Τελευταία ευκαιρία το Δ’ Κοινοτικό Πλαίσιο
Ελίζα, Παπαδάκη
Αυγή της Κυριακής, 2008-02-10
Οι μονότονα επαναλαμβανόμενες αισιόδοξες διαβεβαιώσεις του υπουργού Οικονομίας για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας και για την αποτελεσματικότητα της κυβερνητικής μεταρρυθμιστικής πολιτικής ελάχιστα πείθουν. Την περασμένη Τετάρτη είχε όμως κάτι πραγματικά θετικό να επικαλεσθεί: Τα 40 δισ. ευρώ που προβλέπεται να διατεθούν ως το 2013 για το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς της χώρας, τα μισά από κοινοτικούς πόρους.Όπως και αν ξοδεύονται, οι σημαντικοί πόροι που εισρέουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση για επενδύσεις, μαζί με την υποχρεωτική συμπλήρωσή τους με εθνικούς πόρους από τον κρατικό προϋπολογισμό και, σε μικρότερη έκταση, από τον ιδιωτικό επιχειρηματικό τομέα, είναι βέβαιο ότι δημιουργούν πρόσθετα εισοδήματα και απασχόληση. Χάρη στο Γ’ ΚΠΣ, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το ΑΕΠ της Ελλάδας ήταν στο τέλος του 2006 κατά 2,6% υψηλότερο, ενώ η απασχόληση είχε αυξηθεί κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες.
Καθώς το Γ’ ΚΠΣ κλείνει οριστικά στο τέλος του 2008, φέτος θα πρέπει να απορροφηθεί το μεγαλύτερο δυνατό μέρος από το 25% των πόρων του που δεν έχουν ακόμα αξιοποιηθεί. Η σχετική κινητοποίηση του υπουργείου Οικονομίας με περιφερειάρχες και άλλους φορείς για να απορροφηθούν και να δαπανηθούν οι πόροι αυτοί μπορεί να προστατεύσει την ελληνική οικονομία από τις συνέπειες της σοβαρής επιβράδυνσης που διαγράφεται διεθνώς, και στην Ευρώπη. Αντιστοιχεί στην απαιτούμενη σε τέτοιες συνθήκες δημοσιονομική τόνωση, την οποία σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσε να αναλάβει με τις δικές της δυνάμεις η χώρα. Το ύψος του δημοσίου χρέους, αλλά και του ελλείμματος, παραμένει απαγορευτικό, όσα και αν διατυμπανίζονται για την υποτιθέμενη εξυγίανση που επιτεύχθηκε.
Ανάλογη κυβερνητική κινητοποίηση ώστε από το 2009 να αρχίσουν με υψηλούς ρυθμούς να εισρέουν και να δαπανώνται οι πόροι του Δ’ ΚΠΣ μπορεί να προστατεύσει την ελληνική οικονομία όχι μόνο από τη διεθνή επιδείνωση, αλλά και από τις συνέπειες των πολύ σοβαρών εγγενών διαρθρωτικών της προβλημάτων. Να συντηρήσει δηλαδή για κάποια χρόνια ακόμα αυξήσεις στα εισοδήματα, στην απασχόληση και στην κατανάλωση, μολονότι το εξωτερικό έλλειμμα και ο δανεισμός διαρκώς διευρύνονται, υποδηλώνοντας τη μεγάλη υστέρηση της παραγωγικής βάσης και της παραγωγικής ικανότητας της χώρας. Εδώ είναι άλλωστε που οι αισιόδοξες διαβεβαιώσεις του υπουργού Οικονομίας Γιώργου Αλογοσκούφη ηχούν πιο κούφιες.
Μιλώντας πρόσφατα στο Εθνικό Συμβούλιο Εξαγωγών, και ξανά την περασμένη εβδομάδα σε εκδήλωση του ΟΠΕ, ο κ. Αλογοσκούφης επαιρόταν για την αύξηση των εξαγωγών (κατά 5% πέρυσι χωρίς τα πετρελαιοειδή) οι οποίες εκτιμώνται στο 9,6% του ΑΕΠ το 2007. Και πάλι παρέλειψε όμως οποιαδήποτε αναφορά στο τριπλάσιο ύψος των εισαγωγών που αυξάνονται πολύ ταχύτερα (κατά 12% πέρυσι αντίστοιχα), με αποτέλεσμα το πολύ υψηλό εξωτερικό έλλειμμα της χώρας στο 11,5% του ΑΕΠ πέρυσι. Διότι καλές είναι οπωσδήποτε όσες προσπάθειες αναλαμβάνονται για την προώθηση των ελληνικών προϊόντων στις ξένες αγορές, ή και για την προσέλκυση περισσότερων τουριστών. Αλλά για να αποκατασταθεί μια ισορροπία στο εξωτερικό ισοζύγιο της χώρας και να ανακοπεί η ραγδαία άνοδος του εξωτερικού δανεισμού, των ιδιωτών και του δημοσίου, οι ελληνικές εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών θα έπρεπε να πολλαπλασιασθούν, η εξάρτηση από τις εισαγωγές να συγκρατηθεί χάρη σε περισσότερα και καλύτερα εγχώρια προϊόντα.
