Ο δικομματισμός και η Αριστερά
Γιώργος, Γιαννουλόπουλος
Ελευθεροτυπία, 2007-09-14
Ο δικομματισμός, ή ακριβέστερα η κυριαρχία των δύο μεγάλων κομμάτων, είναι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της πολιτικής ζωής στη χώρα μας επειδή χαράζει τα όρια μέσα στα οποία θα κινηθεί υποχρεωτικά το παιχνίδι, δηλαδή προκαθορίζει τι διακυβεύεται (ποιο από τα δύο θα κυβερνήσει) και τι αποκλείεται (να κυβερνήσει κάποιο τρίτο). Αυτό σημαίνει ότι η στάση μας απέναντι στο δικομματισμό οφείλει να είναι αμιγώς πολιτική, με την έννοια ότι καλούμαστε να σταθμίσουμε τις συνέπειες -θέλουμε σταθερές κυβερνήσεις; μήπως η μόνιμη παρουσία των δύο παρατάξεων ενθαρρύνει την αλαζονεία και τη διαφθορά; είναι σωστό να υπάρχουν αντικίνητρα για όσους θέλουν να υποστηρίξουν τα μικρά κόμματα; κ.ο.κ.- και να αντιδράσουμε αναλόγως.Δυστυχώς κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Αφενός η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ αποφεύγουν να μιλήσουν ανοιχτά για τα όποια θετικά στοιχεία του συστήματος και προτιμούν να εισπράττουν τα απορρέοντα κομματικά οφέλη, αφετέρου οι εκτός νυμφώνος μικροί, με τις συνεχείς αναφορές στην «πληγή» του δικομματισμού, κατάφεραν να δημιουργήσουν άλλον έναν μπαμπούλα που ευθύνεται για τα πάντα. Διότι αν αποδώσουμε την περιθωριοποίηση της Αριστεράς στο δικομματισμό, δεν υπάρχει λόγος να ψάξουμε και αλλού. Ετσι, από πολιτική στάση, η απόρριψη του δικομματισμού έγινε πολεμική ιαχή που παράγει μια ιδιοτελή ομοψυχία. Τι σημαίνει αυτό;
Ας θεωρήσουμε δεδομένο ότι ο δικομματισμός όντως κάνει κακό κι ας περιορίσουμε τη συζήτηση στην Αριστερά. Εχω την εντύπωση ότι η εμμονή στην απερίφραστη καταδίκη του λειτουργεί με πολλούς τρόπους, ένας από τους οποίους κινείται υπόγεια και πολύ αποτελεσματικά. Θέλω να πω ότι η δαιμονοποίησή του, διότι περί αυτού πρόκειται, ταυτίζει την πολιτική με τη μάχη εναντίον του δικομματισμού και ταυτόχρονα υποβαθμίζει ή θέτει εκτός πολιτικής συζήτησης κάποια άλλα θέματα. Αυτό το νόημα έχει η παρότρυνση να ψηφίσουμε ένα μικρό κόμμα, χωρίς να διευκρινίζουμε ποιο. Φυσικά, οι ενδοαριστερές κόντρες δεν λείπουν και τροφοδοτούνται κυρίως από το ΚΚΕ, αλλά στον αριστερό κόσμο γενικά κυριαρχεί η αίσθηση ότι όποιος ταχθεί κατά των δύο μεγάλων κομμάτων έχει εκπληρώσει εν πολλοίς το καθήκον του. Τα υπόλοιπα δεν έχουν και τόσο μεγάλη σημασία ή τουλάχιστον αυτό υποστηρίζουν εμμέσως πολλοί (με εξαίρεση όσους διακινούν τη γραμμή του Περισσού) όταν τα ψέλνουν συνεχώς στη Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ, αλλά φροντίζουν να μην αναφερθούν στις διαφορές που υφίστανται στο εσωτερικό της Αριστεράς.
