Ακόμα πιο ζοφερό το 2009
Ελίζα, Παπαδάκη
Τα Νέα, 2008-12-31
Άσχημα τελειώνει το 2008 και το 2009 μπαίνει απόψε ακόμα πιο ζοφερό. Στην παγκόσμια οικονομία οι προβλέψεις για το ΑΕΠ, την απασχόληση και τα εισοδήματα αναθεωρούνται και πάλι προς τα κάτω, καθώς οι δημόσιες παρεμβάσεις που έχουν αποφασιστεί μέχρι στιγμής είναι ανεπαρκείς για να αναχαιτίσουν την κρίση. Η ύφεση κινδυνεύει να διαρκέσει περισσότερο και να γίνει βαθύτερη από όσο αναμενόταν έως τώρα. Και αυτό σημαίνει δεκάδες εκατομμύρια πρόσθετους ανέργους, εξάπλωση της φτώχειας παντού.Ενάμισης μήνας πέρασε από τη Σύνοδο του G20, της Ομάδας των 20 πλουσίων και αναπτυσσομένων χωρών, στην Ουάσιγκτον και τις ελπίδες για συντονισμένη δημόσια παρέμβαση και για μια νέα διεθνή συνεργασία που γέννησαν τα συμπεράσματά της. Ελάχιστα βήματα έγιναν όμως. Προκειμένου να περιοριστεί η ύφεση και να αρχίσει μια ανάκαμψη τους τελευταίους μήνες του 2009, αναγκαία θεωρούσε ήδη τότε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο τη στήριξη της οικονομίας από τους κρατικούς προϋπολογισμούς στο ύψος του 2% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Σε 1,5% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ κατόρθωσαν να συμφωνήσουν με πολύ κόπο οι ηγέτες της Ένωσης. Αμφίβολο είναι άλλωστε και αυτό το ποσοστό, εφόσον κάθε κυβέρνηση αφήνεται να το υλοποιήσει ανάλογα με τις συνθήκες που αντιμετωπίζει. Όσα δεν πέτυχε η γαλλική προεδρία Σαρκοζί, δεν θα τα προωθήσει η τσεχική προεδρία που αναλαμβάνει αύριο χωρίς να κρύβει ότι δεν τα πολυπιστεύει.
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού επικρατεί τέλμα, μένουν τρεις εβδομάδες ώσπου να αναλάβει ο νέος πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα για να αρχίσουν οι γενναίες πρωτοβουλίες που ετοιμάζει. Στην Κίνα, πρωταθλήτρια της ανάπτυξης έως τώρα, οι ρυθμοί πέφτουν παρά το μεγάλο κυβερνητικό επενδυτικό πρόγραμμα που αναγγέλθηκε εκεί, εργοστάσια κλείνουν το ένα μετά το άλλο. Στο μεταξύ πρωτοφανείς παρεμβάσεις τρισεκατομμυρίων διοχετεύθηκαν στον υπερδιογκωμένο χρηματοπιστωτικό τομέα που προκάλεσε την κρίση σε Αμερική και Ευρώπη, τα κεντρικά επιτόκια μειώθηκαν δραστικά χωρίς να διακρίνεται κάποια βελτίωση: ο κίνδυνος των χρεοκοπιών δεν εξαλείφθηκε, οι τράπεζες παραμένουν βυθισμένες στην κρίση, δανείζουν λίγο και ακριβά. Οι αναγκαίες νέες ρυθμίσεις σε διεθνές επίπεδο ακόμα εκκρεμούν. Και ενώ το παγκόσμιο εμπόριο κινδυνεύει να συρρικνωθεί, καμία πρόοδος δεν σημειώθηκε στις διεθνείς διαπραγματεύσεις του γύρου της Ντόχα, για τις οποίες οι «20» είχαν ευχηθεί να έκλειναν επιτέλους αυτό τον Δεκέμβριο. Τις ελπίδες θα μπορούσε να αναζωπυρώσει η νέα Σύνοδος του G20 τον Απρίλιο στο Λονδίνο, με τον Ομπάμα πια στο τιμόνι των ΗΠΑ. Στο ρολόι της παγκόσμιας οικονομίας, όμως, οι εβδομάδες που περνούν άπρακτες μετράνε.
