Σε καθεστώς πραγματικής κηδεμονίας τίθεται πλέον από τις 16 Φεβρουαρίου η Ελλάδα, με περιορισμένα περιθώρια να διαμορφώνει αυτόνομη οικονομική πολιτική εφεξής. Αυτό προκύπτει από τα σχέδια αποφάσεων που έχει ετοιμάσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το Συμβούλιο Ecofin, τα οποία είχε τη δυνατότητα να διαβάσει η «Αυγή». Και εξηγεί πιθανώς τη δραματική στροφή του πρωθυπουργού την Τρίτη, να αναγγείλει μέτρα που ακύρωναν δικές του δεσμεύσεις και διαδικασίες διαλόγου.
Ωστόσο, ακόμα και τηρώντας τις κοινοτικές υποδείξεις κατά γράμμα, η χώρα μας διατρέχει δύο μεγάλους κινδύνους: Έναν άμεσο, που αφορά στην εξασφάλιση της αναγκαίας ρευστότητας για τη λειτουργία της οικονομίας. Και τον πιο μακροχρόνιο, να βυθισθεί σε παρατεταμένη ύφεση με ανερχόμενη ανεργία.
Τούτη την ώρα, με τα spreads των ελληνικών ομολόγων και πάλι στις 370 μονάδες βάσης προχθές Παρασκευή, των CDS που τα ασφαλίζουν στις 417,5, δημιουργούνται ερωτηματικά για τον επόμενο μεγάλο δανεισμό του ελληνικού Δημοσίου. Το αργότερο θα πρέπει να επιχειρηθεί τον Απρίλιο, όταν θα χρειαστούν 11 δισ. ευρώ για ομόλογα που λήγουν. Ανακοινώνοντας την Τετάρτη τη γνώμη της Επιτροπής για το ελληνικό Πρόγραμμα Σταθερότητας, ο επίτροπος Αλμούνια είχε προβλέψει ότι το κόστος δανεισμού μας θα πρέπει να υποχωρήσει μετά τον Ιούνιο. Εφόσον η Επιτροπή διαπιστώσει τότε δημόσια την καλή εφαρμογή των πολιτικών για τη μείωση του ελλείμματος, και οι αγορές θα εξομαλυνθούν απέναντί μας, εκτίμησε.
Στο μεταξύ όμως τι θα γίνει; Το πρόβλημα δεν παραπέμπεται καν στον Απρίλιο, είναι άμεσο, καθώς τα υψηλά spreads πλήττουν τις εδώ τράπεζες οι οποίες έχουν έλλειψη ρευστότητας και αντιμετωπίζουν μεγάλη δυσκολία να δανειστούν από τις αγορές, οπότε θα περιορίσουν και θα ακριβύνουν τον δανεισμό προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Ένας τέτοιος περιορισμός της χρηματοδότησης προς την πραγματική οικονομία της χώρας οδηγεί πολύ πιο ευθέως σε ύφεση από την όποια συμπίεση εισοδημάτων θα προκαλέσει η εφαρμογή των μέτρων του Προγράμματος Σταθερότητας.
Τις εισηγήσεις των τεχνοκρατών των Βρυξελλών θα μπορούσαν, θεωρητικά, να τροποποιήσουν οι οικονομικοί υπουργοί των 27 χωρών μελών της Ένωσης στο Συμβούλιο. Χωρίς όμως να έχουν συζητηθεί εναλλακτικές πολιτικές μεταξύ των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, και με την πρόσφατη έξαρση των φόβων στις αγορές η ελληνική δημοσιονομική κρίση να μεταδοθεί στην Ισπανία και την Πορτογαλία άμεσα, ενδεχομένως στην Ιρλανδία ή και την Ιταλία κατόπιν, καμία τέτοια πιθανότητα δεν διαγράφεται. Οι υπουργοί αναμένεται να επισφραγίσουν την επαναφορά «στην τάξη» των ελληνικών δημοσίων οικονομικών το ταχύτερο, και με τη μεγαλύτερη αυστηρότητα.
