Η πύρρειος νίκη του Ομπάμα
Paul, Krugman
ΤΟ ΒΗΜΑ, 2009-02-18
Με τα συνήθη πολιτικά κριτήρια, η υπερψήφιση από το Κογκρέσο του πακέτου στήριξης της οικονομίας ήταν μεγάλη νίκη για τον Πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα. Πήρε πάνω-κάτω αυτό που ζήτησε: σχεδόν 800 δισ. δολάρια για να σώσει την οικονομία, με τα περισσότερα από αυτά τα χρήματα να προορίζονται μάλλον για δαπάνες παρά για φοροαπαλλαγές. Ανοίξτε τις σαμπάνιες!
Ή ίσως όχι. Οι καιροί δεν είναι κανονικοί και συνεπώς δεν έχουν εφαρμογή σε αυτούς τα κανονικά πολιτικά κριτήρια. Η νίκη του κ. Ομπάμα μοιάζει αρκετά με ήττα. Το πακέτο ενίσχυσης της οικονομίας δείχνει χρήσιμο αλλά ανεπαρκές, κυρίως συνδυαζόμενο με ένα απογοητευτικό σχέδιο διάσωσης των τραπεζών. Και οι πολιτικές τριβές περί την ψήφιση του αφαίρεσαν κάθε νόημα από τα όνειρα του κ. Ομπάμα για διακομματική συνεργασία.
Τόσο στη Βουλή όσο και στη Γερουσία η μεγάλη πλειονότητα των Ρεπουμπλικανών συντάχθηκε πίσω από την ιδέα ότι η κατάλληλη απάντηση στην ταπεινωτική αποτυχία των φοροαπαλλαγών της κυβέρνησης Μπους είναι περισσότερες φοροαπαλλαγές τύπου Μπους.
Και η επιχειρηματολογία των συντηρητικών κατά του σχεδίου ενίσχυσης της οικονομίας, για το οποίο αξίζει να έχουμε κατά νου ότι θα κοστίσει σημαντικά λιγότερο τόσο από τις φοροαπαλλαγές ύψους 2 τρισ. δολαρίων της κυβέρνησης Μπους όσο και από το 1 τρισ. δολάρια που έχουν ξοδευτεί στο Ιράκ ως σήμερα, φτάνει τα όρια της παράνοιας. Πρόκειται για «κλοπή από τις επόμενες γενεές» είπε ο γερουσιαστής Τζον Μακ Κέιν λίγες ημέρες μετά την υπερψήφιση φοροαπαλλαγών που μέσα στην επόμενη δεκαετία θα μπορούσαν να κοστίσουν τέσσερις φορές περισσότερο.
«Καταστρέφει το μέλλον της κόρης μου. Είναι σαν να κάθομαι και να βλέπω το σπίτι μου να λεηλατείται από μια συμμορία ληστών» είπε ο Αρνολντ Κλινγκ του (αμερικανικού think tank) Cato Ιnstitute.
Η οξύτητα της πολιτικής συζήτησης έχει σημασία διότι εγείρει αμφιβολίες σχετικά με την ικανότητα της κυβέρνησης Ομπάμα να επανέλθει ζητώντας περισσότερα χρήματα αν, όπως είναι πιθανό, το σχέδιο ενίσχυσης της οικονομίας αποδειχθεί ανεπαρκές.
Διότι, ενώ ο κ. Ομπάμα πήρε πάνω-κάτω τα χρήματα τα οποία ζήτησε, σχεδόν σίγουρα δεν ζήτησε αρκετά. Ενδέχεται να αντιμετωπίζουμε τη χειρότερη οικονομική κρίση μετά τη Μεγάλη Υφεση. Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου, το οποίο δεν συνηθίζει τις υπερβολές, προβλέπει ότι μέσα στα επόμενα τρία χρόνια θα υπάρχει ένα χάσμα ύψους 2,9 τρισ. δολαρίων μεταξύ αυτού που μπορεί να παραγάγει η οικονομία και αυτού που πράγματι θα παράξει. Το ποσό λοιπόν των 800 εκατ. δολαρίων, αν και μοιάζει μεγάλο, ουδόλως επαρκεί για να γεφυρωθεί αυτό το χάσμα.
Οι πιθανότητες να αποδειχθεί επαρκές το δημοσιονομικό πακέτο ενίσχυσης θα ήταν μεγαλύτερες αν συνοδευόταν από μια αποτελεσματική χρηματοοικονομική παρέμβαση που θα μπορούσε να «ξεπαγώσει» τις χρηματοπιστωτικές αγορές και να εξασφαλίσει εκ νέου ρευστότητα. Η πολυαναμενόμενη όμως ανακοίνωση των σχεδίων της κυβέρνησης Ομπάμα για το άλλο αυτό μέτωπο, που έγινε επίσης την περασμένη εβδομάδα, προκάλεσε μικρή μόνον εντύπωση.
Το σχέδιο που παρουσίασε ο Τιμ Γκάιτνερ, ο υπουργός Οικονομίας, δεν ήταν και τόσο κακό. Ηταν όμως αόριστο. Οι πάντες προσπαθούσαν να καταλάβουν πού πραγματικά θέλει να οδηγήσει τα πράγματα η κυβέρνηση. Αυτές οι συνεργασίες δημοσίου και ιδιωτικού τομέα που σχεδιάζει θα αποδειχθούν μήπως ένας πλάγιος τρόπος για να βγουν από τη δύσκολη θέση οι τραπεζίτες σε βάρος των φορολογούμενων; Ή μήπως το απαιτούμενο «τεστ αντοχής» θα λειτουργήσει ως παρακαμπτήριος οδός για την προσωρινή κρατικοποίηση των τραπεζών, λύση που ευνοεί ένας ολοένα αυξανόμενος αριθμός οικονομολόγων, συμπεριλαμβανομένου και του γράφοντος; Κανείς δεν ξέρει.
Συνολικά, το αποτέλεσμα ήταν η μετάθεση των ουσιαστικών αποφάσεων για αργότερα- και αυτό δεν είναι αρκετά καλό.
Ως τώρα η απάντηση της κυβέρνησης Ομπάμα στην οικονομική κρίση θυμίζει πολύ εκείνη της Ιαπωνίας τη δεκαετία του ΄90. Πρόκειται για μια δημοσιονομική επέκταση αρκετά μεγάλη ώστε να αποφευχθεί το χειρότερο αλλά όχι επαρκή για να ξεκινήσει η ανάκαμψη. Στηρίζει το τραπεζικό σύστημα αλλά δεν τολμά να υποχρεώσει τις τράπεζες να αντιμετωπίσουν τις απώλειές τους.
Είναι ακόμη η αρχή αλλά χάνουμε έδαφος.
Υπάρχει ακόμη χρόνος να αναστραφεί η κατάσταση. Ο Πρόεδρος Ομπάμα όμως πρέπει να κοιτάζει μπροστά με μεγαλύτερη ένταση. Διαφορετικά, η ετυμηγορία για αυτή την κρίση ενδέχεται να είναι ότι «όχι,δεν μπορούμε».
Εκτύπωση στις: 2024-04-18
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=3264