Μιά αριστερά ικανή, πριν δώσει απαντήσεις, να βάλει ερωτήματα στην κοινωνία.
Στάθης, Λουκάς
2009-07-07
Η ποδηλασία είναι ενδιαφέρον άθλημα και αν αφαιρέσεις το απλό χρονομετρικό ετάπ ( διαδρομή) είναι ένας συνδυασμός ατομικότητας και συλλογικότητας. Ο συνδιασμός αυτός γίνεται χρυσός κανόνας κατά την διάρκεια των μεγάλων ποδηλατικών γύρων, όπου η νίκη ή καλή θέση σε ένα ετάπ στοχεύει στην τελική νίκη. Κατά την διάρκεια ενός ετάπ οι ποδηλάτες μιας ομάδας καλύπτουν, βοηθούν η προετοιμάζουν την κίνηση φυγής ή το φίνις του συναδέλφου τους που μπορεί να νικήσει ένα ενδιάμεσο στόχο (βραβείο) ή το συγκεκριμένο ετάπ. Η συμπεριφορά των υποψηφίων του ΣΥΡΙΖΑ, - ιδίως εκείνων εκτός ΣΥΝ, όπως υποδειγματικά η υποψήφια της ΚΟΕ κλπ- δεν είχε καμιά σχέση με εκείνη της ποδηλατικής ομάδας. Οι υποψήφιοι αυτοί συμπεριφερόνταν σαν αυτόχειρες προετοίμαζαν την volata (φίνις, ξεπέταγμα κλπ), για την νίκη του ενδιάμεσου «βραβείου» ή της νίκης του ετάπ, στον εκάστοτε συζητητή ή υποψήφιο του ΚΚΕ.
Οι υποχωρήσεις αυτές οφείλονται στα μεγάλα ερωτηματικά που δεν τα προκαλούν οι αμφισβητήσεις του Μάαστριχ κλπ, κλπ, όσο η επιμονή να αντικρίζουν την πραγματικότητα μέσα από τον μοναδικό οικείο οπτικό φακό του Κράτους-Έθνους. Η καθημερινότητα αποδείχνει ότι ο εν λόγω φακός δεν επαρκεί, μιά και το 50% των αποφάσεων που την διαμορφώνουν δεν λαβαίνονται σε εθνικό αλλά σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Το πλαίσιο της Ε.Ε είναι αναγκαίο όχι μόνο εκεί που έχει, ήδη, γίνει μεταφορά κυριαρχίας – εμπόριο, νόμισμα, σύνορα – αλλά και σε θέματα που τυπικά παραμένουν στα πλαίσια του εθνικού χώρου όπως π.χ οι κλιματικές αλλαγές, η ενέργεια, η μετανάστευση, η εξωτερική πολιτική κλπ και που δεν πρόκειται όμως να βρουν συνολικές λύσεις μόνον στο εθνικό πλαίσιο.Αντίθετα οι συνολικές λύσεις σε εθνικό πλαίσιο είναι δυνατές μόνο όταν αναπτύσσονται στα πλαίσια τα Ευρωπαϊκά και τα διεθνή.
Το αντίκρισμα όλων των πιό πάνω και άλλων ακόμα μέσα από το μονοδιάστατο οπτικό φακό του Κράτους-Έθνους, είναι σαν να περιοριζόμαστε στη ζωγραφική των δύο διαστάσεων απορρίπτοντας την προοπτική που εισήγαγε εδώ και και εξακόσια χρόνια ο Πιέρο ντέλλα Φραντσέσκα. Και έδωσε έτσι μια διάσταση ανθρώπινη της πραγματικότητας και όχι μια ιδεολογική όπως η βυζαντινή ζωγραφική.
Το πρόβλημα δεν είναι τόσο το περίβλημα ΣΥΡΙΖΑ όσο βασικά το περιεχόμενο με το οποίο τον γέμισαν- και οι σε αυτό συνέβαλαν σαν πρώτοι «αμαρτήσαντες» οι ιδρυτές του- και το οποίο μετά μεταγγίζουν στον ΣΥΝ για να μετατοπίζουν σταδιακά τους συσχετισμούς και να αλλάζουν τις βασικές αρχές, συνυπαρξης, των συνιστωσών διαφορετικής ιστορικής και πολικοϊδεολογικής προέλευσης.Υπόβαθρο της συνύπαρξης ήταν η αποδοχή του δημοκρατικού δρόμου, ό οποίος τώρα πρέπει να ειδωθεί όχι πιά στα γνωστά πλαίσια του Κράτους-έθνους και έχοντας κατανοήσει πλήρως ότι η παγκοσμιοποίηση και η αλλαγή του παραγωγικού προτύπου έχουν υποσκάψει τον συμβιβασμό μεταξύ κεφαλαίου και Δημοκρατίας και επόμενα την ικανότητα αντιπροσώπευσης των αριστερών κομμάτων. Η σημερινή «κρίσις» επανατοποθετεί το θέμα, αλλά στην αναζήτηση και διερεύνηση των απαντήσεω πρέπει να πάμε – στ’ αχνάρια των Ντούμπτσεκ, Μπέρλινγκουερ – πέρα από αυτούς και όχι γυρίζοντας στον Στάλιν, ή χειρότερα στον Μπορντίγκα, που έχασε από τον Γκραμσι τη σύγρουση για τις συμμαχίες, στο συνέδριο της Λυών το 1926 . Οι ήττες είναι παιδιά συγκεκριμένων ηγεσιών, που δεν μπορεί να μετατοπισθούν με το παιχνίδι των τριών τραπουλόχαρτων, και πολύ περισσότερο συγκεκριμένης πολιτικής κουλτούρας, που τώρα πρέπει να αλλαχθεί.
Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σε μια μεγάλη «κρίσις» και δεν πρόκειται για μιά από τις μεγάλες κρίσεις που κάθε τόσο εμφανίζονται στην ιστορία του καπιταλισμού. Πρόκειται για μια «κρίσις» πολύ διαφορετική, γιατί οι κρίσεις που συνταράσουν τον κόσμο είναι δύο: η οικολογική και εκείνη η οικονομική. Που είναι στενά αλληλενδητες μεταξύ τους και αποτέλεσμα της ίδιας λογικής που είναι μακρυά από «την ηθική τών ορίων και της ικανότητας αντιπαράθεσης της ποιότητας στην ποσότητα», με τεράστιες κοινωνικές, πολιτισμικές κλπ επιπτώσεις με διάφορες διαστάσεις, που τείνουν να βάλουν σε κρίση το πολιτικό σύστημα σε συνδιασμό- σε ορισμένες χώρες- με «την ηθική κρίση του» και να συμπαρασύρουν και τις δημοκρατικές δομές. Δεν είναι τυχαίο ότι από τις εκλογές η Ε.Ε βγαίνει πολιτικά προς τα δεξιά και σε ορισμένες χώρες με ρατσιστικά χαρακτηριστικά. Δεν είναι τυχαίο ότι στην Ελλάδα τα δύο αριστερά κόμματα ( υπερδογματικό το ένα και με σημαντικό μαξιμαλισμό και οικονομισμό το άλλο) δεν κατόρθωσαν να «απορροφίσουν» και να εκφράσουν την αποχή (τεράστια σε σύγκριση με το παρελθόν), ενώ δεν πρέπει να μας ξεφεύγει από την προσοχή η άνοδος του ΛΑΟΣ σε περιοχές εργαζομένων των μεγάλων αστικών κέντρων. Αυτά είναι μερικά από τα σημεία, από τα οποία πρέπει να ξεκινήσει η περίσκεψη της αριστεράς, του εργατικού κινήματος και των κινημάτων. Υπαρχει πραγματικός κίνδυνος αυτό το ατελές ευρωπαϊκό οικοδòμημα να «καταρεύσει» μέσα στις εθνικοκρατικές αντιθέσεις και ιδιεταιρότητες και να οπισθοδρομίσει έτσι η συνολική κατάσταση αντι να δοθεί μια διαφορετική ώθηση και κατεύθυνση. Μετά από αυτές τις εκλογές η Ε.Ε φαίνεται σαν να νοσταλγεί, κατά κάποιο τρόπο εκείνη μετά το 29: αυταρχισμός, ρατσισμός, εθνικιστικές ωθήσεις της άκρας δεξιάς, αποτυχημένες οικονομικές πολιτικές, ανεργία και οικολογική κρίση.
