Φτάνει η ύφεση και στην Ελλάδα το 2010 θα βαθύνει
Ελίζα, Παπαδάκη
Αυγή της Κυριακής, 2009-05-17
Τη συνεχή επιδείνωση της ελληνικής οικονομίας βεβαιώνουν όλα τα νεότερα στοιχεία: Και το ΑΕΠ πλέον υποχωρεί, η ανεργία ανεβαίνει, βιομηχανική παραγωγή και οικοδομή πέφτουν κατακόρυφα, με τα φορολογικά έσοδα καθηλωμένα το δημόσιο έλλειμμα κινδυνεύει να εκτιναχθεί πολύ πάνω από τις δυσμενείς προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Πολιτική για να αντιστραφούν οι αρνητικές τάσεις, τον επόμενο χρόνο έστω, δεν υφίσταται.Καμία συγκεκριμένη πρωτοβουλία δεν ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός προχθές μετά το υπουργικό συμβούλιο για να αντιμετωπιστούν οι ολοένα χειρότερες προοπτικές της οικονομίας. Ούτε ο ίδιος άλλωστε, ούτε ο αρμόδιος υπουργός, επιχειρεί κάποια ρεαλιστική πρόβλεψη, σε αντίθεση με τις άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις (οι οποίες επίσης έχουν ευρωεκλογές μπροστά τους). Ο κ. Καραμανλής αρκέστηκε πάλι σε ρητορείες για «εξαιρετικά δύσκολη χρονιά», και για «περιορισμό των συνεπειών της διεθνούς οικονομικής κρίσης».
«Αναπροσαρμόζουμε τους σχεδιασμούς μας, επικαιροποιούμε τις δράσεις μας ώστε η οικονομία μας να επιδεικνύει ισχυρότερες αντοχές από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές οικονομίες», είπε, χωρίς να δώσει καμία ένδειξη για μέτρα πέρα από τις περικοπές στις δημόσιες δαπάνες, και χωρίς να επιχειρήσει καμία διάκριση ανάμεσα στις διεθνείς και τις πολύ σοβαρότερες εγχώριες αιτίες της επιδείνωσης, τα ελλείμματα και την παραγωγική αδυναμία της οικονομίας που προδιαγράφουν βαθύτερη ύφεση σε εμάς όταν αλλού θα ξεκινά η ανάκαμψη. Έμεινε απλώς στο γενικό σύνθημα για «μεταρρυθμίσεις» σε όλους τους τομείς, αφήνοντας ασχολίαστα τα δυσμενή νεότερα οικονομικά στοιχεία.
Σε αντίθεση με την κυβερνητική αφωνία, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιώργος Προβόπουλος - προχθές στη συνέλευση του ΣΒΘΚΕ (του Συνδέσμου βιομηχανιών της Θεσσαλίας) - καυτηρίασε το διαχρονικό εφησυχασμό της οικονομικής πολιτικής. Η ανάπτυξη των τελευταίων ετών στηριζόταν σε συγκυριακούς παράγοντες που δεν μπορούσαν να διατηρηθούν, αφού συνδέονταν με την ένταξη στην ΟΝΕ (εύκολος δανεισμός, ενέσεις ζήτησης από τους κοινοτικούς πόρους), εξήγησε.
Επέμεινε έτσι ξανά στην άμεση ανάγκη για ένα ολοκληρωμένο, πολυετές σχέδιο που θα διασφαλίσει τη δημοσιονομική προσαρμογή - στηρίζοντας τους πιο ευάλωτους και τις επενδύσεις - και θα τονώσει την εξωστρέφεια και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Η κρίση, είπε, μπορεί να γίνει καταλύτης για να αλλάξουμε το πρότυπο που ανήγαγε την κατανάλωση σε υπέρτατο αγαθό και σώρευσε ελλείμματα και χρέη, για να αλλάξουν οι επιχειρήσεις στρατηγική προγραμματίζοντας πιο μακροχρόνια.
