Ο από μηχανής θεός ήταν τελικά Τούρκος...
Μακάριος, Δρουσιώτης
Ελευθεροτυπία, 2007-10-31
Από το 2004 η κυπριακή Πολιτεία εορτάζει διπλά την επέτειο του «Οχι». Σε επετειακή ομιλία του ο υπουργός Εσωτερικών της Κύπρου, Χρ. Πατσαλίδης, απέδωσε θαυμάσια το νόημα που προσδίδει η κυβέρνηση Τ. Παπαδόπουλου στην εθνική επέτειο: «Το 2004, 64 χρόνια μετά, ακούστηκε το ισχυρό "Οχι" του κυπριακού Ελληνισμού εναντίον όλων αυτών, οι οποίοι εκβιαστικά και απειλητικά σκόπευαν να εφορμήσουν για να καταλύσουν συνταγματικά, πολιτειακά και πολιτικά την Κυπριακή Δημοκρατία».
Ηταν, πράγματι, το 2004 ένας ιστορικός θρίαμβος του κυπριακού λαού; Ας δούμε ψύχραιμα τα γεγονότα:
Το 2003, όταν ο Τ. Παπαδόπουλος εξελέγη πρόεδρος της Κύπρου, κληρονόμησε ένα σχέδιο λύσης του Κυπριακού, για το περιεχόμενο του οποίου δεν είχε καμιά απολύτως ευθύνη. Κάνοντας τους δικούς του πολιτικούς υπολογισμούς, αυτοβούλως και χωρίς πιέσεις, αποδέχτηκε το σχέδιο Ανάν σαν τη βάση λύσης του Κυπριακού.
Στη διάσκεψη της Χάγης (Απρίλιος 2003), ο Ρ. Ντενκτάς απέρριψε συνολικά το σχέδιο και το κήρυξε «νεκρό και θαμμένο», σε αντίθεση με τον Τ. Παπαδόπουλο ο οποίος διαβεβαίωνε την Ε.Ε. και τον ΟΗΕ ότι δεν υπήρχε άλλος δρόμος για τη λύση του Κυπριακού από το σχέδιο Ανάν. Στα τέλη του 2003 ο Τ. Παπαδόπουλος ζήτησε από τον Κ. Ανάν να επαναφέρει το σχέδιό του προκειμένου να ενταχθεί ολόκληρη η Κύπρος στην Ε.Ε. «Αξίζουμε ακόμη μίας ευκαιρίας» δήλωνε, γραπτώς και προφορικώς, ο πρόεδρος της Κύπρου.
Τον Φεβρουάριο του 2004, στη Νέα Υόρκη, αποδέχτηκε την επιδιαιτησία, όχι με τους όρους του Κ. Ανάν, αλλά όπως τους διαμόρφωσε η Τουρκία! Ακολούθως, δήλωνε στους δημοσιογράφους ότι ήταν η δική του η πολιτική η οποία έκανε τους Τούρκους και ιδιαίτερα τον Ντενκτάς, που «χαρακτήριζαν το σχέδιο Ανάν ως νεκρό και θαμμένο», να προσέλθουν σε συνομιλίες. Διαβεβαίωνε πως δεν θα επιδίωκε σημαντικές αλλαγές, διότι αυτό «θα ισοδυναμούσε με απόρριψη από πλευράς μας του σχεδίου Ανάν, κάτι που δεν συμβαίνει». Ακόμη έλεγε πως αν ξεφύγουμε από το σχέδιο Ανάν, θα υπήρχαν σοβαροί κίνδυνοι να ανοίξουμε ζητήματα, όπως αυτό της κυριαρχίας που στο σχέδιο ήταν κατοχυρωμένα. (Τα περί διάλυσης της Κ.Δ. ήταν μεταγενέστερες επινοήσεις.)