Ακόμα και η πολύ φιλική προς το ΠΑΣΟΚ ισπανική κυβέρνηση δεν έκρυψε τη δυσφορία της που ο - Ισπανός επίσης - επίτροπος Αλμούνια αναφέρθηκε στην επιβεβλημένη δημοσιονομική εξυγίανση της Ισπανίας και της Πορτογαλίας μαζί με της Ελλάδας, όταν το ιστορικό τους είναι τόσο διαφορετικό: ώς το 2007 η Ισπανία είχε δημοσιονομικό πλεόνασμα και χρέος μικρότερο από 60% του ΑΕΠ της. Αλλά το ενάρετο παρελθόν και το συγκριτικά χαμηλό - ακόμα - χρέος της δεν απέτρεψαν τις κερδοσκοπικές επιθέσεις στα ισπανικά ομόλογα, ούτε άλλωστε τα πρόσθετα μέτρα που ανήγγειλε πριν από δέκα μέρες ο πρωθυπουργός Λουίς Θαπατέρο, μεταξύ αυτών και η άνοδος του ορίου ηλικίας για τη συνταξιοδότηση από τα 65 στα 67 χρόνια (μέτρα που επικρίθηκαν ευρύτατα στην Ισπανία ως «σπασμωδικά» και όχι σοβαρά μελετημένα).
Επίθεση δέχεται η Ευρωζώνη - θα απαντήσει πολιτικά;
Εκκινώντας από υπερβολική στάθμιση του κινδύνου χρεοκοπίας της Ελλάδας πρώτα, άλλων χωρών της Ευρωζώνης στη συνέχεια, η αναταραχή στις αγορές γενικεύθηκε την Πέμπτη και την Παρασκευή με ένταση της κερδοσκοπίας, οδηγώντας σε υποχώρηση την ισοτιμία του ευρώ και σε πτώση τα Χρηματιστήρια σε όλο τον κόσμο. «Οι χρηματοπιστωτικές αγορές επιτίθενται στο ευρώ και απειλούν την ανάκαμψη» ήταν ο χαρακτηριστικός τίτλος της χθεσινής Le Monde.
Μια πρώτη απάντηση έδωσε την Πέμπτη ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν-Κλοντ Τρισέ στην καθιερωμένη μηνιαία συνέντευξη Τύπου: Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας επανεπιβεβαίωσε την εμπιστοσύνη του ότι η ελληνική κυβέρνηση θα πάρει ήδη από φέτος όλα τα αναγκαία μέτρα για να επιτύχει τον στόχο του προγράμματος σταθερότητας (έλλειμμα κάτω από 3% του ΑΕΠ το 2012), κατονομάζοντας τα τρία που εξήγγειλε την Τρίτη ο Γιώργος Παπανδρέου - αύξηση της φορολογίας στα καύσιμα, πάγωμα μισθών στον δημόσιο τομέα και μεταρρύθμιση στο ασφαλιστικό - ως «βήματα στη σωστή κατεύθυνση». Ως προς τα υπερβολικά spreads των ομολόγων της Ελλάδας, της Πορτογαλίας και της Ισπανίας, τόνισε ότι το δημόσιο έλλειμμα της Ευρωζώνης συνολικά εκτιμάται γύρω στο 6% του ΑΕΠ φέτος, όταν στις ΗΠΑ και την Ιαπωνία υπερβαίνει το 10%.
Πιο ολοκληρωμένη και πολιτική απάντηση θα όφειλαν να δώσουν οι ηγέτες των 27 στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που συνέρχεται την Πέμπτη 11 Φεβρουαρίου. Στο κύριο άρθρο της με τίτλο «Το βαλλόμενο ευρώ», η Le Monde δεν είναι αισιόδοξη: Η Ελλάδα πληρώνει σήμερα τη δυσπιστία που η ίδια έχει προκαλέσει, λέγοντας ψέματα στην Ευρώπη και στις αγορές, γράφει, ενώ φταίει και η Ευρώπη που έκλεινε τα μάτια. Αλλά, προσθέτει, η επίσημη θέση «Να διαχειριστεί μόνη τα προβλήματά της» δεν πείθει, ούτε πολιτικά - γιατί βοηθάμε τράπεζες και όχι ένα κράτος σε ανάγκη; - ούτε οικονομικά, εφόσον η απουσία αλληλεγγύης θα μας κοστίσει ακριβά. Καθώς δεν έχουμε θεσπίσει έναν μηχανισμό βοήθειας, και το ευρώ είναι το μοναδικό νόμισμα στον κόσμο που δεν βρίσκεται στην υπηρεσία μιας κυβέρνησης και ενός υπουργού Οικονομικών, χωρίς μια καλύτερη διακυβέρνηση της Ευρωζώνης, οδεύουμε σε μια ανησυχητική πορεία «ο καθένας για τον εαυτό του», καταλήγει το άρθρο.