Μόνον έτσι θα μπορούσε να αποτραπεί μια σοβαρή οικονομική επιδείνωση που θα πλήξει εισοδήματα και την απασχόληση, η οποία, αν για την ώρα δεν γίνεται αισθητή, διαγράφεται πάντως ξεκάθαρα στις υφιστάμενες σήμερα τάσεις. Θα προϋπέθετε όμως να διευρυνθεί σημαντικά η ισχνή παραγωγική βάση της χώρας, με επενδύσεις για νέες παραγωγικές μονάδες και προϊόντα για τη βελτίωση των ικανοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, με διαρθρωτικές αλλαγές που θα περιορίσουν δραστικά τη σημερινή σπατάλη φυσικών, ενεργειακών, οικονομικών και ανθρώπινων πόρων για να τους στρέψουν στην ανάπτυξη και την κοινωνική ευημερία.
Το Δ’ ΚΠΣ που ξεκινά τώρα και εκτείνεται ως το 2013 θα είναι το τελευταίο. Διότι με τη συνδρομή και των γενναιόδωρων κοινοτικών πόρων της τελευταίας εικοσαετίας, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, το εισόδημα ανά κάτοικο στην Ελλάδα έχει φθάσει πλέον το μέσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 27, βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με την Ιταλία και την Ισπανία. Περισσότεροι πόροι θα έπρεπε ήδη να κατευθύνονται προς τις πολύ φτωχότερες χώρες της διεύρυσης στα πλαίσια της ενδοευρωπαϊκής αναδιανομής για τη σύγκλιση και τη συνοχή. Αλλά η διεύρυνση συντελέσθηκε όταν η κατανομή των κοινοτικών πόρων για την περίοδο 2007-2013 είχε κιόλας αποφασισθεί από τους 15, προς όφελος των παλαιότερων χωρών μελών της Ένωσης. Είναι προφανές ότι από το 2013 και μετά ο μεγάλος όγκος των πόρων θα πρέπει να διοχετευθεί στις φτωχότερες χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης και των Βαλκανίων.
Τί θα κάνουμε επομένως με τους πόρους του Δ’ ΚΠΣ στην Ελλάδα; Απλώς θα συντηρήσουμε κάποιες αυξήσεις στα εισοδήματα και την απασχόληση για πέντε-έξι χρόνια ακόμα αφήνοντας ατόφιους τους κινδύνους για το τι θα επακολουθήσει; Ή θα αξιοποιήσουμε τους πόρους για αλλαγές που θα επιτρέψουν την αυτοδύναμη ανάπτυξη της χώρας όταν θα έχουν εξαντληθεί; Η απάντηση δεν μπορεί να είναι μονοσήμαντη. Ασφαλώς σε κάποιο βαθμό θα επιχειρηθούν και τα δύο, όπως άλλωστε συνέβη και με τα προηγούμενα ΚΠΣ: το αναπτυξιακό αποτέλεσμα προπάντων των υποδομών που χρηματοδότησαν, το τελευταίο ιδίως, δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Αλλά το κρίσιμο ερώτημα είναι οι δόσεις και πώς θα συνδεθούν με τις κατάλληλες πολιτικές, που για την ώρα δεν υπάρχουν.
Πρώτη στις ανισότητες, τελευταία στη δια βίου μάθηση η Ελλάδα
Λίγα αλλάζει το ΕΣΠΑ, όπως το παρουσίασαν Αλογοσκούφης και Παπαθανασίου
Πανηγυρική συνέντευξη τύπου για το "Εθνικό Πλαίσιο Στρατηγικής Αναφοράς 2007-2013" (ΕΣΠΑ) έδωσε ο Γιώργος Αλογοσκούφης με τον αρμόδιο υφυπουργό Γιάννη Παπαθανασίου στο Ναύπλιο την Τετάρτη: Πέρα από τις διαβεβαιώσεις για πιο σωστές διαδικασίες πιστοποίησης και παρακολούθησης για τις οποίες συγκροτούνται αρμόδιες επιτροπές, παρουσιάσθηκαν τα επτά μεγάλα τομεακά και τα πέντε περιφερειακά επιχειρησιακά προγράμματα, που προβλέπεται να απορροφήσουν αντίστοιχα το 60% και το 40% των πόρων.
