Αρχική | Εκτύπωσε ή Αποθήκευσε ως PDF | Αποθήκευσε ως WORD | Αποθήκευσε ως HTML

Δεν έτυχε, απέτυχε...

Κώστας, Ζαχαριάδης

2010-01-09


Η πρώτη δεκαετία της τρίτης χιλιετίας (για τον χριστιανικό κόσμο φυσικά) αποτελεί πλέον παρελθόν. Πολλά είναι τα γεγονότα που μπορούν να θεωρηθούν ως hotspots της δεκαετίας. Από τα πλέον σημαντικά είναι αυτό της αποτυχίας της διάσκεψης για την κλιματική αλλαγή στην Κοπεγχάγη. Η αποτυχία- απροθυμία των ισχυρών του κόσμου να συμφωνήσουν για ένα πρόβλημα που διαρκώς διογκώνεται και πλήττει την πραγματική οικονομία και την καθημερινότητα δισεκατομμυρίων πολιτών σ’ όλο τον πλανήτη, με προτεραιότητα τους πιο φτωχούς και αδύνατους δείχνει ότι τα συμφέροντα και οι ελίτ που κυριαρχούν διεθνώς δεν είναι διατεθειμένες να προχωρήσουν στις αναγκαίες πολιτικές πρωτοβουλίες και δεσμεύσεις προκειμένου να διασφαλίσουν τη δυνατότητα των επερχόμενων γενεών να ζήσουν με την ίδια επάρκεια σε υλικούς και ενεργειακούς πόρους.

Το κείμενο της συμφωνίας, δεν περιλαμβάνει θέματα όπως οι συλλογικοί στόχοι για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου. Δεν ορίζει το 2010 ως προθεσμία για τη σύναψη συνθήκης, αλλά ούτε αναφέρει την ανάγκη μιας νομικά δεσμευτικής συμφωνίας. Η συμφωνία της Κοπεγχάγης κατέληξε σε ένα άνευρο κείμενο μη-συμφωνίας, το οποίο αναφέρεται γενικόλογα και αόριστα στην ανάγκη μείωσης των εκπομπών, ώστε η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας να μην υπερβεί τους 2οC, σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.

Γιατί φτάσαμε όμως ως εδώ; Ήδη από τις πρώτες κιόλας μέρες μετά την λήξη της συνόδου οι ισχυροί του κόσμου αρχίζουν να πετούν ο ένας το μπαλάκι στον άλλο για να αποποιηθούν τις ευθύνες για το φιάσκο. Ένα πάντως είναι προφανές και το γνωρίζουμε από την περίοδο του Κιότο. Αν ΗΠΑ και Κίνα, οι δυο μεγάλοι ρυπαντές του πλανήτη, που μαζί ευθύνονται για το 42% των παγκόσμιων εκπομπών δεν δεσμευτούν νομικά για την μείωση των εκπομπών τους το μέλλον διαγράφεται εξαιρετικά ζοφερό.

Ο πρόεδρος της Κομισιόν Μπαρόζο εξέφρασε την απογοήτευσή του για τη συμφωνία, δηλώνοντας ότι απέχει σημαντικά από τις προσδοκίες της ΕΕ. Είναι προφανές ότι η ΕΕ μετά την αργή αλλά σταθερή της στροφή σε κεντροδεξιές κυβερνήσεις και την προσήλωση της οικονομικής της πολιτικής στο νεοφιλελεύθερο δόγμα, έχει χάσει την αίγλη του οικολογικού βιώσιμου και αειφόρου προφίλ που είχε σφυρηλατηθεί κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 90. Η αδυναμία της ΕΕ να πάρει σαφή θέση και να παίξει δυναμικά ρόλο στην διεθνή πολιτική σκηνή δεν είναι πρόβλημα συγκυριακό αλλά δομικό. Όσο η Ευρώπη θα προχωρά την οικονομική της ολοκλήρωση και θα αφήνει την πολιτική της ολοκλήρωση να αιωρείται τόσο πιο ευάλωτη και ασταθής θα είναι στο να αναλάβει πολιτικές πρωτοβουλίες διεθνώς.

Η Ελλάδα σε επίπεδο διακηρύξεων και τσιτάτων πήρε άριστα. Πέρα όμως από τα λόγια περιμένουμε να δούμε και έργα δηλαδή συγκεκριμένα μέτρα ενάντια στη κλιματική αλλαγή στη Ελλάδα. Μετά την σημαντική πρωτοβουλία για ίδρυση αυτόνομου υπουργείου περιβάλλοντος, περιμένουμε ακόμα να πάρουμε μια ικανοποιητική απάντηση σε σχέση με την ακύρωση του έργου της εκτροπής του Αχελώου, ένα σχέδιο για την σταδιακή αλλαγή του ενεργειακού μείγματος της χώρας προς όφελος των ΑΠΕ, ένα σχέδιο για να επέκταση του δικτύου μέσων σταθερής τροχιάς και των μέσων μαζικής μεταφοράς σε εθνικό επίπεδο και στον αστικό ιστό των πόλεων.