Στα αρχαιοελληνικά «κρίσις» σημαίνει ασυνέχεια, αλλαγή όχι μόνο για την οικονομία και το περιβάλλον αλλά και για την ίδια την αριστερά. Από καιρό, πιά, η ελληνική αριστερά (στην συνθετότητα της) δεν είναι σε θέση, πιά, να δώσει απαντήσεις στις προκλήσεις της πολιτικής και πολύ περισσότερα ακόμα να βάλει τα σωστά ερωτηματικά. Και, αυτό, ταλανίζεται συστημαστικά μεταξύ δύο θέσεων: μιάς κοντόφθαλμης «μεταρρυθμιστικής» - που αφήνει έκθετα τα πλευρά της στην κριτική της επιδίωξης της «καρέκλας»- και μιας της διαμαρτυρίας, της αμφισβήτησης και «επαναστατικής προπτικής» αλλά μόνον με φρασεολογία διαφόρων αποχρώσεων. Μιά αριστερά μακρυά από εκείνη που επιδιώκουμε σαν αυθεντική, δηλ. προγραμματική, που θα προσπασθεί στην καθημερινότητα της να συμβάλλει στην δόμηση ενός συγκεκριμένου μεταρρυθμισμού που κινείται στον δημοκρατικό δρόμο της επιδίωξης των ιδανικών που προκύπτουν από τον προσανατολισμό της και τη σκέψη της για μια διαφορετική κοινωνία. Επόμενα η ανανεωτική αριστερά πρέπει να συμβάλλει στην δημιουργία μιας καινούργιας πολιτικής και κοινωνικής συμμαχίας που θα κινείται στην κατεύθυνση της «ασυνέχειας» σε σχέση με τις πολιτικές που μας οδήγησαν στην «κρίσιν». Αυτό όμως προϋποθέτει – όχι μια επιστροφή σε ένα σταλινικό ή νεοδογματικό και μαξιμαλιστικό παρελθόν – αλλά την « δόμηση» ενός συγχρονου πολιτικού οργανισμού με ισχυρή πολιτισμική, προγραμματική και κοινωνική αυτονομία σε σχέση με τα άλλα κόμματα του αντιδεξιού φάσματος. Μιά αριστερά ικανή, πριν δώσει απαντήσεις, να βάλει ερωτήματα στην κοινωνία. Από τά οποία, όμως μετά, θα είναι σε θέση να διακρίνει και να διαβάσει τα δεδομένα που εμπεριέχουν, να τα αποκρυπτογραφήσει και μόνο- έτσι- αφού κατορθώσει να τα ερμηνεύσει να τα αντιπροσωπεύσει. Αλλά ποτέ να μην τα αντιπρωσωπεύσει σαν απλή και παθητική αντανάκλαση, «της αντικειμενικής σχέσης των δυνάμεων που ανεξέλεκτα τα διαμορφώνουν», ενδεικτικό το δίδαγμα του Δεκεμβρίου.
Ενώ θα έχει ξεκαθαρίσει:
α. Ότι η προοπτική της χώρας, μέσα από τις ιδιεταιρότητες της, είναι εκείνη της ευρωπαϊκής κουλτούρας και της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και επόμενα δεν υπάρχουν συγκρίσεις και συγκλίσεις έξω από αυτή την προοπτική.
-γ. Ότι η πολιτική θα είναι αποτελεσματική και ηθικά αναγνωρίσιμη αν είναι σε θέση να δώσει απάντηση- πέρα από αλλα- σε μια συγκεκριμένη συνθήκη: να διαμορφώσει ένα μοντέλο ανάπτυξης που θα λαβαίνει υπ’ όψη σαν οριακούς παραμέτρους τα δικαιώματα των εργαζομένων και το περιβάλλον
Πράγμα, όμως που δεν μπορεί να γίνει έξω από την ροή της πολιτικής και κοινωνικής καθημερινότητας και πραγματικότητας δηλ.κολλημένοι στη λογική πρώτα « να δυναμώσουμε και μετά να ασχοληθούμε με την πολιτική».
Μόνον έτσι μπορεί να μπαίνει το πρόβλημα των συμμαχιών και όχι σαν σκόρπιο μπουλούκι ή σε ένα υποθετικό αύριο, που ομως τα πράγματα θα έχουν ακολουθήσει την ροή και τις ωθήσεις άλλων. Μιά και σε μας υπάρχει η σηδερένια « πεποίθηση ότι υπάρχουν για την ιστορική εξέλιξη αντικειμενικοί νόμοι.... .........Και επειδή συνέπεια αυτών οι ευνοϊκές συνθήκες ..θα παρουσιασθούν χωρίς άλλο προκύπτει η μη χρησιμότητα αλλά ακόμα και η ζημιά κάθε θεληματικής πρωτοβουλίας που τείνει να συμβάλλει στην δημιουργία αυτών των καταστάσεων σύμφωνα με ένα πρόγραμμα, ένα σχέδιο”.
Από την άλλη μεριά η πανωλεθρία της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας που είναι και βασικά αποτέλεσμα της σχεδόν προσαρμογή της – με διάφορες εξαιρέσεις- στις νεοφιλελεύθερες επιλογές απαιτεί και από τους έλληνες σοσιαλιστές μια στροφή και μια συνολική περίσκεψη. Όμως πέρα από τις υποκειμενικές επιλογές, έχουν αλλάξει πολλές από τις παράμετρους- ορισμένοι έχουν προαναφερθεί – επάνω στους οποίους στηρίχθηκε ο σοσιαλδημοκρατικός συμβιβασμός. Κάτι που αφορά όλους και την ριζοσπαστική και την μετριοπαθή αριστερά.
Εκτύπωση στις: 2024-04-26
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=3699