Αρχική | Εκτύπωσε ή Αποθήκευσε ως PDF | Αποθήκευσε ως WORD | Αποθήκευσε ως HTML

Να σοβαρευτούμε για την κλιματική αλλαγή

Paul, Hohnen

New York Times, ppol.gr, 2009-07-14


Οι συνήθεις μέθοδοι αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής δεν αρκούν. Συζητάμε σε υψηλό επίπεδο για την κλιματική αλλαγή επί είκοσι χρόνια, και στο διάστημα αυτό η συγκέντρωση θερμοκηπικών αερίων στην ατμόσφαιρα και οι μέσες θερμοκρασίες συνεχίζουν να αυξάνουν ακατάπαυστα.

Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 συζητάγαμε κυρίως πώς να αποφύγουμε την κλιματική αλλαγή. Σήμερα μας απασχολεί ως επί το πλείστον το πώς να προσαρμοστούμε σε αυτήν. Και μόνο αυτή η αλλαγή συνιστά μια παραδοχή της αποτυχίας μας.

Αν θέλουμε να σώσουμε το περιβάλλον, θα χρειαστούμε πρωτοφανή στράτευση -και πολύ τύχη, που δυστυχώς δε φαίνεται πουθενά στον ορίζοντα.

Έχοντας συμμετάσχει τις τελευταίες δεκαετίες σε πολλές διαπραγματεύσεις του ΟΗΕ και αμέτρητες συσκέψεις για την κλιματική αλλαγή κι ενώ πλησιάζουμε στη σύνοδο για την κλιματική αλλαγή της Κοπεγχάγης, το Δεκέμβριο του 2009, μας διακατέχει ένα θλιβερό συναίσθημα déjà vu: οι επιστήμονες θα επανέρθουν στις προειδοποιήσεις τους με φρέσκα στοιχεία και θα απευθύνουν εκκλήεσεις για «συλλογική ευθύνη» και «επείγουσα δράση». Οι ελάχιστοι «σκεπτικιστές» θα τύχουν και πάλι πολύ μεγαλύτερης προβολής από τα μίντια από όση τους αντιστοιχεί, χωρίς να κατορθώσουν να κλονίσουν τα επιστημονικά δεδομένα που τεκμηριώνουν την κλιματική αλλαγή. Οι επιχειρήσεις θα προβάλουν την ικανότητά τους να παράσχουν τις αντιρρυπαντικές τεχνολογίες, ενώ παράλληλα θα καλούν σε αυτοσυγκράτηση, πραγματισμό και παραδοχή της αναπόφευκτης χρήσης άνθρακα για την παραγωγή ενέργειας. Από τα ύψη της ηθικής τους υπεροχής, οι μη-κυβερνητικές οργανώσεις θα κρεμάνε τα πανό τους, με συνθήματα του τύπου «εμείς σας είχαμε προειδοποιήσει».

Καθώς θα πρόκειται περί σκληρών διαπραγματεύσεων, θα επιτευχθεί μια συμφωνία της ενδεκάτης ώρας -που θα εκφράζει το συμβιβασμό των συμμετεχόντων στον ελάχιστο κοινό παρονομαστή τους. Τελικά η σύνοδος θα εξασθενήσει την αποφασιστικότητα όλων σχεδόν των κρατών να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή.

Με Λυδία λίθο να φτάσουν οι εκπομπές θερμοκηπικών αερίων στο ζενίθ τους έως το 2020 κι ύστερα να μειωθούν κατά 50% έως το 2050 (σε σχέση πάντα με τα επίπεδα στα οποία βρίσκονταν το 1990), το «βρώμικο μικρό μυστικό» της συνόδου της Κοπεγχάγης είναι πως ακόμα και η πιο απόλυτη επιτυχία της θα υπολείπεται των απαιτήσεων.

Αυτό που χρειάζεται είναι μια εκ βάθρων ανατροπή του πώς αντιμετωπίζει η παγκόσμια κοινότητα το όλο ζήτημα. Αν και κανείς δε διαθέτει όλες τις απαντήσεις, ιδού μερικές συστάσεις:

Παίζεται η σωτηρία του πλανήτη, ηλίθιε! Η σύνοδος της Κοπεγχάγης δεν είναι άλλο ένα φεστιβάλ διπλωματικής λογοδιάρροιας. Πρόκειται για μία παγκόσμια σύνοδο από την οποία εξαρτάται η επιβίωση του πλανήτη όπως τον ξέρουμε. Θα βοηθούσε τη σύνοδο να συνειδητοποιήσει τι διακυβεύεται αν συνειδητοποιούσε πως αποτελεί το ανάλογο μιας συνόδου για την απόκρουση ενός επερχόμενου αστεροειδή ή την αντιμετώπιση μιας εισβολής εξωγήινων. Αυτό που απαιτείται είναι μαζική, παγκόσμια συστράτευση, στην οποία όλοι οι συμμετέχοντες θα συνειδητοποιούν πως σε αυτόν τον αγώνα είμαστε όλοι στην ίδια βάρκα, και δεν υπάρχουν νικητές ή ηττημένοι.

