Έκκληση για ευρωπαϊκή δράση
Ελίζα, Παπαδάκη
Τα Νέα, 2008-10-08
Σε νέα, χειρότερη φάση μπαίνει η διεθνής χρηματοοικονομική κρίση. Καινούργιες τράπεζες κινδυνεύουν στις δύο όχθες του Ατλαντικού, ενώ ευρωπαϊκές τράπεζες που είχαν μόλις διασωθεί με γενναίους δημόσιους πόρους βρέθηκαν μέσα σε λίγες μέρες ξανά χωρίς ρευστότητα και χρειάστηκαν νέες κυβερνητικές παρεμβάσεις. Ο συνεχής δανεισμός μεταξύ των τραπεζών, αναγκαία προϋπόθεση για να μπορούν να χρηματοδοτούν απρόσκοπτα τις επιχειρήσεις και το κοινό, έχει πάψει να λειτουργεί, καθώς έχει εκλείψει η αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ τους. Για την αποκατάσταση κάποιας ομαλότητας δεν ωφέλησε μέχρι στιγμής η ψήφιση, την Παρασκευή τελικά, από το αμερικανικό Κογκρέσο, του πολλαπλά τροποποιημένου σχεδίου Πόλσον, 700 δισ. δολάρια από τον κρατικό προϋπολογισμό για να αγοράσει η κυβέρνηση προβληματικούς τίτλους που δεν μπορούν διαφορετικά να ξεφορτωθούν οι τράπεζες, ώστε να εξυγιάνουν τους ισολογισμούς τους. Δεν ωφέλησαν νέες τεράστιες χορηγήσεις ρευστότητας από τις κεντρικές τράπεζες. Δεν ωφέλησε η κοινή δέσμευση των ηγετών των τεσσάρων μεγαλύτερων οικονομιών της Ευρώπης (Σαρκοζί, Μέρκελ, Μπράουν, Μπερλουσκόνι) στο Παρίσι το Σάββατο ότι θα στηρίξουν όσα πιστωτικά ιδρύματα αντιμετωπίζουν δυσκολίες- χωρίς κάποιο πρακτικό σχέδιο σε ευρωπαϊκή κλίμακα, είναι αλήθεια- ούτε όμως και τα αλλεπάλληλα μέτρα που παίρνουν εθνικές κυβερνήσεις σ΄ αυτήν την κατεύθυνση. Η εβδομάδα άνοιξε με τις σημαντικότερες πτώσεις των τελευταίων ετών στα μεγάλα χρηματιστήρια, ιδίως της Ευρώπης.Όσο οξύνεται η χρηματοοικονομική κρίση, δημιουργείται σοβαρός κίνδυνος και για την πραγματική οικονομία. Δεν πρόκειται απλώς για μιαν ύφεση με την τεχνική σημασία του όρου, δύο διαδοχικά τρίμηνα με κάποια συρρίκνωση του ΑΕΠ, όπως ήδη βιώνει η Ευρωζώνη και ξαναείχε στις αρχές της δεκαετίας. Αν δεν αναχαιτισθεί η χρηματοοικονομική κρίση, μπορεί να παραλύσει την πιστωτική αγορά στην Ευρώπη, οδηγώντας σε μαζική καταστροφή θέσεων εργασίας και επιχειρήσεων και σε μια καθοδική σπείρα, προειδοποιούν δέκα γνωστοί οικονομολόγοι (Αλεσίνα, Μπουίτερ, Γκρος, Βιπλόζ, κ.ά.). Η αλληλεξάρτηση των ευρωπαϊκών τραπεζών είναι πολύ βαθιά και εκτεταμένη για να επαρκούν εθνικές απαντήσεις ή συντονισμός κατά περίπτωση, που μπορεί άλλωστε να έχουν παρενέργειες σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, εξηγούν. Γι΄ αυτό υποστηρίζουν πανευρωπαϊκές λύσεις: ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών με δημόσια συμμετοχή ή υποχρεωτική μετοχοποίηση χρεών σε επίπεδο Ε.Ε., μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων π.χ., εναρμονισμένο επίπεδο διασφάλισης των καταθέσεων, ρύθμιση των χρηματοοικονομικών αγορών και ιδρυμάτων για την αποτροπή τέτοιων κρίσεων στο μέλλον. Και καλούν τους ηγέτες της Ε.Ε. να αντιμετωπίσουν αμέσως και ενιαία την κρίση, πριν γίνει ανεξέλεγκτη. Δεν έχει λείψει η κατανόηση του προβλήματος αλλά η πολιτική βούληση, τονίζουν. Την έκκληση έχουν συνυπογράψει διακόσιοι και πλέον οικονομολόγοι από όλον τον κόσμο, ανάμεσά τους η καθηγήτρια και βουλευτής Λούκα Κατσέλη και ο καθηγητής Σταύρος Θωμαδάκης.
