Ο παραλογισμός της εποχής μας
Οι αγορές υποκαθιστούν την ελλείπουσα διεθνή πολιτική συνεννόηση
Ελίζα, Παπαδάκη
Τα Νέα, 2008-01-03
Από τα πρωτοσέλιδα μεγάλων ξένων εφημερίδων τις τελευταίες μέρες του 2007: «Η βοήθεια προς την Αφρική σαρώθηκε από το ανερχόμενο κόστος του πετρελαίου», πρώτος τίτλος στους «Financial Τimes». Αγγίζοντας πια τα 100 δολάρια το βαρέλι, για 13 αφρικανικές χώρες με πληθυσμό 270 εκατομμυρίων, όπου 104 εκατομμύρια ζουν με λιγότερα από ένα δολάριο την ημέρα (ανάμεσά τους η Νότια Αφρική, η Αιθιοπία, η Σομαλία, η Τανζανία, η Γκάνα), το πετρέλαιο κοστίζει τώρα 3% του ΑΕΠ τους πάνω από ό,τι το 2004. Περισσότερα από όσα είχαν δεσμευθεί να τους δώσουν για την ελάφρυνση του χρέους τους και για βοήθεια οι πλούσιες χώρες στη σύνοδο του G7 στη Σκωτία πριν από δυόμισι χρόνια. Νέα κρίση υπερχρέωσης, κοινωνικές ταραχές, ίσως και πόλεμοι απειλούν τον αναπτυσσόμενο κόσμο, σύμφωνα με τελευταία έρευνα της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας (ΙΕΑ). «Επεκτείνεται το κίνημα διαμαρτυρίας των μεταναστών χωρίς χαρτιά», άλλος τίτλος στη «Le Μonde». Έγκλειστοι σε τρία κέντρα κρατουμένων, περί τους 400 μετανάστες αφρικανικής κυρίως προέλευσης κατεβαίνουν σε απεργία πείνας διαμαρτυρόμενοι για τις άθλιες υγειονομικές συνθήκες και για τη μεταχείρισή τους, «σαν τα ζώα». Πιο κάτω στην ίδια εφημερίδα: «Οι “ανθρωπιστικοί επαναπατρισμοί” των Ρομά έχουν επιταχυνθεί». Πρόκειται για την κυβερνητική επιδίωξη να απελαθούν έως τα τέλη Φεβρουαρίου 25.000 Ρομά που ήρθαν στη Γαλλία από τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία μετά την ένταξη των δύο βαλκανικών χωρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όπως καταγγέλλει ο γαλλικός Σύνδεσμος για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, οι Ρομά συλλαμβάνονται και καλούνται να επιλέξουν ανάμεσα στη φυλακή και την άμεση απέλαση με ένα βοήθημα 300 ευρώ.Ταυτόχρονα, στην «Ιnternational Ηerald Τribune» δημοσιεύεται ρεπορτάζ από τη Σάμο για τα κύματα μεταναστών που κατακλύζουν τα ελληνικά νησιά, πασχίζοντας να φθάσουν «στην Ευρώπη πάση θυσία», με φωτογραφία από το νέο στρατόπεδο όπου κρατούνται πίσω από συρματοπλέγματα... Η αμερικανική εφημερίδα που εκδίδεται στην Ευρώπη καταγράφει την ανεκτικότητα και τη συμπάθεια των ντόπιων απέναντί τους, δικαιολογώντας την όποια σκληρότητα των αρχών με το μέγεθος του προβλήματος που αντιμετωπίζουν: Μέχρι και τον Νοέμβριο 4.469 μετανάστες είχαν φθάσει παράνομα στη Σάμο φέτος, τριπλάσιοι από πέρυσι, 24 βρέθηκαν πνιγμένοι στη θάλασσα. Όμως στους «Νew Υork Τimes», ο γνωστός οικονομολόγος και σχολιαστής Πολ Κρούγκμαν έγραφε την ίδια ημέρα σε διαφορετική λογική, κηρύσσοντας κατανόηση και σεβασμό για τη δυσφορία των φτωχότερων Αμερικανών απέναντι στους ξένους. Ο Κρούγκμαν δεν αναφερόταν στους μετανάστες αλλά στους εργάτες ασιατικών χωρών που παράγοντας αγαθά πολύ πιο φθηνά, τα οποία εισάγονται ολοένα και περισσότερα στις ΗΠΑ, συμπιέζουν τους μισθούς και την απασχόληση των Αμερικανών εργαζομένων χαμηλής κατάρτισης και ειδίκευσης. Χωρίς να προσχωρεί στους αντιπάλους της παγκοσμιοποίησης ή στον προστατευτισμό, όπως εξηγούσε, ήθελε να υπογραμμίσει ότι το ελεύθερο εμπόριο με χώρες όπου οι μισθοί είναι χαμηλοί πλήττει πολλούς, αν όχι τους περισσότερους εργαζομένους στις ΗΠΑ.
