Από το χρέος στην ανεργία
Ελίζα, Παπαδάκη
Τα Νέα, 2009-01-14
Το πιο πιεστικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει άμεσα το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης στη νέα του σύνθεση είναι αναμφίβολα ο δημόσιος δανεισμός: η εξεύρεση των ήδη βεβαιωμένων 42 δισ. ευρώ, και πιθανότατα των αρκετά μεγαλύτερων ποσών, που θα απαιτηθούν φέτος για την κάλυψη νέων ελλειμμάτων και για την αναχρηματοδότηση του σωρευμένου χρέους. Η χθεσινή δύσκολη πρώτη επιχείρηση της χρονιάς, η αναγκαστική προσφυγή και πάλι στην έκδοση βραχυχρόνιων τίτλων, το τεκμηριώνουν. Η βεβαιότητα ότι το έλλειμμα το 2008 διαμορφώθηκε πολύ υψηλότερα από το 2,5% του ΑΕΠ, που μόλις πριν από τρεισήμισι εβδομάδες επικύρωναν με την ψήφο τους οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, η επικείμενη υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης δυσχεραίνουν την κατάσταση ακόμα περισσότερο.Ο δανεισμός δεν είναι όμως το μόνο οικονομικό πρόβλημα της Ελλάδας. Δεν είναι καν το σοβαρότερο. Το μήνυμα της έρευνας συγκυρίας του ΙΟΒΕ για τον Δεκέμβριο ήταν ότι έρχεται βαθύτερη κάμψη της παραγωγικής δραστηριότητας σε όλους τους τομείς μαζί με μείωση της απασχόλησης. Στην ίδια κατεύθυνση, οι προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δημοσιεύονται την ερχόμενη Δευτέρα αναφέρουν σημαντική άνοδο της ανεργίας στη χώρα μας. Και οι ενδείξεις πληθαίνουν. Η ανησυχία σε εμάς είναι μάλιστα ότι δεν βρισκόμαστε μπροστά σε ένα παροδικό φαινόμενο που σχετίζεται με την παγκόσμια ύφεση, αλλά σε μια μονιμότερη καθίζηση της οικονομίας, καθώς η δυναμική που στήριζε τους ανοδικούς ρυθμούς της τελευταίας δεκαετίας έχει εξαντληθεί. Εφόσον μείνουμε άπρακτοι, θα επιτείνουμε δραματικά τα αδιέξοδα που ήδη αντιμετωπίζουν οι νεώτερες γενιές. Υπάρχει επομένως επιτακτική ανάγκη για νέα παραγωγικά και επενδυτικά σχέδια σε μεγάλη κλίμακα, και αυτά προϋποθέτουν γενναίες δημόσιες παρεμβάσεις και ανάλογες κυβερνητικές αποφάσεις.
Αν κοιτάξουμε γύρω μας στην Ευρώπη, θα δούμε τις περισσότερες κυβερνήσεις να κινούνται σε μια τέτοια λογική. Προχθές μόνο ο Βρετανός πρωθυπουργός Γκόρντον Μπράουν προσέθεσε ένα σχέδιο 500 εκατομμυρίων στερλινών για την επιδότηση θέσεων εργασίας που θα προσφερθούν σε ανέργους πάνω από έξι μήνες (μέχρι 2.500 λίρες για κάθε πρόσληψη) στην ήδη μεγάλη παρέμβαση του προϋπολογισμού του, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Όταν αποτυγχάνουν ο ιδιωτικός τομέας και οι αγορές και αδυνατούν να επενδύσουν σωστά στην οικονομία, τότε ο μόνος που μπορεί να το κάνει είμαστε εμείς, η κυβέρνηση. Επενδύουμε στην οικονομία για να κρατήσουμε τους ανθρώπους στην απασχόληση και να δημιουργήσουμε περισσότερες θέσεις εργασίας». Προχθές επίσης το γερμανικό Κοινοβούλιο ενέκρινε δεύτερο σχέδιο 50 δισ. ευρώ για την τόνωση της οικονομίας (επενδύσεις σε υποδομές, μειώσεις φόρων, επιδότηση απασχόλησης), ενώ έγινε γνωστό ότι 100 δισ. ευρώ (από τα 500 δισ. που είχαν εγκριθεί για τις τράπεζες) θα διατεθούν για τη στήριξη βιομηχανιών που τα έχουν ανάγκη με ενδεχόμενη κρατική συμμετοχή στο μετοχικό τους κεφάλαιο, ένα «Ταμείο Γερμανία», ανάλογο με εκείνο που ξεκίνησε ο Σαρκοζί στη Γαλλία.