Μόνο το δημόσιο έλλειμμα συγκρατεί πια το ΑΕΠ
Μόλις είχε ανακοινωθεί η μείωση του ΑΕΠ κατά 1,2% το πρώτο τρίμηνο φέτος σε σύγκριση με το τελευταίο τρίμηνο του 2008. Από το πρώτο τρίμηνο του 2008 καταγράφεται μια αύξηση 0,3%, η χαμηλότερη ετήσια αύξηση τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια. Αναλυτικά στοιχεία δεν δημοσίευσε ακόμα η Στατιστική Υπηρεσία. Την εξέλιξη απέδωσε όμως στη σημαντική μείωση των εξαγωγών και των επενδύσεων, όπως αναφέρει. Αντίθετα, αυξητική επίδραση στο ΑΕΠ είχε η δημόσια κατανάλωση, με αποτέλεσμα να αυξηθεί οριακά η συνολική καταναλωτική δαπάνη, και η σημαντική μείωση των εισαγωγών.
Από τις διατυπώσεις της ΕΣΥΕ συνάγονται δύο αρνητικά δεδομένα: 1.) ότι η ιδιωτική κατανάλωση πρέπει να παρουσίασε πρωτοφανή για τα τελευταία χρόνια μείωση το πρώτο τρίμηνο φέτος, μέχρι και 2,5% ενδεχομένως, αφού μόνον η δημόσια κατανάλωση κράτησε τη συνολική καταναλωτική δαπάνη οριακά πάνω από το μηδέν. Σύμφωνα με στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, οι πρωτογενείς δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού είχαν ετήσια αύξηση 9,4% το πρώτο τρίμηνο φέτος, και αυτό παρά το πάγωμα των μισθών και των συντάξεων του Δημοσίου.
Και 2.) ότι οι εξαγωγές πρέπει να μειώθηκαν περισσότερο από τις εισαγωγές, αναιρώντας ήδη τη θετική συμβολή που είχε το εξωτερικό ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών το τελευταίο διάστημα, όταν οι εισαγωγές μειώνονταν περισσότερο από τις εξαγωγές, προσθέτοντας στο ΑΕΠ τη διαφορά. Και αυτό ενώ βρισκόμαστε στο χειμώνα και δεν έχουμε υποστεί ακόμα την αναμενόμενη λόγω της διεθνούς ύφεσης μεγάλη κάμψη του τουρισμού (που αποτελεί «εξαγωγές υπηρεσιών»).
Πολύ μεγαλύτερη μείωση του ΑΕΠ ανακοινώθηκε προχθές επίσης για την Ευρωζώνη και την Ε.Ε. συνολικά: 2,5% έναντι του τελευταίου τριμήνου του 2008, 4,6% και 4,4% αντίστοιχα έναντι του πρώτου τριμήνου πέρυσι. Γενικευμένη είναι ωστόσο η εκτίμηση, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας μεταξύ άλλων, ότι η ύφεση «έπιασε πάτο» το πρώτο τρίμηνο φέτος και ότι από το τρέχον τρίμηνο οι πτωτικοί ρυθμοί θα αρχίσουν να αμβλύνονται, για να μετατραπούν σε θετικούς μέσα στο 2010. Σʼ εμάς, αντίθετα, τα επόμενα τρίμηνα αναμένονται χειρότερα.
Μετά και τα στοιχεία αυτά, πολύ αβέβαιη διαγράφεται η συγκράτηση της μείωσης του ΑΕΠ στην Ελλάδα φέτος σε ένα 0,9% και η ελαφριά αύξηση του χρόνου, κατά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Πιο ρεαλιστικές φαίνονται οι προβλέψεις του ΔΝΤ ότι η ύφεση στην Ελλάδα το 2010 θα είναι χειρότερη από φέτος. (Μείωση του ΑΕΠ 1% προέβλεπε για τον επόμενο χρόνο ερχόμενη στη χώρα μας η αποστολή του ΔΝΤ, η οποία συνεχίζει τις διερευνήσεις της αυτές τις μέρες, και αναμένεται να την αναθεωρήσει στην τελική της έκθεση.).
Παραγωγή, απασχόληση, φορολογικά έσοδα σε ελεύθερη πτώση
Τη ζοφερή προοπτική βεβαιώνουν όλα τα πρόσφατα στοιχεία.