Οι συνήθεις προτεραιότητες δεν λειτουργούν πια. Από τη μία αναγνωρίζεται όλο και πιο πλατιά πως η κλιματική αλλαγή θα επηρεάσει όλα τα οικοσυστήματα -και τον ανθρώπινο πολιτισμό- από την άλλη διαχειριζόμαστε την κλιματική αλλαγή με τη συνήθη διακριτικότητα που «αρμόζει» στα ευαίσθητα διεθνή προβλήματα. Αν συνειδητοποιούμε πράγματι πως το θέμα μας είναι η παγκόσμια αυτοάμυνα, τότε οι κυβερνήσεις θα πρέπει να θέσουν στις άμεσες προτεραιότητές τους τη λήψη ορισμένων σκληρών αποφάσεων.

Τη στιγμή που οι παγκόσμιες αμυντικές δαπάνες το 2008 ανήρθαν στα 10.7 τρις ευρώ, οι πολιτικοί καλά θα έκαναν να αναρωτηθούν γιατί να δαπανούν όλα αυτά τα χρήματα σε κάτι που δεν συμβάλει σε τίποτα στην προστασία των κρατών τους από τις καταστροφές που θα επιφέρει η κλιματική αλλαγή. Η επανεκτίμηση των προτεραιοτήτων μας θα μας βοηθήσει να βρούμε τους πόρους που μας λείπουν και να θέσουμε το κόστος της κλιματικής αλλαγής στις σωστές του διαστάσεις.

Τα όρια των δυνάμεων της αγοράς. Όπως σε κάθε πολεμική σύγκρουση, τη νίκη δεν τη φέρνουν από μόνες τους οι δυνάμεις της αγοράς. Αν και οι δυνάμεις αυτές θα χρειαστεί να αξιοποιηθούν στο έπακρο, προκειμένου να αντεπεξέρθουμε στην πρόκληση που αντιμετωπίζουμε θα χρειαστεί να επιστρατεύσουμε το σύνολο του πολιτικού οπλοστασίου που διαθέτουν οι κυβερνήσεις.

Κανένα μέτρο δεν πρέπει να αποκλεισθεί, συμπεριλαμβανομένων των απαγορεύσεων παραγωγής προϊόντων και της υποχρεωτικής ανακοίνωσης των εκπομπών θερμοκηπικών αερίων.

Μία σοβαρή διεθνής αρχιτεκτονική. Οι περισσότεροι διακυβερνητικοί διεθνείς οργανισμοί αντέδρασαν στην κλιματική αλλαγή προσθέτοντας ένα «τμήμα κλίματος» στο οργανόγραμμά τους. Αλλά αυτό που χρειάζεται είναι να αναδιοργανωθούν εκ βάθρων: ο «παγκόσμιος οργανισμός εμπορίου» (ΠΟΕ) π.χ. οφείλει να συμπεριλάβει στις κεντρικές του προτεραιότητες το «"πράσινο" εμπόριο». Με παρόμοιο τρόπο, η «παγκόσμια τράπεζα» θα πρέπει να ενισχύσει τη «"πράσινη" βιώσιμη ανάπτυξη». Χρειάζεται να ενταθούν οι προσπάθειες να συμπεριληφθεί η κλιματική αλλαγή στην θεματολογία του «συμβουλίου ασφαλείας» του ΟΗΕ.

Τίποτα από τα παραπάνω δεν αναμένεται να συζητηθεί -προς το παρόν. Η ειρωνεία είναι πως καθώς η κλιματική αλλαγή συνεχίζεται και κλιμακώνεται σύμφωνα με τις πιο απαισιόδοξες επιστημονικές εκτιμήσεις, τέτοια μέτρα θα αναληφθούν υποχρεωτικά, αλλά καθυστερημένα, βεβιασμένα και χωρίς τον απαραίτητο διεθνή συντονισμό.

Όσα λέμε δεν είναι ένδειξη απελπισίας ή παραδοχής της ήττας μας -το αντίθετο! Όπως έδειξε ιδίως η τελευταία δεκαετία, παγκοσμίως υπάρχουν σε πολλά επίπεδα πελώρια αποθέματα συνειδητοποίησης του προβλήματος, δημιουργικότητας και διάθεσης για ανάληψη δράσης.

Η ανθρωπότητα μπορεί να συνταχθεί στη μάχη τάχιστα. Αυτό που χρειάζεται είναι ηγετική ικανότητα, διάθεση και πόροι που να αντιστοιχούν στο μέγεθος της πρόκλησης που αντιμετωπίζουμε.

* Ο Paul Hohnen είναι ερευνητής στο «Τσάθαμ χάουζ» του Λονδίνου. Ο Jeremy Leggett, που εργάστηκε επί μακρόν ως εμπειρογνώμων πετρελαϊκών εταιρειών, είναι συγγραφέας πολλών βιβλίων για την κλιματική αλλαγή και την οικονομία του πετρελαίου.

Εκτύπωση στις: 2024-03-28
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=3719