Παντού διεξάγεται ζωηρή δημόσια συζήτηση, οι επιλογές της δημοσιονομικής παρέμβασης οπωσδήποτε κρίνονται και αμφισβητούνται. Και στις ΗΠΑ εξάλλου το πρόγραμμα άνω των 775 δισ. δολαρίων που σκιαγράφησε την περασμένη εβδομάδα ο Μπαράκ Ομπάμα επικρίθηκε αυστηρά, μεταξύ άλλων από τον Πολ Κρούγκμαν, ο οποίος θεωρεί αναποτελεσματικές και άρα περιττές τις μειώσεις φόρων (150 δισ. για τις επιχειρήσεις συν 150 δισ. για τα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα). Όπως τονίζει, χρειάζονται πολύ πιο εκτεταμένες δημόσιες επενδύσεις για να καταπολεμηθεί η καταστροφικά ανερχόμενη ανεργία (με 2,6 εκατομμύρια απώλειες θέσεων εργασίας το 2008, οι άνεργοι ξεπερνούν πλέον τα 11 εκατομμύρια). Το θέμα είναι όμως ότι υπάρχουν οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες για να συζητηθούν, να απαιτηθεί βελτίωση και διεύρυνσή τους.
Στην Ελλάδα κάθε δημοσιονομική παρέμβαση είχε αποκλεισθεί επί υπουργίας Γιώργου Αλογοσκούφη, ούτε τώρα άλλωστε άλλαξε άποψη η κυβέρνηση. Το επιχείρημα ήταν σοβαρό: Το απαγορευτικό ύψος του δημοσίου χρέους που ήδη εκφράζεται στις εντεινόμενες δυσκολίες νέου δανεισμού. Λαμβάνει όμως ως δεδομένη την ελλειμματική και προβληματική οικονομικά και κοινωνικά διάρθρωση των δημοσίων οικονομικών. Αλλά όταν οι πάντες αναγνωρίζουν ότι ο προϋπολογισμός που μόλις ψηφίστηκε είναι ανεφάρμοστος και πρέπει να διορθωθεί, προσφέρεται η ευκαιρία να επανεξεταστεί εκ βάθρων η κατανομή των δημόσιων πόρων, ώστε να αποδίδουν περισσότερα στο κοινωνικό σύνολο χωρίς ελλείμματα. Είναι πολιτικά ουτοπικό; Με τις καθιερωμένες κυβερνητικές και κομματικές πρακτικές αναμφισβήτητα. Αλλά η αποδοχή, κατανόηση, συγκίνηση που συνάντησαν στην κοινωνία οι εκρηκτικές διαμαρτυρίες των νέων ανθρώπων τον Δεκέμβριο, δείχνουν ότι ριζικές αλλαγές που θα μας έβγαζαν από τα αδιέξοδα ίσως να έβρισκαν απήχηση. Ίσως το κόστος που θα συνεπάγονταν να γινόταν ανεκτό αν μπορούσαν να πείσουν σαν προοπτική. Φτάνει να βρεθούν εκείνοι που θα τις προτείνουν.
Εκτύπωση στις: 2024-04-19
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=3141