Το πιο χειροπιαστό αποτέλεσμα της Κοπεγχάγης ήταν ίσως η συμφωνία των αναπτυγμένων χωρών να διαθέσουν 21 δισ. ευρώ τα επόμενα τρία χρόνια και 70 δισ. ευρώ έως το 2020 για τη χρηματοδότηση έργων σε φτωχές χώρες, προκειμένου να προωθηθεί η καθαρή ενέργεια και να αντιμετωπιστούν η ξηρασία, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και άλλες κλιματικές αλλαγές. Η ΕΕ δεσμεύτηκε να διαθέσει 7,2 από τα 24 δισ. ευρώ υπό μορφή χρηματοδότησης ταχείας εκκίνησης που αναμένεται να προέλθει από διάφορες πηγές, ιδιωτικές και δημόσιες.

Χωρίς διάθεση για απαξίωση του μέτρου πρέπει να εξετάσουμε το συνολικό πλαίσιο μέσα στο οποίο δίδονται αυτές οι ενισχύσεις. Χωρίς παραγραφή των υπερτοκισμένων χρεών του τρίτου κόσμου, που η πραγματική τους αξία έχει πληρωθεί πολλές φορές, δεν μπορεί να δοθεί δυνατότητα σ’ αυτές τις χώρες να ξεφύγουν από την απόλυτη φτώχεια. Με δεδομένο τον ασφυκτικό κλοιό των συμφερόντων που απομυζούν ενεργειακούς, υλικούς και ανθρώπινους πόρους η κουβέντα για προσανατολισμένη ανάπτυξη του αναπτυσσόμενου κόσμου στην κατεύθυνση της αειφορίας και της βιωσιμότητας μοιάζει με σύντομο ανέκδοτο.

Μέσα απ’ αυτό πρίσμα είναι αδιανόητη η υπαγωγή της λύσης του προβλήματος της κλιματικής να μετατεθεί από τον ΟΗΕ στη μεγάλη αγκαλιά του ΠΟΕ ή του ΔΝΤ, ως ένα πρόβλημα που έχει και οικονομικές επιπτώσεις όπως ακουγόταν με ιδιαίτερη ένταση τις πρώτες μέρες της συνόδου.

Η αποτελεσματική παγκόσμια διακυβέρνηση για ένα τόσο κρίσιμο θέμα, όπως η κλιματική αλλαγή, παραμένει κυρίαρχο ζητούμενο μετά την αποτυχία της Κοπεγχάγης. Το μοντέλο της νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης που καταστρέφει το περιβάλλον και τις οικονομίες διεθνώς βρίσκεται σε βαθιά κρίση. Εναλλακτικό μοντέλο που θα δώσει διέξοδο στα μεγάλα προβλήματα που προαναφέρθηκαν αναζητείται. Η δημοκρατική διευθέτηση της παγκοσμιοποίησης, η ενδυνάμωση του ΟΗΕ και η αναβάθμιση του πολιτικού του ρόλου σε συνδυασμό με την κινητοποίηση των λαών μπορεί να διαμορφώσει τις προϋποθέσεις για μια νέα βιώσιμη και κοινωνικά δίκαιη πραγματικότητα. Η αριστερά, τα κινήματα, οι οικολογικές κινήσεις με τοπική και διεθνή εμβέλεια, οι ΜΚΟ, οι ενεργοί πολίτες, οι επιστημονικοί φορείς θα συνεχίσουν να δίνουν με συνέπεια την μάχη για μια ανάπτυξη που θα καλύπτει τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να υπονομεύει την δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να έχουν ένα αντίστοιχο επίπεδο διαβίωσης, μια ανάπτυξη που προοδευτικά θα αμβλύνει το χάσμα μεταξύ ανεπτυγμένου και αναπτυσσόμενου κόσμου. Για να αλλάξει το οικονομικό και αναπτυξιακό μοντέλο τοπικά και παγκόσμια, η ευαισθητοποίηση και η δυναμική κινητοποίηση των πολιτών είναι αναγκαία προϋπόθεση.

Κώστας Ζαχαριάδης

Μέλος Κ.Σ. της Νεολαίας ΣΥΝ


Εκτύπωση στις: 2024-03-29
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=4234