Επανειλημμένα ο πρωθυπουργός κ. Καραμανλής έχει δηλώσει ότι μεγάλος όγκος των κοινοτικών πόρων θα κατευθυνθεί στην περιφέρεια. Πράγματι, τα περιφερειακά προγράμματα θα μπορούσαν να συμβάλουν ώστε να κλείσουν οι περιφερειακές εισοδηματικές ανισότητες που στη χώρα μας είναι οι μεγαλύτερες μεταξύ των 27 χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Όπως καταγράφεται στην Περιφερειακή Στατιστική Επετηρίδα της Eurostat για το 2007, το διαθέσιμο εισόδημα ανά κάτοικο στην Αττική είναι 2,75 φορές μεγαλύτερο από εκείνο του κατοίκου των Ιονίων Νησιών. Τόσο μεγάλη διαφορά δεν διαπιστώνεται σε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Η Αττική εξάλλου συγκαταλέγεται πλέον στις 10 περιφέρειες της Ευρώπης με το υψηλότερο εισόδημα ανά κάτοικο (μαζί με 5 βρετανικές περιφέρειες, 3 γερμανικές και 1 γαλλική), εκτοπίζοντας τη βελγική Βλααμς-Μπραμπάντ, καθώς η κρατική εξισωτική παρέμβαση στην Ελλάδα είναι λιγότερο έντονη από το Βέλγιο, γράφει η Eurostat! Στο ΠΕΠ Αττικής ωστόσο προβλέπεται να διατεθούν 3,6 δισ. ευρώ, το ένα τέταρτο σχεδόν του συνόλου των περιφερειακών προγραμμάτων, έναντι 1,3 δισ. μόνο για το ΠΕΠ Δυτικής Ελλάδας, Πελοποννήσου και Ιονίων Νησιών. Αναμφίβολα πολύ μεγάλες ανισότητες υπάρχουν και στο εσωτερικό της Αττικής όπου ζει ο περισσότερος πληθυσμός, καθώς επίσης και μεγάλα προβλήματα υποδομών και περιβάλλοντος, ας κρατήσουμε όμως την παρατήρηση της Eurostat για τη φορολογία: οι πιο εύποροι θα μπορούσαν να πληρώσουν περισσότερα για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων. Το μεγαλύτερο ΠΕΠ, 4,2 δισ., προορίζεται για τη Μακεδονία – Θράκη.
Ισχυρότερες διαρθρωτικές παρεμβάσεις, που να βελτιώνουν όχι μόνον εισοδήματα αλλά και την παραγωγική ικανότητα της οικονομίας, θα ανέμενε κανείς από τα τομεακά επιχειρησιακά προγράμματα. Τη μερίδα του λέοντος, 7,4 δισ. ευρώ, αποσπά κλασικά το ΤΕΠ "Ενίσχυση της προσπελασιμότητας" του ΥΠΕΧΩΔΕ: 812 νέα χιλιόμετρα αυτοκινητοδρόμων, επέκταση του Μετρό της Αθήνας, Μετρό Θεσσαλονίκης, σύνδεση λιμανιών και αεροδρομίων με τα οδικά δίκτυα και το σιδηρόδρομο. Με το πρόγραμμα "Επιχειρηματικότητα και ανταγωνιστικότητα", 1,7 δισ., προβλέπεται να ενισχυθούν 50.000 εμπορικές και μεταποιητικές επιχειρήσεις ώστε να δημιουργήσουν 20.000 νέες θέσεις εργασίας, να αναβαθμισθούν 95.000 τουριστικές κλίνες, αλλά και να επιχορηγηθούν 700 επιχειρήσεις για να δημιουργήσουν τμήματα έρευνας και ανάπτυξης για νέες τεχνολογίες.
Όσον αφορά το Δημόσιο, τα προγράμματα μοιράζονται σε δύο ώστε να μοιρασθεί και η αρμοδιότητα σε δύο υπουργεία: Με την "Ψηφιακή σύγκλιση" του ΥΠΟΙΟ, 1,15 δισ., επιδιώκεται το 60% των υπηρεσιών προς τους πολίτες να παρέχεται ηλεκτρονικά. Άλλα 675 εκατομμύρια θα διαθέσει το ΥΠΕΣΔΔΑ για να καταπολεμήσει τη γραφειοκρατία. Αρκούν τέτοιες παρεμβάσεις για να φανταστούμε ουσιαστικές αλλαγές στην παραγωγική ικανότητα της χώρας;
Για το περιβάλλον, όπου οι επιδόσεις της Ελλάδας από τη διαχείριση των απορριμμάτων μέχρι την προστασία των φυσικών πόρων είναι τραγικές και αποφασιστικές πολιτικές εξακολουθούν να μην υπάρχουν, προβλέπεται να διατεθούν και πάλι 2,77 δισ.
Τέλος, σημαντικά ποσά προβλέπεται να διατεθούν για την "Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού", 3 δισ. ευρώ από το υπουργείο Απασχόλησης, και για την "Εκπαίδευση και δια βίου μάθηση", 2,2 δισ. από το υπουργείο Παιδείας. Πέρα από την ωραία ευρωπαϊκή συνθηματολογία εδώ, η παντελής έλλειψη πολιτικών και προγραμμάτων μάλλον υπαινίσσεται ότι θα συνεχισθεί η πελατειακή πρακτική διάχυσης πόρων σε "σεμινάρια" παντός είδους που μικρή σχέση θα έχουν με τις ανάγκες της χώρας. Στους χάρτες της Eurostat για τη δια βίου μάθηση η Ελλάδα εμφανίζει τη χαμηλότερη συμμετοχή μαζί με τη Ρουμανία: κάτω από το 4% των εργαζομένων.
Εκτύπωση στις: 2024-04-24
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=2368