Αρχική | Εκτύπωσε ή Αποθήκευσε ως PDF | Αποθήκευσε ως WORD | Αποθήκευσε ως HTML

Το φούντωμα του ευρωσκεπτικισμού

Τάσος, Παππάς

Κυρ. Ελευθεροτυπία, 2009-05-24


Το ρεύμα του ευρωσκεπτικισμού, που πριν από λίγα χρόνια εντοπιζόταν κυρίως στο ΚΚΕ, στις ακροδεξιές και τις νεορθόδοξες σέχτες, σήμερα τείνει να γίνει πλειοψηφική κατάσταση σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις. Μόνον οι ψηφοφόροι της Νέας Δημοκρατίας εξακολουθούν ν’ αντιστέκονται, όχι πάντως με τη θέρμη που το έκαναν στο παρελθόν.

Στο χώρο του ΠΑΣΟΚ, οι κυβερνήσεις του οποίου διαχειρίστηκαν επιτυχώς δύο προεδρίες, εξασφάλισαν ουκ ολίγα πλεονεκτήματα για τον αγροτικό τομέα και τις υποδομές της χώρας (βεβαίως, σπαταλήθηκαν αφρόνως πόροι), αναζωπυρώνεται η μνήμη της «ηρωικής» εποχής, τότε δηλαδή που για το Κίνημα, η ΕΟΚ και το ΝΑΤΟ ήταν στο ίδιο συνδικάτο, ενώ η θεαματική ανατροπή των συσχετισμών στην περιοχή της ανανεωτικής αριστεράς πιθανότατα οφείλεται στο γεγονός ότι ο κλασικός αριστερισμός από περιθωριακό φαινόμενο με μικρό εκτόπισμα στην κοινωνία απέκτησε προσβάσεις και διοχετεύει τον αρνητισμό του μέσα από ένα κόμμα της κεντρικής πολιτικής σκηνής.

Ηδημοσκόπηση της VPRC, που δημοσίευσε η «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία» στις 18 Μαΐου, αποτυπώνει την αλλαγή διάθεσης των πολιτών απέναντι στις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Το φαινόμενο δεν είναι ελληνικό. Απαντά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν έχουμε να κάνουμε με μια οργανωμένη αμφισβήτηση της ευρωπαϊκής προοπτικής ή με μια ενστικτώδη αντίδραση, η οποία, επειδή εκδηλώνεται σε περίοδο οικονομικής καχεξίας και σε συνθήκες κρίσης νομιμοποίησης των πολιτικών συστημάτων, θα υποχωρήσει όταν εκλείψουν οι αιτίες που την τροφοδοτούν. Οι απαντήσεις δεν είναι εύκολες ούτε μονοσήμαντες. Για παράδειγμα, υπέρ της άποψης ότι ο ευρωσκεπτικισμός δεν έχει βάθος συνηγορούν τα εξής στοιχεία:

* Οταν τίθεται το ερώτημα «μέσα ή έξω από την Ευρωπαϊκή Ενωση», το «μέσα» συγκεντρώνει μεγάλα ποσοστά και στην Ελλάδα και αλλού. Οι πολίτες δυσφορούν με τις επιλογές της ευρωπαϊκής ελίτ, ωστόσο όταν καλούνται να αναμετρηθούν με την έσχατη συνέπεια της απορριπτικής συμπεριφοράς τους, κάμπτονται.

* Παρά τις επιθετικές κριτικές κατά της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της ΟΝΕ, οι χώρες που δεν ήθελαν πριν από μερικά χρόνια να συνδέσουν την τύχη τους με το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, σήμερα κάνουν ουρά και περίπου παρακαλούν να ενταχθούν για να προστατευθούν και να περιορίσουν τις ζημιές.

* Λύσεις, έστω ατελείς, που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν εναλλακτικά στην Ευρωπαϊκή Ενωση δεν υπάρχουν. Η Κομεκόν και το κίνημα των Αδεσμεύτων, μοντέλα προς τα οποία έκλιναν η κομμουνιστική αριστερά και ο τριτοκοσμικός σοσιαλισμός, έχουν πάρει τη θέση τους στο μουσείο της Ιστορίας, ενώ τις θεωρίες της αυτάρκειας και της αυτοδύναμης ανάπτυξης -της μόδας κάποτε- τις βρίσκουμε στα εγχειρίδια που αραχνιάζουν στις βιβλιοθήκες. Η «άλλη Ευρώπη» -η συνήθης επαγγελία όσων διαφωνούν με το υπάρχον καθεστώς- παραμένει στο επίπεδο του συνθήματος, θολή και ανοικτή σε ποικίλες εκδοχές, ορισμένες εκ των οποίων δεν είναι καθόλου ελκυστικές.

Την ίδια στιγμή, πάντως, η καχυποψία για τις προθέσεις των ισχυρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχει εγκατασταθεί για τα καλά στα μυαλά των Ευρωπαίων πολιτών στα κράτη-μέλη, με συνέπεια να κερδίζει έδαφος η λογική του «όλα ή τίποτα» -το σέμνωμα του αριστερισμού και του μηδενισμού.

Ηαδυναμία των κυβερνήσεων να συντονιστούν για να αντιμετωπίσουν την κρίση, το θηριώδες έλλειμμα δημοκρατίας (το Ευρωκοινοβούλιο είναι το μοναδικό εκλεγμένο σώμα που δεν επιλέγει κυβέρνηση), η αποξένωση της διοίκησης από τους πολίτες, η συρρίκνωση των κοινωνικών δικαιωμάτων, η απληστία της οικονομικής ολιγαρχίας, οι παραλυτικοί συμβιβασμοί κορυφής, οι εθνικοί εγωισμοί, η διάχυτη αίσθηση ότι η συντήρηση και η σοσιαλδημοκρατία δεν διαφέρουν ουσιαστικά και η απουσία σοβαρού σχεδίου για την πολιτική ενοποίηση, συγκροτούν το πλαίσιο εντός του οποίου κινείται με άνεση ο ευρωσκεπτικισμός, ο οποίος, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, θα εκφραστεί είτε διά της αποχής είτε διά της ψήφου διαμαρτυρίας (η ηδονή των απελπισμένων).

Ηανάγκη για μεταρρυθμίσεις και δημοκρατικές τομές είναι επείγουσα. Το δυστύχημα είναι ότι στη σημερινή Ευρώπη τον τόνο εξακολουθούν να δίνουν οι δυνάμεις που υπηρέτησαν τον νεοφιλελευθερισμό, ενώ την ίδια στιγμή το αντίπαλο στρατόπεδο παρακολουθεί αμήχανο τις εξελίξεις, διασπασμένο και με ηγεσίες κατώτερες των περιστάσεων.

Εκτύπωση στις: 2024-03-29
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=3574