Να ενισχύσει ο ΣΥΡΙΖΑ τις κοινωνικές αντιστάσεις
Φώτης, Κουβέλης
Συνέντευξη στον Πάνο Λάμπρου, Εποχή, 2008-06-22
Μετά τα τελευταία γεγονότα με την αποπομπή του Κ. Σημίτη λέχτηκε από τη μεριά του ΣΥΡΙΖΑ ότι ο δικομματισμός είναι υπό κατάρρευση. Είναι, πράγματι, υπό κατάρρευση ο δικομματισμός;- Ο δικομματισμός βρίσκεται σε τέλμα, δεν βρίσκεται, όμως, στο τέρμα του. Αμφισβητείται έντονα, ρηγματώνεται. Το ΠΑΣΟΚ, και με όσα αποκαλύπτονται αυτές τις μέρες, διανύει μια βαθιά κρίση, κρίση πολιτικής ταυτότητας και φυσιογνωμίας. Η Ν.Δ. δοκιμάζεται από τα αδιέξοδα της νεοφιλελεύθερης πολιτικής της. Υπάρχει λοιπόν, αμφισβήτηση του δικομματισμού, αλλά δεν θεωρώ ότι πρέπει τούτη την ώρα να έχουμε βεβαιότητες και εφησυχασμούς για την κατάρρευσή του. Άλλωστε, θα κινηθούν πολλοί προκειμένου να συντηρήσουν το δικομματισμό.
Το δικομματισμό ή το σύστημα; Ενδεχομένως να υπάρξουν διασπάσεις, που σημαίνει ότι ο δικομματισμός δεν θα υπάρχει, αλλά μπορεί το πολιτικό σύστημα να διασωθεί.
- Ο βασικός άξονας του πολιτικού συστήματος είναι ο δικομματισμός. Βεβαίως, θα κινηθούν δυνάμεις προκειμένου να καθορίσουν και πάλι το πλαίσιο ενός πολιτικού συστήματος, ενδεχομένως και με τη δημιουργία άλλου σχήματος. Και θα κινηθούν δυνάμεις για να το αναπαλαιώσουν με άλλα υλικά αν γίνεται. Πρέπει, λοιπόν, να αναζητήσουμε θετική διέξοδο με τη δική μας πολιτική παρέμβαση, τις πολιτικές θέσεις, τους αγώνες μας μέσα στην κοινωνία. Να διεκδικήσουμε τη δική μας παρουσία ως ΣΥΡΙΖΑ, γιατί η ενίσχυσή του θα αποτελεί το κύριο στοιχείο αμφισβήτησης και ρηγμάτωσης του δικομματισμού.
Η αποπομπή του Κ. Σημίτη από τον Γ. Παπανδρέου τι σηματοδοτεί; Από τη συνέντευξη του Γ. Παπανδρέου δεν προκύπτει αλλαγή πολιτικής;
- Αν το ΠΑΣΟΚ είχε σαφή πολιτική πρόταση και δεν αντιμετώπιζε κρίση στρατηγικής, προσωπικοί χειρισμοί θα μπορούσαν να αφομοιωθούν. Η διένεξη Παπανδρέου-Σημίτη είναι το αποτέλεσμα της χαμένης ταυτότητας του ΠΑΣΟΚ και μιας κατάστασης που έχει δημιουργήσει η απώλεια της ταυτότητας.
Για ποιά ταυτότητα του ΠΑΣΟΚ μιλάμε που χάθηκε: Την ταυτότητα της μεταπολίτευσης ή την ταυτότητα του ΠΑΣΟΚ Σημίτη;
- Τη μεταπολιτευτική του ταυτότητα. Διότι η πολιτική ταυτότητα των κυβερνήσεων Σημίτη έχει κριθεί με συγκεκριμένα εκλογικά αποτελέσματα. Έχει αμφισβητηθεί μέσα στην ίδια την κοινωνία.
Η αποπομπή Σημίτη είναι και διαγραφή της πολιτικής Σημίτη;
- Επιχειρεί να τη διαγράψει, θέλει να τη διαγράψει. Η σημειολογία της θέσης του Κ. Σημίτη εκτός των ορίων της κοινοβουλευτικής ομάδας θέλει να σηματοδοτήσει μια στροφή. Πλην, όμως, δεν φτάνει διότι αν δεν οριοθετήσεις τα στοιχεία μιας νέας επιλογής, αν δεν της δώσεις συγκεκριμένο περιεχόμενο, η σημειολογία τελειώνει την επόμενη μέρα από τότε που επέλεξες να την προβάλλεις.
