Αρχική | Εκτύπωσε ή Αποθήκευσε ως PDF | Αποθήκευσε ως WORD | Αποθήκευσε ως HTML

Δεν είμαστε έτοιμοι για την επερχόμενη πανδημία

Τάκης, Παναγιωτόπουλος

Συνέντευξη στον Βασίλη Βενιζέλο, Αυγή της Κυριακής, 2009-05-03


Αρκετά αυξημένη είναι η πιθανότητα να εισέλθουμε σε πανδημία της γρίπης Α (Η1Ν1), καθώς τα χαρακτηριστικά της νόσου και η ταχύτητα της εξάπλωσής της την ξεχωρίζουν ουσιαστικά τόσο από την άτυπη πνευμονία - SARS όσο και από τη γρίπη των πτηνών. Αυτό δηλώνει στην "Αυγή της Κυριακής" ο καθηγητής Επιδημιολογίας της Εθνικής Σχολής Δημοσίας Υγείας (ΕΣΔΥ) Τάκης Παναγιωτόπουλος, σύμβουλος του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), και προειδοποιεί ότι η πολιτεία και η κοινωνία μας δεν έχουν αντιληφθεί ακόμη το πραγματικό μέγεθος του κινδύνου.

Ο όρος "πανδημία" κυριαρχεί σήμερα ακόμη και στις παρέες. Τι σημαίνει πρακτικά για την καθημερινότητά μας μία τέτοια κατάσταση;

Αν εισέλθουμε σε κατάσταση πανδημίας, αυτό σημαίνει ότι ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων θα αρρωστήσουν από γρίπη μέσα σε ένα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Στην εποχιακή γρίπη αρρωσταίνει συνήθως το 10% του πληθυσμού. Σε περίπτωση πανδημίας αυτό μπορεί να κυμανθεί από 30% έως 60%, σύμφωνα με διαφορετικές εκτιμήσεις.

Σήμερα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει ανεβάσει το επίπεδο συναγερμού στο 5. Τι σημαίνει αυτό και ποιο είναι το στοιχείο που θα υποχρεώσει τον Οργανισμό να ανέβει στο 6;

Επίπεδο συναγερμού 5 σημαίνει ότι υπάρχουν τουλάχιστον δύο χώρες στην ίδια ήπειρο όπου υπάρχει τεκμηριωμένη μετάδοση του νέου ιού από άνθρωπο σε άνθρωπο. Για να πάει ο ΠΟΥ στο 6 θα πρέπει να υπάρξει, επιπλέον των προϋποθέσεων του επιπέδου 5, και άλλη μία τουλάχιστον χώρα σε άλλη ήπειρο όπου εμφανίζεται τεκμηριωμένη μετάδοση του νέου ιού από άνθρωπο σε άνθρωπο.

Πόσο πιθανό είναι, κατά τη γνώμη σας, να εισέλθουμε σε φάση πανδημίας;

Με τις εξελίξεις της τελευταίας εβδομάδας, οι οποίες είναι αρκετά γοργές, νομίζω ότι υπάρχει μία αρκετά αυξημένη πιθανότητα να μπούμε σε πανδημία, παρά το γεγονός, ποτέ δεν μπορεί κανείς να προδικάσει τα μελλούμενα.

Υπάρχει η αίσθηση ότι ζούμε μία αντίφαση: Με την άτυπη πνευμονία, SARS, μία ασθένεια με χαμηλή επίπτωση θανάτων στα προσβεβλημένα άτομα, το επίπεδο της διεθνούς κινητοποίησης ήταν υψηλότερο σε σχέση με τη γρίπη Α (Η1Ν1), μία ασθένεια με σαφώς χαμηλότερη επίπτωση θανάτων σε προσβεβλημένα άτομα. Είναι πράγματι έτσι;

Ας διευκρινίσουμε ότι η ασθένεια αποφασίστηκε να ονομάζεται γρίπη Α (Η1Ν1) επειδή δεν έχουμε ενδείξεις ότι έχουν ασθενήσει χοίροι, ούτε καν στο Μεξικό. Πρόκειται για προέλευση από στέλεχος του ιού που προσβάλλει τους χοίρους. Στην ερώτηση τώρα. Η διαφορά με το SARS έγκειται στα εξής τρία: Πρώτον, το SARS ήταν πολύ σοβαρότερο. Είχαμε θνητότητα, δηλαδή ποσοστό θανάτου στους προσβεβλημένους από τη νόσο, της τάξης του 10%-13%. Στη γρίπη Α (Η1Ν1) η θνητότητα είναι χαμηλή. Δεν μπορούμε ακόμη να την εκτιμήσουμε με ακρίβεια, αλλά δεν φαίνεται να διαφέρει ουσιωδώς από αυτή της εποχικής γρίπης, η οποία είναι συνήθως της τάξης του 1 τοις χιλίοις. Δεύτερον, ο ιός του SARS μεταδιδόταν μόνο στη φάση όπου είχε εκδηλωθεί η νόσος, ενώ στη γρίπη Α (Η1Ν1), αλλά και την εποχική, την κλασική γρίπη, μεταδίδεται και κατά τον χρόνο επώασης, δηλαδή και από έναν άνθρωπο που εξωτερικά δεν δείχνει απολύτως τίποτε ύποπτο. Τρίτον, στη γρίπη Α (Η1Ν1) έχουμε διαθέσιμα αντιικά φάρμακα που έχει αποδειχθεί έως τώρα ότι είναι αποτελεσματικά σε πολύ μεγάλο ποσοστό. Στο SARS δεν είχαμε κανένα φάρμακο.

