Αρχική | Εκτύπωσε ή Αποθήκευσε ως PDF | Αποθήκευσε ως WORD | Αποθήκευσε ως HTML

Δημοκρατική επανάσταση

Ζακ, Ζενερέ

Κυρ. Ελευθεροτυπία, 2004-11-28


(...) Πιστεύω ότι χρειαζόμαστε σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη φορά μια δημοκρατική επανάσταση και μια πολιτιστική επανάσταση, χωρίς τις οποίες η αναγκαία επανάσταση της οικονομίας δεν θα συμβεί ή θα είναι πολύ αργά για να βγούμε από τα αδιέξοδα στα οποία μας οδηγούν η ολιγαρχία, η λατρεία της εμπορευματικής κατανάλωσης και η πρόταξη του χρηματιστικού κέρδους.

Η λέξη «επανάσταση» δεν μου προξενεί φόβο. Αλλά αυτή η λέξη δεν σημαίνει την απλή ανατροπή του παρόντος κόσμου χωρίς να ξέρουμε προς τα πού βαδίζουμε. Η επανάσταση, όπως εγώ την κατανοώ, δεν είναι η μεγάλη νύχτα που ανατρέπει την κοινωνία με διάταγμα από το βράδυ στο πρωί. Είναι μια μακρά πορεία, η πορεία του ριζοσπαστικού ρεφορμισμού.

*Η πολιτική της αριστεράς έχει από τη φύση της μιαν επαναστατική βλέψη, αφού προτίθεται να αλλάξει την πορεία της ιστορίας. Το να θέλεις την κοινωνική δικαιοσύνη σε έναν κόσμο που τείνει από τη φύση του να παράγει αδικία, το να θέλεις την απελευθέρωση των γυναικών από την ανδρική κυριαρχία, το να θέλεις τη νίκη μιας λογικής συλλογικής αλληλεγγύης εις βάρος της λογικής του μοναχικού ανταγωνισμού, όλα αυτά είναι κατεξοχήν επαναστατικά. Αλλά ο δημοκρατικός σοσιαλισμός θέλει να πραγματοποιήσει τις επαναστάσεις του μαζί με τους απλούς ανθρώπους, με την προσχώρηση του πιο μεγάλου αριθμού τους και όχι καταργώντας την ελευθερία τους για να τους κάνει να ενταχθούν με τη βία στο μεταφυσικό ήθος ενός «νέου ανθρώπου», που ονειρεύτηκε η μια ή η άλλη θεωρία.

*Η μακρά πορεία του κοινωνικού μετασχηματισμού είναι επομένως στρωμένη με προοδευτικές μεταρρυθμίσεις, που έχουν γίνει αντικείμενο διαπραγμάτευσης, που έχουν εξηγηθεί και έχουν γίνει αποδεκτές. Είναι σαν μια σκάλα, όπου δεν μπορεί να φτάσει κανείς ψηλά παρά μόνον κατασκευάζοντας ένα ένα τα στέρεα σκαλοπάτια, πάνω στα οποία μπορεί να στηριχτεί.

*Χρειάζεται να δυσπιστούμε εξίσου τόσο απέναντι σε έναν ψευτο-ρεφορμισμό όσο και απέναντι σε μια ψευτο-ριζοσπαστικότητα. Ο ρεφορμισμός που δεν θέλει να αλλάξει ριζικά την κοινωνία δεν μεταρρυθμίζει τίποτα στην πραγματικότητα. Βαδίζει στα τυφλά, ανάλογα με τους καταναγκασμούς και τις ευκαιρίες, ακολουθεί το ρεύμα και χρησιμοποιεί μιαν απλή ρητορική της μεταρρύθμισης για να συγκαλύψει την ακινησία. Σε αυτόν τον υποκριτικό ρεφορμισμό αντιστοιχεί η εσφαλμένα ριζοσπαστική θέση εκείνων που εισηγούνται βίαιες, ακραίες και εξωπραγματικές ρήξεις, που σχεδόν κανείς δεν επιθυμεί αληθινά.

Ο μόνος ρόλος μιας τέτοιας «ριζοσπαστικής» αριστεράς είναι να χρησιμεύει σαν ακίνδυνη διέξοδος σε όλες τις διαμαρτυρίες που απορρίπτουν τα κυβερνητικά κόμματα.

*Ψευτο-ρεφορμιστές και ψευτο-ριζοσπάστες αλληλοενισχύονται αμφισβητώντας τον κοινό εχθρός τους: τους αληθινούς ριζοσπαστικούς ρεφορμιστές. Ο αληθινός ρεφορμιστής είναι πρώτα απ’ όλα ένας ριζοσπάστης στην κυριολεξία του όρου, επειδή επιτίθεται στη ρίζα των προβλημάτων και όχι μόνον στα συμπτώματά τους.

Είναι επίσης ριζοσπάστης επειδή συνδέει κάθε βραχυπρόθεσμη μεταρρύθμιση με ένα φιλόδοξο σχέδιο κοινωνικού μετασχηματισμού, ο ορίζοντας του οποίου υπερβαίνει συνήθως τον κύκλο της ζωής ενός αγωνιστή. Ποτέ δεν πιστεύει ότι έφτασε, γιατί ο σκοπός είναι υψηλός. Το σημαντικό δεν είναι να φτάσεις, αλλά να βαδίζεις προς τη σωστή κατεύθυνση. Αυτή είναι η ρεαλιστική πλευρά του. Αλλά πιστεύει ότι πάντοτε θα είναι δυνατόν να προχωρήσει ψηλότερα. Αυτή είναι η ιδεαλιστική πλευρά του (...).

«Quel renouveau socialiste?» (Textuel, 2003).

Εκτύπωση στις: 2024-03-28
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=350