ΔΝΤ: Βαθειά ύφεση φέτος, αβέβαιη ανάκαμψη το 2010
Ελίζα, Παπαδάκη
Αυγή της Κυριακής, 2009-04-26
Τις ελπίδες όσων, στην Αμερική αλλά και στην Ευρώπη, διέκριναν τελευταία κάποιες «πράσινες φύτρες» ανάκαμψης σάρωσε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο: Η παγκόσμια οικονομία συρρικνώνεται φέτος κατά 1,3%, για να επανέλθει σε μια μεγέθυνση μόλις 1,9% το 2010, προβλέπει στην έκθεσή του. Αλλά στις προηγμένες χώρες συνολικά η οικονομία φέτος θα συρρικνωθεί κατά 3,8% και θα μείνει στάσιμη το 2010, με την ανεργία να μεγαλώνει μέχρι και το 2011.Η πιο απαισιόδοξη αυτή πρόβλεψη από όσες επίσημες έχουν δημοσιευθεί μέχρι σήμερα στηρίζεται σε νέες, χειρότερες εκτιμήσεις για το μέγεθος των απωλειών στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Αν στις ΗΠΑ, όπου δημιουργήθηκε η κρίση, τις απώλειες αυτές το ΔΝΤ τις εκτιμούσε σε 1,4 τρισ. δολάρια ακόμα τον Οκτώβριο και κατόπιν σε 2,4 τρισ. τον Ιανουάριο, τώρα τις ανεβάζει σε 2,8 τρισ. - κατʼ επέκταση σε 4 τρισ. δολάρια σε ολόκληρο τον κόσμο, ποσό που αντιστοιχεί στο 6% περίπου του παγκόσμιου προϊόντος. Οι αξιωματούχοι του ΔΝΤ, μαζί με με τους περισσότερους οικονομολόγους, επιμένουν ότι βιώσιμη ανάκαμψη της οικονομίας δεν είναι δυνατό να έρθει αν προηγουμένως δεν αποκατασταθεί σε υγιείς βάσεις το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα, ώστε να λειτουργήσει ξανά ομαλά η δανειοδότηση επιχειρήσεων και νοικοκυριών.
Πολύ χειρότερη θα ήταν η κατάσταση χωρίς τις συντονισμένες, για πρώτη φορά στην ιστορία, προσπάθειες κυβερνήσεων και κεντρικών τραπεζών να αποτρέψουν την ολοσχερή κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος, να χορηγήσουν τεράστια ποσά σε ρευστότητα, και να στηρίξουν τη ζήτηση μέσα από τους κρατικούς προϋπολογισμούς, στα πλαίσια της ομάδας των 20 μεγάλων ανεπτυγμένων και αναπτυσσομένων χωρών ιδίως, υποστηρίζει το ΔΝΤ. Αλλά και πάλι δεν αρκούν. Οι προβλέψεις ότι η πολύ μεγάλη συρρίκνωση των προηγμένων οικονομιών, κοντά στο 7% σε ετήσια βάση τα δύο τελευταία τρίμηνα, θα αρχίσει να αμβλύνεται, μένει να επαληθευθούν, η εξυγίανση του αμερικανικού κατά πρώτο λόγο τραπεζικού συστήματος ακόμα απέχει. Το ίδιο το ΔΝΤ δεν αποκλείει διόλου το δυσμενές σημερινό «βασικό σενάριό» του να αναθεωρηθεί ξανά προς το δυσμενέστερο.