Μεγαλύτερη επικινδυνότητα

Άρα έχουμε μεγαλύτερο βαθμό επικινδυνότητας όσον αφορά την εξάπλωση.

Ακριβώς. Έχουμε μεγαλύτερη πιθανότητα εξάπλωσης, αλλά μικρότερη πιθανότητα σοβαρών συνεπειών σε αυτούς που θα αρρωστήσουν.

Πόσο πιθανή θεωρείται μία μετάλλαξη του ιού σε πιο θανατηφόρες μορφές;

Αυτό είναι κάτι που δεν μπορούμε να το ξέρουμε ούτε να το εικάσουμε. Εάν δούμε τι έχει συμβεί ιστορικά έως σήμερα, με την πάροδο του χρόνου ο ιός οδεύει συνήθως προς την αντίθετη κατεύθυνση, έχει την τάση να γίνεται ηπιότερος. Αλλά αυτό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι είναι σίγουρο πως θα έχουμε και τώρα την ίδια εξέλιξη.

Μα, όταν αντιμετωπίζουμε μαζικά μία πανδημία με φάρμακα, οι ειδικοί γιατροί δεν είναι εκείνοι οι οποίοι μας εξηγούν ότι κινδυνεύουμε έτσι να αναπτυχθούν ανθεκτικότερα και πιο επικίνδυνα στελέχη του επίμαχου ιού; Γιατί εσείς λέτε ότι η εξάπλωση του ιού τον κάνει συνήθως ηπιότερο;

Αυτή είναι άλλη ερώτηση. Το ενδεχόμενο να αναπτυχθούν ανθεκτικότερα στελέχη της γρίπης Α (Η1Ν1) με την εκτεταμένη χορήγηση του φαρμάκου είναι υπαρκτό, αλλά δεν είμαστε σε τέτοιο σημείο αυτή τη στιγμή. Αυτή τη στιγμή τα φάρμακα είναι αποτελεσματικά. Πάντα μιλάμε για αυτή τη στιγμή, δεν ξέρουμε ποιες θα είναι οι εξελίξεις.

Σαν τον βοσκό με τον λύκο...

Πόσο καλό είναι το επίπεδο ετοιμότητας της χώρας μας στην αντιμετώπιση τέτοιων μαζικών επιδημιολογικών φαινομένων;

Νομίζω ότι έχουν να γίνουν πάρα πολλές ενέργειες ώστε ο κρατικός μηχανισμός συνολικά και το υγειονομικό σύστημα ειδικότερα να μπορέσουν να ανταποκριθούν. Διότι είναι ενδεχόμενο να έχουμε ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων να νοσούν σε ένα μικρό διάστημα, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μαζική απουσία ανθρώπων από την εργασία τους, από ζωτικούς τομείς της κοινωνίας. Επίσης, πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι τα νοσοκομεία δεν θα γίνουν χώροι μετάδοσης και διασποράς του νέου ιού, κάτι που είχαμε παρατηρήσει στην περίπτωση του SARS. Χρειαζόμαστε πολύ ουσιαστικά και καλά οργανωμένα μέτρα

Τα μέτρα ατομικής προφύλαξης πρέπει να εφαρμόζονται από τώρα ή μπορούμε να περιμένουμε;

Πρέπει όλοι να εξοικειωθούμε με τα ατομικά μέτρα προφύλαξης από τον νέο ιό που μεταδίδεται από το αναπνευστικό. Δεν ξέρουμε πότε θα έρθει και στη χώρα μας ο ιός. Αυτό μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή, γιατί με τα αεροπλάνα έρχεται. Λοιπόν, έχει μεγάλη σημασία να πλένουμε τα χέρια μας, να καλύπτουμε το στόμα και τη μύτη μας όταν βήχουμε ή φτερνιζόμαστε και να χωνέψουμε ότι είναι πολύ πιθανό να αλλάξει η ζωή μας και αυτό είναι ένας πολύ αποτελεσματικός, ίσως ο σημαντικότερος, φραγμός στη μετάδοση των ιών. Φοβάμαι, όμως, ότι η δημοσιότητα που δίνεται στη χώρα μας για το θέμα της γρίπης Α (Η1Ν1) είναι κατώτερη των περιστάσεων. Κινδυνεύουμε να την πάθουμε όπως ο βοσκός με τον λύκο. Μία το SARS που δεν ήρθε στην Ελλάδα, μία η γρίπη των πτηνών που δεν εξελίχθηκε σε πανδημία, πολύς κόσμος θεωρεί ενδεχομένως ότι πρόκειται για έναν τρίτο ψεύτικο συναγερμό. Δεν είναι έτσι τα πράγματα.

Εκτύπωση στις: 2024-03-28
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=3494