Ο Θ. Πάγκαλος επανήλθε με πρόταση για προοδευτικό μέτωπο. Απέφυγε να μιλήσει για κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ και αναφέρθηκε στις προοδευτικές δυνάμεις που πρέπει να συνεννοηθούν αν θέλουν να φύγει η δεξιά καθώς δεν εκτιμά ότι δεν θα υπάρξει αυτοδυναμία. Με την πρόταση αυτή η αριστερά στριμώχνεται;
- Όχι. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μιλήσει με σαφή τρόπο. Δεν υπάρχουν περιθώρια για προγραμματικές συμφωνίες. Οι διαφορές είναι μεγάλες. Οι πολιτικές είναι εκείνες που προσδιορίζουν κάθε φορά τις σχέσεις των κομμάτων. Εμείς, βεβαίως, είπαμε ότι μπορεί να υπάρξει κοινή πολιτική δράση σε σημεία που εξασφαλίζεται κοινός πολιτικός τόπος, αλλά σε καμία περίπτωση αυτό δεν μπορεί να αποτελεί μία γενικευμένη αναφορά σε ζητήματα συνεργασιών ή και συγκλήσεων.
Έρχεται ένας πολίτης και λέει: έχω πρόβλημα. Υπάρχει ακρίβεια, υπάρχουν ιδιωτικοποιήσεις, υπάρχει αυταρχική πολιτική σε όλα τα επίπεδα από την κυβέρνηση της Ν.Δ. Τι απάντηση δίνει η Αριστερά που να έχει και ένα αποτέλεσμα;
- Εμείς λέμε κοινή πολιτική δράση σε θέματα που μπορεί να υπάρχει συμφωνία. Βεβαίως, τα ζητήματα της ακρίβειας, για παράδειγμα, δεν είναι αυτόνομα. Συνδέονται με την οικονομική πολιτική. Ποιά είναι η πολιτική του ΠΑΣΟΚ; Ας αναφέρουμε ένα άλλο παράδειγμα: υπάρχουν οι ιδιωτικοποιήσεις. Το ΠΑΣΟΚ δεν άνοιξε το δρόμο; Αναφέρω αυτά τα παραδείγματα για να καταδείξω που βρίσκεται η ουσία του πολιτικού ζητήματος που απασχολεί σήμερα το ΠΑΣΟΚ.
Ποιά θα είναι η λύση αν στις επόμενες εθνικές εκλογές δεν προκύψει αυτοδυναμία;
- Αν επαληθευθούν οι δημοσκοπήσεις, είναι βέβαιο ότι δεν θα υπάρξει αυτοδυναμία, έστω και αν πάμε σε επαναληπτικές εκλογές και ισχύσει ο νόμος για το πριμ των 50 βουλευτών αντί για 40, αλλά και πάλι, δεν θα έχουμε αυτοδυναμία.
Σε αυτή την περίπτωση τι γίνεται;
- Εκεί πράγματι η αριστερά θα αντιμετωπίσει πρόβλημα. Γιατί η ακυβερνησία λειτουργεί καταλυτικά στην πολιτική συνείδηση των πολιτών που δεν θέλουν την ακυβερνησία. Εκεί η αριστερά θα δοκιμαστεί.
Ξέρουμε ότι συνήθως οι πολιτικές μετατοπίσεις που γίνονται ή που δεν γίνονται, έχουν να κάνουν με τις κοινωνικές διεργασίες. Εσύ διακρίνεις διεργασίες στα κοινωνικά στρώματα, που να σταθεροποιούν την ανοδική πορεία του ΣΥΡΙΖΑ ή την κρίση-αμφισβήτηση του δικομματισμού;
- Βέβαια. Ακριβώς για αυτό το λόγο υποστηρίζω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αναζητεί τη δική του πολιτική παρέμβαση και πρόταση. Με την οικονομική πολιτική που ασκείται έχουμε ανακαθορισμούς στον ιστό της κοινωνίας. Έχουμε κοινωνικά στρώματα που συμπιέζονται προς τα κάτω και, επομένως, θα αναζητήσουν την έκφρασή τους και στο πολιτικό επίπεδο. Το πόσο γρήγορα θα συντελεστεί αυτό, θα εξαρτηθεί αν το σύστημα θα επιχειρήσει διορθωτικές κινήσεις. Αλλά και πάλι, οι όποιες διορθωτικές κινήσεις θα είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Το σύστημα εξαρτά τη λειτουργία του από συνολικότερα οικονομικά και πολιτικά μεγέθη που ισχύουν και στο χώρο της Ευρώπης και παγκοσμίως.