Ήδη προβλέπει μια πρωτοφανή σε καιρό ειρήνης συρρίκνωση του παγκόσμιου εμπορίου αγαθών και υπηρεσιών κατά 11% φέτος και μια αύξησή του από αυτό το μειωμένο επίπεδο μόλις κατά 0,6% το 2010. Και αυτό επιδεινώνει την κατάσταση στις εξαγωγικές οικονομίες, είτε στον πλούσιο, είτε στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Οι ρυθμοί μεγέθυνσης προβλέπεται να πέσουν φέτος σε 6,5% στην Κίνα (2008: 9%, 2007:13%), σε 4,5% στην Ινδία (από 7,3% πέρυσι), σε 2% στην Αφρική (από 5,2%), ενώ αρνητικοί γίνονται στη Ρωσία -6% (από 5,6%) και στη Βραζιλία -1,3% (από 5,1%). Τη μεγαλύτερη μείωση από τις μεγάλες ανεπτυγμένες χώρες θα έχει η Ιαπωνία -6,2%, όπου η ύφεση είχε αρχίσει ήδη πέρυσι -0,6%.
Παρατεταμένη η ύφεση στην Ευρώπη
Αν στις προβλέψεις για το ΑΕΠ στις ΗΠΑ και στο σύνολο των ανεπτυγμένων χωρών ο αρνητικός φετινός ρυθμός (-2,8% και -3,8% αντίστοιχα) μηδενίζεται το 2010, περνώντας σε στασιμότητα, στην Ευρώπη η ύφεση παρατείνεται ηπιότερη και τον επόμενο χρόνο: μείωση ΑΕΠ -4,2% φέτος, -0,4% το 2010 στην Ευρωζώνη, -4,1% και -0,4% αντίστοιχα στη Βρετανία. Πιο δραματικά στην Ιρλανδία -8% και -3%, με επόμενη, πολύ σημαντική λόγω όγκου, τη Γερμανία -5,6% και -1%.
Ραγδαία άλλωστε προβλέπεται να αυξηθεί το ποσοστό της ανεργίας στην Ευρωζώνη από 7,6% το 2008 σε 10,1% φέτος και σε 11,5% το 2010. Δριμύτερα πλήττεται η Ισπανία που προχθές ανακοίνωσε ότι οι άνεργοι αυξήθηκαν κατά 800.000 το πρώτο τρίμηνο και ξεπέρασαν πια τα 4 εκατομμύρια, για πρώτη φορά μετά τον πόλεμο, φτάνοντας το 17% του εργατικού δυναμικού. Το 2010 προβλέπεται στο 19,3% από 11,3% το 2008.
Ιδιαίτερα ανησυχητική διαγράφεται η εικόνα στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη: Προβλέπεται μείωση ΑΕΠ -10,6% και -2,3% στη Βαλτική, -2% και -1% στη Βουλγαρία, -4,1% και 0 στη Ρουμανία, -3,3% και -0,4% στην Ουγγαρία, -5,1% φέτος όμως +1,5% το 2010 στην Τουρκία. Αλλά το ΔΝΤ υπογραμμίζει τον κίνδυνο πραγματικής εξέλιξης πολύ χειρότερης, στην περίπτωση που οι προβληματικές δυτικές τράπεζες αποσυρθούν απότομα, οπότε τα κράτη αυτά θα βρεθούν σε αδυναμία δανεισμού, επηρεάζοντας και κάποιες προηγμένες οικονομίες που ήδη δανείζονται με πολύ υψηλότερα επιτόκια, για να οδηγηθούν όλες μαζί σε χρηματοοικονομική κατάρρευση, που θα πλήξει και την υπόλοιπη Ευρώπη. Επιμένει έτσι στην ανάγκη ισχυρής και συντονισμένης αντιμετώπισης από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Χειρότερο προβλέπεται το 2010 για την Ελλάδα
Η ελληνική οικονομία είναι πολύ μικρή για να έχει ιδιαίτερο βάρος σε μια παγκόσμια έκθεση. Αξίζει να σημειωθεί όμως ότι μεταξύ των 33 προηγμένων οικονομιών στις οποίες συγκαταλεγόμαστε μόνο για εμάς η πρόβλεψη για τον επόμενο χρόνο είναι χειρότερη από τη φετεινή: η μείωση του ΑΕΠ φέτος θα είναι μικρή, -0,2% (μοναδική χώρα με θετικό ρυθμό φέτος 0,3% η Κύπρος). Το 2010 όμως θα είναι εντονότερη -0,6%, όταν μόνο σε πέντε χώρες από τις 33 προβλέπεται μεγαλύτερη, ενώ δεκαέξι θα έχουν βγει από την ύφεση παρουσιάζοντας κάποια μεγέθυνση. Παράλληλα θα αυξηθεί σε εμάς η ανεργία, αν και κάπως λιγότερο από την Ευρωζώνη συνολικά, φτάνοντας το 9% φέτος και το 10,5% το 2010 (από 7,6% το 2008).
