Αρχική | Εκτύπωσε ή Αποθήκευσε ως PDF | Αποθήκευσε ως WORD | Αποθήκευσε ως HTML

Για το άσυλο

Γιώργος, Γιαννουλόπουλος

Ελευθεροτυπία, 2009-02-06


Τον περασμένο Νοέμβριο, λίγες μέρες πριν από τον φόνο του 15χρονου στα Εξάρχεια, η ΔΑΠ του Παιδαγωγικού Τμήματος οργάνωσε στο Νέο Χημείο του Πανεπιστημίου Αθηνών μια ημερίδα, η οποία διακόπηκε όταν αντιεξουσιαστές μπήκαν στην αίθουσα, τα έκαναν γυαλιά καρφιά και χτύπησαν δύο παρευρισκόμενους καθηγητές. Σε σχόλιό του ο Πάσχος Μανδραβέλης έγραψε ότι η ΠΟΣΔΕΠ, το συνδικαλιστικό όργανο που υποτίθεται ότι εκπροσωπεί όλους τους πανεπιστημιακούς, δεν έβγαλε τσιμουδιά. Φανταστείτε τι θα γινόταν αν η ημερίδα είχε οργανωθεί από αριστερή παράταξη και οι εισβολείς ήταν ακροδεξιοί τραμπούκοι.

Πώς εξηγείται η αδιαφορία τους; Γιατί άνθρωποι που νοιάζονται για το δημόσιο πανεπιστήμιο και πραγματικά πιστεύουν ότι είναι ο χώρος της ελεύθερης κριτικής σκέψης, δεν ενοχλούνται από τέτοιου είδους κρούσματα; Δεν θέλω να πω ότι ουδέποτε διαμαρτυρήθηκαν· το κάνουν όμως με μισή καρδιά, σαν να θέλουν να το επικαλεστούν αργότερα αν κατηγορηθούν για ανακολουθία.

Εχω την εντύπωση ότι πίσω από τη στάση της Αριστεράς βρίσκεται κάτι που και η ίδια δεν έχει πλήρως συνειδητοποιήσει. Σίγουρα, δεν είναι η πρόθεση να υποκινήσει τη βία των αντιεξουσιαστών, όπως επίμονα διαδίδεται. Τι είναι; Νομίζω ότι το πρόβλημα πηγάζει από τη νομική κατοχύρωση του ασύλου. Και δεν αναφέρομαι στις ισχύουσες διατάξεις, αν είναι καλές ή κακές. Εννοώ ότι ο νόμος που αναγορεύει το άσυλο, κοινωνικό αγαθό, το οποίο η Πολιτεία οφείλει να προστατεύσει, έχει διατυπωθεί, όπως όλοι οι νόμοι, κατά τον εξής τρόπο: ορίζει με σαφήνεια το συγκεκριμένο κοινωνικό αγαθό και ποια πράξη συνιστά προσβολή του. Οσον αφορά όμως το υποκείμενο της παράβασης, δηλαδή τον ένοχο, ο νόμος δεν μπορεί να τον κατονομάσει εκ των προτέρων, εφόσον ένοχος είναι οποιοσδήποτε τη διαπράξει. Στην αντίθετη περίπτωση, όπως π.χ. στα ρατσιστικά καθεστώτα, όπου ισχύουν διαφορετικοί βαθμοί ενοχής για την ίδια πράξη, η βαρύτητα της παράβασης θα καθοριζόταν από κάποια μόνιμα χαρακτηριστικά του δράστη, καταργώντας κάθε έννοια ισονομίας.

Αυτό τον υποχρεωτικά αφηρημένο ορισμό του ενόχου αμφισβητεί κατά βάθος η Αριστερά στην περίπτωση του ασύλου, επειδή, χωρίς να το διατυπώνει ρητά, θεωρεί ότι το άσυλο παραβιάζεται μόνον από τη Δεξιά. Με άλλα λόγια, ο νόμος θεσπίστηκε όχι για να προστατευτεί ένα κοινωνικό αγαθό από οποιονδήποτε στο μέλλον το απειλήσει, αλλά για να εμποδίσει εκείνον που συστηματικά το παραβίαζε στο παρελθόν να επαναλάβει την πράξη του. Ετσι, για την Αριστερά ο νόμος περί ασύλου δεν αποτελεί κανόνα -οι κανόνες οφείλουν είναι γενικά εφαρμόσιμοι- αλλά το replay, παιγμένο ανάποδα, μιας εμβληματικής σκηνής, όταν το άρμα ρίχνει την πύλη και μπαίνει στο Πολυτεχνείο.

Η στάση της καθορίζεται από την ανομολόγητη υπόθεση ότι οι ρόλοι των πρωταγωνιστών στο πρότυπο αυτό δράμα έχουν παγιωθεί· απλώς αλλάζουν τα πρόσωπα που τους υποδύονται. Δηλαδή, το άσυλο κινδυνεύει μόνον από τους πολιτικούς επιγόνους των αρχικών ενόχων, ενώ πίσω από την πύλη βρίσκονται σήμερα όσοι δηλώνουν αριστεροί. (Και στην Ελλάδα, ως γνωστόν, είμαστε ό,τι δηλώσουμε.) Συνεπώς, οι αντιεξουσιαστές και οι γενικώς εξεγερμένοι αριστεροί δεν μπορούν να παραβιάσουν το άσυλο, εφόσον η Αριστερά ενσαρκώνει υποδειγματικά και κατ’ ουσίαν την αντίσταση στην έξωθεν απειλή της Δεξιάς να εισβάλει ξανά στο πανεπιστήμιο. Μπορούν, φυσικά, να δέρνουν δεξιούς, να καίνε κάλπες και να ανατρέπουν βίαια αποφάσεις των εκλεγμένων οργάνων. Αλλά αυτό είναι μια νεανική υπερβολή, που δεν αλλοιώνει την ουσιαστική ταύτιση της Αριστεράς με τον χώρο.

Χρησιμοποίησα επίτηδες τη λέξη «ουσία» και παράγωγά της, επειδή ακούω συνεχώς ότι το πανεπιστήμιο θεραπεύει την κριτική σκέψη. Μήπως θα πρέπει να ξανασκεφτούμε κάποια πράγματα;

Εκτύπωση στις: 2024-04-19
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=3206