Οι ΄πράσινοι φόροι΄ θα προωθούν την κοινωνική δικαιοσύνη -ή δε θα υπάρξουν
Yves, Cochet, Noël Mamère, François de Rugy
Le Monde, ppol.gr, 2009-08-19
Το υπόλοιπο καλοκαίρι θα είναι ζεστό: οικολογικά και πολιτικά εννοείται. Μάλιστα αναρωτιόμαστε μήπως το σχέδιο νόμου για τη φορολογία των εκπομπών θερμοκηπικών αερίων οδηγήσει και σε «καυτό» φθινόπωρο. Η επιτροπή μελέτης του ζητήματος υπό τον Μισέλ Ροκάρ (Michel Rocard) δεν πρόλαβε καλά-καλά να καταθέσει τις προτάσεις της και παρατηρούμε ήδη το ξεσάλωμα των αντιπάλων αυτού που ακόμα δεν είναι παρά μια πρόταση!
Με την ιδιότητα των από χρόνια υποστηρικτών αυτής της ιδέας, θεωρούμε πως διαθέτουμε τη νομιμοποίηση να παρέμβουμε στην αντιπαράθεση. Είχαμε μάλιστα συντάξει μια πρόταση νόμου για την καθιέρωση ενός «φόρου κλίματος-ενέργειας» που κατατέθηκε στο κοινοβούλιο τον Απρίλιο.
Ας αναφερθούμε κατ’ αρχήν στη μεθοδολογία εκπόνησης του νόμου: η ιδέα να συσταθεί μια πολυφωνική επιτροπή μελέτης του ζητήματος υπό την προεδρία του Μισέλ Ροκάρ, ήταν θετική. Ο Μισέλ Ροκάρ διαθέτει διπλή νομιμοποίηση για να επιβλέψει αυτό το έργο: πέραν από σοσιαλδημοκράτης που έχει αποδείξει εδώ και πολύ καιρό τις οικολογικές του ευαισθησίες, είναι κυρίως ο μόνος πρωθυπουργός που παρενέβη ουσιαστικά στο φορολογικό μας σύστημα την τελευταία εικοσαετία, με τη δημιουργία της «γενικής κοινωνικής εισφοράς» (CSG). Όσο για το ταλέντο της πειθούς του, ασφαλώς δε θα περισσέψει προκειμένου να πειστούν τους Γάλλους -και κυρίως όσοι βρίσκονται στα κέντρα αποφάσεων- για την ανάγκη καθιέρωσης του «φόρου κλίματος».
Θα θέλαμε μολοταύτα να παραπονεθούμε για τη μη συμμετοχή κανενός «πράσινου» αιρετού σε αυτήν την επιτροπή. Περίεργη αυτή η αντίληψη, να θες να κάνεις οικολογία χωρίς οικολόγους!
Προκειμένου τώρα να μην πεθάνει αυτή η προσπάθεια στη γέννα, κατά τη γνώμη μας χρειάζονται δύο προϋποθέσεις:
η οικολογική αποτελεσματικότητα και
η κοινωνική δικαιοσύνη
Οικολογική αποτελεσματικότητα
Θα χρειαστεί πρώτα να είναι σαφές τι προσπαθούμε να επιτύχουμε. Από την άποψη αυτή, ακόμα και η ονομασία του φόρου έχει σημασία. Προτείνουμε να αντικατασταθεί ο όρος «φόρος άνθρακα» (που είναι μεν εύχρηστος, αλλά ανακριβής) με τον όρο «φόρος κλίματος-ενέργειας» (CCE), καθώς αυτή η φορολογία έχει διπλό στόχο: να αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή και να επιλυθεί η ενεργειακή κρίση.
Όταν όμως μιλάμε για «φόρο άνθρακα», είναι σα να αναφερόμαστε αποκλειστικά στο ζήτημα του CO2 και άρα στα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, λιγνίτης, φυσικό αέριο...). Υποθάλπουμε έτσι την ιδέα πως δήθεν υπάρχει «επί θύρας» μία εναλλακτική πηγή ενέργειας που θα είναι εξίσου εύχρηστη, άφθονη και φθηνή όσο τα ορυκτά καύσιμα. Αυτή η ψευδαίσθηση οδηγεί κατ’ ευθείαν στην ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας που μεταξύ άλλων, δυστυχώς, την επιθυμεί και ο πρόεδρος της δημοκρατίας. Δεν είναι τυχαίο που το μέγαρο των Ηλυσίων διαρκώς αναφέρεται σε «φόρο άνθρακα», ενώ η «εθνική διάσκεψη για το περιβάλλον» ρητά μιλούσε για «φόρο κλίματος-ενέργειας»!
Η ιδέα όμως πως η πυρηνική ενέργεια, ή οποιαδήποτε άλλη πηγή ενέργειας, θα μας προσφέρει άφθονη και φθηνή ενέργεια που δε θα επιβαρύνει τον πλανήτη είναι στην καλύτερη περίπτωση αφελής παραλογισμός, στη χειρότερη κρατικό ψεύδος.
Η αλήθεια είναι πως χρειάζεται να προετοιμαζόμαστε για μια εποχή όπου η ενέργεια θα είναι δυσεύρετη και ακριβή. Το να μην το κάνουμε αυτό ισοδυναμεί με το να καταδικάζουμε όλο τον κόσμο, ιδίως τους ολιγότερο προνομιούχους, σε οικονομική ασφυξία από την άνοδο της τιμής της ενέργειας.