Οι προβλέψεις δεν είναι θέσφατα αλλά προβολές των δεδομένων που το ΔΝΤ μπορεί σήμερα να συγκεντρώσει και να αναλύσει. Οπωσδήποτε μπορεί να ανατραπούν. Μια πορεία επιδείνωσης όμως τον επόμενο χρόνο, αντίστροφα από των άλλων χωρών, όπως διαγράφεται από τα σημερινά δεδομένα, θα έπρεπε να μας προβληματίσει.
Δύο είναι τα πιο δυσμενή ελληνικά δεδομένα: Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, όπου και πάλι η Ελλάδα έχει την πρωτιά μεταξύ των 33 προηγμένων οικονομιών. Προβλέπεται στο 13,5% του ΑΕΠ φέτος και στο 12,6% το 2010 από 14,4% το 2008. Υποχωρεί δηλαδή κάπως στις συνθήκες της ύφεσης, παραμένει όμως σε πολύ υψηλά επίπεδα, υποδηλώνοντας την ισχνή παραγωγική βάση της χώρας και την κάλυψη μεγάλου μέρους των καταναλωτικών και επενδυτικών αναγκών, του βιοτικού επιπέδου της κοινωνίας, με ολοένα μεγαλύτερο δανεισμό.
Και δεύτερο, το πάγια υψηλό δημοσιονομικό έλλειμμα σε συνδυασμό με το πολύ υψηλό δημόσιο χρέος. Χωρίς να δημοσιεύει προβλέψεις ειδικά για την Ελλάδα (περιορίζεται στις μεγαλύτερες χώρες), το ΔΝΤ επισημαίνει την πολύ μεγάλη διαφορά του κόστους δανεισμού του ελληνικού κράτους (στις αρχές του χρόνου ξεπέρασε και κατά 3 μονάδες το γερμανικό), καθώς και την ενδεχόμενη δυσκολία εξεύρεσης δανειακών κεφαλαίων όσο όλα τα μεγάλα κράτη αυξάνουν πολύ το δανεισμό τους. Και ο κίνδυνος που αναφέρει να συμπαρασυρθούν κάποιες προηγμένες χώρες από μια κρίση πληρωμών στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη πρώτιστα αφορά τη χώρα μας.
Συναγερμό συνιστούν άλλωστε τα στοιχεία που δημοσίευσε η Eurostat σε συμφωνία με την κυβέρνηση για την αύξηση του ελλείμματος στο 5% του ΑΕΠ και του χρέους στο 97,6% το 2008. Προσπαθώντας να καταπραΰνει τις ανησυχίες, ο επικεφαλής του Οργανισμού Διαχείρισης του Δημοσίου Χρέους Σπύρος Παπανικολάου διαβεβαίωνε την Πέμπτη ότι ο δανεισμός συνεχίζεται απρόσκοπτος, με το spread με τα γερμανικά ομόλογα να έχει πέσει στις 2,1 μονάδες (και πάλι το υψηλότερο στην Ευρωζώνη), ομολόγησε πάντως ότι θα υπερβεί φέτος τα αρχικά προγραμματισμένα 44 δις. Τη διεύρυνση του ελλείμματος απέδωσε ο υπουργός Οικονομίας Γιάννης Παπαθανασίου μεταξύ άλλων στην αυξανόμενη δαπάνη για τόκους.
Εκτύπωση στις: 2024-04-18
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=3479