Στα πλαίσια αυτά συνεχιζόταν τις τελευταίες μέρες στον διεθνή Τύπο με διάφορα επιχειρήματα εντονότερη η φιλολογία να αφεθεί η Ελλάδα - και όποια άλλη χώρα βρεθεί σε ανάλογη δυσχερή θέση - να διασωθεί από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Πρόθυμος να βοηθήσει δήλωνε και πάλι ο γενικός διευθυντής του Ταμείου Ντομινίκ Στρως-Καν. Επανειλημμένα έχει διαψευσθεί επίσημα και κατηγορηματικά, χωρίς πάντως να διαγράφεται μια συγκεκριμένη ευρωπαϊκή λύση απέναντι στο ενδεχόμενο αδυναμίας δανεισμού.
Μένει το ερώτημα αν, παρʼ όλα αυτά, στις συνθήκες της χρηματοπιστωτικής επίθεσης που δέχεται το ευρώ, θα αναληφθεί την Πέμπτη από τους ηγέτες της Ε.Ε. κάποια πολιτική πρωτοβουλία για τη στήριξη της Ευρωζώνης. Και στην καλύτερη περίπτωση πάντως, αυτό που εμείς θα είχαμε να ελπίζουμε θα ήταν μια βοήθεια για να καλυφθούν με λογικό κόστος οι υπέρογκες ανάγκες του δανεισμού μας, όχι μια άμβλυνση των πολιτικών που μας υπαγορεύουν.
Σε τι καλείται να συμμορφωθεί η Ελλάδα
Τα κείμενα της Επιτροπής που θα τεθούν στο τραπέζι του Ecofin στις 16 Φεβρουαρίου
Το Συμβούλιο Ecofin της 16ης Φεβρουαρίου αναμένεται σχετικά με την Ελλάδα να υιοθετήσει δύο κυρίως κείμενα:
μιαν απόφαση όπου υπαγορεύονται με αυστηρότητα και λεπτομερώς οι ενέργειες για τη μείωση του δημοσίου ελλείμματος, βάσει του άρθρου 126 παρ. 9 της Συνθήκης (της Λισαβώνας, που άλλαξε την αρίθμηση, όχι το περιεχόμενο, της σχετικής διάταξης του Μάαστριχτ), το οποίο εφαρμόζεται για πρώτη φορά για κάποιο κράτος μέλος,
και μια σύσταση βάσει του άρθρου 121, όπου υποδεικνύονται, κάπως χαλαρότερα, μέτρα και πολιτικές διαρθρωτικών αλλαγών που θεωρείται ότι θα βελτιώσουν την επιδεινωμένη ανταγωνιστικότητα της χώρας και ότι συνδέονται και με τα δημοσιονομικά.