Αυτά τα διάσπαρτα δημοσιεύματα έρχονται να φωτίσουν τον παραλογισμό της εποχής μας. Μεγάλες ανισότητες υπάρχουν από καταβολής των οργανωμένων κοινωνιών. Σήμερα ωστόσο ο συσσωρευμένος πλούτος, η γνώση και οι τεχνολογίες που είναι πλέον διαθέσιμες, πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία θα επέτρεπαν να εξαλειφθεί η φτώχεια. Οι ανισότητες όμως αναπαράγονται οξύτερες σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία όπου δεν υφίσταται κεντρική πολιτική διαχείριση, πόσω μάλλον σχεδιασμός με πολιτικούς στόχους για την ευημερία του συνόλου των 6,6 δισεκατομμυρίων ανθρώπων του πλανήτη. Τιμές, εισοδήματα, επιμερισμός πόρων διαμορφώνονται στις αγορές, όπου κυριαρχούν οι ισχυρότεροι σε λυσσώδη ανταγωνισμό μεταξύ τους. Κανείς μεμονωμένα δεν είναι απρόσβλητος, ούτε εταιρείες - όπως μαρτυρεί η συντριβή κολοσσών- ούτε εθνικές κυβερνήσεις, ακόμα και των μεγαλύτερων και πλουσιότερων κρατών.
Εφόσον δεν πραγματοποιείται πολιτική συνεννόηση σε παγκόσμιο επίπεδο για μια πιο ορθολογική κατανομή των πόρωνθα σήμαινε προγραμματισμένη ανακατανομή, φόρους μεταξύ άλλων, και φοβίζει το κόστος σε ψήφους- έρχεται η τυφλή δύναμη των αγορών να τείνει προς μια νέα εξισορρόπηση με κόστος πολύ βαρύτερο. Μια έκφραση αυτής της δύναμης είναι τα εκατομμύρια των φτωχών από την Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική που συρρέουν στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, αναζητώντας καλύτερη τύχη. Έχοντας κατά νου συγγενείς ή συγχωριανούς που τα κατάφεραν, τίποτα δεν τους σταματά: ούτε συνοριακές αρχές ούτε απελάσεις ούτε η προοπτική εγκλεισμού σε άθλια στρατόπεδα ούτε καν τόσες ζωές που χάνονται στο ταξίδι. Μια δεύτερη είναι η δουλειά σε βάναυσες συνθήκες, με πενιχρή αμοιβή για πολλές ώρες, όταν στον τόπο τους πηγαίνουν να επενδύσουν οι εταιρείες. Άλλωστε ύστερα από χρόνια και εκεί οι μισθοί ανεβαίνουν, όσο μεγάλη και αν παραμένει η απόσταση από τις πλούσιες χώρες. Μια τρίτη, οι καταστροφές στο περιβάλλον που εντείνονται όσο αναπτύσσονται οι φτωχές χώρες.
Απέναντι στον παραλογισμό, μόνη ελπίδα είναι η συνειδητοποίηση της ανάγκης για πολιτικές αποφάσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Μειοψηφική ακόμα, τα τελευταία χρόνια εξαπλώνεται και δυναμώνει την πίεση προς τις κυβερνήσεις.
Εκτύπωση στις: 2024-04-25
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=2273