Την περασμένη εβδομάδα ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν-Κλοντ Τρισέ διευκρίνιζε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ούτε τη θεσμική δομή, ούτε τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό που θα απαιτούνταν για να υιοθετηθεί ένα ευρωπαϊκό σχέδιο ανάλογης εμβέλειας με το σχέδιο Πόλσον στις ΗΠΑ. Το θεμελιακό πολιτικό κενό ωστόσο, που οι κυβερνήσεις της Ευρώπης στάθηκαν αδύναμες ή δεν θέλησαν να καλύψουν μέσα από διαπραγματεύσεις δύο δεκαετιών για την οικονομική και νομισματική ολοκλήρωση, πρέπει να βρουν τώρα τρόπους να το υπερβούν μπροστά σε ένα απειλητικό φάσμα καταστροφών σαν εκείνων της δεκαετίας του 1930. Ακούγεται εξαιρετικά δύσκολο. Υπάρχουν όμως και αισιόδοξοι που διατείνονται ότι ακριβώς μέσα από την κρίση μπορεί να προχωρήσει η Ευρώπη.
Στη χώρα μας καλλιεργείται η αντίληψη ότι όλα αυτά δεν μας αφορούν και πολύ. Διότι οι ελληνικές τράπεζες δεν κινδυνεύουν, ενώ η ελληνική οικονομία είναι θωρακισμένη: πάνω από δέκα χρόνια τώρα αναπτύσσεται με ρυθμούς υπερδιπλάσιους του μέσου ευρωπαϊκού. Μόνον έτσι άλλωστε ερμηνεύεται η βασική πρόβλεψη στο προσχέδιο προϋπολογισμού που παρουσιάσθηκε προχθές, ότι το ΑΕΠ θα αυξηθεί το 2009 κατά 3%. Μπορεί όντως το ελληνικό τραπεζικό σύστημα να έχει εκτεθεί περιορισμένα σε προβληματικά χρηματοπιστωτικά προϊόντα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα μείνει ανεπηρέαστο από την κρίση, εφόσον η ύφεση πλησιάζει τα Βαλκάνια και την Ελλάδα: ήδη οι ανοδικοί ρυθμοί μειώνονται σε όλους τους τομείς της παραγωγής, το ίδιο και στην κατανάλωση, οι προβλέψεις των επιχειρήσεων για τις παραγγελίες τους και για την απασχόληση πέφτουν. Όταν, την ώρα που η συνολική ζήτηση υποχωρεί, ο προϋπολογισμός επιχειρεί να αντλήσει πρόσθετα φορολογικά έσοδα 7,4 δισ. το 2009, σχεδόν τρεις ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ, πέντε μονάδες μαζί και με τα φετινά πρόσθετα 5,7 δισ., τότε αυτό που κάνει είναι να σπρώχνει την ελληνική οικονομία στην ύφεση. Στην ίδια κατεύθυνση σπρώχνει περικόπτοντας τις δημόσιες επενδύσεις κατά 10%. Είναι εκτός τόπου και χρόνου.
Εκτύπωση στις: 2024-04-25
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=2867