Οι αιτίες μιας ήττας
Τo δίλημμα δεν είναι αν πρέπει να αλλάξει ή όχι αρχηγό η παράταξη. Αλλά τι είδους
Παύλος, Τσίμας
Τα Νέα, 2007-10-06
Γιατί έχασε, λοιπόν, τις εκλογές το ΠΑΣΟΚ; Το ερώτημα παραμένει, επισήμως, αναπάντητο. Και, για τους αμέσως ενδιαφερομένους, τουλάχιστον, τους ίδιους τους ηττηθέντες, ίσως παραμείνει σκοτεινό και ανεξιχνίαστο, σαν εκείνα τα θρυλικά ερωτήματα- «ζει ο βασιλιάς Αλέξανδρος;»- που περνούν από στόμα σε στόμα.
Δεν είναι ότι η απάντηση είναι δύσκολο να δοθεί. Είναι που, έτσι ανορθόδοξα όπως άνοιξε η μετεκλογική εσωκομματική μάχη στο ΠΑΣΟΚ, η επισήμανση των αιτίων της εκλογικής ήττας έχει γίνει μέρος της διαμάχης της ίδιας. Και γι΄ αυτό οι απαντήσεις έχουν ήδη προσυσκευαστεί ως εργαλεία σε αυτήν τη σκληρή αντιπαράθεση, σε δυο προκάτ εκδοχές.
Η μία είναι η απλούστερη δυνατή: «Το ΠΑΣΟΚ έχασε επειδή είχε έναν ανεπαρκή αρχηγό, ο οποίος δεν κατάφερε να αντιπαρατεθεί πειστικά στον επικεφαλής της “χειρότερης κυβέρνησης της μεταπολίτευσης” και δεν θα καταφέρει ποτέ να τον κερδίσει». Συνεπώς, το ΠΑΣΟΚ δεν έχει παρά να βρει τον «καταλληλότερο» αρχηγό για να επιστρέψει στις νίκες. Τα υπόλοιπα θα γίνουν- όπως υπονοεί και το περίφημο μανιφέστο Βενιζέλου, το οποίο τα λέει όλα, ώστε να μη λέει απολύτως τίποτε- περίπου αυτόματα. Η άλλη εκδοχή απάντησης υποστηρίζει πως: «Το ΠΑΣΟΚ έχασε το 2007 για τους ίδιους, περίπου, λόγους που έχασε και το 2004. Επειδή δεν άλλαξε τη φυσιογνωμία, το στίγμα, την εικόνα του. Επειδή οι πολίτες, και το 2007, όταν άκουγαν ΠΑΣΟΚ, έβλεπαν μπροστά τους τη φωτογραφία του υπουργικού συμβουλίου της δεύτερης (και λιγότερο λαμπρής) τετραετίας Σημίτη. Επειδή, ανεξαρτήτως αρχηγού, το ίδιο το ΠΑΣΟΚ είναι (κατά τη θρυλική ρήση του Γ. Λούλη) ένα φθαρμένο προϊόν». Συνεπώς το ζητούμενο δεν είναι να βρει το ΠΑΣΟΚ τον «αντι- Καραμανλή» του, εκείνον που μπορεί να νικήσει τον Καραμανλή στις δικανικές αντιπαραθέσεις στη Βουλή ή τα τηλε-debates, αλλά να επιλέξει ως ηγέτη εκείνον που μπορεί να αλλάξει εκ θεμελίων το φθαρμένο προϊόν-κόμμα, να ανανεώσει την εικόνα και τις ιδέες του, να το επανατοποθετήσει στην πολιτική σκηνή.
Η διαφωνία, λοιπόν, δεν έγκειται στο αν έχει ή δεν έχει ευθύνες για την ήττα ο ίδιος ο Γ. Παπανδρέου. Αλλά ποια ακριβώς είναι η ευθύνη του: Το ότι έκανε λάθη και δεν έδωσε επαρκώς την εκλογική μάχη; Ή το ότι σπατάλησε την εντολή αλλαγής που του είχε πανηγυρικά δοθεί;
Και, αντιστοίχως, το δίλημμα δεν είναι αν πρέπει να αλλάξει ή όχι αρχηγό η παράταξη. Αλλά τι είδους προσόντα πρέπει να διαθέτει ο αρχηγός του μέλλοντος: Δικανικές και πολιτικές ικανότητες υπέρτερες του αρχηγού των αντιπάλων ή την ικανότητα να εγγυηθεί, να οργανώσει και να συμβολίσει την «επανίδρυση» του ίδιου του ΠΑΣΟΚ;
Η πλήρης απάντηση στο αφετηριακό ερώτημα- «γιατί έχασε το ΠΑΣΟΚ τις εκλογές;»- θα ήταν μάλλον πιο σύνθετη, λιγότερο ασπρόμαυρη, και από τις δυο εκδοχές απάντησης που δίνουν τα αντιπαρατιθέμενα εσωκομματικά στρατόπεδα. Μα είναι, νομίζω, προφανές ότι θα βρισκόταν εγγύτερα στη δεύτερη παρά στην πρώτη εκδοχή.
Αν το ΠΑΣΟΚ βρέθηκε να αποδοκιμάζεται, το 2007, εντονότερα από ό,τι είχε αποδοκιμαστεί στο τέλος μιας μακράς και φθοροποιού κυβερνητικής θητείας το 2004, αν η «κεντρόφυγη» ψήφος διαμαρτυρίας, η ψήφος μη-αντιπροσώπευσης από το κυρίαρχο, διπολικό σύστημα εξουσίας εκδηλώθηκε πιο βίαια εναντίον του κόμματος της αντιπολίτευσης παρά εναντίον του κυβερνώντος κόμματος, αν σε καμιά στιγμή το ΠΑΣΟΚ δεν παρουσιάστηκε ως πειστική εναλλακτική λύση διακυβέρνησης- το πρόβλημα δεν μπορεί να αφορά σε ένα πρόσωπο, το πρόσωπο, έστω, του αρχηγού. Και αν το ΠΑΣΟΚ θέλει να απαντήσει πειστικά στην αμφισβήτησή του από το εκλογικό σώμα, δεν έχει άλλο δρόμο παρά να αμφισβητήσει τον ίδιο τον εαυτό του. Να αλλάξει εκ θεμελίων.
Ποιος λοιπόν μπορεί να είναι ο ηγέτης αυτής της αλλαγής; Ο Βενιζέλος είναι, προφανώς, μάλλον απρόσφορη επιλογή για τέτοια ριζοσπαστικά εγχειρήματα. Ο Παπανδρέου, που αναμφίβολα μπορούσε το 2004, είναι αμφίβολο (εκτός αν ο ίδιος καταφέρει να διασκεδάσει την αμφιβολία) αν μπορεί τώρα πια. Και τρίτη λύση, προς το παρόν, δεν προσφέρεται...
Εκτύπωση στις: 2024-04-19
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=2080