Το δημοκρατικό παράδοξο
Δημήτρης, Χασάπης
Αυγή, 2008-07-03
Όπως αναλύει η πολιτική θεωρία, και στο σημείωμα αυτό δεν μπορεί παρά μόνο επιγραμματικά να τεθεί, η σύγχρονη φιλελεύθερη δημοκρατία αποτελεί προϊόν της συνάρθρωσης δύο ιστορικά διακριτών πολιτικών παραδόσεων: του φιλελευθερισμού και της δημοκρατίας. Πρόταγμα του φιλελευθερισμού αποτελούν οι ατομικές ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ της δημοκρατίας η ισότητα των πολιτών και η λαϊκή κυριαρχία. Οι σχέσεις φιλελευθερισμού και δημοκρατίας δεν διέπονται ούτε από ιστορικές νομοτέλειες, ούτε από λογικές αναγκαιότητες, αλλά από μια διαρκή, καταστατική, ένταση. Η φιλελεύθερη λογική προϋποθέτει και καθιστά θεμιτό τον περιορισμό της λαϊκής κυριαρχίας υπέρ της διασφάλισης των ατομικών ελευθεριών και των δικαιωμάτων, ενώ η απαίτηση της λαϊκής κυριαρχίας θέτει όρια στις ελευθερίες και στα δικαιώματα των πολιτών. Αυτή η ένταση, η οποία παίρνει διάφορες μορφές ως αποτέλεσμα αντιμαχόμενων ερμηνειών, συμφερόντων και αντιπαραθέσεων, δεν μπορεί ποτέ να εξαλειφθεί και αποτελεί ένα από τα μείζονα διακυβεύματα της πολιτικής στις σύγχρονες δημοκρατίες. Αποτελεί ένα "δημοκρατικό παράδοξο", όπως έχει αποκληθεί από την Σαντάλ Μουφ και αναλυθεί στο ομότιτλο βιβλίο της.
Αυτό σημαίνει ότι, από την οπτική της αριστεράς, οι φιλελεύθερες αξίες και οι δημοκρατικοί κανόνες δεν είναι πολιτικά σημαντικές; Το ακριβώς αντίθετο. Η αριστερά, ειδικότερα η ελληνική αριστερά με τις ιστορικές εμπειρίες της, κατανοώντας την αμφίρροπη σχέση φιλελευθερισμού και δημοκρατίας πρόταξε στους αγώνες της, ως δεδομένο και εκτός κάθε συζήτησης, το σεβασμό των φιλελεύθερων αξιών και των δημοκρατικών θεσμών. Προέβαλε τη θέση ότι υπάρχουν πάντοτε και για κάθε ζήτημα πολλές και ανταγωνιστικές μεταξύ τους οπτικές, ερμηνείες, συμφέροντα, διεκδικήσεις, προασπίστηκε την πολλαπλότητα και την ετερότητα, αρνούμενη ταυτόχρονα την αυθαιρεσία και τη βία, ως κατάληξη των διαφωνιών, των αντιπαραθέσεων και των ανταγωνισμών στο πεδίο του πολιτικού.
Αυτό το σύνθετο χαρακτηριστικό της δημοκρατίας φαίνεται ότι αρνούνται να αποδεχτούν και να εντάξουν στη συλλογιστική τους αναλύσεις στελεχών του ΣΥΝ και της νεολαίας του, οι οποίες επιχειρούν να υπερασπιστούν ή να αιτιολογήσουν τις δράσεις φοιτητικών παρατάξεων για την μη εφαρμογή του νόμου Γιαννάκου στα πανεπιστήμια, με αποκορύφωμα τη βίαιη διάλυση συνεδριάσεων συλλογικών οργάνων διοίκησης και την παρεμπόδιση διεξαγωγής εκλογών προέδρων και πρυτάνεων. Το δεύτερο μάλιστα με την αρνητικά φορτισμένη σε συμβολικό επίπεδο πράξη της δημόσιας καταστροφής της κάλπης. Με κραυγαλέο το απαξιωτικό "σιγά το δημοκρατικό αίτημα" σε τούτη τη στήλη, την επίκληση "εκτάκτων συνθηκών" υπό τις οποίες προέχει το συμφέρον του κινήματος και όχι η υπεράσπιση των θεσμών σε άρθρα, μέχρι την αμφισβήτηση των κανόνων της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας "αφού νομοθετεί μια μειοψηφία του 42%" σε συνεντεύξεις στελεχών της νεολαίας. Όλα δημοσιευμένα στην "Αυγή", επομένως "γραπτά που μένουν", δυστυχώς. Οι οπτικές αυτές, όμως, δεν αρνούνται μόνο να κατανοήσουν "το δημοκρατικό παράδοξο", αλλά παραγνωρίζουν και το "ιστορικό δεδομένο" ότι στη μεταπολεμική Ελλάδα η υπεράσπιση των δημοκρατικών θεσμών, των κανόνων και των συμπεριφορών, είναι συγκρoτητική της αριστεράς. Ιδρυτικά δηλώθηκε, και όχι τυχαία, "Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά". Η αριστερά αυτή διεκδικεί στο παρόν και στο μέλλον της με το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ να είναι ενιαία, οφείλει όμως, πέρα από οποιαδήποτε σκοπιμότητα και σε οποιαδήποτε συγκυρία να είναι και δημοκρατική. Κυρίως υπό τις παρούσες συνθήκες στις οποίες ο νέο-φιλευθερισμος υποβαθμίζει τις δημοκρατικές λειτουργίες και τους θεσμούς της, υπέρ των δικών του προταγμάτων.
Εκτύπωση στις: 2024-04-25
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=2704