Προϋπολογισμός υπό την αίρεση Ε.Ε. και αγορών
Ελίζα, Παπαδάκη
Κυριακάτικη Αυγή, 2009-11-22
Το πιο κρίσιμο ερώτημα που τίθεται με τον προϋπολογισμό για το 2010 είναι αν θα μπορέσει να υλοποιηθεί όπως κατατέθηκε προχθές στη Βουλή: αν οι δαπάνες θα συγκρατηθούν στα όρια που προβλέπει και αν θα συγκεντρωθούν τα προβλεπόμενα έσοδα. Οι όροι για να επιτευχθούν οι ποσοτικοί στόχοι δεν διαγράφονται ευνοϊκοί ούτε διεθνώς ούτε στο εσωτερικό της χώρας. Και το ερώτημα αυτό είναι το κρισιμότερο, διότι ενδεχόμενες αποκλίσεις συνεπάγονται αναγκαστικά επώδυνα μέτρα, τα οποία η κυβέρνηση προσπάθησε μέχρι στιγμής να αποφύγει.Μετά την πρώτη ψυχρολουσία από τις Βρυξέλλες, ο υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου επιχείρησε να μειώσει το έλλειμμα του προϋπολογισμού κατά 690 εκατομμύρια επιπλέον σε σύγκριση με το προσχέδιο, ώστε να περιορισθεί τελικά στα 22,5 δισ. ευρώ. Το έλλειμμα της κεντρικής κυβέρνησης επιδιώκεται έτσι το 2010 να διαμορφωθεί στο 9,2% του ΑΕΠ έναντι 9,5% του προσχεδίου, από 12,2% που έχει εκτιμηθεί για φέτος, της δε γενικής κυβέρνησης (όπου δεν γίνονται άλλες μεταβολές) σε 9,1% του ΑΕΠ από 12,7% φέτος.
Από τη διαφορά έναντι του προσχεδίου μόνο τα 50 εκατομμύρια προβλέπεται να προέλθουν από πρόσθετα έσοδα (πρόσθετα 130 εκατ. από τα μη φορολογικά έσοδα, ενώ γράφονται τώρα 80 εκατ. λιγότερα από τους φόρους κατανάλωσης) και 640 εκατομμύρια να εξοικονομηθούν από τις δαπάνες:
Περικόπτονται έτσι 166 εκατ. από τις αποδοχές (τα 128 εκατ. από τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων, όπου το συνολικό κονδύλι προβλέπεται τώρα να αυξηθεί κατά 2,6%, έναντι 3,5% του προσχεδίου), 227 εκατ. από τις επιχορηγήσεις των ασφαλιστικών ταμείων (100 εκατ. λιγότερη αύξηση θα πάρει ο ΟΓΑ, ενώ 100 εκατ. περικόπτονται από τα ασφαλιστικά ταμεία της ΔΕΗ και το ΤΑΠ-ΟΤΕ, τα οποία θα πάρουν τώρα αθροιστικά 1,46 δισ. όταν το ΙΚΑ με υπερδεκαπλάσιους ασφαλισμένους παίρνει 2,45 δισ.!), 55 εκατ. από την επιχορήγηση των συγκοινωνιακών φορέων, 42 εκατ. από τις καταναλωτικές δαπάνες, τέλος 145 εκατ. από τις δαπάνες «υπό κατανομή», για προγράμματα και ανάγκες που θα προκύψουν στη διάρκεια του χρόνου.
Με δεδομένη τη δομή του προϋπολογισμού, τις ανειλημμένες υποχρεώσεις από το παρελθόν και τις αντιστάσεις των δημοσίων υπαλλήλων σε ένα «πάγωμα» αποδοχών πάνω από 2.000 ευρώ μικτά - που εξέφρασε εμφατικά στη Βουλή ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ Χρήστος Παπουτσής - ο κ. Παπακωνσταντίνου έκοψε επιπλέον όπου μπορούσε.
Βάσει του προσχεδίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε εκφράσει σοβαρές επιφυλάξεις για τη μείωση του ελλείμματος, επισημαίνοντας ιδίως τη συμβολή μη μόνιμων μέτρων, όπως η εφʼ άπαξ εισφορά του 1,05 δισ. από επιχειρήσεις και κατόχους μεγάλης ακίνητης περιουσίας, και οι καταχωρίσεις των χρεών των νοσοκομείων. Θα εκτιμηθούν άραγε οι νέες περικοπές ως «δείγμα καλής συμπεριφοράς»;
Την ευρωπαϊκή πίεση για μεγαλύτερες μειώσεις παραδέχθηκε παρουσιάζοντας προχθές τον προϋπολογισμό ο κ. Παπακωνσταντίνου, για να τονίσει ότι ο ίδιος προτιμά να καταθέσει έναν προϋπολογισμό που να εκτελεστεί. Όσο και αν ενοχλεί πάντως μια τέτοια εξάρτηση, μια θετική τοποθέτηση από Βρυξέλλες και Φραγκφούρτη θα είχε μεγάλη σημασία για να συγκρατηθεί η ανησυχητικά ανοδική τάση του κόστους δανεισμού. Το spread, η διαφορά από τα γερμανικά ομόλογα, προχθές ξεπέρασε και τις 180 μονάδες βάσης.