Μετά τη μεγάλη πτώση 11,2% το Μάρτιο, η ετήσια μείωση της βιομηχανικής παραγωγής το πρώτο τρίμηνο φέτος έφτασε το 10,3%. Στην Ευρωζώνη, που πλήττεται πολύ περισσότερο από την ύφεση και την κατάρρευση του παγκοσμίου εμπορίου, οι αριθμοί είναι πιο δραματικοί: μείωση διπλάσια σχεδόν, 20,2% το Μάρτιο, 18,6% το τρίμηνο.
Σε εμάς όμως η μείωση έρχεται να προστεθεί στην περυσινή (-4,7%), υποδηλώνοντας και την πορεία αποβιομηχάνισης της οικονομίας. Η συντηρητική κατά κανόνα διεύθυνση μελετών της Alpha Bank, λαμβάνοντας υπόψη και τις κάπως βελτιωμένες εκτιμήσεις των επιχειρήσεων τον Απρίλιο, σε πολύ χαμηλά επίπεδα πάντως, που καταγράφει το ΙΟΒΕ, προβλέπει ότι η μείωση θα φτάσει το 7,2% για ολόκληρο το έτος. Μοναδικός κλάδος που κινήθηκε ανοδικά ήταν τα φάρμακα, για τα οποία η εγχώρια ζήτηση είναι ανελαστική.
Μαζί και με την κατακόρυφη πτώση της οικοδομικής δραστηριότητας (κατά 33,1% μειώθηκε το πρώτο δίμηνο σε ετήσια βάση ο όγκος των οικοδομών για τον οποίο εκδόθηκαν άδειες) η ανεργία ωθείται προς τα πάνω: 451.000 άνεργους κατέγραψε η Στατιστική Υπηρεσία το Φεβρουάριο, 56.800 περισσότερους από τον αντίστοιχο μήνα του 2008, με αποτέλεσμα η ανεργία να αυξάνεται στο 9,1% του εργατικού δυναμικού από 8%.
Ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι η μόνιμα πολύ υψηλότερη στη χώρα μας ανεργία των γυναικών παρουσιάζει ελάχιστη αύξηση, σε 12,3% από 12,1% πέρυσι. Πρέπει να οφείλεται στο μεγάλο αριθμό γυναικών που απασχολούνται με ευέλικτες μορφές και χαμηλές αμοιβές. Η ανεργία των ανδρών, αντίθετα, έφτασε το 7% από 5,2% πέρυσι, ξεπερνώντας και το επίπεδο του 2004 που η κυβέρνηση επαιρόταν ότι έκτοτε μείωνε συνεχώς. Η ανεργία των νέων μέχρι 24 ετών έφτασε 25,7%, των ηλικιών 25-34 ετών 12,5%, δείχνοντας πόσο δυσμενέστερες είναι οι συνθήκες για τις μικρότερες ηλικίες.
Η μηδενική αύξηση των φορολογικών εσόδων το πρώτο τρίμηνο αποκλείει πλέον μιαν αύξησή τους για ολόκληρο το έτος μεγαλύτερη από 7% (20,5% προέβλεπε ο προϋπολογισμός, 14,5% το πρόγραμμα σταθερότητας) εκτιμούν και πάλι οι αναλυτές της Alpha Bank, οπότε και το έλλειμμα δεν είναι δυνατό να συγκρατηθεί κάτω από το 5,5% του ΑΕΠ.
Το πρώτο τρίμηνο, επισημαίνουν, ήσαν πολύ χαμηλότερες από τις κυβερνητικές προσδοκίες οι εισπράξεις από τις ρυθμίσεις για υποθέσεις της περιόδου 2000-2006, βεβαιωμένων χρεών και από το ΕΤΑΚ, η φοροδιαφυγή των προηγουμένων ετών δηλαδή δεν περιορίστηκε. Αλλά έτσι θα είναι πολύ μεγαλύτερο το αναπτυξιακό και το κοινωνικό κόστος για το μηδενισμό του ελλείμματος ως το 2012 προκειμένου να συγκρατηθεί το κόστος του δημόσιου δανεισμού, συμπεραίνουν.
Πιο απαισιόδοξοι, οι συνάδελφοί τους στην Eurobank προβλέπουν ότι φέτος το έλλειμμα θα φτάσει το 6,4% του ΑΕΠ, το δε δημόσιο χρέος ήδη το 105% του ΑΕΠ.
Εκτύπωση στις: 2024-04-20
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=3545