Οι θέσεις αυτές δεν συνάδουν με το διάγγελμά του της 16ης Απριλίου 2004, όταν απέρριψε συνολικά το σχέδιο ως προϊόν ξένης συνωμοσίας. Γιατί λοιπόν ο Τ. Παπαδόπουλος προκάλεσε τη νέα πρωτοβουλία Ανάν και γιατί στη συνέχεια άλλαξε γνώμη; Είναι σήμερα επαρκώς τεκμηριωμένο ότι ο Τ. Παπαδόπουλος στήριξε τη στρατηγική του στη λανθασμένη κρίση του ότι ο Ντενκτάς, σαν ο από μηχανής θεός, θα έσωζε για άλλη μια φορά τους Ελληνοκύπριους, απορρίπτοντας εκείνος το σχέδιο. Η τουρκική διπλωματία ανέγνωσε έγκαιρα τις πραγματικές προθέσεις του, παραμέρισε τον Ντενκτάς και άφησε τον Παπαδόπουλο να κάνει τη «βρώμικη» δουλειά.
Ο Παπαδόπουλος ήλπιζε μέχρι την τελευταία στιγμή στον από μηχανής θεό, όμως παρά τις απεγνωσμένες προσπάθειές του εκείνος συμπεριφέρθηκε σαν αναξιόπιστος Τούρκος και δεν εμφανίστηκε στη σκηνή:
* Πριν πάει στη Λουκέρνη ζητούσε εξουσιοδότηση από τον Ντενκτάς ότι ο Ταλάτ τον εκπροσωπούσε.
* Στη Λουκέρνη πρότεινε παρασκηνιακά στους Τούρκους να εγκαταλείψουν τις συνομιλίες με συνυπευθυνότητα.
* Μετά τη Λουκέρνη παρακάθησε σε μυστικά δείπνα με τον Σερτάρ Ντενκτάς, επιδιώκοντας την αναβολή και τελικά τη ματαίωση των δημοψηφισμάτων.
Οταν έπεσε έξω στις εκτιμήσεις του για τον Ντενκτάς, ο Παπαδόπουλος μετακύλησε τις ευθύνες στον λαό, καθιστώντας τον συνεργό στη μεγαλύτερη παραχώρηση στην ιστορία του Κυπριακού που έγινε ποτέ στην Τουρκία.
Με το δημοψήφισμα δόθηκε στους Τουρκοκύπριους το δικαίωμα να εγκρίνουν ή να απορρίψουν, σε ξεχωριστά δημοψηφίσματα, το συνταγματικό μέλλον της Κύπρου. Ανάλογος λόγος δόθηκε στους εποίκους που ζουν στα κατεχόμενα. Οι Ελληνοκύπριοι απαιτούν, δικαίως, να γίνει σεβαστό το «Οχι» τους. Ομοίως, οι Τουρκοκύπριοι απαιτούν να γίνει σεβαστό το δικό τους «Ναι». Ας υποθέσουμε ότι ο Τ. Παπαδόπουλος θα επιτύχει μια λύση που θα ικανοποιεί πλήρως τους Ελληνοκύπριους. Γιατί να πουν «Ναι» οι Τουρκοκύπριοι; Κι αν οι Τουρκοκύπριοι και οι έποικοι καταψηφίσουν τη λύση, γιατί να μη γίνει σεβαστό και το δικό τους «Οχι»;
Εν πολλοίς, με το δημοψήφισμα και την αναγνώριση της πολιτικής ισότητας, η οποία επιβεβαιώθηκε με την άλλη μεγάλη «επιτυχία» της συμφωνίας της 8ης Ιουλίου, ο Παπαδόπουλος έδωσε στους Τουρκοκύπριους το δικαίωμα του βέτο στο περιεχόμενο της λύσης. Σταδιακά, με τη ραγδαία πολιτική αναβάθμιση της «ΤΔΒΚ», αυτό θα μετεξελιχθεί σε δικαίωμα αυτοδιάθεσης.
Συνοψίζοντας, η παραπομπή του σχεδίου σε δημοψήφισμα θα μπορούσε να γίνει μόνο αν το υποστήριζε ο πρόεδρος και οι πιθανότητες απόρριψής του ήταν μικρές. Η αξιοποίηση του δημοψηφίσματος για τη δαιμονοποίηση και τον ενταφιασμό του σχεδίου δεν ήταν πράξη αντίστασης και μάλιστα εφάμιλλη αυτής του «Οχι» του ’40. Μάλλον ήταν κίνηση απελπισίας, που τείνει να κάνει πράξη το όραμα του Ντενκτάς για συνομοσπονδία δύο κρατών στην Κύπρο.
Εκτύπωση στις: 2024-04-25
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=2150&export=html