Η κυβέρνηση παρά τη σκληρή πολιτική που ασκεί το τελευταίο διάστημα, παρά το κύμα ακρίβειας, διατηρεί την πολιτική ηγεμονία. Οφείλεται, αποκλειστικά στην κρίση του ΠΑΣΟΚ;
- Δεν υπάρχει εναλλακτική πολιτική πρόταση που να απειλεί τη Ν.Δ.. Συντηρείται από την αδυναμία του ΠΑΣΟΚ να αρθρώσει αντιπολιτευτικό λόγο επί της ουσίας.
Την πολιτική, όμως, την εφαρμόζει η κυβέρνηση. Για πόσο καιρό θα κρύβεται πίσω από την κρίση του ΠΑΣΟΚ;
- Τα προβλήματα του κόσμου θα αμφισβητήσουν την αυτοδυναμία της στο επίπεδο της κυβερνητικής εξουσίας. Έστω και αν απουσιάζει εναλλακτική πολιτική πρόταση εξουσίας.
Ποιά είναι η πρόταση της αριστεράς;
- Δεν μπορεί να προκύψει εναλλακτική πρόταση με ευρύτερες συγκλήσεις. Οι διαφορές είναι μεγάλες ανάμεσα στις πολιτικές δυνάμεις, αλλά και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει συνεννοηθεί επί της ουσίας για όλα αυτά.
Η οργάνωση των κοινωνικών αντιστάσεων είναι μία απάντηση από την πλευρά της αριστεράς;
- Η παρέμβαση μέσα στην κοινωνία και η αξιοποίηση αυτών των διαδικασιών ανακαθορισμού των κοινωνικών συσχετισμών πρέπει να μας βρει παρόντες αλλά δεν φτάνει μόνο αυτό.
Μίλησες για δυσκολία συνεννόησης στο μπλοκ των δυνάμεων του ΣΥΡΙΖΑ. Η τελευταία διαφοροποίηση εντός του ΣΥΡΙΖΑ με τη στάση των τεσσάρων βουλευτών του εντάσσεται σε αυτή τη δυσκολία;
- Νομίζω πως όχι. Η στάση των τεσσάρων βουλευτών δεν αποτελεί στοιχείο που θα μπορούσε να το γενικεύσει κάποιος για να δικαιολογήσει τις δυσκολίες συνεννόησης. Άλλωστε, στα ζητήματα της Ευρώπης υπάρχουν διαφορές, υπάρχουν απόψεις που τέμνονται και στο εσωτερικό του ίδιου του Συνασπισμού, αλλά θα ήταν λαθεμένη μια γενίκευση της συγκεκριμένης στάσης για να ερμηνεύσει κάποιος το γενικότερο πρόβλημα δυσκολίας ουσιαστικής πολιτική συνεννόησης και όσμωσης των ιδεών και των απόψεων μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ.
Συνεδρίασε με τη γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ η κοινοβουλευτική ομάδα και συζήτησε και το θέμα της στάσης των τεσσάρων. Ποιό ήταν το κλίμα της συνεδρίασης;
- Ήταν κλίμα που αναζητούσε την ουσιαστική πολιτική συνεννόηση. Δεν ήταν διοικητικού χαρακτήρα. Και νομίζω ότι η ανακοίνωση που εκδόθηκε που είναι και της κοινοβουλευτικής ομάδας και της γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ, αποτυπώνει με συνέπεια τα όσα συζητηθήκαν.
Ειπώθηκαν πολλά για στάση προσωπικής συνείδησης. Μέχρι που φτάνει η προσωπική στάση σε σχέση με τις συλλογικές απ
οφάσεις; Δεν τίθεται ένα θέμα υπεράσπισης της συλλογικότητας;
- Οι συλλογικές λειτουργίες προϋποθέτουν και επίμονη αναζήτηση αυτών των διαδικασιών. Πρέπει να πυκνώσουν οι συζητήσεις γιατί έτσι θα βρίσκονται λύσεις που θα εξασφαλίζουν κατά το δυνατόν, την ομοιόμορφη πολιτική λειτουργία. Έχει διαπιστωθεί ότι υπάρχει έλλειμμα στις συλλογικές λειτουργίες. Πρέπει να το αντιμετωπίσουμε. Υπάρχουν κάποια ζητήματα που, πράγματι, μπορεί να δημιουργούν πρόβλημα πολιτικής συνείδησης για κάποιον βουλευτή ή κάποιο μέλος κάποιου άλλου οργάνου. Όμως υπάρχουν εξαιρετικές περιπτώσεις όπου η ομοιόμορφη συμπεριφορά μπορεί να μην εξασφαλίζεται. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι είμαστε ένα συμμαχικό σχήμα και ότι υπάρχουν ιδιαίτερες θέσεις και απόψεις και ότι δεν είναι και προς θάνατον αν σε κάποια ζητήματα έχουμε και μια διαφοροποιημένη στάση κάποιου. Γιατί το δικαίωμα της μειοψηφίας πρέπει να είναι σεβαστό, αλλά να ασκείται με ένα τρόπο που δεν θα δημιουργεί προβλήματα στη συλλογική έκφραση.