Για τη μείωση του ελλείμματος
Εδώ προβλέπονται τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο ελληνικό πρόγραμμα σταθερότητας, αλλά και ορισμένα πρόσθετα ιδιαίτερα σημαντικά, που θα πρέπει να ληφθούν μέχρι τις 15 Μαΐου 2010:
Στις δαπάνες αναφέρεται έτσι η δημιουργία αποθεματικού από το 10% των προϋπολογισμένων (εκτός μισθών και συντάξεων) που έχει ήδη αναγγείλει από καιρό ο υπουργός Οικονομικών. Αλλά μεγαλύτερες είναι οι περικοπές στην εισοδηματική πολιτική: Ζητείται
μείωση του συνολικού κονδυλίου για τους μισθούς (ενώ το ελληνικό πρόγραμμα το έβλεπε να αυξάνεται κατά 2,8%) με περικοπή του μέσου ονομαστικού μισθού (στην κεντρική διοίκηση, τους ΟΤΑ και όλους τους δημόσιους φορείς) και της απασχόλησης,
καμία απολύτως πρόσληψη φέτος (δεν προβλεπόταν στο πρόγραμμα, το ανακοίνωσε την Τρίτη ο πρωθυπουργός), περικοπή επιδομάτων (προβλεπόταν), τέλος, περικοπές στις παροχές της κοινωνικής ασφάλισης, μείωση των ανωτάτων ορίων στις συντάξεις, περιορισμός της τιμαριθμοποίησης παροχών και δικαωμάτων (ενώ ο κ. Παπακωνσταντίνου διαβεβαίωνε ότι δεν θα ισχύσει πάγωμα στις συντάξεις).
Στα έσοδα, πέρα από τις ήδη γνωστές εξαγγελίες της κυβέρνησης, προοδευτική ενιαία κλίμακα για όλες τις πηγές εισοδήματος, εργασίας και κεφαλαίου, κατάργηση όλων των απαλλαγών και προβλέψεων αυτοτελούς φορολόγησης, αύξηση φορολογίας καπνού και ποτών κ.λπ., αναφέρεται και ένα μέτρο που δεν έχει συζητηθεί ώς τώρα:
Η θέσπιση τεκμαρτής φορολόγησης για τους αυταπασχολούμενους. Πρόκειται για την επαναφορά ενός είδους «αντικειμενικών κριτηρίων επαγγελματικής βιωσιμότητας» σαν αυτά που είχαν θεσπιστεί από τον τότε υπουργό Οικονομικών Αλέκο Παπαδόπουλο τη δεκαετία του 1990 προκαλώντας οξύτατες αντιδράσεις σε επαγγελματίες που δήλωναν ελάχιστα εισοδήματα, αλλά είχαν αποφέρει έσοδα στο Δημόσιο, και δυστυχώς καταργήθηκαν το 2000 από τον Γιάννο Παπαντωνίου, αντί να εξειδικευτούν όπως εφαρμόζονται επί πολλά χρόνια με συνεχείς βελτιώσεις στην Ιταλία, λόγου χάρη. Εννοούν, για παράδειγμα, ότι δεν μπορείς να έχεις ιατρείο επί 10 χρόνια στο Κολωνάκι και να μην δηλώνεις τουλάχιστον τόσα, ή, αντίστοιχα, ηλεκτρολόγος 15 χρόνια στην Κυψέλη, κ.ο.κ. Η μέθοδος αυτή σίγουρα οδηγεί σε αδικίες, αλλά με τον αριθμό των αυταπασχολουμένων να είναι τόσο μεγάλος στη χώρα μας και με τη φοροδιαφυγή τόσο εκτεταμένη, θεωρείται και σήμερα ο ασφαλέστερος τρόπος να αντληθούν γρήγορα επιπλέον έσοδα από τις κατηγορίες αυτές.
Επίσης, επιβολή μονίμων τελών σε κτίσματα που παραβιάζουν τη νομοθεσία (όπως οι ημιυπαίθριοι π.χ., αντί «μια κι έξω» που ήθελε ο Γ. Σουφλιάς), πέρα από την αύξηση των συντελεστών φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας που ήδη έχει προαναγγελθεί ότι θα γίνει.
Στις βασικές γραμμές του φορολογικού νομοσχεδίου που αναμένεται να ανακοινωθούν αυτήν την εβδομάδα, θα δούμε τι θα περιλαμβάνεται από τα παραπάνω. Για να διασφαλιστεί η μείωση του ελλείμματος φέτος σύμφωνα με τον στόχο, το κείμενο προβλέπει εφεδρικά την αύξηση της φορολογίας στα καύσιμα, που ήδη ανακοίνωσε χωρίς νούμερα ο πρωθυπουργός, καθώς και στα πολυτελή αγαθά και τα ιδιωτικά αυτοκίνητα.