Πιθανές «διορθώσεις» μέσα στο 2010
Άλλωστε ο υπουργός διόλου δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να απαιτηθούν διορθωτικές κινήσεις, όπως η σύνταξη ενός συμπληρωματικού προϋπολογισμού στη διάρκεια του 2010. Στο μεταξύ επέμεινε ότι οι δαπάνες θα ελέγχονται σε κάθε υπουργείο σε μηνιαία βάση από ειδικές επιτροπές για να διασφαλιστεί η εκτέλεση του προϋπολογισμού χωρίς υπερβάσεις.
Ανοικτή άφησε την τελική διαμόρφωση της εισοδηματικής πολιτικής για τους δημοσίους υπαλλήλους - ποια επιδόματα θα περιλαμβάνονται στο όριο των 2.000 ευρώ και ποια όχι - παραπέμποντας στο σχετικό νομοσχέδιο που θα καταρτιστεί, ενώ από τους συνταξιούχους του Δημοσίου ένα 4% υπερβαίνουν το όριο, είπε.
Αλλά ανοικτό άφησε επίσης το θέμα περαιτέρω αποκρατικοποιήσεων, όπως και το πολύ κρίσιμο πρόγραμμα του δημόσιου δανεισμού, τα οποία θα οριστικοποιηθούν στο πρόγραμμα σταθερότητας τον Ιανουάριο. Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση τα χρεολύσια του 2010 φθάνουν τα 30 δισ. ευρώ, στα οποία προστίθενται πάνω από 22 δισ. που θα απαιτηθούν για τα νέα ελλείμματα.
Καθώς το χρέος είναι πολύ υψηλό και παρουσιάζει επικίνδυνη δυναμική (300 δισ. φέτος το χρέος της κεντρικής κυβέρνησης, 326 δισ. το 2010, 8,3 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ παραπάνω στο 133,6% του ΑΕΠ!), ενώ στις αγορές υπάρχει «έλλειμμα εμπιστοσύνης» απέναντι στην Ελλάδα, είμαστε «σε πολύ δύσκολη θέση για την κάλυψη των δανειακών αναγκών», αναγνώρισε ο κ. Παπακωνσταντίνου.
Η παραδοχή του υπουργού εντείνει όμως το ερώτημα πόσο ρεαλιστική είναι η πρόβλεψη του προϋπολογισμού για τις δαπάνες για τόκους, 610 εκατ. ευρώ πάνω από φέτος, στα 12,95 δισ. Αν η συγκράτηση των υπολοίπων δαπανών και η αύξηση των εσόδων συνιστούν ευθύνη της κυβέρνησης, εδώ έχουμε να κάνουμε με κονδύλι που είναι εντελώς έξω από τις δυνατότητες να επηρεαστεί από την εθνική οικονομική πολιτική, πέρα από μια γενική προσπάθεια «ανάκτησης της εμπιστοσύνης» με αβέβαιη έκβαση.
Χωρίς ριζικές ανακατανομές δεν βγαίνουμε από το αδιέξοδο
Με δύο προσπάθειες της τελευταίας στιγμής επιχειρήθηκε να δοθεί έμφαση στην αύξηση των φορολογικών εσόδων από αυτούς που έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν περισσότερα: Το νομοσχέδιο για την έκτακτη εισφορά που κατατέθηκε προχθές στη Βουλή ξεκινά την επιβολή της από ακίνητες περιουσίες 400.000 ευρώ (όχι 600.000, όπως ίσχυε στον ΦΜΑΠ) με συντελεστή 0,1% που ανεβαίνει προοδευτικά (0,2% από τις 600.000 κ.ο.κ).
Και η κίνηση εντυπωσιασμού με την ανακοίνωση εισοδημάτων που δηλώνουν γιατροί στο Κολωνάκι ήρθε να υπογραμμίσει την πρόθεση να αρχίσει να συλλαμβάνεται όσο μεγαλύτερο μέρος γίνεται από την τεράστια φοροδιαφυγή. Την κατεύθυνση αυτή αναμένεται να ενισχύσει το φορολογικό νομοσχέδιο που θα ακολουθήσει.
Ούτε τα φορολογικά μέτρα, όμως, ούτε οι προσπάθειες να συγκρατηθούν οι δαπάνες στον νέο προϋπολογισμό και ταυτόχρονα να στηριχθούν κάπως η παιδεία, η υγεία, οι δημόσιες επενδύσεις, οι φτωχότεροι με ένα έκτακτο επίδομα θα μας βγάλουν από το αδιέξοδο, όσο δεν προωθούνται ριζικές ανακατανομές. Στο υπουργείο Οικονομικών παραπέμπουν σε τριετή προγράμματα που θα αρχίσουν να σχεδιάζονται για να τεθούν σε εφαρμογή από το 2011. Το πρόβλημα είναι όμως πρώτιστα πολιτικό και τα χρονικά περιθώρια ασφυκτικά.
Αυτό έδειξε να αντιλαμβάνεται ο πρωθυπουργός, όταν προχθές προανήγγελλε πρόσκληση «των κοινωνικών εταίρων σε εθνικό διάλογο» και κατόπιν συνάντηση των πολιτικών αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για να αντιμετωπιστεί η διαφθορά. Μόνο που, ενάμιση μήνα αφότου ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας, ο κ. Παπανδρέου μένει ακόμα σε γενικότητες για την ανάγκη «ρήξεων» και «ανατροπών», για την επιβαλλόμενη «ριζική αλλαγή πορείας», χωρίς να δίνει συγκεκριμένο περιεχόμενο.
Εκτύπωση στις: 2024-04-25
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=4079