Κάποιος θα μπορούσε να αντιτείνει ότι στην πολιτική ιεραρχούμε τους στόχους μας και ρίχνουμε το βάρος στον πιο σημαντικό. Το οποίο είναι σωστό. Μόνο που δεν ισχύει στην προκειμένη περίπτωση, διότι αναφέρομαι σε όσους έχουν ήδη αποφασίσει να μην ψηφίσουν τα δύο μεγάλα κόμματα. Πού κολλάει η ιεράρχηση όταν τη μείζονα απόφαση την έχουμε ήδη πάρει; Δεν πρόκειται λοιπόν για πολιτική πράξη αλλά για κατασκευή ενός χώρου, μέσα στον οποίο η πολιτική περνάει σε δεύτερη μοίρα στο όνομα κάποιας πιο σημαντικής ενότητας. Ετσι λειτουργεί και ο αβαθής αντιαμερικανισμός μας, εφόσον όποιος δηλώνει αντιαμερικανός, από τον αμετανόητο σταλινικό μέχρι τον αριστερό εθνικόφρονα, είναι εξ ορισμού καλός. Και για να λέμε την αλήθεια, το ίδιο ισχύει συχνά και στο στρατόπεδο των αντιεθνικιστών: ακόμα και ο καραμπινάτος νεοφιλελεύθερος που υποστηρίζει το σχέδιο Ανάν, σε τελική ανάλυση βρίσκεται στη σωστή πλευρά του οδοφράγματος.
Αυτή η λογική οδηγεί σε αντιφάσεις που δεν βλέπουμε ή δεν σχολιάζουμε. Για παράδειγμα, είναι τερατώδες να μαίνεται κατά του δικομματισμού το ΚΚΕ, το οποίο όχι μόνο υπερασπίστηκε με νύχια και με δόντια τον «σοσιαλιστικό» μονοκομματισμό, αλλά και περιέλουσε με ύβρεις τους ανανεωτές αριστερούς επειδή τόλμησαν να τον καταγγείλουν. Γιατί πρέπει να τα ξεχάσουμε όλα αυτά;
Ο αγώνας κατά του δικομματισμού μπορεί να αποδειχθεί η σωστή πολιτική στάση απέναντι σε ένα υπαρκτό πολιτικό πρόβλημα. Ομως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, επειδή διαχωριστικές γραμμές υπάρχουν και πρέπει να υπάρχουν μέσα στην Αριστερά. Δηλαδή, η Αριστερά έχει και άλλα προβλήματα που κάποτε θα πρέπει να τα αντιμετωπίσει ευθέως αντί να κατασκευάζει δαίμονες και να ανακηρύσσει τον εναντίον αγώνα τους μοναδικό μέλημά της. Τα προβλήματα αυτά είναι πολύ πιο ουσιαστικά και δεν τα δημιούργησε ο δικομματισμός γιατί προηγήθηκαν και θα παραμείνουν ακόμα κι αν βγει πεντακομματική Βουλή ή το ΚΚΕ και ο Συνασπισμός προσθέσουν μια-δυο μονάδες στα ποσοστά τους. Ας αμφισβητήσουμε λοιπόν την κυριαρχία των δύο μεγάλων εφόσον η κάλπη μας δίνει τη δυνατότητα να το κάνουμε. Αλλά μ αυτό δεν τελειώσαμε. Οποιος γυρίσει την πλάτη στα κόμματα εξουσίας οφείλει να διαλέξει ανάμεσα στα υπόλοιπα. Δηλαδή αναλαμβάνει την υποχρέωση να επαναφέρει την πολιτική στους απολιτικούς χώρους που κατασκευάζει η μάχη κατά του δικομματισμού και να αποφασίσει αν θα αναζητήσει το μέλλον της Αριστεράς ή θα επαναπαυθεί στο ηρωικό, πλην όμως εξωραϊσμένο παρελθόν της.
Εκτύπωση στις: 2024-04-26
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=2028