Η τομή δημοκρατίας και ολοκληρωτισμού
Γιώργος, Σιακαντάρης
Ελευθεροτυπία, 2009-04-29
Τον Δεκέμβριο του 2005 η Πολιτική Επιτροπή της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης προώθησε προς ψήφιση στο Ευρωκοινοβούλιο ένα μνημόνιο με τίτλο «Ανάγκη διεθνούς καταδίκης των εγκλημάτων των ολοκληρωτικών κομμουνιστικών καθεστώτων».Πριν από λίγες εβδομάδες το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με πολύ μεγάλη πλειοψηφία (553 ευρωβουλευτές υπέρ, 44 κατά και 33 αποχές) ενέκρινε ψήφισμα με τίτλο «Ευρωπαϊκή Συνείδηση και Ολοκληρωτισμός». Οι Ελληνες ευρωβουλευτές σύσσωμοι, όπως είχαν απορρίψει πριν μερικά χρόνια το μνημόνιο, απέρριψαν σήμερα και το ψήφισμα. Η ευρωομάδα του ΠΑΣΟΚ έντυσε μάλιστα την άρνησή της με μια επιχειρηματολογία που ακολουθεί την πεπατημένη, την άρνηση ταύτισης του κομμουνισμού με τον φασισμό.
Τι ζητούσαν οι υπόλοιποι ευρωβουλευτές που ενέκριναν αυτό το ψήφισμα; Το φοβερό και αντιδραστικό αίτημά τους αφορούσε την καθιέρωση Ευρωπαϊκής Ημέρας Μνήμης (η 23η Αυγούστου) για τα θύματα όλων των ολοκληρωτικών και αυταρχικών καθεστώτων. Σίγουρα η εξομοίωση κομμουνισμού και φασισμού δεν είναι η καλύτερη, ούτε πολιτικά ούτε επιστημονικά, μέθοδος. Η συγκριτική μέθοδος δεν αρκεί για να αποδώσει τη φύση των καθεστώτων του «υπαρκτού σοσιαλισμού». Η ταύτισή τους με τον φασισμό είναι μια αντεπιστημονική προσέγγιση, αλλά και η προσέγγισή τους με βάση τη διαφορά τους από τον φασισμό είναι εξίσου λαθεμένη μέθοδος. Η καταδίκη του κομμουνισμού πρέπει να είναι ανεξάρτητη από την καταδίκη του φασισμού και κακώς το ψήφισμα τούς εξομοιώνει. Από αυτό το σημείο μέχρι το σημείο με το πρόσχημα της μη ταύτισης να αρνείται κάποιος τον βαθύτατα ολοκληρωτικό και αντιδραστικό χαρακτήρα των κομμουνιστικών καθεστώτων η απόσταση είναι πολύ μεγάλη.
Το χάσμα αυτό μπορεί να δικαιολογείται εν μέρει από τα κατάλοιπα του μεταπολεμικού «αντικομμουνισμού», στόχος του οποίου ήταν το κυνήγι κάθε δημοκρατικής φωνής, μπορεί να ερμηνεύεται και ως φόβος έναντι της αντίδρασης του ΚΚΕ σε οποιονδήποτε τολμάει να ασκήσει κριτική στα πεπραγμένα μου (δες και την αντίδραση του κόμματος αυτού στην ουσιαστική ή καίρια κριτική του Πάγκαλου). Το ΚΚΕ χαρακτηρίζει ως αντικομμουνισμό οποιαδήποτε κριτική στις πρακτικές και τις απόψεις του. Αν στο ΚΚΕ δεν αποδέχονται τη βασική αρχή του διαφωτιστικού προτάγματος, η οποία είναι πως όλοι και όλα δικαιούνται να υποβάλλουν και να υποβάλλονται σε κριτική, το πρόβλημα είναι μικρό. Το ζήτημα, όμως, με την ελληνική αποφυγή να καταδικαστεί ο κομμουνιστικός ολοκληρωτισμός, είναι πολύ βαθύτερο.
Το ΚΚΕ δεν έχει καταλάβει πόσο κοντά του βρίσκονται τα υπόλοιπα ελληνικά πολιτικά κόμματα και αρκετοί διανοούμενοι σε σχέση με τη μη αποδοχή της δημοκρατίας ως της κοινωνικής πραγματικότητας που εκπροσωπεί καλύτερα την ελευθερία, αλλά και το αίτημα της ισότητας. Η αναγωγή της δημοκρατίας σε απλό σύστημα εκλογής αντιπροσώπων αποτελεί βούτυρο στο ψωμί κάθε είδους ολοκληρωτισμού αλλά και εμπόδιο στην προσπάθεια διαμόρφωσης μιας καλύτερης και πιο δίκαιης κοινωνίας.
Κόμματα και αρκετοί διανοούμενοι στη χώρα μας αποδέχονται εν πολλοίς την κριτική του ΚΚΕ για τον δήθεν τυπικό χαρακτήρα της δημοκρατίας και αρνούνται στην απαραίτητη κριτική τους για τις ανεπάρκειες της Δημοκρατίας να προσθέσουν μια πολύ σημαντική σημείωση. Μια σημείωση που λέει πως μεταξύ ακόμη και μιας ανεπαρκούς Δημοκρατίας και του ολοκληρωτισμού υπάρχει μια ριζική τομή. Είναι η τομή που χωρίζει την προοδευτική και φωτεινή πλευρά της νεωτερικότητας, που είναι η μία και αδιαίρετη Δημοκρατία, από τη σκοτεινή της. Γιατί και ο φασισμός και ο κομμουνισμός, παρά τις τεράστιες διαφορές που αφορούν τις ιδεολογικές τους αφετηρίες, δεν παύουν να αποτελούν τις σκοτεινές πλευρές της νεωτερικότητας. Αυτήν την τομή αρνήθηκαν να δεχτούν οι ευρωβουλευτές μας. Να προσθέσω, δυστυχώς; Μάλλον δεν φτάνει. Ισως ντροπή να ήταν καλύτερα.
Εκτύπωση στις: 2024-04-19
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=3487