Τα όποια ανεβοκατεβάσματα της τιμής του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές δεν πρέπει να μας αποπροσανατολίζουν από αυτό το δεδομένο. Όπως το λέει ωραία, ακριβώς ο... Μισέλ Ροκάρ, ο αγώνας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι αγώνας για την επιβίωση των ανθρώπων στον πλανήτη. Η μετάβαση προς μια κοινωνία ενεργειακής εγκράτειας αποτελεί εκ των ων ουκ άνευ πράξη πολιτικής σύνεσης, χωρίς την οποία θα καταρρεύσει η ιδέα της κοινωνικής ισότητας.
Προκειμένου λοιπόν να είναι η εισφορά αυτή οικολογικά αποτελεσματική, θα πρέπει να είναι εκτεταμένη, να αφορά κάθε μορφή κατανάλωσης ενέργειας, υπό μία και μόνη Λυδία λίθο: ανανεώσιμη πηγή ενέργειας (ΑΠΕ) ή όχι. Όταν λέμε «εκτεταμένη», σημαίνει πως δεν πρέπει να προσηλωνόμαστε σε συγκεκριμένες πηγές ενέργειας που ήδη υπερφορολογούνται, όπως τα καύσιμα.
Οι μόνες πηγές ενέργειας που πρέπει να εξαιρεθούν από το φόρο CCE είναι οι ΑΠΕ. Αυτές πρέπει να προωθήσουμε, έστω κι αν η αρχική επένδυση είναι κάπως αυξημένη. Αυτό ήταν το πνεύμα της δικής μας πρότασης νόμου, που απέρριψε τότε η κοινοβουλευτική πλειοψηφία -ενώ η σοσιαλιστική και κομμουνιστική αντιπολίτευση θαρραλέα... απείχαν!
Κοινωνική δικαιοσύνη
Ο δεύτερος εκ των ων ουκ άνευ όρος για την επιτυχία του «φόρου κλίματος-ενέργειας» είναι να είναι κοινωνικά δίκαιος.
Το -ήδη πολύ άδικο κοινωνικά- γαλλικό φορολογικό σύστημα δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως «κοινωνικό» άλλοθι για τη μη εφαρμογή του CCE. Αντιθέτως, θα πρέπει να αξιοποιηθεί ως ευκαιρία να θέσουμε υπό επανεξέταση το σύνολο του φορολογικού μας συστήματος, που τα τελευταία χρόνια έγινε κοινωνικά πιο άδικος, με διάφορα μέτρα που διεύρυναν τις φορολογικές ανισότητες. Οι πάντες σήμερα -συμπεριλαμβανομένης της δεξιάς- γνωρίζουν πως δεν μπορεί να υπάρξει δίκαιη φορολογία χωρίς αλλαγή των ορίων φορολογίας και της φορολογικής κλίμακας. Ο CCE δεν είναι δυνατό να καταστήσει το φορολογικό μας σύστημα ακόμα πιο άδικο!
Η πρόταση νόμου που είχαμε καταθέσει συνεισέφερε στην αναδιανομή του συνόλου της φορολογικής ύλης, λαμβάνοντας υπόψη το εισόδημα του φορολογούμενου και την έκταση της κατοικίας του.
Κατά τη γνώμη μας, αυτή η προσέγγιση ήταν και παιδαγωγικά ορθότερη: περνούσε στους πολίτες το μήνυμα πως όσο λιγότερη ενέργεια καταναλώνουμε, τόσο πιο θετικός γίνεται το ισοζύγιο μεταξύ όσων χάνουμε και όσων κερδίζουμε, αυτό που αποκαλούσαμε «πράσινο μέρισμα».
Πρέπει να είναι σαφές πως ζητάμε από τους Γάλλους να αλλάξουμε τις συνήθειές μας. Και πως θα αυτό θα είναι επικερδές, χάρη στην εξοικονόμηση ενέργειας και το «πράσινο μέρισμα» που άμεσα θα αντιληφθεί το κάθε νοικοκυριό.
Με δεδομένα το υψηλό κόστος της χρηματοδότησης μαζικών και ταχέων μέτρων για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και την ανάπτυξη των «μέσων μαζικής μεταφοράς» ιδίως στις γειτονιές που εξυπηρετούνται λιγότερο, είναι εύλογο το μέγιστο της φορολογικής ύλης του CCE να καλύψει αυτές τις συγκεκριμένες ανάγκες. Είναι κι αυτές επενδύσεις υπέρ της κοινωνικής δικαιοσύνης, την ίδια ώρα που οι πάντες θα επωφελούνται από την εξοικονόμηση της κατανάλωσης ενέργειας.
Αυτός είναι ο λόγος που χρειάζεται πλήρης διαφάνεια στο πού θα πάνε οι πόροι του CCE.
Οικολογική αποτελεσματικότητα και κοινωνική δικαιοσύνη: η νομιμοποίηση του «φόρου κλίματος-ενέργειας» και η αποδοχή του από τους Γάλλους εξαρτάται από αυτούς τους δύο παράγοντες. Σε αυτήν την κατεύθυνση θα κινηθούν οι παρεμβάσεις μας, ιδίως εντός του κοινοβουλίου, ώστε η εισφορά κλίματος-ενέργειας να μην μετεξελιχτεί σε πολιτική παγίδα.
----
Οι Yves Cochet, Noël Mamère και François de Rugy είναι βουλευτές των «πρασίνων» στη γαλλική εθνοσυνέλευση
Εκτύπωση στις: 2024-04-18
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=3808