Πώς μπορεί η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία να ξαναπάρει την πρωτοβουλία
Mark, Day
Progress, ppol.gr, 2007-10-17
Ενώ το βρετανικό Εργατικό κόμμα βιώνει μία «δεύτερη άνοιξη» λόγω Μπράουν (Brown), αλλού στην Ευρώπη μόνο ρόδινα δε μοιάζουν τα πράγματα για τη σοσιαλδημοκρατία. Ένα πρόσφατο εκλογικό κύμα στην Ευρώπη απομάκρυνε μια σειρά σοσιαλδημοκρατικών κυβερνήσεων από την εξουσία -στη Σουηδία ή τη Γερμανία- ή απέτρεψε άλλα να κερδίσουν την εξουσία -στη Γαλλία, το Βέλγιο και την Ολλανδία.
Στην παλιά Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ-15), μόνο τρεις χώρες κυβερνώνται από σοσιαλιστές (η Βρετανία, η Ισπανία και η Ιταλία, αν συμπεριλάβουμε τη συμμαχία της «ελιάς» στη σοσιαλδημοκρατία). Αντιστοίχως τα δεξιά κόμματα κυβερνούν σε επτά χώρες. Οι υπόλοιπες τέσσερις χώρες κυβερνώνται από ευρείς συνασπισμούς, στους οποίους κυριαρχούν τα δεξιά κόμματα (εκτός από την Αυστρία, όπου κυριαρχούν οι σοσιαλιστές).
Ως επικεφαλής ενός σοσιαλδημοκρατικού κόμματος που έχει κερδίσει σε τρείς συνεχόμενες εκλογές, ο Γκόρντον Μπράουν αποτελεί εξαίρεση ανάμεσα στους Ευρωπαίους ηγέτες.
Αξίζει να γίνει μία εις βάθος συζήτηση για τις αιτίες αυτής της εκλογικής παρακμής, μετά μάλιστα από τη σύντομη πολιτική αναγέννηση της κεντροαριστεράς τη δεκαετία του 1990. Αν κι αυτές οι αιτίες είναι σύνθετες κι εξ ανάγκης διαφορετικές από χώρα σε χώρα, οι Ευρωπαίοι προοδευτικοί μπορούν ήδη να αντλήσουν δύο πολιτικά συμπεράσματα.
Πρώτον, οι τρέχουσες δυσκολίες της αριστεράς εντάσσονται σε ένα ευρύτερο φαινόμενο, εκείνο της απογοήτευσης των Ευρωπαίων πολιτών από όλα τα μεγάλα πολιτικά κόμματα.
Η κλιμακούμενη ανασφάλεια για τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης, η αυξανόμενη κοινωνική, πολιτισμική κι εθνοτική ετερογένεια των ευρωπαϊκών κοινωνιών, η αύξηση των ανισοτήτων, η αύξηση της μετανάστευσης και η κλιμακούμενη ολοκλήρωση της Ευρώπης -που συχνά βιώνονται με οδύνη από τους «παραδοσιακούς» οπαδούς της σοσιαλδημοκρατίας στις χαμηλότερες κοινωνικές τάξεις και τους εργαζόμενους- οδηγούν όλο και περισσότερους Ευρωπαίους να απορρίπτουν τα μεγάλα κόμματα κάθε πολιτικής τάσης, καθώς οι λύσεις που προτείνουν μοιάζουν ασύμβατες με τις ανησυχίες τους.
Το φαινόμενο αυτό εκδηλώνεται ως μείωση της συμμετοχής στις εκλογές παντού στην ΕΕ και ως πρωτοφανής εδώ και πολλά χρόνια αύξηση της υποστήριξης προς εθνικιστικά και λαϊκιστικά κόμματα της άκρας δεξιάς και της άκρας αριστεράς, όπως του γερμανικού «Linkspartei» («κόμματος της αριστεράς»), του φλαμανδικού «Vlaams Belang» («φλαμανδικού συμφέροντος»), του δανικού «Folkeparti» («λαϊκού κόμματος») και του γαλλικού «Front National» («εθνικού μετώπου») του Ζαν-Μαρί Λε Πεν (Jean Marie Le Pen) στη Γαλλία.
Υποστηρίζοντας συχνά θέσεις κατά της μετανάστευσης και κατά της ΕΕ, τα κόμματα αυτά δίνουν βήμα στην αυξανόμενη αγανάκτηση κατά των πολιτικών ελίτ της Ευρώπης, που θεωρούνται όλο και πιο αποξενωμένες από τους καθημερινούς ανθρώπους.
Αν θέλει να αξιοποιήσει τη συγκυρία η κεντροαριστερά, είναι ζωτικής σημασίας να βρει τρόπο να εκφράσει την απογοήτευση αυτών των ανασφαλών ψηφοφόρων.
Δεύτερον, ακριβώς όπως συνέβη με το βρετανικό Εργατικό κόμμα τη δεκαετία του 1980 και του 1990, πολλά ευρωπαϊκά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα χρειάζεται να διανύσουν μία μακρά περίοδο πολιτικής και ιδεολογικής ανανέωσης, αν θέλουν να ξαναπετύχουν εκλογικές νίκες.
Χρειάζεται λοιπόν μία νέα περίοδος αναθεωρητισμού, που να απαντάει στις καινούργιες πολιτικές προκλήσεις του 21ου αιώνα.
Το πόσο βαρύ είναι το κόστος της μη επιτυχούς εκτέλεσης αυτού του έργου, το δείχνει ο πολιτικός επιστήμονας Βόλφγκανγκ Μέρκελ (Wolfgang Merkel) στην πρόσφατη μελέτη του της πορείας έξι ευρωπαϊκών σοσιαλδημοκρατικών κυβερνήσεων την τελευταία εικοσαετία.
Σύμφωνα με τον Μέρκελ, τα «ιστορικά» σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, σαν το γερμανικό SPD ή τους Γάλλους σοσιαλιστές, που απέρριψαν την εκσυγχρονιστική οδό, που αντιθέτως την επέλεξαν οι Σκανδιναβοί σοσιαλδημοκράτες ή οι Βρετανοί νέοι Εργατικοί, «βιώνουν το παράδοξο να είναι όλο και πιο αδύναμα να πετύχουν ακριβώς τους παραδοσιακούς σοσιαλδημοκρατικούς πολιτικούς στόχους, όπως την αύξηση της απασχόλησης, την κοινωνική δικαιοσύνη, την ισότητα μεταξύ φύλων και την αλληλεγγύη μεταξύ γενεών... Αυτή είναι η τραγωδία της γερμανικής και της γαλλικής σοσιαλδημοκρατίας».
Με άλλα λόγια, σε έναν ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο, η πολιτική ακινησία έπαψε να είναι επιλογή για τους σοσιαλδημοκράτες.
-------------------------------------------------------------------
* Ο Mark Day είναι στέλεχος του «Policy Network»
Εκτύπωση στις: 2024-04-19
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=2109