Δυσοίωνη αποχή
Παύλος, Τσίμας
Τα Νέα, 2009-05-16
Το ερώτημα στα χείλη όλων, εν όψει ευρωεκλογών, είναι: Πόσοι θα πάνε στις κάλπες και πόσοι για μπάνιο; Πόσοι θα τιμήσουν την Ευρωβουλή και πόσοι το Άγιο Πνεύμα και την αργία του;
Αγωνιούν τα κόμματα (μια ενδεχόμενη μικρή συμμετοχή είναι, θεωρητικά, εις βάρος των μικρών κομμάτων, αλλά υπέρ της κυβερνητικής παράταξης). Αγωνιούν, ακόμη περισσότερο, οι δημοσκόποι, που ξέρουν ότι όλες τους οι προβλέψεις μπορεί να ναυαγήσουν στα γαλάζια νερά του Αιγαίου, αν είναι μεγάλη η αποχή. Αγωνιούν, φυσικά, και όχι μόνον στην Ελλάδα, και οι οπαδοί της ευρωπαϊκής ιδέαςπου πιστεύουν ότι, σε συνθήκες κρίσης ιδιαίτερα, η Ευρώπη θα έπρεπε να επιχειρήσει μια φυγή προς τα εμπρός, να ενισχύσει την εσωτερική της συνοχή και το ειδικό της βάρος σε μια νέα διεθνή αρχιτεκτονική. Η αδιαφορία, ο σκεπτικισμός και τα προβλεπόμενα υψηλά ποσοστά αποχής, ανά την Ευρώπη, αν επιβεβαιωθούν, κάνουν το ευρωπαϊκό εγχείρημα πολύ πιο αδύναμο.
Κι όμως αυτές οι εκλογές θα μπορούσαν να είναι συναρπαστικές. Μια πρωτεϊκή μάχη Αριστεράς- Δεξιάς. Μια μεγάλη αναμέτρηση, με έπαθλο τη νέα ηγεμονία, το νέο πρότυπο οργάνωσης των οικονομιών και των κοινωνιών της Ευρώπης. Μια σύγκρουση όπως την παλιά καλή εποχή, που τα ιδεολογικά σύνορα ήταν ευδιάκριτα και όσοι μετείχαν στις εκλογικές διαδικασίες πίστευαν ότι μετέχουν όχι σε μια απλή ακρόαση για την πρόσληψη διαχειριστών των δημοσίων υποθέσεων, αλλά σε μια επιλογή που κάνει τον τροχό της Ιστορίας να κινείται.
Θα μπορούσαν, θεωρητικά, να πάρουν τέτοιον χαρακτήρα οι ευρωεκλογές.
Η κρίση που ζούμε είναι, κατά κοινή ομολογία, κάτι περισσότερο από μια συνηθισμένη κρίση που μετριέται με αριθμούς και ποσοστά- πληθωρισμού, ύφεσης, ανεργίας ή δημόσιων ελλειμμάτων. Σημαδεύει το τέλος εποχής. Όπως η προηγούμενη μεγάλη κρίση, τη δεκαετία του ΄70, οδήγησε στο τέλος της εποχής της σοσιαλδημοκρατικής συναίνεσης (πλήρης απασχόληση, κράτος πρόνοιας, εθνικοποιημένες επιχειρήσεις) και οδήγησε σε τριακονταετή ηγεμονία της ιδεολογίας της ελεύθερης, αυτορρυθμιζόμενης αγοράς, έτσι και η παρούσα κρίση οδηγεί σε κατάρρευση την ιδεολογία που κυβέρνησε τον κόσμο τα τελευταία 30 χρόνια. Το ομολογούν και οι αρχιερείς της έκπτωτης θρησκείας- από τον Γκρίνσπαν, που παραδέχθηκε με δάκρυα το «λάθος» του, ώς τον «Εκόνομιστ», που διαπίστωνε σε πρόσφατο τεύχος του ότι όσες χώρες (η Γερμανία, η Γαλλία) είχαν διατηρήσει κάποιον ρόλο για το κράτος στην οικονομική τους ζωή και δεν είχαν απορρυθμίσει πλήρως την αγορά εργασίας, τα βγάζουν πέρα καλύτερα στις συνθήκες της κρίσης από ό,τι οι φιλελεύθερες, πλήρως απορρυθμισμένες, αγγλοσαξονικές οικονομίες.
Αλλά, αφού οι ιδέες της «Δεξιάς» καταρρέουν, η «Αριστερά» γιατί δεν σαρώνει; Γιατί, στην Ιταλία ο μεταμοντέρνος Μουσολίνι θριαμβεύει, γιατί οδηγούνται σε σφαγή οι Βρετανοί Εργατικοί και πώς αντέχει η Μέρκελ; Πώς γίνεται να ξαναγίνονται «της μόδας» οι ιδέες του κεϊνσιανισμού, αλλά όχι και οι πολιτικοί φορείς που εμπνέονται, ιστορικά, από τις ιδέες αυτές; Αν η Θάτσερ μετέτρεψε σε πολιτική κυριαρχία μια ιδεολογική νίκη, γιατί τώρα δεν συμβαίνει το αντίθετο; Πώς γίνεται να βγαίνει κερδισμένη στις κάλπες η «Ευρωδεξιά», ενώ τη μάχη των ιδεών φαίνεται να την κερδίζει η «Ευρωαριστερά»;
Μια απάντηση είναι πως αυτό έχει ξανασυμβεί. Στα μέσα της δεκαετίας του ΄90, ενώ η ιδεολογική μάχη είχε κριθεί, με οριστική και κατά κράτος επικράτηση των ιδεών του θατσερισμού, στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες οι κυβερνήσεις ήταν σοσιαλδημοκρατικές, ενώ και στην Ουάσιγκτον κυριαρχούσε ο Μπιλ Κλίντον. Ήταν ίσως η πρώτη φορά στην ευρωπαϊκή Ιστορία που η πολιτική κυριαρχία αποσυνδέθηκε από την ιδεολογική ηγεμονία.
Η πολιτική νίκη όμως είχε ένα τίμημα. Η Αριστερά κέρδιζε στις κάλπες, αφού πρώτα είχε αποδεχθεί πλήρως την ιδεολογική της ήττα και είχε ενσωματώσει (σε μια κοινωνικά ηπιότερη εκδοχή) τις βασικές ιδέες των αντιπάλων της. Ίσως αυτό πληρώνει σήμερα. Ίσως αυτός να είναι ένας από τους λόγους που, ενώ ένα σύστημα ιδεών και πολιτικών καταρρέει, κανένα δεν είναι έτοιμο να το διαδεχθεί, δεν υπάρχει ορατή εναλλακτική πρόταση στον ορίζοντα. Και οι απέχοντες ψηφοφόροι βλέπουν, φοβισμένοι και απαισιόδοξοι, έναν επικίνδυνο, ταραγμένο κόσμο να τους περιμένει.
Εκτύπωση στις: 2024-04-24
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=3539