Ανέφερες ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα πλουραλιστικό σχήμα και αν κατάλαβα καλά υπονόησες ότι δεν υπάρχουν ακόμα οι απαραίτητες συνθέσεις στο εσωτερικό του;
- Ναι πιστεύω ότι δεν υπάρχουν και πρέπει να τις αναζητήσουμε επίμονα.
Που το εντοπίζεις αυτό;
- Πρώτον, θα πρέπει να γίνει η παρέμβαση του ΣΥΡΙΖΑ μέσα στην κοινωνία. Δεύτερον, θα πρέπει να συζητηθούν περισσότερο πολιτικές θέσεις και προτάσεις σε μια σειρά από ζητήματα. Για παράδειγμα, δεν είμαι ικανοποιημένος με τις θέσεις για τα ζητήματα της Ευρώπης. Δεν έχει αναζητηθεί ένας εξειδικευμένος κοινός πολιτικός τόπος.
Σε προβληματίζει η προοπτική του εγχειρήματος;
- Η προοπτική του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να εξασφαλιστεί με τη συλλογική αναζήτηση, όσον το δυνατόν, περισσότερων κοινών θέσεων.
Το προηγούμενο διάστημα, όμως, είχε αμφισβητηθεί έντονα, κυρίως από δυνάμεις του Συνασπισμού, της δυνατότητας του ΣΥΡΙΖΑ να παίρνει αποφάσεις.
- Ο ΣΥΡΙΖΑ χρειάζεται λειτουργίες, χρειάζεται συζήτηση, συνθέσεις. Όταν θα τεθεί το ζήτημα της ονομασίας της γειτονικής FYROM, ενδεχομένως, κάποια συνιστώσα να έχει διαφορετική άποψη τότε τι θα γίνει; Έχουμε την αρχή της ομοφωνίας. Επομένως, αφού δεν μπορούμε να εγκαταλείψουμε σε αυτή τη φάση την αρχή της ομοφωνίας, χρειάζεται να ενισχύσουμε το διάλογο στο εσωτερικό μας. Η ζωή, όμως, δεν μας περιμένει. Υπάρχουν ανοιχτά κοινωνικά μέτωπα, όπως αυτό της ακρίβειας. Σήμερα, (την περασμένη Πέμπτη) μάλιστα, γίνεται ανοιχτή συγκέντρωση, αλλά φοβάμαι ότι δεν θα συγκεντρώσει πολύ κόσμο. Είναι η αρχή. Και δείχνει ότι σήμερα υπάρχουν οι δυνάμεις, ώστε να υψώνει ο λαός τα δικά του φράγματα απέναντι στη νεοφιλελεύθερη πολιτική. Ανεξάρτητα από το πόσος κόσμος θα μαζευτεί στη διαδήλωση είναι πάρα πολύ σημαντικό.
Έχουμε εδώ και πολύ καιρό μια σκληρή νεοφιλελεύθερη οικονομική πολιτική, σκάνδαλα όπως αυτή της Simens κ.α. Είσαι ικανοποιημένος από τις υπάρχουσες κοινωνικές αντιστάσεις;
- Έχουμε 22-25% που ζουν κάτω από τα όρια της βιωσιμότητας. Έχουμε 70% της ελληνικής κοινωνίας να είναι αιχμάλωτοι στο τραπεζικό σύστημα. Αυξάνεται η κατηγορία των μισθωτών των 600 ευρώ και πέφτει προς τα κάτω ο μισθός. Για αυτό βρισκόμαστε σε έναν έντονο κοινωνικό ανακαθορισμό. Και η ευθύνη του ΣΥΡΙΖΑ είναι να μπορέσει ουσιαστικά με τη δική του εναλλακτική προγραμματική πρόταση να παρέμβει στα ζητήματα, αλλά και να ενισχύσει τις υπάρχουσες κοινωνικές αντιστάσεις.
Εκτύπωση στις: 2024-04-20
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=2697