Ως το τέλος του 2010 εξάλλου θα πρέπει να υιοθετηθούν μεταρρυθμίσεις στα συστήματα υγείας και συντάξεων που θα μειώσουν τη δημοσιονομική επίπτωση της γήρανσης του πληθυσμού. Ειδικότερα, για να διασφαλισθεί η χρηματοοικονομική βιωσιμότητα του συστήματος των συντάξεων, θα πρέπει:
να αυξηθεί σταδιακά το νόμιμο όριο συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών (που ανέφερε αλλά ασαφώς ο κ. Παπανδρέου: σήμερα είναι τα 65 χρόνια για τους/τις ασφαλισμένους/ες στο ΙΚΑ, όχι όμως στο Δημόσιο),
να αλλάξει ο τρόπος υπολογισμού της σύνταξης ώστε να αντανακλά καλύτερα τις εισφορές που καταβλήθηκαν στη διάρκεια του επαγγελματικού βίου, να βελτιωθεί η δικαιοσύνη μεταξύ των γενεών και να εξορθολογιστεί η επιδότηση των χαμηλών συντάξεων.
Μεταξύ άλλων, τέλος, ζητείται από την κυβέρνηση να συγκεκριμενοποιήσει τα μέτρα που θα λάβει το 2011 και το 2012.
Ως τις 16 Μαρτίου 2010 η κυβέρνηση θα πρέπει να υποβάλει στην Επιτροπή και στο συμβούλιο και να δημοσιοποιήσει μια έκθεση που θα περιλαμβάνει αναλυτικό χρονοδιάγραμμα των ανωτέρω μέτρων.
Ως τις 15 Μαΐου θα υποβάλει και θα δημοσιεύσει μιαν έκθεση που θα διαγράφει τα μέτρα πολιτικής για τη συμμόρφωση με την απόφαση αυτή, και ακολούθως μιαν έκθεση ανά τρίμηνο, που θα περιλαμβάνει αναλυτικά στοιχεία για τη μηνιαία εκτέλεση του προϋπολογισμού, για όσα μέτρα ήδη εφαρμόστηκαν, για όσα προγραμματίζονται με χρονοδιάγραμμα, ετήσια στοιχεία για ΟΚΑ και ΟΤΑ, δανεισμό και εξόφληση δημοσίου χρέους, εξελίξεις στη μόνιμη και προσωρινή απασχόληση στον δημόσιο τομέα, οικονομική κατάσταση ΔΕΚΟ.
Για την ανταγωνιστικότητα
Το σχέδιο της σύστασης για ένα «θαρραλέο και περιεκτικό πακέτο διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, όπως διαγράφεται στο πρόγραμμα σταθερότητας», αναφέρει, εισηγείται μεταξύ άλλων:
Την ενίσχυση της ευελιξίας στο σύστημα καθορισμού των μισθών προωθώντας πιο αποκεντρωμένες διαπραγματεύσεις στο επίπεδο της επιχείρησης, αποσυνδέοντας από τις εξελίξεις στον δημόσιο τομέα και βελτιώνοντας την εφαρμογή του νόμου για να περιορισθεί η χρήση της ρήτρας εξαίρεσης.
Την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας.
Μεταρρυθμίσεις στο εκπαιδευτικό σύστημα για να βελτιωθούν οι δεξιότητες του εργατικού δυναμικού.
Συγχώνευση δήμων για εξοικονόμηση δαπανών, διαφανείς και ανταγωνιστικές κρατικές προμήθειες
Απλούστευση διαδικασιών για ίδρυση επιχειρήσεων
Σαφές πλαίσιο και ενίσχυση Επιτροπής Ανταγωνισμού
Φιλόδοξη εφαρμογή της οδηγίας για τις υπηρεσίες (της τροποποιημένης Μπόλεσταϊν)
Περαιτέρω απορρύθμιση μεταφορών και ενέργειας.
Εκτύπωση στις: 2024-04-24
Από την ιστοσελίδα: Ανανεωτική
http://www.ananeotiki.gr/el/sx_PrintPage.php?tid=4340&export=html