Το ιταλικό παράδειγμα
Πάσχος, Μανδραβέλης
Η Καθημερινή, 2008-06-22
Κατ’ αρχήν, όλα όσα έρχονται στο φως της δημοσιότητας σχετικά με την υπόθεση Siemens απαντούν σε ένα βασικό ερώτημα. Είναι εκείνο που με χιλιάδες δηλώσεις και απέραντη χαρτούρα θολώνει το πολιτικό μας σύστημα: το διαβόητο «πόθεν έσχες». Απαντά σε ένα δεύτερο ερώτημα: «πού στην ευχή βρίσκονται τόσα λεφτά για να γίνουν αυτές οι φαντασμαγορικές προεκλογικές εκστρατείες;». Δεν απαντούν όμως στο τρίτο και βασικότερο ερώτημα: τι μπορεί και τι πρέπει να γίνει;
Πολλοί φοβούνται ότι επέρχεται «ιταλοποίηση της πολιτικής ζωής» ή κατ’ άλλους ο «μπερλοσκουνισμός». Πιθανόν να έχουμε τέτοιου τύπου εξελίξεις. Πριν όμως τις φοβηθούμε, πρέπει να τις αναλύσουμε. Τι ακριβώς έγινε στην Ιταλία και γιατί αυτό είναι κάτι που πρέπει να αποφύγουμε;
Το παραδοσιακό πολιτικό σύστημα της γείτονος κατέρρευσε υπό το βάρος πολλών σκανδάλων. Ενας μεγαλοεπιχειρηματίας των media τρύπωσε στην πολιτική σκηνή για να κυριαρχήσει. Φυσικά δεν πρέπει να θεωρήσουμε ότι υπάρχει πρόβλημα επειδή ο «Καβαλιέρε» είναι επιχειρηματίας - άσχετα αν πολλοί στην Ελλάδα προσπαθούν να ποινικοποιήσουν την είσοδο των επιχειρηματιών στην πολιτική ζωή. Ετσι κι αλλιώς δεν υπάρχει νόμος που λέει ότι η ανανέωση της πολιτικής ζωής πρέπει να περνάει υποχρεωτικά από τους συνδικαλιστές και για κάποιο λόγο θα πρέπει να αποκλείονται οι επιχειρηματίες. Αντιθέτως, μια καλή δημοκρατία αντικατοπτρίζει την κοινωνική διαστρωμάτωση. Οι επιχειρηματίες χρειάζονται στην πολιτική όσο και οι δικηγόροι.
Το ζήτημα που πρέπει να εξετάσουμε είναι οι όροι εισόδου και παραμονής κάποιων στην πολιτική. Κυρίως αυτό που εκφράζουν. Αποτελεί πρόβλημα, για παράδειγμα, το γεγονός ότι ο κ. Μπερλουσκόνι είναι επιχειρηματίας των ΜΜΕ και κυρίως ότι χρησιμοποιεί τα δικά του ΜΜΕ για να νοθεύσει την πολιτική διαδικασία. Αποτελεί πρόβλημα το γεγονός ότι χρησιμοποίησε λαϊκιστικό λόγο για να κυριαρχήσει. Παρουσίασε την πολιτική ως μια διαδικασία «καλού» εναντίον «κακού», ώστε να αποσπάσει ψήφους. Μεγαλύτερο όμως πρόβλημα είναι ότι ο κ. Μπερλουσκόνι χρησιμοποίησε τη διαφθορά του πολιτικού συστήματος για να παραγάγει την δική του διαφθορά. Σε πολλές μάλιστα περιπτώσεις δεν τηρεί καν τα προσχήματα που το παραδοσιακό πολιτικό σύστημα τηρούσε. Ο κ. Μπερλουσκόνι είναι σαν εκείνους τους επαναστάτες που γίνονται χειρότεροι δικτάτορες από τους δικτάτορες που ανέτρεψαν. Οι Ιταλοί έπρεπε ίσως να το περιμένουν: κάθε λαϊκισμός δεν αναπαράγει απλώς τα φαινόμενα που καταγγέλλει, τα επιδεινώνει.
Το πρόβλημα στην Ιταλία δεν είναι ότι εμφανίστηκε ο αμφιλεγόμενος Μπερλουσκόνι, είναι ότι δεν εξαφανίστηκαν οι δομές που παρήγαγαν τη διαφθορά. Η Ιταλία έβαλε απλώς τα ρούχα αλλιώς. Εδιωξε τους διεφθαρμένους, αλλά κράτησε το σύστημα διαφθοράς. Η οργή εξαντλήθηκε στα πρόσωπα, δεν ανέτρεψε δομές.
Η απειλή λοιπόν δεν είναι ο ελλοχεύων «Μπερλοσκουνίδης», όπως χαρακτηριστικά γράφτηκε. Μόνιμη και διαρκής απειλή είναι οι σαθρές δομές του συστήματος, που επιτρέπει σε άτομα ανεξαρτήτως επαγγέλματος να βάζουν χέρι στα ταμεία. Αν δεν αλλάξουν αυτές οι δομές, δεν χρειάζεται κάποιος να είναι επιχειρηματίας των ΜΜΕ για να έχουμε εκφυλιστικά φαινόμενα. Την ίδια δουλειά μπορεί κάλλιστα να την κάνει και ένας απλός δικηγόρος.
Εκτύπωση στις: 2024-04-18
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=2691