στην τελευταία σύνοδο κορυφής. Το δημόσιο χρέος της Γαλλίας ελάχιστα υπερβαίνει το όριο του 60% του ΑΕΠ, αλλά ο ρυθμός της οικονομικής της μεγέθυνσης παραμένει χαμηλός, 1,9% το πρώτο τρίμηνο φέτος έναντι 3,1% της Ευρωζώνης (3,6% της Γερμανίας, 4,6% της Ελλάδας), και το ακριβό ευρώ, που έκανε νέο ρεκόρ την περασμένη εβδομάδα αγγίζοντας τα 1,38 δολάρια, δυσκολεύει αρκετές επιχειρήσεις.

Τη δημοσιονομική αναβολή επιδιώκει ωστόσο ο Σαρκοζί για να προχωρήσει ανεμπόδιστα σε δραστικές μειώσεις της φορολογίας (για την τόλμη των οποίων ο κ. Αλογοσκούφης εξέφρασε το θαυμασμό του), στις οποίες αντιτίθενται τα συνδικάτα των εργαζομένων, ενώ σοβαροί Γάλλοι οικονομολόγοι (π.χ. ο καθηγητής Christian Saint-Etienne) επισημαίνουν ότι η Γαλλία δεν πάσχει από ανεπάρκεια της ζήτησης, αλλά από αδυναμίες στην προσφορά που απαιτούν διαρθρωτικές πολιτικές. Η βιομηχανική εμμονή του Σαρκοζί άλλωστε ελάχιστα συγκαλύπτει μια προσήλωση στον παραδοσιακό γαλλικό προστατευτισμό, εις βάρος άλλων ασθενέστερων οικονομιών στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο.

Οι υπόλοιποι της Ευρωζώνης πάντως σε αυτή τη φάση της ικανοποιητικής μεγέθυνσης δεν ανησυχούν για το ισχυρό ευρώ, ούτε θέλουν να εμπλέξουν την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σε πολιτικές αντιπαραθέσεις μεταξύ τους. Έμμεσα απάντησε ο πρόεδρος της ΕΚΤ \Ζαν-Κλοντ Τρισέ\, τονίζοντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ότι στις παρούσες ευνοϊκές συνθήκες οι χώρες της Ευρωζώνης θα πρέπει να συνεχίσουν τη δημοσιονομική τους σταθεροποίηση όπως τη συμφώνησαν στο Βερολίνο, και εκφράζοντας ανησυχίες για διαγραφόμενες τάσεις χαλάρωσης και επανάληψης παλαιοτέρων σφαλμάτων. Η Γερμανίδα καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ κάλεσε σε τηλεοπτική συνέντευξη τον Σαρκοζί να πάψει να υπονομεύει το ευρώ και την ανεξαρτησία της ΕΚΤ, αλλά ηπιότερα αντέδρασαν και άλλοι πολιτικοί.

Με ενδιαφέρον αναμένεται η εξέλιξη της υποψηφιότητας του \Ντομινίκ Στρος-Καν\, πρώην υπουργού του Λιονέλ Ζοσπέν, για τη θέση του γενικού διευθυντή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου που πρότεινε ο Σαρκοζί και υιοθέτησαν ομόφωνα οι 27. Προσκρούει σε αντιρρήσεις αναπτυσσομένων χωρών, που θέλουν πια να τερματισθεί η υποεκπροσώπησή τους και το μονοπώλιο των πλουσίων, πρώην αποικιοκρατικών χωρών. Αν ευοδωθεί, για πρώτη φορά επικεφαλής του Ταμείου θα τεθεί προσωπικότητα προερχόμενη από την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία.

Εκτύπωση στις: 2024-03-28
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=1939