Σε αυτές τις διεθνείς συνθήκες, σοβαρή επιδείνωση προδιαγράφεται και για την ελληνική οικονομία τον καινούργιο χρόνο: η συμβολή της ναυτιλίας αναμένεται να πέσει κατακόρυφα, ο τουρισμός θα υποφέρει, οι εξαγωγές θα δυσκολέψουν συμπιέζοντας τα εισοδήματα και την απασχόληση. Για μια κλασική δημοσιονομική επέκταση, μειώσεις φόρων και πρόσθετες δαπάνες για έργα που δημιουργούν θέσεις εργασίας, όπως την επιχειρεί π.χ. η Ισπανία, περιθώρια δεν υπάρχουν. Την απαγορεύουν τα ελλείμματα, της κυβέρνησης και το υπέρογκο του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, το σωρευμένο μεγάλο δημόσιο και εξωτερικό χρέος της χώρας, όπως ήδη έδειξε η ραγδαία άνοδος των επιτοκίων δανεισμού για την αναχρηματοδότησή του. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν υφίσταται δυνατότητα για δημόσια παρέμβαση στην οικονομία. Είναι, αντίθετα, απόλυτα αναγκαία. Γι΄ αυτήν όμως μιλούν προς το παρόν μόνο κεντρικοί τραπεζίτες, ο Λουκάς Παπαδήμος και ο Γιώργος Προβόπουλος, και άλλοι σοβαροί οικονομολόγοι ερευνητές με όρους τεχνικούς, ενώ αυτό που χρειάζεται είναι μια ουσιαστική πολιτική αντιπαράθεση μπροστά στην κοινωνία. Μια συζήτηση που θα θέσει ολοκληρωμένα τα προβλήματα και θα ιεραρχήσει στόχους για να ενισχυθεί η παραγωγική ικανότητα της χώρας με θεσμικές αλλαγές μεσοπρόθεσμα αλλά και άμεσα, με αλλαγές στη διάρθρωση των κρατικών δαπανών και εσόδων που θα περιορίζουν τα ελλείμματα σε μιαν αναγκαία αντίληψη λιτότητας: εξοικονομώντας πόρους για τις δημόσιες επενδύσεις, τη χρηματοδότηση της παιδείας, τη στήριξη όσων έχουν πραγματικά ανάγκη, ταυτόχρονα αυξάνοντας τη φορολογία όσων μπορούν να πληρώσουν (πιο εξόφθαλμο παράδειγμα η Εκκλησία), ελαφρύνοντας όσους δοκιμάζονται περισσότερο. Εφόσον θα έπειθε, ένα τέτοιο πρόγραμμα θα λειτουργούσε απείρως αποτελεσματικότερα κατά της φοροδιαφυγής, από τα τηλεοπτικά μηνύματα που μόνο σαρκασμό προκαλούν.
Ευκαιρία για να άνοιγε αυτή η πολιτική συζήτηση ήταν το πενθήμερο του προϋπολογισμού στη Βουλή. Χάθηκε, με την κυβέρνηση σε τακτική στρουθοκαμήλου να κρύβει το κεφάλι της στην άμμο περιμένοντας να περάσει η θύελλα, και την αντιπολίτευση να εξανίσταται. Προχθές εγκύκλιος του υπουργείου Οικονομίας έθεσε τις μόλις ψηφισμένες δαπάνες γενικώς υπό αίρεση. Όσο εντείνεται έτσι η αίσθηση της αυθαιρεσίας, της παντελούς έλλειψης διαφάνειας και δημοκρατικού διαλόγου, μόνο χειρότερα μπορούν να πάνε τα πράγματα.
Εκτύπωση στις: 2024-04-24
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=3104